به گزارش رکنا ، تالاب بین المللی فریدونکنار سالهاست با پدیده صید و شکار غیرقانونی پرندگان مواجه است. در این تالاب از گذشته دامگاه‌های سه گانه قانونی در سرخ رود، ازباران و لپوی فریدونکنار قرار دارد که حدود دویست بهره بردار در آن وجود دارد اما از حداقل دو دهه قبل تغییراتی در روش برداشت شکار سنتی ایجاد شده و شکار به سمت روشهای غیرمجازی مثل صید "کراس" رفته است. این شیوه های غیر قانونی از سوی افراد سودجو روند کار رسمی دامگاه ها را هم با مشکل مواجه کرده و حالا سال دومی است که بازار فروش پرندگان وحشی فریدونکنار تعطیل شده و قرار نیست بازگشایی شود.

حمید ظهرابی، معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کرده است که سازمان حفاظت محیط زیست مصمم است با استفاده از تمام ظرفیت‌های قانونی و اجتماعی از شکار و صید غیرمجاز پرندگان آبزی و کنار آبزی که امسال به عرصه‌های زیستی فریدونکنار مهاجرت کرده‌اند، جلوگیری کند. او تاکید کرده که بازار یاد شده همچنان تعطیل است و تحت هیچ شرایطی اجازه فعالیت مجدد برای آن صادر نخواهد شد.

وی از پیگیری معیشت جایگزین برای دامگاه‌داران و مجوز طرح پرنده‌نگری برای آنان خبر داد و افزود: در همین راستا جلساتی با میراث فرهنگی و جهاد کشاورزی برگزار و بازدید میدانی از لپو فریدونکنار انجام شد و بحث پرنده‌نگری مطرح شده تا از ظرفیت دامگاه‌داران به عنوان ذی‌نفعان در این زمینه استفاده شود.

صمد کیایی، رئیس اداره حفاظت محیط زیست فریدونکنار چند روز قبل با اشاره به تعطیلی بازار فروش پرندگان وحشی فریدونکنار از پیگیری معیشت جایگزین برای دامگاه‌داران و مجوز طرح پرنده‌نگری برای آنان خبر داد. او گفت: جلساتی با میراث فرهنگی و جهاد کشاورزی برگزار و بازدید میدانی از لپو فریدونکنار انجام شد. بحث دریافت مجوز پرنده‌نگری مطرح شده تا از ظرفیت دامگاه‌داران به عنوان ذی‌نفعان در این زمینه استفاده شود که خوشبختانه مجوز طرح پرنده ‌گری برای یکی از دامگاه‌دارن اخذ شد.

لیسا پورلک ، پژوهشگر و کارشناس ارشد محیط زیست در پاسخ به شرق با تاکید بر اینکه بستن این بازار راهکار درستی برای حل مسئله تالاب فریدونکنار نبود و تنها برای راضی نگه داشتن مردم یا قشرخاصی از آنها انجام شده است، گفت: پیشنهاد ما تعطیلی کل بازار نبود و می توانستند صید و فروش گونه های در معرض تهدید را غیرقانونی اعلام و با آن برخورد کنند اما متاسفانه مسئولان محیط زیست کار آسان یعنی تعطیلی کامل بازار را انتخاب کرده اند.

وی افزود: به عنوان کسی که بیش از 20 سال است زندگیمان را برای حفظ این تالاب گذاشته ایم و شرایط آن را به خوبی می دانیم می گویم که بستن بازار درست نیست و راهکار پیشنهادی ما هم نبوده است. مشخص است که بسته شدن این بازار نتیجه ای به نفع تالاب و پرندگان در بر ندارد و تالاب را با آینده نامعلومی مواجه می کند.

پورلک افزود: به نظر می رسد اجرای این تصمیم بیشتر با فشار و لابی گروه های طرفدار حیوانات انجام شده و سازمان محیط زیست اصلا نمی داند دقیقا این کار غیر تخصصی چه تبعاتی برای تالاب در پی دارد. شاید در کوتاه مدت صید پرندگان کم شود که به نظر من اینطور نبوده اما در میان مدت شاهد برچیده شدن اکوسیستم در این تالاب نیمه طبیعی خواهیم بود.

این کارشناس محیط زیست افزود: زمین های تالاب مالکیت شخصی و مشاء دارد و صاحبان این زمین ها می توانند زمین خودشان را دیگر آبگیر نکنند تا برای کشت خشک شود یا دیواری بکشند و باغ و ویلا و رستوران ایجاد کنند. در شرایط فعلی بیش از هر زمان دیگری لازم است در این محدوده (مخصوصا در نزدیکی جاده) نظارت بر ساخت و ساز وجود داشته باشد و هر دیواری که بالا رفت را تخریب کنند.

وی با اشاره به پیشنهاد و راهکار دادن مجوز پرنده نگری به صاحبان دامگاه ها ، از سوی سازمان محیط زیست، گفت: در مورد موفقیت این سایت های پرنده نگری اما و اگر زیادی وجود دارد. سایت پرنده نگری کانی برازان که سالهاست فعالیت دارد هنوز نتوانسته مقوله اکوتوریزم را به خوبی پیاده کند. من امیدوارم که چنین روشهایی جوابگو باشد اما قطعا یک راهکار جایگزین برای معیشت مردم این منطقه نخواهد بود.

