عوامل مختلفی در دل این پیش‌بینی وجود دارد. نخست اینکه خودروسازان روی اصلاح قیمت محصولاتشان حساب باز کرده‌اند. هرچند پیش‌بینی خودروسازان از شش ماه دوم امسال، قبل از صدور مجوز افزایش 30درصدی قیمت خودرو انجام شده، اما بدون تردید آنها در محاسبات خود روی اصلاح قیمت حساب باز کرده‌اند. به عبارت بهتر، ایران‌خودرو و سایپا با اطمینان از صدور مجوز افزایش قیمت از سوی نهاد تنظیم‌گر (فارغ از رقم آن) انتظار کسب سود از شش ماه دوم سال دارند.

البته اینجا دو سناریو مطرح است. نخست اینکه خودروسازان پیش‌بینی مربوطه را با اصلاح قیمت مدنظر خود (افزایش قیمت کارخانه ای محصولات تا 80‌درصد) ارائه کرده‌اند. اگر این سناریو درست باشد، به احتمال زیاد پیش‌بینی خودروسازان مبنی بر سوددهی در نیمه دوم امسال محقق نخواهد شد، چون تنظیم‌گر مجوز افزایش قیمتی بسیار کمتر (30درصد) را صادر کرد. با توجه به اینکه بسیار بعید است به این زودی‌ها مجوز دیگری برای افزایش قیمت خودرو صادر شود، این احتمال قوی وجود دارد که پیش‌بینی خودروسازان حداقل به طور کامل محقق نشود.

سناریوی دیگر این است که خودروسازان در پیش‌بینی خود مبنی بر سوددهی طی نیمه دوم سال جاری، افزایش قیمت حدود همین 30درصد را ملاک قرار داده باشند. در این صورت، اگر اتفاق خاصی در بخش هزینه‌های تولید رخ ندهد (مثلا قیمت ارز یا مواد اولیه جهش سنگینی را تجربه نکند) پیش‌‌بینی غول‌های جاده‌مخصوص به احتمال زیاد محقق خواهد شد.البته فقط مساله قیمت‌گذاری در تحقق یا عدم تحقق پیش‌بینی آنها تاثیرگذار نیست و عواملی مانند سود حاصل از واردات و همچنین حذف محصولات قدیمی نیز در این ماجرا موثر است.

طبق اعلام خودروسازان، واردات خودرو توسط آنها به بهبود نقدینگی‌شان کمک کرده و با اعمال آن در دخل‌وخرج کلی، بخشی از زیان جبران شده است. ادامه این روند در نیمه دوم سال می‌تواند به تحقق پیش‌بینی خودروسازان کمک کند.در نهایت خروج خودروهای زیانده عاملی موثر بر کاهش زیاندهی و رسیدن خودروسازان به سود است. روند خروج این خودروها پیش‌تر آغاز شده و بخش قابل‌توجهی از محصولات زیانده حذف شده‌اند و این موضوع، تاثیر خود را بر کاهش زیاندهی ایران‌خودرو و سایپا گذاشته است. بنابراین ادامه این روند کمک می‌کند تا خودروسازان بتوانند پیش‌بینی شش ماه دوم خود را محقق کنند.

برآورد سود 34همتی

نگاهی به جزئیات گزارش سود و زیان خودروسازان طی حدودا شش سال گذشته بیندازیم.

طبق اعلام ایران‌خودرو و سایپا، مجموع مبلغ فروش محصولات آنها در سال 1398 بالغ بر 46.8همت بوده، در‌حالی‌که مبلغ بهای تمام‌شده تولیدشان حدود 51.6همت اعلام شده است. بنابراین مبلغ فروش آنها حدودا 91درصد هزینه‌های تولید را پوشش داده است.

در سال 99 مجموع مبلغ فروش خودروسازان 84.7همت گزارش شده، اما مبلغ بهای تمام‌شده تولید حدود 97.5همت بوده است. این ارقام نشان می‌دهد مبلغ فروش خودروسازان بزرگ 87درصد از هزینه تولید را جبران کرده است.

در سال 1400، مبلغ فروش خودروسازان حدود 154همت بوده اما مبلغ بهای تمام‌شده تولید به 162.7همت رسیده است. با این حساب، مبلغ فروش، 95درصد هزینه تولید را پوشش داده است.

در سال 1401، مبلغ فروش خودروسازان حدود 248.3همت بوده، درحالی‌که مبلغ بهای تمام‌شده تولید بیش از 277.7همت گزارش شده است. بنابراین مبلغ فروش، 90درصد هزینه تولید را جبران کرده است.

در سال 1402، خودروسازان 340.3همت مبلغ فروش در برابر 359.8همت مبلغ بهای تمام‌شده تولید داشته‌اند تا 94درصد هزینه‌ها جبران شود.

در نیمه نخست امسال مبلغ فروش خودروسازان 187.6همت و مبلغ بهای تمام‌شده تولید بیش از 188.3همت بوده است. بنابراین بالغ بر 99درصد هزینه تولید جبران شده است.

در نهایت خودروسازان پیش‌بینی کرده‌اند در شش ماه دوم امسال، مبلغ فروش آنها حدود 34همت بیش از مبلغ بهای تمام‌شده تولید خواهد بود.