« اسماعیل بقائی » در آغاز نشست خبری امروز (دوشنبه) خود با مروری بر تحولات سیاست خارجی کشور طی هفته گذشته گفت: وزیر امور خارجه امروز در ترکیه به سر می‌برند و روز گذشته نیز به سوریه سفر کردند.
وی افزود: نشست وزیران امور خارجه اکو روز سه‌شنبه در مشهد به ریاست وزیر امور خارجه کشورمان برگزار می‌شود. امروز نیز نشست کارشناسان در مشهد در حال برگزاری است.
بقائی در این نشست در پاسخ به سوالی تاکید کرد: آمریکایی‌ها می‌گویند هدف ما از حضور در سوریه مبارزه با داعش است، با توجه به این موضوع این سوال مطرح می‌شود پس چرا گروه‌های تروریستی از جمله داعش در سوریه در حال فعالیت هستند و از دیگر سو آمریکایی‌ها با چه مجوزی در سوریه هستند.
چرا عراقچی به ترکیه رفت؟
سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با ارائه توضیحاتی در مورد سفر اخیر وزیر خارجه به سوریه در پاسخ به سوالی در مورد علت سفر عراقچی به ترکیه گفت: ترکیه یکی از همسایگان مهم سوریه است و در روند آستانه نقش کلیدی دارد و شرایط کنونی منطقه ایجاب می‌کرد که ما رایزنی‌هایی را از نزدیک با مقامات ترکیه داشته باشیم.
بقائی در مورد آخرین وضعیت کنسولگری ایران در حلب که مورد اشغال گروه‌های تروریستی قرار گرفته و پیگیری‌های حقوقی ایران در این زمینه گفت: خوشبختانه به موقع کنسولگری ایران تخلیه شد و الحمدالله برای هیچ کدام از همکاران ما مشکلی ایجاد نشد.
وی افزود: هرگونه تعرضی به اماکن دیپلماتیک در هر شرایطی ممنوع است و هیچ فرد و گروهی حق ندارد که چنین کاری را انجام دهد.
وی تصریح کرد: به صورت طبیعی این موارد به بخش کمیته حقوقی سازمان ملل منعکس می‌شود و اشخاص و گروه‌هایی که تعرض کردند باید پاسخگو باشند.
سخنگوی وزارت امور خارجه در مورد کارایی روند آستانه و اینکه چرا علیرغم تاکید روند آستانه بر خلع سلاح‌های گروه‌های تروریستی در سوریه، این اتفاق در مدت اخیر رخ نداده است؟ گفت: همه اذعان دارند که فرایند آستانه موفق‌ترین ساز و کار در حل بحران سوریه بوده است و هر سه کشور ضامن آستانه به سهم خود تلاش کردند در چارچوب این فرایند به وظایف خود عمل کنند.
وی افزود: روند آستانه کماکان زنده است و جامعه بین‌المللی نسبت به اهمیت این روند برای کاهش تنش در سوریه و ابزار و محملی برای انجام اقدامات انسان‌دوستانه آگاه هستند.
بقائی ادامه داد: ما به عنوان جمهوری اسلامی به این فرایند متعهد هستیم و بقیه کشورهای موثر و حاضر در این فرایند نیز نظر مشابهی در این زمینه دارند.
سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران تاکید کرد: برنده اصل ناامنی در منطقه، رژیم صهیونسیتی است.
بقائی همچنین در پاسخ به سوالی در ارتباط با صحبت‌های وزیر خارجه در جمع خبرنگاران در پرتغال در مورد برنامه هسته‌ای ایران و امکان تغییر دکترین هسته‌ای ایران در صورت ادامه اقدامات غیرسازنده کشورهای اروپایی در مورد برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران گفت: سیاست هسته‌ای ایران کماکان ثابت است و برنامه هسته‌ای ایران صلح‌آمیز بوده و خواهد ماند.
