مسئولیت پذیری یعنی قابلیت پذیرش و به عهده گرفتن کاری که از کسی خواسته شده است. یکی از بزرگ‌ترین دغدغه‌های والدین تقویت حس مسئولیت پذیری در کودکان است. ما در این مطلب شما را با راهکار‌های ساده برای تقویت حس مسئولیت پذیری در کودکان آشنا می‌کنیم پس با ما همراه شوید.
چگونه مسئولیت پذیری در کودکان را افزایش دهیم
اگر والدین بخواهند فرزند را به حال خود رها کنند دایما باید شاهد بی نظمی‌های وی باشند و اگر هم دایما کار‌های فرزند را بر عهده بگیرند او هیچگاه مستقل شدن را نمی‌آموزد. در هر حال این دست مشکلات در اکثر خانواده‌ها وجود دارد ولی واقعا روش برخورد درست با این دست مشکلات ساده، اما ناراحت کننده چیست؟
مادر:مهرداد! ساعت از شش و نیم گذشته. نمی‌خواهی از رختخواب بیرون بیایی؟ سرویس بیست دقیقه دیگر پشت در است. چقدر بی فکری بچه!
مهرداد (در حالی که با چشمان بسته در حال خارج شدن از رختخواب است):چند بار بگویم مرا زود از خواب بیدار کن. چرا این قدر دیر سراغ من آمدی؟
مادر:ده سالت شده. از ساعت شش بالای سرت هستم. هر قدر صدایت می‌کنم انگار نه انگار. مجبوری تا دیر وقت سریال‌های نامربوط نگاه کنی. دیگه به من ربطی ندارد ...
مهرداد تقریبا هفته‌ای یک بار از سرویس مدرسه جا می‌ماند، یا صبحانه نخورده منزل را ترک می‌کند، بیشتر اوقات هم، چون برنامه روزانه را شب قبل جمع آوری نمی‌کند صبح‌ها برخی از وسایل و تکالیفش را جا می‌گذارد. علی رغم اینکه پدرش هزینه زیادی برای سرویس مدرسه پرداخته، اما حداقل یک الی دو بار در هفته مجبوراست او را با ماشین شخصی به مدرسه برساند. همه این مسایل باعث شده که مهرداد دایما مورد شماتت والدین قرار گیرد، اما به نظر او نی مخواهد تغییری در رفتارش ایجاد کند ...»
اینها بخشی از شکایات رایج والدینی است که فرزندان مدرسه‌ای دارند.
تنبیه یا ایجاد نتایج منطقی؟
شاید برای برخورد درست با این دست مشکلات و بی نظمی‌های مکرر، بهترین کار این باشد که فرزندان به نتایج منطقی رفتار خود اشراف یابند. گام‌های ذیل را حتما دنبال کنید تا اطمینان حاصل کنید که واکنش شما در برابر فرزندتان تنبیه نیست و متکی بر روش" نتایج منطقی" است لذا:
- به فرزندتان حق انتخاب دهید و تصمیم او را بپذیرید.
- مراقب باشید که تن صدایتان دوستانه و بیان کننده حسن نیت شما باشد.
- اطمینان حاصل کنید که نتیجه به طور منطقی مربوط به بدرفتاری است.
مادر مهرداد چه کار می‌تواند بکند؟
حال مادر مهرداد باید این پیشنهادات را به طور جدی مورد توجه قرار دهد:
به فرزندتان یک ساعت زنگ دار بدهید و طرز استفاده از آن را به او یاد دهید. به او بگویید که انتظار دارید از این به بعد خودش مسئول بیدار شدن، لباس پوشیدن و صبحانه خوردن و مدرسه رفتن باشد.
صبحانه فرزندتان را آماده کنید، اما این فرزندتان است که باید تصمیم بگیرد می‌خواهد صبحانه بخورد یا نه؟ اگر به صبحانه خوردن نمی‌رسد اجازه دهید نتیجه طبیعی گرسنگی را ببیند تا دفعه آینده برای صبحانه خوردن برنامه ریزی کند. اگر مدرسه اش دیر شده اجازه دهید تبعات آن را بچشد و البته از قبل با مسئولین مدرسه هماهنگ کنید تا برخورد مناسب داشته باشند و همکاری لازم را بنمایند.
