در ماه های اخیر گذشته باغداران مازندرانی همانند سالهای گذشته از رکود و قیمت پایین مرکبات در این استان گله مند بودند تا جایی که این مشکل در تریبون‌های مختلف از جمله خطبه های نماز جمعه در شهرهای مختلف مازندران مطرح شد.
ناترازی تولید و مصرف مرکبات در سالهای اخیر به یک چالش جدی برای تولید کنندگان تبدیل شد تا جایی که برخی از مدیران ارشد استان خواستار مدیریت در فرایند تولید محصولات باغی بر اساس نیاز کشور شدند.
قیمت مرکبات در سالهای اخیر به غیر از زمستان سال ۱۴۰۱ یک سال بعد از شیوع ویروس کرونا که با جهش قیمت و بازار فروش خوبی روبرو شد در سالهای دیگر رکود قیمت یکی از چالش های پیش روی کشاورزان است که یکی از سیاست های راهبردی خروج رکود بازار مرکبات در مازندران افزایش صادرات به کشورهای حاشیه دریای خزر است که این روزها با تلاش دولت چهاردهم بیشتر مورد توجه قرار گرفت.
تولید سنتی به همراه فقر صنعت بسته بندی مرکبات در این استان سبب شد تا رقبای دیگر از کشورهای همسایه همانند ترکیه در اندیشه تصاحب بازارهای فروش منطقه به خصوص کشورهای شمال دریای خزر باشند.
در سالهای اخیر ارتقای کیفیت تولید و رونق صنعت بسته بندی زمینه ای برای افزایش صادرات مرکبات شد اما گستره وسیع تولید این محصول به همراه افزایش تولید به گونه ای است که مشکل رکود مرکبات بر طرف نشد. در شرایط فعلی یکی از خواسته های مهم کشاورزان افزایش صادرات مرکبات است که این امر زمینه ای برای ارز آوری و حمایت از تولید کنندگان محسوب می شود.
استاندار مازندران در اواخر آبان ماه سلسله نشست های با مدیران عامل چند بانک دولتی در تهران برگزار کرد که این امر زمینه ای برای سرمایه گذاری تعدادی از بانک های دولتی در مازندران شد.
بانک کشاورزی در یک اقدام حمایتی پذیرفت که در جهت رونق صادرات و حمایت از صادر کنندگان و صنعت بسته بندی این محصول باغی سرمایه گذاری داشته باشد. این اقدام بانک کشاورزی زمینه ای برای امید آفرینی تولیدکنندگان را فراهم کرد تا با توجه به افزایش هزینه تولید، رونق صادرات زمینه ای برای فروش مناسب مرکبات را فراهم کند.
رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی مازندران پیش تر از ورود ۲ میلیون تن مرکبات به بازار خبر داده بود که برای رونق صادرات این محصول باید چاره اندیشی کرد.
تلاش برای رفع مشکلات صادرات مرکبات مازندران دستکم از یک دهه پیش به صورت جدی در دستور کار قرار گرفت و به مرور زمان با پیگیری های رسانه ای و تلاش مسئولان یکی پس از دیگری رفع شد تا مهم ترین بخش کشاورزی استان با صادرات بخش عمده ای از تولیداتش از بی سامانی در فصل برداشت خلاصی یابد.
حل مشکل بازار عرضه برای مرکبات مازندران نه تنها مهم ترین خواسته باغداران، بلکه از مطالبات مردم و وعده هایی است که علاوه بر مسئولان اجرایی، نمایندگان مجلس هم در دوره های مختلف مطرح کرده اند.
سازمان جهاد کشاورزی مازندران با هماهنگی استانداری با محوریت دانشگاه علوم پزشکی ضوابطی را برای تولید و عرضه مرکبات در نظر گرفته اند که بر اساس آن رنگ آمیزی مرکبات در سورتینگ ها ممنوع است و در صورت هرگونه گزارش سبززدایی با متخلفان برخورد خواهد شد.