وی گفت: آنچه که آقای عراقچی در گفت‌وگو با خبرنگاران مطرح کردند هشداری بود در مورد تبعات و آثار رویکرد غیر سازنده و بهانه‌جویی برخی از کشورهای غربی در ارتباط با فعالیت صلح‌آمیز هسته‌ای ایران و اینکه این برخوردها باعث شده که یک گفتمانی در داخل ایران در بین برخی از نخبگان و مردم عادی شکل بگیرد که شاید مسیری که تا الان در مورد موضوع هسته‌ای طی کرده‌ایم مسیر مناسبی نبوده، به خاطر اینکه علیرغم همه همکاری‌های ایران و گفت‌وگوها و مذاکرات با غربی‌ها کماکان بهانه‌جویی‌ها ادامه دارد.
بقائی افزود: آقای عراقچی همچنین تأکید کردند که برنامه هسته‌ای ایران هم با توجه به فتوای مقام معظم رهبری و هم ارزیابی‌های مبتنی بر امنیت ملی، کماکان صلح‌آمیز باقی خواهد ماند.
سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به سوالی در مورد نقش ترکیه در تحولات اخیر سوریه و فعالیت مجدد گروه‌های تروریستی در این کشور گفت: همان طور که خدمتتان اشاره کردم ترکیه یک کشور تاثیرگذار و تاثیر پذیر از تحولات سوریه است.
وی افزود: همه ما در منطقه مدتهاست به این جمع بندی رسیده‌ایم که هرگونه ناامنی و گسترش تروریسم در سوریه فقط به سوریه محدود نمی‌ماند و همانطور که باز عرض کردم در چارچوب فرایند آستانه هم ترکیه، هم ایران و هم روسیه برای کاهش تنش در مناطق سوریه طی هفت الی هشت سال اخیر تلاش‌های زیادی داشته‌اند.
سخنگوی وزارت خارجه خطاب به خبرنگار پرسش کننده گفت: شما اظهار نظر مقام‌های رسمی ترکیه را هم در این مورد حتما پیگیری کرده‌اید ، وزیر امور خارجه ترکیه صراحتا اعلام کرد که این موضوعات ارتباطی به ترکیه ندارد و از این وضعیت ابزار نگرانی کردند. فکر می‌کنم دوستان ترک ما به اندازه ما نسبت به سیر تحولات در سوریه نگران هستند.
بقائی تاکید کرد: همه ما نسبت به این واقعیت آگاه هستیم که تروریسم در یک جا متمرکز نمی‌ماند و ماهیت تروریسم این گونه است که تمایل به انتشار و سرایت به نقاط مختلف دارد، بنابراین این نگرانی مشترک حتما باعث خواهد شد که کشورهای منطقه به ویژه کشورهای همسایه سوریه برای مقابله با این روند، تلاش‌های‌شان را مضاعف کنند.
سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به سوالی تاکید کرد: حضور مستشاری ایران در سوریه بنا به درخواست دولت سوریه بوده است و اکنون نیز مستشاران نظامی ما در سوریه حضور دارند و همان طور که اشاره شده این حضور به درخواست دولت سوریه بوده است.
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سوالی در مورد توییت چند روز پیش خود در مورد نقش آلمان در تجهیز صدام به سلاح‌های شیمیایی و ادامه پیگیری این موضوع از سوی ایران گفت: در هلند چندین پرونده در این زمینه مفتوح شد و در چند مورد نیز به صدور حکم علیه شرکت‌ها و افرادی که متهم به ارسال اقلام شیمیایی به دولت صدام بودند، منجر شد.
وی ادامه داد: بر اساس شواهد و مدارک، برخی از شرکت‌های آلمانی جزو تامین کننده‌های اصلی سلاح‌های شیمیایی برای دولت صدام بوده‌اند و ما به صورت خاص درخواست‌های مکرری از دولت آلمان داشته‌ایم که این اسناد و مدارک ارائه و نشان داده شوند.
