بر اساس روال‌های معمول، این تصور وجود دارد که نوسانات ارز تأثیری بر بازار مسکن دارند، اما این تأثیر با یک فاصله زمانی خاص خود را نشان می‌دهد. به عبارت دیگر، هنگامی که بازار مسکن از افزایش قیمت دلار آگاه می‌شود و این افزایش در سطوح بالاتر تثبیت می‌شود، به تدریج اثر آن در بازار مسکن مشاهده می‌شود و در نتیجه، قیمت مسکن نیز افزایش می‌یابد.
داوود بیگی نژاد، نایب رئیس اول اتحادیه مشاوران املاک گفته است که بازار مسکن بیش از دلار از تقاضا اثر می‌پذیرد.
بررسی‌ها نشان داده است که در برخی از دوره‌ها، پس از افزایش و تثبیت قیمت دلار، قیمت مسکن نیز با تأخیری مشخص به سمت افزایش حرکت می‌کند. سوالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که آیا این پدیده تنها در محاسبات و نمودارهای عددی قابل مشاهده است یا اینکه واقعاً در بطن بازار نیز این تأثیرات به وضوح حس می‌شود و دلار به نوعی هیجان را به بازار مسکن منتقل می‌کند؟
همچنین، اگر این افزایش قیمت واقعاً رخ دهد، آیا ناشی از هیجان است یا یک تأثیر واقعی و پایدار در بازار به شمار می‌آید؟ داوود بیگی نژاد، نایب رئیس اول اتحادیه مشاوران املاک بر اساس روال‌های معمول، این تصور وجود دارد که نوسانات ارز تأثیری بر بازار مسکن دارند، اما این تأثیر با یک فاصله زمانی خاص خود را نشان می‌دهد. به عبارت دیگر، هنگامی که بازار مسکن از افزایش قیمت دلار آگاه می‌شود و این افزایش در سطوح بالاتر تثبیت می‌شود، به تدریج اثر آن در بازار مسکن مشاهده می‌شود و در نتیجه، قیمت مسکن نیز افزایش می‌یابد.
بیگی نژاد گفت: «عمق رکود بازار مسکن در مقایسه با سال‌های گذشته تغییراتی را تجربه کرده و به مراتب عمیق‌تر شده است. این نکته که آیا اقتصادهای موازی می‌توانند بر بازار مسکن تأثیر بگذارند یا خیر، موضوعی است که نمی‌توان به سادگی از آن گذشت. به‌طور قطع، بازارهای دیگر قادر به تأثیرگذاری بر اقتصاد مسکن هستند، اما این تأثیر به اندازه گذشته قوی نیست و شرایط کنونی متفاوت است.»
او افزود: «شاهد این ادعا، نوسانات اخیر در بازارهای مختلف است که در آن بازار مسکن به‌طور نسبی بی‌توجه باقی مانده و خود را در آرامش حفظ کرده است. این وضعیت به دلیل سنگینی و چسبندگی قیمت‌هاست؛ بازار مسکن تمایل چندانی به کاهش یا افزایش ناگهانی ندارد. اگر به بررسی قیمت‌ها بپردازیم، متوجه خواهیم شد که قیمت‌های کنونی در بازار تفاوت چندانی با چند ماه گذشته ندارند.»
این مقام صنفی اظهار کرد: «به‌طور دقیق‌تر، بیشترین تأثیر بر بازار مسکن از جانب تقاضا ناشی می‌شود. تا زمانی که رفتار متقاضیان در بخش مسکن تغییر نکند و افراد به چرخه خرید مسکن وارد نشوند، نمی‌توان انتظار داشت که اقتصاد و بازار مسکن تحت تأثیر اقتصادهای دیگر قرار گیرد. با این حال، باید بپذیریم که اگر در اقتصادهای دیگر حرکتی صورت گیرد، ممکن است بر نهاده‌های ساختمانی تأثیر بگذارد که در نهایت، نه به‌طور آنی، بلکه در درازمدت می‌تواند بر قیمت تمام‌شده تأثیرگذار باشد. در صورت وقوع چنین اتفاقی، احتمالاً رکود بازار مسکن عمیق‌تر شده و دسترسی خانواده‌ها به خرید مسکن مورد نیازشان دشوارتر خواهد شد.»
تأثیر بازارهای موازی بر افزایش بهای مسکن یکی از عوامل مهم در تحلیل نوسانات بازار مسکن است. بازارهای موازی مانند بازار ارز، طلا و بورس، به دلیل ارتباطات پیچیده‌ای که با یکدیگر دارند، می‌توانند به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر قیمت مسکن تأثیر بگذارند.
به طور خاص، زمانی که در بازارهای موازی مانند ارز یا طلا، قیمت‌ها به شدت افزایش می‌یابند، سرمایه‌گذاران ممکن است به سمت بازار مسکن گرایش پیدا کنند تا دارایی‌های خود را در یک بخش مطمئن‌تر و پایدارتر نگهداری کنند. این حرکت تقاضا می‌تواند باعث افزایش قیمت مسکن شود.
