بیماری کلیوی یک مشکل رایج است که حدود 10 درصد از جمعیت جهان را تحت تأثیر قرار می دهد. رژیم غذایی بیماران کلیوی و موارد مرتبط با آن تاثیر بسزایی در روند درمان بیماری کلیوی دارد. در واقع تغذیه بیمار کلیوی، رابطه مستقیم با میزان کیفیت زندگی، نحوه مراجعه کمتر به پزشک متخصص کلیه و درمان بهتر دارد.

به گزارش غفاری دایت، مواردی که در تغذیه بیمار کلیوی بسیار اهمیت دارد توجه به میزان وجود، سدیم، پتاسیم و فسفر در تغذیه بیمار است. میزان سدیم در رژیم غذایی بیماران کلیوی، پتاسیم در تغذیه بیمار کلیوی و میزان فسفر در تغذیه بیمار کلیوی، به شما نشان می دهد که چه مواد غذایی را می توانید مصرف کنید و چه مواد غذایی را نمی توانید.

مصرف گل کلم، زغال اخته، انگور قرمز، سفیده تخم مرغ، سیر، گندم سیاه(گندم چاودار)، روغن زیتون، کلم، بلغور، مرغ بدون پوست، فلفل دلمه ای و پیاز می تواند به عملکرد بهتر کلیه های شما کمک شایان کند. این مقاله اطلاعات بسیار مفید و جذابی را در ارتباط با آن دسته از مواد غذایی که برای سلامتی و بهبود بیماران کلیوی موثر است، ارائه می دهد.

تغذیه بیمار کلیوی

مسئله تغذیه بیمار کلیوی از مسائل مهم در درمان بیماری کلیوی در جهان است. دیابت و فشار خون بالا که شایع ترین عوامل خطر بیماری کلیوی هستند، می توانند ناشی از تغذیه غلط و رژیم غذایی نامناسب باشد.  با این حال، چاقی، سیگار کشیدن، ژنتیک، جنسیت و سن نیز می توانند این خطر را افزایش دهند. قند خون کنترل نشده و فشار خون بالا باعث آسیب به رگ های خونی در کلیه ها می شود و توانایی آنها را برای عملکرد بهینه کاهش می دهد.

هنگامی که کلیه ها به درستی کار نمی کنند، مواد زائد در خون جمع می شوند، از جمله مواد زائد مواد غذایی. بنابراین لازم است افراد مبتلا به بیماری کلیوی از رژیم غذایی بیماران کلیوی پیروی کنند. محدودیت های غذایی بسته به سطح آسیب کلیه متفاوت است و بنابراین رژیم غذایی متفاوتی را برای درمان بیماری کلیوی می طلبد. پس حتما تغذیه بیمار کلیوی را جدی بگیرید.

درمان بیماری کلیوی و تغذیه

افرادی که در مراحل اولیه بیماری کلیوی هستند، محدودیت‌های تغذیه متفاوتی نسبت به افراد مبتلا به نارسایی کلیه دارند که به عنوان بیماری کلیوی مرحله نهایی (ESRD) نیز شناخته می‌شود. اگر بیماری کلیوی دارید، ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما بهترین رژیم غذایی بیماران کلیوی را برای نیازهای شما تعیین می کند. 

برای اکثر افراد مبتلا به بیماری کلیوی پیشرفته، پیروی از یک رژیم غذایی مناسب برای درمان بیماری کلیوی مهم است که به کاهش میزان ضایعات در خون کمک می کند. این رژیم غذایی اغلب به عنوان رژیم کلیوی یا رژیم غذایی درمان بیماری کلیوی شناخته می شود. الگوی مناسب تغذیه بیمار کلیوی به تقویت عملکرد کلیه کمک می کند و از آسیب بیشتر جلوگیری می کند.

