حضور گردشگران مختلف به این روستا برای بازدید از جاذبه‌های این روستا و خرید هنر زیبای دستان هنرمندانه صنعتگران قاب‌سازی، میز و کنسول، آینه و خراطی روستای کاج به این روستا رونقی خاصی داده بود و این روستا را به یک روستای بدون بیکار مبدل کرده بود.
اما امروز که به این روستا پا می‌گذاری دیگر از آن هیاهو و جنب و جوش گذشته مردمان هنرمندش خبری نیست، دیگر آن کارگاه‌های خراطی و قاب‌سازی از دل روستا جمع شده و به جای آن کارگاه‌ها با عطر و بوی چوب و هنر، مغازه‌های دیگری از جنس خواروبار و پوشاک فروشی سر برآورده که از جنس این روستا نیست.
انگار هنر قاب‌سازی صنعتگران صنایع‌دستی روستای کاج می‌رود که در دل همان قاب‌ها جا خوش کند و در همان قاب‌ها به خاطره تبدیل شود و این تصور ترسناک، تشویش بر دل صنعتگران کاج و دوستداران صنایع‌دستی می‌اندازد.
دهیار روستای کاج نیز در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به واقع‌شدن روستای کاج در بخش شاهنجرین شهر قروه درگزین و در ۱۶ کیلومتری مرکز شهرستان رزن از توابع استان همدان اظهار کرد: روستای کاج با بیش از ۱۰۰۰ نفر جمعیت به علت دارا بودن جاذبه‌های طبیعی، تاریخی و صنایع‌دستی از حدود ۱۳سال پیش در سال ۸۶ به عنوان یکی از روستاهای هدف گردشگری استان همدان معرفی شده است.
محسن حجاری مکان با بیان اینکه مردم روستای کاج علاوه بر کشاورزی و دامداری و نیز ماشین سنگین به هنر پرسود و پردرآمد صنایع دستی قاب سازی و میز کنسول تا همین چند سال پیش اشتغال داشتند و این روستا مرکز این هنر ارزشمند به شمار می رفت، تصریح کرد: تا همین سه یا چهار سال پیش بیش از ۸۰ تا ۹۰ کارگاه دارای مجوز و فاقد مجوز صنایع دستی قاب سازی ، میز و کنسول و آیینه در سطح این روستا دارای فعالیت بود که هم اکنون از آن تعداد کارگاه صنایع دستی قاب‌سازی و میز و کنسول سازی این روستا تنها پنج یا شش کارگاه باقی مانده است.
حجاری مکان با بیان اینکه پنج یا شش کارگاه در حال فعالیت در سطح روستا نیز هر یک تنها برای سه تا چهار نفر اشتغال ایجاد کرده‌اند و افراد مشغول در این کارگاه‌ها با کمترین دستمزد کار می‌کنند، افزود: این در حالیست که پیش از این کارگاه های صنایع دستی قاب سازی سطح روستای کاج اشتغال چشمگیری را برای اهالی روستا و حتی روستاهای همجوار به صورت مستقیم و غیرمستقیم ایجاد کرده بود.
وی تورم و مشکلات اقتصادی را علت در حال نابودشدن صنعت قاب‌سازی روستای گردشگری کاج دانست و تصریح کرد: تورم و مشکلات اقتصادی موجب آن شده که خانواده‌ها بیشتر به فکر مرتفع کردن نیازهای اساسی خانواده بوده و لوازم خانگی فانتزی و تزئینی دیگر برایشان چندان دارای اهمیت و یا حداقل در اولویت نباشد و برای همین صنعتگران و هنرمندان قاب‌سازی روستای کاج که روزگاری هنر دستانشان به آن سوی کشور نیز صادر می‌شد کارگاه‌های خود را به خاطر کسادی، تغییر کاربری داده و به اشتغال دیگری چون خواربارفروشی، لباس فروشی و سایر مشاغل روی آورند.
حجاری مکان با اشاره به اینکه روزگاری این روستا به خاطر هنر زیبای قاب‌سازی و خراطی به عنوان روستای بدون بیکار شناخته می‌شد، ادامه داد: متاسفانه امروز روستای کاج روستایی است که هنر زیبای قاب‌سازی و میز و کنسول‌سازی و هنر خراطی آن در حال نابودی است.
وی بیان کرد:روزگاری مردم برای دیدن این هنر زیبای روستای کاج که دارای قدمتی ۵۰ ساله در این روستاست از اقصی نقاط کشور و حتی خارج از کشور برای بازدید و خرید به این روستا سری می‌زدند و این امر به گردشگری و اقتصاد روستا رونق بسیاری داده بود اما دیگر از آن حضور گردشگران خبری نیست ضمن اینکه جاذبه گردشگری هم برای این روستا باقی نمانده و این روستا تنها عنوان روستای هدف گردشگری را به یدک می‌کشد.
حجاری مکان با اشاره به اینکه هنر زیبای صنایع‌دستی قاب‌سازی و آیینه و میز و کنسول روستای کاج به عنوان قدیمی‌ترین مرکز قاب سازی کشور دیگر رنگ باخته است، یادآور شد: تحریم‌ها، عدم صادرات و وضعیت بد اقتصادی از جمله عوامل تأثیرگذار بر رکود صنایع‌دستی روستای کاج بوده است و در یکی دو سال گذشته تمام این موارد دست به دست هم داده و بر بیکار شدن هنرمندان روستا انجامیده است.
