دوشاب خرمالو (به تبری: خُرمادی دِشو یا خَرمِندی دِشو) نوعی دوشاب محلی گیلان و مازندران است که انواع مختلفی دارد. این خوراکی دارای مواد معدنی کلسیم و ویتامین A است و برای شُش، مجاری ادراری، سینوس‌ها و روده‌ها و چشم مفید است. همچنین در مازندران دوشاب خرمالو را گاهی با پشت زیک و برف مخلوط کرده و میل می‌کردند.

آنچه از دشو در مازندران معمول است، با استفاده از میوه‌های جنگلی خودرو همچون ولیک، خرمالو و ازگیل تهیه می‌شود در گذشته جنگل نشینان برای رفع نیازهای مواد شیرینی ضروری خانواده شیره این گیاهان را با روش‌های سنتی می‌پختند و در طول سال به لحاظ طبع گرمی که دارد مورد استفاده قرار می‌دادند.

اما بمرور زمان این سنت روبه فراموشی رفت و قند و غذاهای غیرسالم جای آن را پرکرد اما با شیوع بیماری‌های مختلف مردم پی به اهمیت این نوع غذاها برده و دوباره به سمت مصرف غذای ارگانیگ رفتند.

برگزاری جشنواره‌ها و بستر اینترنت نیز شرایطی فراهم کرد تا بازار فروش این محصولات فراهم شود و تهیه آن را بعنوان مشاغل خانگی در دستور کار قرار دهند.

وجود خواص ارزنده این محصول چون محافظت از بدن در برابر سرطان، کمک به درمان بیماری‌هایی چون آب مروارید، دیابت، کاهش فشارخون، چربی خون، مفید برای بیماران قلبی، جلوگیری وکاهش پوکی استخوان تأثیر مثبت بر عملکرد مغز، جلوگیری از بروز بیماری‌های عصبی و حافظه‌ای مانند آلزایمر به ارزش آن افزوده است، همچنین برگ و دم‌نوش این گیاهان جنگلی نیز برای بهبود سرفه و فعالیت کلیه مفیداست.

برندسازی ۶ محصول ارگانیک خروجی جشنواره «دشو» بابل

عضو شورای اسلامی شهر گلوگاه بندپی شرقی بابل در گفت‌وگو اختصاصی به ایسنا گفت: دشو پزی از سنت‌های دیرینه مردم جنگل نشین بخصوص منطقه جنگلی بندپی بابل بوده که نسل به نسل منتقل شده است.

مهدی قلندریان با اشاره به اینکه ایده برگزاری جشنواره نخستین بار از سوی شورای شهر گلوگاه بندپی شرقی بابل عنوان و اجرایی شد، افزود: در ماه‌های مهر و آبان که میوه‌های جنگلی کاملا رسیده و آبدار می‌شدند خانواده‌ها گروهی اقدام به چیدن و درست کردن دشو می‌کردند این اقدام سبب شد تا ایده برگزاری جشنواره برای این سنت دیرینه در منطقه بندپی اجرایی شود.

رئیس کمیسیون فرهنگی شهرگلوگاه بندپی شرقی بابل تصریح کرد: در این جشنواره یک خانواده در سه مرحله صبح، ظهر وغروب اقدام به پخت دشو می‌کنند تا فرایند آماده شدن این محصول از نزدیک برای مخاطبین قابل مشاهده باشد.

وی با اشاره به اینکه در جشنواره سال گذشته از گلستان، گیلان، تبریز و شهرهای مازندران غرفه داشتیم، یادآور شد: در این جشنواره به جز فرآورده‌های دشو، غذاهای سنتی مثل ترشیجات و آش دوغ، صنایع دستی و فرآورده‌های لبنی نیز به فروش می‌رسد.

عضو شورای شهر گلوگاه بندپی بابل با اشاره به اینکه برگزاری این جشنواره فرصتی مناسب برای فروش محصولات سالم و ارگانیک منطقه فراهم کرده است، خاطرنشان کرد: ۵۰ غرفه‌دار امسال در این جشنواره حضور دارند .

وی تصریح کرد: یکی دیگر از اهداف برگزاری این جشنواره اشتغالزایی برای اهالی منطقه بوده است که با استفاده از نعمت‌های خدادای منطقه بتوانند صاحب مشاغل خرد شوند که در سایه این جشنواره ۶ بهره‌بردار موفق شدند محصول خود را برندسازی کنند.