در حالی که محدودیت های غذایی در رژیم غذایی بیماران کلیوی متفاوت است، معمولاً توصیه می شود که همه افراد مبتلا به بیماری کلیوی در مصرف مواد زیر توجه لازم داشته باشند:

سدیم در رژیم غذایی بیماران کلیوی

سدیم در بسیاری از غذاها یافت می شود و جزء اصلی نمک خوراکی است. کلیه های آسیب دیده نمی توانند سدیم را  فیلتر کنند. مقدار بیش از حد سدیم در رژیم غذایی بیماران کلیوی، باعث افزایش سطح خون آن ها می شود. اغلب توصیه می شود سدیم در رژیم غذایی بیماران کلیوی را به کمتر از 2000 میلی گرم در روز محدود کنید

پتاسیم در تغذیه بیمار کلیوی

 نمی توان از نقش مهم پتاسیم در تغذیه بیمار کلیوی چشم پوشی کرد. برای جلوگیری از ورود سطوح خطرناک پتاسیم در خون، معمولاً توصیه می شود مصرف پتاسیم در تغذیه بیمار کلیوی به شدت محدود شود. پزشک متخصص کلیه توصیه می کند که در  افراد مبتلا، نیاز به محدود کردن پتاسیم در تغذیه بیمار کلیوی ضروری است

فسفر در تغذیه بیمار کلیوی

کلیه های آسیب دیده نمی توانند موارد اضافی فسفر در تغذیه بیمار کلیوی را دفع کنند. سطوح بالا فسفر می تواند باعث شود به بدن آسیب برسد، بنابراین میزان مصرف فسفر در تغذیه بیمار کلیوی به کمتر از 800تا1000 میلی گرم در روز در اکثر بیماران توصیه می شود. بنابراین پزشک متخصص کلیه توصیه می کند که در  افراد مبتلا، نیاز به محدود کردن فسفر در تغذیه بیمار کلیوی ضروری است

بنابراین با این مطالب متوجه اهمیت فسفر در تغذیه بیمار کلیوی، سدیم در رژیم غذایی بیماران کلیوی و پتاسیم در تغذیه بیمار کلیوی شدید. خوشبختانه، بسیاری از گزینه های خوشمزه و سالم دارای فسفر، پتاسیم و سدیم کمی هستند.

برای کم کاری کلیه چه بخوریم؟

گل کلم و تغذیه بیمار کلیوی

گل کلم یک سبزی مغذی است که منبع خوبی از بسیاری از مواد مغذی از جمله ویتامین C، ویتامین K و فولات ویتامین B است. همچنین مملو از ترکیبات ضد التهابی مانند ایندول است و منبع عالی فیبر است  بعلاوه، گل کلم له شده را می توان به جای سیب زمینی برای غذای جانبی کم پتاسیم استفاده کرد. یک فنجان (124 گرم) گل کلم پخته حاوی سدیم: 19 میلی گرم، پتاسیم: 176 میلی گرم و  فسفر: 40 میلی گرم است.

زغال اخته و تغذیه بیمار کلیوی

زغال اخته سرشار از مواد مغذی و یکی از بهترین منابع آنتی اکسیدانی است که می توانید بخورید. به طور خاص، این توت‌های شیرین حاوی آنتی‌اکسیدان‌هایی به نام آنتوسیانین هستند که ممکن است از بیماری‌های قلبی، سرطان‌های خاص، زوال شناختی و دیابت محافظت کنند. آنها همچنین یک مکمل فوق العاده برای رژیم غذایی بیماران کلیوی ایجاد می کنند و بهتر است حتما در تغذیه بیمار کلیوی مورد استفاده قرار گیرد.  زیرا زغال اخته سدیم، فسفر و پتاسیم کمی دارد. یک فنجان (148 گرم) زغال اخته تازه حاوی سدیم: 1.5 میلی گرم،  پتاسیم: 114 میلی گرم و  فسفر: 18 میلی گرم است.

