به گزارش بهداشت نیوز سازمان بهزیستی کشور میزبان نهمین نشست تخصصی حکمرانی فرهنگی و اجتماعی در راستای چهلمین سالگرد تشکیل شورای عالی انقلاب فرهنگی با موضوع پیشگیری، کنترل و کاهش خودکشی بود. این نشست که با حضور جمعی از متخصصان حوزه‌های روانشناسی، اجتماعی و مدیران اجرایی برگزار شد، به بررسی ابعاد مختلف این معضل و ارائه راهکارهای عملی برای کاهش آمار خودکشی در جامعه پرداخت.
دکتر مائده پرویزی
تحلیل روانشناختی خودکشی در نوجوانان
دکتر مائده پرویزی، هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی روانپزشک و فوق تخصص روانپزشکی کودکان و نوجوانان، نخستین سخنران نشست بود. وی در سخنان خود به بحران‌های دوران نوجوانی به‌عنوان یکی از عوامل خطرساز اشاره کرد. پرویزی تاکید کرد که نوجوانان به دلیل تغییرات جسمی و روانی در این دوران، در معرض استرس‌های زیادی هستند که اگر مدیریت نشوند، می‌توانند زمینه‌ساز اقدام به خودکشی شوند. او با توضیح درباره عوامل خطر و عوامل محافظت‌کننده گفت که داشتن خانواده‌ای حمایتگر یا هوش بالا می‌تواند نقش حفاظتی ایفا کند، در حالی که تجربه قبلی اقدام به خودکشی مهم‌ترین عامل خطرساز محسوب می‌شود. وی اضافه کرد که ارزیابی روانشناختی همه افرادی که نشانه‌هایی از افکار خودکشی دارند، ضروری است و برای کارشناسان اورژانس اجتماعی توصیه کرد که در تماس‌های تلفنی یا حضور در صحنه، مهارت‌هایی همچون تنظیم هیجانات و تشخیص سطح خطر را به کار گیرند.
دکتر پیروی:
نقش رسانه‌ها در پیشگیری از خودکشی
در ادامه، دکتر حمید پیروی نایب رییس جمعیت علمی پیشگیری از خودکشی ایران، به سخنرانی پرداخت و بر اهمیت شفافیت و ارائه آمار دقیق در حوزه خودکشی تاکید کرد. او گفت که عدم ارائه آمار رسمی به روز، مانعی بزرگ در مسیر طراحی سیاست‌های پیشگیرانه است. وی با اشاره به آمارهای جهانی سازمان بهداشت جهانی گفت که در سال گذشته میلادی، بیش از 720 هزار نفر در جهان به دلیل خودکشی جان خود را از دست داده‌اند و این آمار، زنگ خطری برای همه کشورها محسوب می‌شود. پیروی با انتقاد از محدودیت‌هایی که در رسانه‌ها برای بیان موضوع خودکشی وجود دارد، اظهار داشت: اگرچه صحبت درباره خودکشی ممکن است حساسیت‌هایی ایجاد کند، اما ارائه اطلاعات درست و شفاف می‌تواند به کاهش موارد اقدام به خودکشی کمک کند. او از شورای عالی انقلاب فرهنگی خواست تا در تدوین پروتکل‌هایی برای بازتاب اخبار خودکشی در رسانه‌ها نقش‌آفرینی کند.
دکتر احترامی:
مغز افراد در معرض خودکشی چگونه عمل می‌کند؟
دکتر احترامی، پژوهشگر و استاد دانشگاه متخصص علوم اعصاب، سخنرانی خود را با توضیح تفاوت‌های عملکرد مغز افراد در معرض خودکشی و سایرین آغاز کرد.
وی گفت: استرس مزمن و اختلال در تنظیم هیجانات، از دلایل اصلی گرایش افراد به خودکشی است. مغز این افراد در مدیریت تصمیم‌گیری و حل مسئله دچار اختلال می‌شود و هیجانات منفی بر واکنش‌های شناختی آنان غلبه می‌کند.
احترامی همچنین به اهمیت تقویت مهارت‌های اجتماعی و تاب‌آوری در کودکان و نوجوانان اشاره کرد و توضیح داد که چنین اقداماتی می‌تواند به بازسازی مسیرهای عصبی آسیب‌دیده کمک کند. او خواستار توسعه برنامه‌های آموزشی گسترده در مدارس و مراکز اجتماعی شد.
دکتر قادری:
اهمیت همکاری میان‌بخشی در اورژانس اجتماعی
دکتر قادری، کارشناس اورژانسی و مدیر با سابقه در حوزه اورژانس اجتماعی، سخنان خود را با اشاره به تجربه‌های عملی در مواجهه با موارد خودکشی آغاز کرد.
وی اظهار داشت: کارشناسان اورژانس اجتماعی نقشی محوری در مداخلات فوری دارند و باید با تیم‌های پلیس، آتش‌نشانی و مراکز درمانی هماهنگ عمل کنند.
قادری همچنین به فرسودگی شغلی کارکنان اورژانس اجتماعی اشاره کرد و بر لزوم حمایت روانی و تامین امکانات لازم برای آنان تاکید کرد. او همچنین از سازمان بهزیستی خواست تا برنامه‌های پیگیری پس از اقدام به خودکشی را تقویت کند و افزود که این برنامه‌ها می‌تواند خطر تکرار اقدام را به طور قابل توجهی کاهش دهد.
تحلیل آماری و راهکارهای عملی
در ادامه نشست، آمارهای جهانی و ملی درباره خودکشی مورد بررسی قرار گرفت.
بر اساس گزارش ارائه شده، میانگین جهانی اقدام به خودکشی 9.5 در هر 100 هزار نفر است، در حالی که این میزان در ایران پایین تر است. همچنین تاکید شد که نوجوانان و جوانان، به‌ویژه دختران، در زمره گروه‌های پرخطر قرار دارند. در مورد خودکشی دانش‌آموزی در تهران طی سال تحصیلی اخیر، بیشتر دختران در معرض آسیب خودکشی بوده‌اند. پیشنهاداتی مانند افزایش آگاهی‌بخشی عمومی، کاهش دسترسی به روش‌های مرگبار، و ایجاد نظام هماهنگ برای ثبت و پیگیری موارد اقدام به خودکشی مطرح شد.
این نشست با تاکید بر نقش محوری سازمان بهزیستی در تدوین و اجرای برنامه‌های پیشگیری از خودکشی به پایان رسید.
حاضرین از نهادهای مسئول خواستند تا با افزایش حمایت‌ها، تامین منابع مالی و هماهنگی میان‌بخشی، به مقابله موثر با این بحران اجتماعی بپردازند. سازمان بهزیستی نیز متعهد شد تا با اجرای برنامه‌های آموزشی و تقویت همکاری با سایر دستگاه‌های مسئول، در مسیر کاهش آمار خودکشی گام بردارد.
