مکمل‌های ورزشی امروزه به یکی از اجزای رایج در برنامه‌های تغذیه و تمرین ورزشکاران تبدیل شده‌اند؛ این محصولات که برای بهبود عملکرد ورزشی، افزایش عضله‌سازی یا تسریع ریکاوری طراحی شده‌اند، در صورت استفاده صحیح می‌توانند به اهداف ورزشی کمک کنند لذا شناخت نیازهای بدن و استفاده از مکمل‌های مناسب بسیار مهم است.
از جمله مکمل‌های رایج می‌توان به پروتئین‌ها، کراتین، بی‌سی‌ای‌ای (BCAA)، گلوتامین، مولتی‌ویتامین‌ها و چربی‌سوزها اشاره کرد؛ پروتئین‌ها معمولاً برای افزایش حجم عضلات و بهبود ریکاوری پس از تمرینات استفاده می‌شوند، کراتین برای افزایش قدرت و انرژی در تمرینات شدید مفید است و بی‌سی‌ای‌ای‌ها در کاهش خستگی و تسریع بازسازی عضلات مؤثرند. گلوتامین به تقویت سیستم ایمنی و کاهش خستگی عضلانی کمک می‌کند و مولتی‌ویتامین‌ها و مواد معدنی برای تأمین نیازهای روزانه بدن ضروری هستند. چربی‌سوزها نیز به افزایش متابولیسم و کاهش وزن کمک می‌کنند.
استفاده از مکمل‌های ورزشی برای همه افراد ضروری نیست. ورزشکارانی که رژیم غذایی متعادل دارند، معمولاً می‌توانند تمام مواد مغذی مورد نیاز خود را از غذا دریافت کنند. اما در شرایط خاص، مانند تمرینات شدید یا محدودیت‌های غذایی، مکمل‌ها می‌توانند به حمایت از بدن کمک کنند.
دکتر «مائده حیدری» داروساز و کارشناس معاونت غذا و داروی استان ضمن بیان این که مصرف مکمل‌های غذایی و ورزشی نباید جایگزین تغذیه سالم شود، گفت: تغذیه مناسب و تأمین آب کافی، بهترین روش برای دستیابی به عملکرد مطلوب ورزشی است.
وی با بیان این که مکمل‌ها نمی‌توانند جایگزین رژیم غذایی شوند، گفت: مصرف مکمل تنها زمانی مؤثر است که رژیم غذایی ورزشکار کامل باشد.
این کارشناس دارویی هشدار داد که مصرف طولانی‌مدت یا نادرست مکمل‌ها می‌تواند اثرات نامطلوبی بر سلامتی داشته باشد.
وی در این مورد اظهار کرد: از جمله این اثرات می‌توان به تداخل دارویی، تشدید بیماری‌های زمینه‌ای، و آلودگی برخی مکمل‌ها به مواد دوپینگی اشاره کرد.
وی درباره عوارض احتمالی این محصولات، افزود: مصرف مکمل‌های ورزشی ممکن است عوارضی همچون نفخ، تهوع، سردرد، افزایش فشار خون، پرخاشگری، و آسیب به عملکرد کلیه و کبد را به دنبال داشته باشد.
حیدری در خصوص ارتباط احتمالی مصرف کراتین با ریزش مو، ضمن بیان این که کراتین می‌تواند هورمون دی‌هیدروتستوسترون (DHT) را افزایش دهد که ممکن است به ریزش مو منجر شود، گفت: هرچند این موضوع هنوز به‌طور قطعی اثبات نشده، ورزشکارانی که نگران این مسئله هستند باید پیش از مصرف با متخصص غدد مشورت کنند.
وی همچنین درباره تأثیرات کراتین بر کلیه و کبد هشدار داد و خاطرنشان کرد: کراتین از طریق کلیه‌ها دفع می‌شود و مصرف بیش‌ازحد آن می‌تواند بار اضافی بر کلیه‌ها وارد کند و مصرف مقادیر زیاد این مکمل می‌تواند فشار متابولیکی بر کبد ایجاد کند.
حیدری در خصوص تفاوت مکمل‌ها و استروئیدها، ضمن بیان این که مکمل‌ها اگر به‌درستی و تحت نظر متخصص استفاده شوند، معمولاً خطری ندارند، گفت: اما استروئیدها داروهای بسیار خطرناکی هستند که مصرف آن‌ها بدون نظارت پزشک می‌تواند عوارض جبران‌ناپذیری مانند سکته، نارسایی کلیه، آسیب کبدی و حتی مرگ را به دنبال داشته باشد.
وی در خصوص نکات مهم در خرید مکمل‌های ورزشی ضمن بیان این که ورزشکاران باید از اصالت و مجوز محصول مطمئن شوند، گفت: نوع مکمل باید متناسب با اهداف ورزشی مانند کاهش وزن، عضله‌سازی یا افزایش انرژی باشد.
این کارشناس دارویی با اشاره به این که مکمل باید با نیازهای ورزشکار سازگار باشد، گفت: مکمل‌های قاچاق ممکن است ترکیبات خطرناکی داشته باشند و از نظر اقتصادی نیز مقرون‌به‌صرفه نباشند.
به گزارش ایسنا، مصرف مکمل‌های ورزشی نیازمند آگاهی و مشاوره تخصصی است و ورزشکاران باید از خطرات احتمالی آگاه باشند و در انتخاب مکمل مناسب دقت کافی داشته باشند.
انتهای پیام