انگور قرمز و رژیم غذایی بیماران کلیوی

انگور قرمز سرشار از ویتامین C هستند و حاوی آنتی اکسیدان هایی به نام فلاونوئیدها هستند که نشان داده شده است التهاب را کاهش می دهند. علاوه بر این، انگور قرمز سرشار از رسوراترول است، نوعی فلاونوئید که نشان داده شده است برای سلامت قلب مفید است و در برابر دیابت و زوال شناختی محافظت می‌کند. این میوه های شیرین و به خصوص انگور قرمز برای کلیه ها مفید هستند و نصف فنجان انگور قرمز (75 گرم) حاوی سدیم: 1.5 میلی گرم، پتاسیم: 144 میلی گرم  و فسفر: 15 میلی گرم است.

سفیده تخم مرغ  و تغذیه بیمار کلیوی

اگرچه زرده تخم مرغ بسیار مغذی است، اما حاوی مقادیر بالایی فسفر است، که باعث می شود سفیده تخم مرغ انتخاب بهتری برای افرادی باشد که از رژیم غذایی کلیوی پیروی می کنند. سفیده تخم مرغ منبع پروتئین با کیفیت بالا و مناسب کلیه ها است. بعلاوه، یک انتخاب عالی برای افرادی است که تحت درمان دیالیز هستند، که در حالی که نیاز به پروتئین بیشتری دارند اما نیاز به محدود کردن فسفر نیز دارند. دو عدد سفیده تخم مرغ بزرگ (66 گرم) حاوی سدیم: 110 میلی گرم، رپتاسیم: 108 میلی گرم و فسفر: 10 میلی گرم است.

سیر و رژیم غذایی بیماران کلیوی

به افراد مبتلا به مشکلات کلیوی توصیه می شود که میزان سدیم را در رژیم غذایی خود از جمله نمک اضافه شده محدود کنند. سیر یک جایگزین لذیذ برای نمک است و به غذاها طعم می بخشد و در عین حال فواید تغذیه ای دارد. سیر منبع خوبی از منگنز، ویتامین C و ویتامین B6 است و حاوی ترکیبات گوگردی است که خواص ضد التهابی دارد. سه حبه (9 گرم) سیر حاوی سدیم: 1.5 میلی گرم، پتاسیم: 36 میلی گرم و فسفر: 14 میلی گرم است

گندم سیاه(گندم چاودار) و تغذیه بیمار کلیوی

بسیاری از غلات کامل دارای فسفر بالایی هستند، اما گندم سیاه یا گندم چاودار یک استثناء سالم است. گندم سیاه یا گندم چاودار بسیار مغذی است و مقدار مناسبی از ویتامین های گروه B، منیزیم، آهن و فیبر را تامین می کند. همچنین یک غلات بدون گلوتن است و گندم سیاه را برای افراد مبتلا به بیماری سلیاک یا عدم تحمل گلوتن انتخاب خوبی می کند. نصف فنجان (84 گرم) گندم سیاه یا گندم چاودار پخته شده حاوی سدیم: 3.5 میلی گرم، پتاسیم: 74 میلی گرم و فسفر: 59 میلی گرم است.

روغن زیتون  و تغذیه بیمار کلیوی

روغن زیتون منبع سالمی از چربی و بدون فسفر است که آن را به گزینه ای عالی برای افراد مبتلا به بیماری کلیوی تبدیل می کند. اغلب افراد مبتلا به بیماری کلیوی پیشرفته در حفظ وزن مشکل دارند و غذاهای سالم و پر کالری مانند روغن زیتون را مهم می دانند. اکثر چربی موجود در روغن زیتون یک چربی تک غیراشباع به نام اسید اولئیک است که دارای خواص ضد التهابی است. علاوه بر این، چربی های تک غیراشباع در دماهای بالا پایدار هستند و روغن زیتون را به گزینه ای سالم برای پخت و پز تبدیل می کند. یک قاشق غذاخوری (13.5 گرم) روغن زیتون حاوی سدیم: 0.3 میلی گرم، پتاسیم: 0.1 میلی گرم، فسفر: 0 میلی گرم