خودروی شخصی ممنوع!
اگر راه مدرسه طولانی است اجازه دهید پیاده به مدرسه برود ولی با ماشین شخصی او را نرسانید. نهایتا با اتوبوس و مترو و یا وسایل نقلیه عمومی او را به مدرسه برسانید، اما از خودروی شخصی استفاده نکنید، چون قطعا خودروی شخصی بهتر از سرویس مدرسه است.
اگر مسیر مدرسه خیلی دور بود یا شرایط زندگی تان اجازه این را نمی‌دهد که وی را به مدرسه برسانید و یا امکان بردن فرزندتان کلا نبود اجازه دهید که فرزندتان در منزل بماند، اما برایش توضیح دهید که بچه‌ها فقط زمانی می‌توانند در خانه بمانند که بیمار باشند و لذا مانند یک بیمار با او رفتار کنید مثلا اجازه ندهید از رختخوابش خارج شود و یا اجازه دیدن تلویزیون، بازی با همسالان و کلا این دست فعالیت‌های لذت بخش را ندهید و اصلا کاری به او نداشته باشید و طوری رفتار کنید که گویی در مدرسه است. تا ساعتی که همیشه از مدرسه مراجعت می‌کند، با او هیچ کاری نداشته باشید. اگر فرزندتان به اندازه کافی بزرگ است او را در منزل بگذارید و برای خرید بروید، یا سری به همسایه‌ها بزنید.
توضیح
در آخر اینکه، اگر شما برای برنامه عادی و روزانه فرزندتان مسئولیت بپذیرید او به عهده گرفتن مسئولیت را یاد نمی‌گیرد و همیشه آن را از دیگران انتظار خواهد داشت. در این سازمان کوچک باید وظایف تک تک نفرات مشخص باشد و این نهاد با مدیریتی معین و تعریف شده اداره شود. ما باور داریم که موثر بودن والدین یکی از پر اهمیت‌ترین وظایف آنها در زندگی است؛ چنانکه یکی از پر مخاطره‌ترین آنها نیز هست.
پرورش مسئولیت پذیری کودک با سه راهکار ساده
کار‌های کوچک به او بسپارید
وقتی کودکان انجام کار‌های ساده را به عهده می‌گیرند، این احساس را دارند که در انجام کاری مفید برای خانواده مشارکت می‌کنند. بهتر است یک چارت وظایف تهیه کنید. اگر کودک کوچک است به جای کلمات از تصاویر در این چارت استفاده کنید. این چارت می‌تواند از مسئولیت‌های کوچک مانند خاموش کردن چراغ‌های اضافی خانه تا قفل کردن در یا جمع کردن کاغذ‌های روی زمین باشد. فقط بگذارید او این کار‌ها را انجام دهد و برای رسیدن به این هدف صبور باشید. باید حواس تان باشد که با افزایش کار‌هایی که باید کودک انجام دهد، او نیاز به تشویق هم دارد.
بگذارید آنچه می‌خواهند را به دست بیاورند
اگر کودک تان یک هدیه گران قیمت می‌خواهد بهترین کار این است که از او بخواهید نیمی از پول آن هدیه را خودش به دست آورد و به آنها کمک کنید از مهارت‌های شان استفاده کنند. در این مدت شما می‌توانید بابت برخی کار‌های خانه به آنها پول پرداخت کنید. مثلا اگر برای کاشتن گلی در باغچه یا شستن ظرف‌ها به شما کمک کردند، مبلغی برای شان در نظر بگیرید. این بهترین دادوستد برای القای حس مسئولیت پذیری در آنهاست.
به کودکان یاد دهید اشتبا هات شان را بپذیرند
اگر کودکان تان کار اشتباهی انجام دادند نه آنها را بترسانید و نه خیلی ساده از کنار آن بگذرید. قبول اشتباه یکی از بهترین راهکار‌ها در زندگی است. این باعث می‌شود شما برای هر آنچه انجام دادید، مسئول باشید.