حجاری مکان یادآور شد: کارگاه‌های هنر قاب‌سازی روستای کاج اشتغال‌های غیرمستقیم خوبی را در سطح روستا از جمله کارگاه‌های چوب‌بری، رنگ‌فروشی، ابزارآلات ایجاد کرده بود که حال ناخوش قاب‌سازی روستای کاج بر پیکره این واحدها نیز ضربه زد.
وی ادامه داد: روستای کاج تنها دارای یک قلعه تاریخی به نام قلعه "تخت خلیل" بوده که بخشی از آن تخریب شده و این اثر تاریخی توسط میراث فرهنگی نه در فهرست آثار ملی کشور ثبت می‌شود و نه نسبت به بازسازی آن اقدام می‌کنند و هنوز تکلیف آن مشخص نیست.
حجاری مکان گفت: قدمت این قلعه را برخی به دوره ساسانیان نسبت می‌دهند و نظرعده‌ای بر این است که قلعه تخت خلیل تنها ۳۰۰ یا ۴۰۰ سال قدمت دارد ولی تاکنون از لحاظ کارشناسی قدمت این اثر تاریخی معلوم نشده است.
وی همچنین با اشاره به اینکه قنوات روستا نیز خشک شده‌اند و تنها چشمه روستا نیز کم آب شده است، اظهار کرد: به دلیل خشک‌شدن قنوات روستا کشاورزی این روستا به صورت کشت دیمی صورت می‌گیرد و کشت دیمی هم به دلیل خرد و پراکندگی اراضی سود آن‌چنانی برای کشاورزان ندارد.
حجاری مکان تصریح کرد: با توجه به وضعیت خشکسالی و افت آب‌های زیر زمینی نیاز است که جهاد کشاورزی با برنامه‌های مختلف آموزشی و ترویجی مردم روستا را به سمت تغییر الگوی کشت و نیز کشت گیاهان کم آب بر از جمله زعفران ترغیب و تشویق کند.
وی با بیان اینکه در حال حاضر بنیاد علوی و برکت و نیز جهاد سازندگی در پرداخت تسهیلات مشاغل خانگی ورود خوبی در سطح کشور داشته‌اند، اضافه کرد: علاوه بر آن پرداخت تسهیلات ارزان قیمت توسط بنیاد علوی، بنیاد برکت و بسیج سازندگی و جهاد کشاورزی برای کشت محصول کم آب‌بر زعفران از نقش موثری در بحث ترغیب کشاورزان به کشت این محصول با صرفه اقتصادی بالا در این روستا می‌تواند برخوردار باشد که نباید از این موضوع غافل شد.
نماینده مردم شهرستانهای رزن و درگزین در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا اظهار کرد: متاسفانه مشکلات اقتصادی موجب ایجاد دغدغه در زمینه تمام رشته‌های صنایع‌دستی در سطح کشور شده و ۷۰ تا ۸۰ درصد بازار خرید صنایع‌دستی را کساد کرده و صنعتگران حوزه صنایع‌دستی با مشکل مواجه شده‌اند و این مشکل تنها معضل روستای کاج نیست.
سید ابوالحسن مصطفوی غمام تصریح کرد: تلاش داریم و به دنبال برنامه‌ای هستیم که هنر زیبای قاب‌سازی روستای کاج در این روستا جان دوباره به خود بگیرد.
وی ادامه داد: در بحث قاب سازی صنعتگران روستای کاج تنها قاب و چارچوب را می‌سازند که در این رابطه به دنبال آن هستیم که زنجیره کامل ساخت در خود روستا انجام بگیرد.
مصطفوی غمام تصریح کرد: از اوایل سال آینده پیگیر برگزاری نمایشگاه صنایع‌دستی در شهرستانهای رزن و درگزین هستیم که با برپایی این نمایشگاه صنعتگران صنایع‌دستی این دو شهرستان با ایجاد زنجیره کامل صنایع‌دستی در شهرستان ۵۰ درصد بازار منطقه را داشته باشند و تمامی مراحل ساخت از جمله ساخت مبل در خود شهرستان ساخته شود و با ایجاد این زنجیره کامل صنعتگران کاج تنها محدود به ساخت چارچوب و کادر نشوند و از خام فروشی آنان جلوگیری شود.
مصطفوی غمام افزود: صنعتگران قاب سازی روستای کاج در حال حاضر با قاب‌سازی آن را خام فروشی می‌کنند در حالی که می‌توان با تکمیل زنجیره تولید بازار مناسبی را با ایجاد نمایشگاه برای آنان فراهم کرد.
به گزارش ایسنا، روستای کاج مرکز و قطب هنر منحصر بفرد و ارزشمند صنایع‌دستی قاب‌سازی و میز کنسول بوده و این هنر از ۵۰ سال پیش در روستا توسط یکی از اهالی روستا به نام «برات‌علی صفاری» پا گرفته و کم کم به عنوان یکی از مشاغل پردرآمد روستا بین اهالی رونق پیدا کرده بود.
سالانه بیش از شش هزار دست انواع قاب، در کارگاه‌های این روستا تولید می‌شد و تولیدات آن علاوه بر تامین نیاز داخل به کشورهای دیگر هم صادر می‌شد.
انتهای پیام