بلغور و رژیم غذایی بیماران کلیوی

 بلغور یک محصول گندم کامل است که یک جایگزین عالی و مناسب برای کلیه‌ها برای سایر غلات کامل که دارای فسفر و پتاسیم بالا هستند، می‌سازد. این دانه مغذی منبع خوبی از ویتامین های گروه B، منیزیم، آهن و منگنز است. همچنین منبع عالی پروتئین گیاهی و سرشار از فیبر رژیمی است که برای سلامت دستگاه گوارش مهم است. نصف فنجان (91 گرم) بلغور حاوی سدیم: 4.5 میلی گرم، پتاسیم: 62 میلی گرم، فسفر: 36 میلی گرم است

کلم و تغذیه بیمار کلیوی

کلم به خانواده سبزیجات چلیپایی تعلق دارد و سرشار از ویتامین ها، مواد معدنی و ترکیبات گیاهی قدرتمند است. این منبع عالی از ویتامین K، ویتامین C و بسیاری از ویتامین های گروه B است. علاوه بر این، فیبر نامحلول را فراهم می کند، نوعی فیبر که با ترویج حرکات منظم روده و افزایش حجم مدفوع، سیستم گوارش شما را سالم نگه می دارد. به علاوه، پتاسیم، فسفر و سدیم کمی دارد و یک فنجان (70 گرم) کلم خرد شده حاوی سدیم: 13 میلی گرم، پتاسیم: 119 میلی گرم و فسفر: 18 میلی گرم است

مرغ بدون پوست و رژیم غذایی بیماران کلیوی

اگرچه مصرف محدود پروتئین برای برخی از افراد مبتلا به مشکلات کلیوی ضروری است، اما تامین مقدار کافی پروتئین با کیفیت بالا برای سلامتی حیاتی است. سینه مرغ بدون پوست حاوی فسفر، پتاسیم و سدیم کمتری نسبت به مرغ پوستی است. هنگام خرید مرغ، مرغ بدون پوست تازه را انتخاب کنید و از مرغ سوخاری از قبل تهیه شده خودداری کنید، زیرا حاوی مقادیر زیادی سدیم و فسفر است. سه اونس (84 گرم) سینه مرغ بدون پوست حاوی سدیم: 63 میلی گرم، پتاسیم: 216 میلی گرم و فسفر: 192 میلی گرم است

فلفل دلمه ای  و تغذیه بیمار کلیوی

فلفل دلمه ای حاوی مقدار قابل توجهی از مواد مغذی است، اما برخلاف بسیاری از سبزیجات دیگر، فلفل دلمه ای پتاسیم کمی دارد. فلفل دلمه ای رنگی سرشار از آنتی اکسیدان قوی ویتامین C هستند. در واقع، یک فلفل دلمه ای قرمز کوچک (74 گرم) حاوی 105 درصد ویتامین C توصیه شده است. آنها همچنین سرشار از ویتامین A هستند، یک ماده مغذی مهم برای عملکرد سیستم ایمنی، که اغلب در افراد مبتلا به بیماری کلیوی به خطر می افتد. یک فلفل قرمز کوچک (74 گرم) حاوی سدیم: 3 میلی گرم، پتاسیم: 156 میلی گرم و فسفر: 19 میلی گرم

پیاز و رژیم غذایی بیماران کلیوی

پیاز برای ارائه طعم بدون سدیم به غذاهای رژیم کلیوی عالی است. کاهش مصرف نمک می‌تواند چالش‌برانگیز باشد، بنابراین یافتن جایگزین‌های طعم‌دار نمک ضروری است. تفت دادن پیاز با سیر و روغن زیتون به غذاها طعم می بخشد بدون اینکه سلامت کلیه شما را به خطر بیندازد. علاوه بر این، پیاز سرشار از ویتامین C، منگنز، و ویتامین‌های B است و حاوی فیبرهای پری بیوتیک است که با تغذیه باکتری‌های مفید روده به سلامت دستگاه گوارش شما کمک می‌کند یک پیاز کوچک (70 گرم) حاوی سدیم: 3 میلی گرم، پتاسیم: 102 میلی گرم و فسفر: 20 میلی گرم است.