بقائی ادامه داد: اطلاع از حقیقت، لازمه رسیدن به عدالت است و این یک اصل در گفتمان حقوق بشر است. آلمان‌ها در چند مورد اعلام و اذعان کردند که در دهه ۱۹۸۰ شرکت‌های آلمانی با سوء استفاده از مقررات صادراتی این کشور اقدام به صدور اقلام شیمیایی و اقلام چند منظوره به عراق کرده‌اند و آلمانی‌ها خود در ۲ نوبت اذعان کرده‌اند که در دهه ۱۹۹۰ میلادی به چند پرونده مشخص در این زمینه در دادگاه‌های آلمان رسیدگی شده است. درخواست ما از دولت آلمان این است که نتیجه این رسیدگی های قضایی را در اختیار ما قرار دهد.
سخنگوی وزارت امور خارجه در مورد سفر معاون نخست‌وزیر چین به ایران طی روزهای آتی گفت: رفت و آمدهای دیپلماتیک بین ۲ کشور ایران و چین امری رایج و متداول است .
وی افزود: ما با چین رابطه گسترده‌ای داریم و این سفر نیز در چارچوب اجرای بخش‌های ذیربط اجرای توافقنامه ۲۵ ساله بین ایران و چین انجام می‌شود.
سخنگوی وزارت امور خارجه در مورد تغییر سرپرست سفارت ایران در افغانستان و این که آیا همچنان پست نماینده ویژه رئیس‌جمهور در امور افغانستان باقی خواهد ماند یا نه؟ گفت: تغییر در نمایندگی‌های دیپلماتیک و کنسولی هر کشور امری رایج و عادی است و معمولاً بعد از انقضای مدت ماموریت سفرا، فردی دیگری جایگزین آنها می‌شود.
وی افزود: در مورد نمایندگان ویژه رئیس‌جمهور در حوزه‌های مختلف این موضوعی است که در ریاست جمهوری در حال بررسی است .
بقایی در پاسخ به سوالی در مورد اینکه آیا روند آستانه تضعیف شده یا خیر گفت: تحولات سوریه پیچیده است و می‌توان از زوایای مختلف به آن توجه کرد. رژیم صهیونیستی از ناامنی در سوریه نفع می‌برد. می‌توان گفت اینکه بلافاصله بعد از آتش بس در لبنان گروه‌های تروریستی فعال شدند تصادفی بوده اما اگر به تاریخچه این گروه‌های تروریستی نگاه کنید به نتیجه نمی‌رسید که صرفاً اتفاق بوده است. مقامات رژیم صهیونیستی اذعان کردند که این تحولات به نفع رژیم و تضعیف کننده مقاومت است.
وی ادامه داد: همه کشورهای اسلامی باید این را در نظر بگیرند که منتفع اصلی، دشمن اصلی یعنی رژیم صهیونیستی است. ممکن است ترتیبات آستانه در مواقعی نقض شود اما به معنی تضعیفش نیست. ما امیدواریم که مجموعه فعالیت‌های دیپلماتیک ایران منجر به این شود که از همه سازوکارها برای تثبیت اوضاع در سوریه استفاده شود.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه نقش آمریکا در تحولات سوریه چیست؟ گفت: اتفاقی که در سوریه افتاده تهدیدی علیه آمریکا نیست. هیچوقت داعش تهدید علیه آمریکا نبوده اما تناقض است که می‌گویند برای مقابله با داعش در سوریه هستند. پس چگونه است که داعش حضور دارد و اساساً آمریکا بر اساس چه مجوزی در سوریه حضور دارد؟ این نوعی تجاوز محسوب می‌شود و روشن است که یکی از دلایل رسوب تروریسم در سوریه ناشی از اشغال توسط نیروهای نظامی آمریکا بوده است.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سوالی در مورد اینکه اتفاقات سوریه در فضای دیپلماتیک قابل پیش بینی بود؟ گفت: وقتی لکه‌هایی از یک گروه تروریستی را در یک کشور از مدت‌ها قبل می‌بینید، خیلی دور از ذهن نخواهد بود که زمانیکه شرایط مساعد باشد، فعالیت‌های خود را از سر بگیرند. این لکه‌های سیاه در سوریه به دلیلی برخی سو محاسبه‌ها وجود داشت. این موضوع امر غافلگیرکننده‌ای نبود. در چند بیانیه اجلاس آستانه نسبت به خطر فعال شدن گروه‌های تروریستی هشدار داده شده بود. نوعی هماهنگی بین گروه‌های تروریستی و حامیان فرامنطقه‌ای آن وجود دارد.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه روند همکاری ایران و چابهار در چه مرحله است، گفت: روند همکاری ما با هند در مورد بند چابهار به شکل مناسبی ادامه دارد و در مورد جزئیات از بخش‌های ذیربط وزارت اقتصاد سوال کنید.