علاوه بر این، افزایش قیمت ارز معمولاً هزینه‌های ساخت و ساز را بالا می‌برد، زیرا بسیاری از مصالح ساختمانی و تجهیزات به واردات وابسته هستند. در نتیجه، این افزایش هزینه‌ها می‌تواند به افزایش بهای مسکن منجر شود.
در مجموع، ارتباط میان بازار مسکن و بازارهای موازی به گونه‌ای است که نوسانات در هر یک از این بازارها می‌تواند بر قیمت مسکن تأثیرگذار باشد، به خصوص زمانی که این نوسانات با افزایش تقاضا یا تغییرات هزینه‌ها همراه شود.
برای مهار تأثیرات بازارهای موازی بر افزایش بهای مسکن، چندین رویکرد و راهکار وجود دارد که می‌توانند به کنترل نوسانات و حفظ ثبات در بازار مسکن کمک کنند:
۱. تقویت سیاست‌های مالی و پولی
کنترل نرخ ارز: بانک مرکزی می‌تواند با استفاده از سیاست‌های ارزی مانند مداخله در بازار ارز، مدیریت نرخ ارز را تحت کنترل درآورد تا از نوسانات شدید آن جلوگیری شود. کاهش نوسانات ارزی باعث کاهش تأثیر آن بر بازار مسکن خواهد شد.
کاهش نرخ بهره: بانک مرکزی با تنظیم نرخ بهره می‌تواند به ثبات اقتصادی کمک کند. کاهش نرخ بهره می‌تواند سرمایه‌گذاران را به سمت بازار مسکن هدایت کند و از افزایش غیرمنتظره قیمت‌ها جلوگیری نماید.
۲. توسعه عرضه مسکن
ساخت مسکن انبوه: دولت می‌تواند با ایجاد طرح‌های مسکن انبوه و پروژه‌های بزرگ، عرضه مسکن را افزایش دهد تا از افزایش قیمت‌ها جلوگیری کند. افزایش عرضه به ویژه در بخش مسکن اجتماعی و حمایتی می‌تواند تعادل را در بازار مسکن برقرار کند.
تسهیلات ویژه برای ساخت مسکن: دولت می‌تواند تسهیلات ویژه و تخفیف‌های مالی برای سازندگان مسکن فراهم کند تا هزینه‌های ساخت کاهش یابد و در نتیجه قیمت مسکن افزایش نیابد.
۳. تنظیم بازارهای موازی
تنظیم و نظارت بر بازار طلا و ارز: با نظارت بیشتر و تنظیم دقیق‌تر بر بازارهای موازی مانند طلا و ارز، می‌توان از افزایش تقاضا در این بازارها جلوگیری کرد. کاهش تقاضا برای این بازارها می‌تواند از انتقال سرمایه‌ها به سمت بازار مسکن جلوگیری نماید.
ایجاد بازارهای مالی پایدار: تقویت بورس و دیگر ابزارهای مالی می‌تواند به عنوان گزینه‌ای مناسب برای سرمایه‌گذاری عمل کند و تقاضا از بازار مسکن به این بازارها منتقل شود.
۴. اعمال مالیات بر خانه‌های خالی
مالیات بر خانه‌های خالی: یکی از راه‌های موثر برای کنترل قیمت مسکن، اعمال مالیات‌های سنگین بر خانه‌های خالی است. این اقدام باعث خواهد شد که مالکان به جای نگهداری خانه‌های خالی، آنها را به بازار عرضه کنند و از این طریق فشار تقاضا در بازار مسکن کاهش یابد.
۵. تحریک تقاضای واقعی
تسهیلات ارزان قیمت برای خریداران واقعی مسکن: دولت می‌تواند با ارائه وام‌های ارزان قیمت و طولانی‌مدت به خریداران واقعی مسکن (نه سرمایه‌گذاران) به تقاضای واقعی در بازار مسکن کمک کند و از ورود سرمایه‌گذاران به این بازار جلوگیری نماید.
کمک‌های دولتی برای خرید مسکن: به خصوص برای دهک‌های پایین جامعه، دولت می‌تواند تسهیلات ویژه‌ای مانند وام‌های بلندمدت با سود کم فراهم کند تا افراد توانمند به خرید خانه شوند.
۶. شفاف‌سازی بازار مسکن
ایجاد سیستم شفاف قیمت‌گذاری: با استفاده از فناوری‌های نوین مانند بلاک‌چین یا سیستم‌های الکترونیکی، می‌توان شفافیت را در قیمت‌گذاری و معاملات مسکن افزایش داد. این شفافیت می‌تواند از افزایش غیرمنطقی قیمت‌ها و دلالی در بازار مسکن جلوگیری کند.
با اجرای این راهکارها، می‌توان از تأثیرات منفی بازارهای موازی بر افزایش قیمت مسکن کاست و ثبات بیشتری در این بازار ایجاد کرد.