وی با بیان اینکه این محصولات ارگانیک در مغازه‌ها بفروش می‌رسد و اقبال مردم برای خرید بسیار افزایش یافته است، گفت: البته جنگل نشینان نیز با تهیه این محصولات در حاشیه جنگل‌ها اقدام بفروش به گردشگران می‌کنند اما امروزه فروش این محصولات کاملا ساماندهی شده است و بازار فروش مشخصی برای تولید کننده دارد.

قلندری با اعلام این خبرکه پنج شنبه بازار گلوگاه بندپی بابل یکی از سه بازار برتر استان در حوزه فروش محصولات ارگانیک و سالم است، گفت: همه محصولات ارگانیک مورد نیاز خانواده‌ها در این بازار با قیمت مناسب از تولیدکننده به مصرف کننده بفروش می‌رسد.

وی افزود: از دیگر جشنواره‌های مهمی که از سوی شورای شهر گلوگاه برای رونق اقتصاد اهالی برگزار می‌شود جشنواره کنل(عسل) است که دوسال متوالی برگزار شد و همچنان در دستور کار شورا قرار دارد.

قلندری تصریح کرد: بندپی بابل ۶۰ درصد تولید عسل مازندران را به خود اختصاص داده و هزار و ۵۰۰ تولید کننده دارد.

وی یادآور شد: در سایه این جشنواره درصدد هستیم فرصتی برای برندسازی عسل را فراهم کنیم که در مرحله انجام است.

دشوپزی ماندگارترین آیین‌ سنتی بندپی بابل 

یکی از هنرمندان مازندرانی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: امروزه تمایل به استفاده از غذاهای ارگانیک نسبت به سال‌های اخیر افزایش یافته و مردم دوباره به اصل خود برمی‌گردند، افزایش بیماری‌های گوناگون سبب شده مردم پی به اهمیت غذای سالم ببرند.

حسن عنایت‌زاده افزود: در قدیم مردم بومی مناطق بالادست جنگلی در نحوه تنظیم طبع بدن نیز بسیار خبره بودند آنها یک هفته غذای گوشتی و یک هفته غذای لبنی استفاده می‌کردند که سلامت بدن به تعادل برسد.

 وی یادآور شد: دشو، شیره، دوشآب یا دشوآب در زبان بومی یعنی دوشب که نشان از تهیه دشو به مدت دو شب دارد.

وی بیان کرد: دشو از میوه‌های جنگلی مثل خرمالو وحشی، کنس، توت، انجیر، ولیک و همچنین عسل و... بدست می‌آید.

عنایت زاده گفت: هر ساله از اواسط پاییز تا اوایل زمستان با به بار نشستن درختان ازگیل یا به گویش مازندرانی «کنس» در جنگل‌های مازندران، مردم بومی جمع آوری و پختن این میوه وحشی و خودرو را برای تهیه دشو آغاز می‌کنند.

وی ادامه داد: چیدن یا جمع آوری این میوه‌ها تا خارج کردن آن از جنگل، تمیزکردن، شستن، پخت و فرآوری آن در میان مردم مازندران فرایندی است که به صورت خانوادگی یا توسط اهالی محل و همسایه‌ها انجام می‌شود، اغلب زنان روستا با هم جمع می‌شوند و صبح زود به جنگل می‌روند و ازگیل‌ها را جمع و در کیسه می‌ریزند و طی مراسمی در روستا با هم آن را روی آتش می‌پزند.

وی خاطرنشان کرد: مردم بومی منطقه جنگلی بندپی سنت دشو پزی را زمانی که خرمالو و کنس جنگلی و دیگر میوه‌ها کاملا آبدار و رسیده شد جمع‌آوری و در ظرف یا دیگ بزرگی دپو و بعد از مدتی کاملا با دست له می‌کنند بعد از مدتی آن را داخل گونی برنج ریخته و عصاره آن را جدا می‌کنند آبی که از این عصاره داخل ظرف دیگری ریخته می‌شود را جمع آوری و روی حرارت آتش قرارداده تا غلیظ شود که به آن دشو یا شیره گفته می‌شود.

انتهای پیام