بقایی در مورد دیدار عراقچی با مراجع عظام در قم گفت: تاکید بر رویکرد مبتنی بر عزت توسط وزارت خارجه در گفتگوها بود؛ امری که ما به آن اعتقاد داریم. در خصوص موضوعات منطقه، این مورد تاکید مراجع عظام بود. مقابله با تروریسم و حمایت از فلسطین مورد تاکید بزرگان بود و قطعاً مورد تاکید وزارت خارجه است.
وی در مورد اینکه وزیرخارجه پس از آنکارا به کدام کشور سفر می‌کنند، گفت: این دور از تحرکات دیپلماتیک ما بر تحولات سوریه تمرکز خواهد داشت. بنا داریم با کشورهای منطقه گفتگو کنیم. آقای عراقچی بنا دارند امشب بخاطر اجلاس اکو، به کشور برگردند. کشور سوم هرزمان نهایی شد اعلام خواهیم کرد.
بسیاری از زنان و کودکان غزه در آستانه مرگ ناشی از سو تغذیه هستند
بقایی در مورد آتش بس در لبنان و احتمال آتش بس در غزه، گفت: این رژیم به هیچ عنوان قابل اعتماد نیست. در غزه با ادامه نسل کشی مواجه هستیم. شدت کشتار به شکل قبل ادامه دارد. بسیاری از زنان و کودکان غزه در آستانه مرگ ناشی از سو تغذیه و نداشتن امکانات درمانی هستند.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه سیاست ایران نسبت به گفتگو با اروپایی‌ها و ارتباط با تحولات منطقه چگونه است؟ گفت: ما از نقد رسانه‌ها استفاده می‌کنیم. یک سیاست خارجی فعال، اثرگذار و فراگیر لازمه‌اش این است که همزمان در جبهه‌های مختلف در مقابل با چالش‌های مختلف بتوان عمل کرد. ضمن اینکه ما می‌دانیم به دلیل جایگاه ایران و همه داشته‌های ملت، کشوری هستیم که باید در عرصه‌های مختلف قدرت بازیگری داشته باشیم. اینکه همزمان به چالش‌های منطقه برسیم و به دیگر موضوعات بپردازیم، لازمه انجام وظایف وزارت خارجه است.
وی ادامه داد: در ژنو هدف از این نشست به صراحت اعلام شد. این یک مذاکرات دقیق دیپلماتیک نیست بلکه یک گفتگو است. گفتگو با این سه کشور امری طبیعی است، اما در این گفتگوها با توجه به تحولات منطقه طبیعی بود از این فرصت استفاده کنیم برای بیان دغدغه‌های خود و اینکه مواضع خودمان را به صورت صریح در میان گذاریم. لازمه گفتگو این است که بتوانیم ارزیابی دقیقی از مطالبات یکدیگر داشته باشیم. نفس گفتگو لازمه دیپلماسی است.
بقایی در مورد حضور مستشاری ایران در سوریه و شهادت یکی از مستشاران ایران در این کشور، گفت: ما از سال‌ها قبل، از آن زمان که مردم سوریه با خطر تروریسم مواجه شدند و بنا بر دعوت دولت سوریه در آن کشور حضور داریم. اخیراً سردار بزرگی را در جریان حمله تروریستی به حلب تقدیم کردیم. بنابراین حضور مستشاری ایران امری جدید نیست و در آینده هم با توجه به خواست و نظر دولت سوریه ادامه خواهد داشت.