پورلک تصریح کرد: در حال حاضر توریزم انبوه  دمار از روزگار بخشهای مختلف مازندران درآورده و هر جایی که پای مردم باز می شود، شاهد تخریب های گسترده هستیم. اجرای سایت پرنده نگری نیاز به فرهنگ سازی و مدیریت و کنترل فضاهای منطقه دارد، در غیر اینصورت همین که اسم گردشگر در سایت پرنده نگری بیاید، مردم محلی شروع به تبدیل زمینها به ویلا و رستوران و کافه می کنند. نمونه های پر اشکال سایت های پرنده نگری هم سایت قوها است که سعی شد در آنجا فضایی برای گردشگران ایجاد شود اما در آخرین بازدید که داشتم نه قویی بود و نه آبی !

وی با اشاره به سابقه بررسی هایی که در مورد اکوتوریزم منطقه فریدونکنار از دهه 70 تا کنون داشته است، گفت: وقتی همه فاکتورها را کنار هم قرار می دهیم می بینیم که هیچ راهکار جایگزینی برای معیشت مردم این منطقه وجود ندارد و ازنظر اقتصادی جواب نمی دهد. اکوتوریزم و اقداماتی همچون ایجاد سایت پرنده نگری، فعالیتی با پوشش انبوه نیست و تعدادی خاص را در بر می گیرد و باز هم امکان ایجاد معیشت جایگزین برای همه افراد متضرر را فراهم نمی کند.

این پژوهشگر افزود: پیشنهاد ما این بود که کل بازار تعطیل نشود و تنها صید و فروش گونه های در معرض تهدید غیر قانونی اعلام و با آن برخورد شود. برای این کار هم راهکارهای نظارتی زیادی وجود دارد اما متاسفانه مسئولان محیط زیست کار آسان یعنی تعطیلی کامل بازار را انتخاب کرده اند. کار درست این بود که با رصد و آمارگیری محدود در بازار آمار فروش انواع پرندگان مشخص می شد اما در حال حاضر نمی دانیم چه تعداد پرنده و از چه گونه ای روزانه شکار و به فروش می رسند.

پورلک تصریح کرد: ما منتقد این شرایط هستیم اما فضای خوبی برای صحبت کردن و گوش شنوایی وجود ندارد. امیدوارم سازمان محیط زیست بیاید و توضیح بدهد در مورد تالاب فریدونکنار چه برنامه ای غیر از بستن بازار دارد ؟ من فکر می کنم که برنامه ای ندارد و تنها می خواهند با برخی اقدامات مردم ، آن هم گروهی از اقشار مردم را راضی نگه دارند.

همچنین علیرضا هاشمی ، کارشناس ارشد محیط زیست با تاکید بر اینکه بسته شدن بازار فریدونکنار بیشتر از آنکه زندگی مردم را تحت تاثیر بگذارد ، درآمد میلیاردی یک باند قاچاقچی و سیاه صید و شکار غیرمجاز را تحت تاثیر قرار داده ، گفت: آنچه در این تالاب اتفاق می افتد یک دزدی بین المللی است و نه یک برداشت پایدار ،چرا که در زمان و روشهای غیر مجاز پرندگانی را صید یا شکار می کنند که مجاز نیست. پرندگان این تالاب در مسیر یک کریدور بین المللی شامل ده ها کشور تردد دارند اما با خودخواهی تعداد محدودی از افراد از بین می روند.

وی با بیان اینکه علاوه بر روش قدیمی دیماچال که برداشتی پایدار و قدیمی بوده ، روش های غیر مجاز صید کراس و تورهای هوایی و گزل در ساعات غیر مجاز انجام می شود ، افزود: در تمام این سالها هیچ اقدامی از سوی مسئولان محیط زیست و استان برای جمع کردن بساط این روشهای غیر قانونی وجود نداشته است و این صیدهای غیر مجاز کل استان را در بر گرفته و همه مسئولان هم می دانند و کاری انجام نمی دهند.  

هاشمی افزود: سازمان محیط زیست هر سال وظیفه خود را به سال بعد موکول می کند و حالا با بستن بازار فریدونکنار می خواهد نشان دهد که کاری کرده است. به نظر من مسئولان محیط زیست و مسئولین استانی در این شرایط دخیل هستند ؛ چند سال قبل خانم ابتکار در گفت و گویی گفته بود که ردپای مسئولین استانی در قضیه تالاب فریدونکنار دیده می شود. یعنی هر بار که اهتمامی برای برخورد و اصلاح این شرایط وجود داشته به نحوی با نفوذ افراد مختلفی متوقف شده است.

این کارشناس محیط زیست با تاکید بر اینکه بسته شدن بازار نتیجه پیگیری شهرداری و ادرات دامپزشکی و بهداشت به دلیل سد معبر و مسائل بهداشتی بوده است و سازمان محیط زیست در واقع روی این اقدام آنها موج سواری می کند، افزود: بستن کامل این بازار اشتباه است. دو سال از تعطیلی این بازار می گذرد و سوال این است که آیا از حجم صید کاسته شده ؟ آیا برخوردی با صید غیرمجاز شده است ؟

هاشمی تصریح کرد: همین حالا گوشت صید پرندگان تالاب با قیمتهای بالا در حال خرید و فروش و در دسترس است. اگر سازمان محیط زیست می خواهد کاری کند که من بعید می دانم و به نظر می رسد بیشتر دنبال وقت کشی است، باید ابتدا دامهای هوایی و صید غیر قانونی را جمع و با متخلفین برخورد کند و بعد به سراغ بستن بازار برود.