اجرای همه این سیاست ها تلاشی برای رونق صادرات مرکبات در مازندران است که این اقدام زمینه ای برای رونق تولیدات کیفی و اشتغال آفرینی پایدار است.
در این پیوند استاندار مازندران اظهار کرد: بانک کشاورزی ۲ هزار میلیارد ریال اعتبار برای برداشت و صادرات مرکبات مازندران به فعالان اقتصادی و تولیدکنندگان اختصاص داد.
وی گفت: این سرمایه گذاری در جهت کیفی سازی صادرات مرکبات در اختیار صادرکنندگان و سورتینگ داران این استان قرار می گیرد.
استاندار مازندران با بیان این که هر ساله فروش مرکبات یکی از دغدغه های جدی تولید گنندگان محسوب می شود، گفت: همه تلاش ها به خصوص حمایت و سرمایه گذاری بانک کشاورزی در جهت رفع دغدغه های تولید کنندگان است.
نوری گفت: صادرات مرکبات به کشورهای شمال دریای خزر در حال انجام است اما این رویه باید با شتاب بیشتری در دستور کار صادر کنندگان قرار گیرد.
وی با بیان این که کشاورزی سنتی دیگر صرفه اقتصادی برای کشاورز نخواهد داشت، ادامه داد: با استفاده از فناوری های نوین و بهره مندی از نظر کارشناسی دانش آموختگان رشته کشاورزی تولید محصولات کیفی باید اولویت های مهم محسوب شود.
طبق آمارهای رسمی، مجموع باغ های مرکبات مازندران ۱۱۲ هزار هکتار است که از این میزان ۱۱۰ هزار هکتار ارقام بارده هستند. همچنین از مجموع باغات مرکبات مازندران ۸۰ هزار هکتار زیر کشت ارقام مختلف پرتقال، ۳۰ هزار هکتار ارقام مختلف نارنگی و بقیه زیر کشت محصولاتی از جمله نارنج و لیمو قرار دارند.
مازندران با دارا بودن ۱.۵ درصد از اراضی و ۲.۵ درصد اراضی کشاورزی کشور سالانه بیش از هشت میلیون تن محصولات کشاورزی تولید می کند که ۱۰ درصد ارزش اقتصادی محصولات کشاورزی کشور را به خود اختصاص داده است.
زمان برداشت پرتقال هم که " تامسون " مهم ترین رقم آن محسوب می شود از نیمه آبان شروع می شود. به طور متوسط در یک هکتار باغ مرکبات ۳۰ تا ۴۰ تن محصول برداشت می شود.
مازندران با تولید ظرفیت ۷۲ نوع از تولیدات محصولات کشاورزی به مقدار هفت میلیون و ۵۰۰هزار تُن، حدود ۱۱ درصد از ارزش افزوده بخش کشاورزی کشور را در اختیار دارد. این استان دارای ۴۶۰ هزار هکتار اراضی زراعی و باغی بوده که طبق آمار رسمی هر ساله به طور متوسط ۲۱۵ هزار هکتار از زمین های کشاروزی مازندران زیر کشت برنج می رود و این استان با تامین بیش از ۴۲ درصد برنج سفید کشور، رتبه اول را دارد.
از سوی دیگر این استان به لحاظ تولید محصولات متنوع کشاورزی و همچنین فراوانی تولید در برخی محصولات از جمله مرکبات، برنج و کیوی به عنوان قطب تولید این محصولات در کشور به شمار می رود و جایگاه ویژه ای دارد.
علاوه بر تنوع تولید محصولات کشاورزی و رتبه دار بودن در برخی محصولات کشاورزی در کشور، این روزها خبرهای خوشی در حوزه صادرات و بین المللی شدن تولیدات این استان به گوش می رسد و همین هفته گذشته خبری مبنی بر قرار گرفتن نارنگی مازندران در سبد غذایی روس ها مخابره شد و امروز نیز "کیوی" به عنوان دیگر محصول کشاورزی استان در سبد صادراتی قرار گرفته است.