بقایی در مورد حمله گروهای تکفیری به کنسولگری ایران در حلب افزود: ما به موقع کنسولگری را تخلیه کرده بودیم و هیچکدام از همکاران دچار مشکل نشدند. هرگونه تعرض به اماکن دیپلماتیک در هر شرایطی ممنوع است. به صورت طبیعی این موارد به کمیته ذیربط در سازمان ملل منعکس می‌شود و قاعدتاً اشخاص و گروه‌های متعرض باید پاسخگو باشند.
سخنگوی‌وزارت خارجه درباره گفتگو با اروپا بر اساس سه اصل اصلی عزت، مصلحت و حکمت، گفت: این اقتضا می‌کند که با کشورهایی که نسبت به آنان دغدغه‌هایی داریم گفتگو کنیم. گفتگو بین کشورها از طریق رسانه امکانپذیر نیست. با کشورهایی که رابطه داریم و معتقدیم برخوردشان با ما سازنده نبوده، جز از طریق گفتگوهای رو در رو نمی‌توانیم مسائل و خواسته‌های خودمان را تفهمیم کنیم.
وی‌ادامه داد: گفتگوها مبتنی بر حکمت و مصلحت است و حتماً باید عزتمندانه باشد. ما همواره در هر گفتگویی عزت ملت ایران را رعایت می‌کنیم.
بقایی در مورد پاسخ به رژیم صهیونیستی و انجام عملیات وعده صادق ۳، گفت: حق دفاع یک حق ذاتی است. ایران قطعاً در دفاع از منافع و امنیت سرزمینی خودش از کسی اجازه نخواهد گرفت.
سخنگوی وزارت خارجه درباره تغییر نمایندگی ایران در کابل، گفت: تغییر در نمایندگی‌های دیپلماتیک هر کشوری امری عادی ورایج است. در این باره هم سرپرست جدیدمان را منصوب کردیم. در مورد نمایندگی ویژه ریاست جمهوری در کابل، در ریاست جمهوری در دست پیگیری است.
بقایی در مورد جزئیات تماس تلفنی رئیس جمهور ایران و نخست وزیر عراق، گفت: تماس تلفنی دو مقام را از این زاویه ببینیم که ما به عنوان دو کشور در مقابله با تروریست همکاری نزدیکی داشتیم، لذا لازم است در مورد تحولات اخیر هم رایزنی داشته باشیم.
وی در مورد تحولات در منطقه و رایزنی با مقامات عراقی ادامه داد: از مقامات ذیربط عراقی باید سوال شود چرا که آنها در جریان تحولات سوریه و اثر گذاری آن بر عراق هستند.
وی در مورد حضور عراقچی در رستورانی در دمشق گفت: پیام این حضور هم‌مشخص بود و نشان می‌دهد الحمدالله دمشق امن است.
وی در پاسخ به سوالی در مورد اینکه رویکرد ایران به تحولات ترکیه و روند آستانه چیست، گفت: روند آستانه روندی است که سال‌های گذشته تنها روند مؤثر در مدیریت اوضاع بوده، لذا هر سه کشور معتقدند باید از این روند برای بهبود اوضاع استفاده شود. هم سوریه و هم ترکیه مواضع صریحی برای ضرورت حفظ ثبات و امنیت در مقابله با تروریسم داشتند.
وی در مورد تهدید کشورهای عضو بریکس توسط ترامپ گفت: کشورهای عضو ترتیبات بین‌المللی براساس منافع خودشان تصمیمم می‌گیرند.
بقایی در مورد اینکه آیا گفتگوهای ژنو ادامه میابد گفت: این چیزی است که باید تصمیم‌گیری شود بین ایران و سه کشور اروپایی. الان زمان خاصی مشخص نشده است.
سخنگوی وزارت امور خارجه در پایان در خصوص تهدید ترامپ نسبت به کنار گذاشتن دلار زدایی در بریکس خاطرنشان کرد: قاعدتا کشورهای عضو ترتیبات بین المللی بر اساس منافع خودشان تصمیم می‌گیرند.
