حجت‌الاسلام بنیادی: از سیره فاطمی سلام الله علیها بیاموزیم

نامه نیوز چهارشنبه 14 آذر 1403 - 18:32
حجت الاسلام والمسلمین حسین بنیادی نوشت: جایگاه زن در اسلام از عناوین مهمی است که علاوه بر آیات قران کریم و احادیث معصومین علیهم‌السلام، تفسیرها و تحلیل‌های منطبق با حقیقت زنان در جهات مختلف روحی، جسمانی و نقش برجسته آنان در کمال خانواده و جامعه، بیان شده است.
پایگاه خبری تحلیلی نامه نیوز (namehnews.com) :

به گزارش نامه‌نیوز، به نقل از شفقنا، حجت الاسلام والمسلمین حسین بنیادی در مطلبی با عنوان «از سیره فاطمی سلام الله علیها بیاموزیم» نوشت: ایام شهادت حضرت فاطمه(س) بهانه‌ای است تا درسهایی از سیره حضرت زهرا سلام الله علیها را مرور و ابعاد این سیره‌ی پویا برای جامعه‌ی اسلامی امروز ما که نیاز شدید به این آموزه‌ها و درس‌ها دارد، بازگو شود.‌ بی‌تردید مسیر ترقی جامعه و نیز راه برون رفت از مشکلات و بی‌برنامگی‌ها در امور زنان، با تمسک آحاد جامعه به سیره رفتاری آن حضرت مرتفع و جامعه مؤمن با اعتماد و اعتقاد به این سیره راهی نورانی که همراه با توفیقات و سعادت‌مندی است میّسر و محقق می‌گردد. در این مختصر به برخی از جلوه‌های ناب این سیره‌ی ممتاز بصورت مختصر اشاره می‌شود.

*عبودیت و بندگی خدا اصلی‌ترین امتیاز حضرت فاطمه سلام الله علیها*

مهم‌ترین ویژگی حضرت فاطمه(س) عبودیت و بندگی خدا است،‌ این ویژگی نه تنها در محراب عبادت بلکه در تمام زوایای زندگی فردی و فعالیت‌های اجتماعی در رفتار آن حضرت مشخص است.‌ عبادت خدا را با فهم جامع از تکالیف در هر برهه و عرصه‌ای به بهترین وجه انجام می‌دهد؛ اصلی‌ترین محور در عبودیت و انجام تکالیف الهی دو امر اساسی است، اول «عقیده راسخ به اصول و فروع دین» و دوم «فهم از تکالیف در لحظات زندگی» دو امری که جایگاه و اعتبار انسان را نزد خداوند و انسانها،‌ ممتاز و به تصمیم‌ها و فعالیت‌های آنها انسجام می‌دهد؛ این مهم است که انسان پایه و مدار حرکت خود را با چه اصولی تنظیم کند و رسالت الهی و انسانی خود را چگونه و در چه زمانی انجام دهد و نیز مهم است ارکان و اهداف تاثیر خود را بر چه موازینی استوار سازد.

شکی نیست مبانی و معیارهای احساسی و خو گرفتن با اصول واهی و تمرکز و تحرک بر اساس آنها و عادت بر محاسبات خیالی، بنایی که شکل می‌گیرد نیز به همان اندازه سست و دچار انحراف خواهد بود. بنابراین بزرگترین معیار توفیقات انسان آن است که منشاء تکالیف و رسالت خویش را بشناسد و با آگاهی از وضعیت‌ها و موقعیت‌ها،‌ محاسبه‌ای الهی در افکار و اعمال خود داشته باشد؛ بر اساس همین دو امر، می‌توان تمام لحظات حیات نورانی حضرت زهرا(س) را تحلیل نمود و به شعاع وسیع و عمق رسالت‌های انسان‌ها آگاه و آشنا شد.

نتیجه آنکه آنچه باطن و ظاهر، کیفیت و تاثیرگذاری رفتارهای انسان را ارتقاء و تعالی می‌بخشد، از باورهای اعتقادی و رفتارهای برگرفته از موازین و شناخت تکالیف در موارد مختلف، منبعث و نشأت می‌گیرد.

*ضرورت تبیین جامع از «سیره فاطمی سلام الله علیها»*

از مهم‌ترین رسالت‌های عالمان و دانشمندان دینی، تبیین جامع از سیره فاطمی(س) می‌باشد، تبیینی که مبتنی بر شناخت شخصیت، جامعیت رفتاری، اهداف الهی و عقلانی، تراز بالای فهمیدگی و روش تبیین حقایق از سوی صدیقه طاهره(س) باشد؛ همین امور باعث می‌شود تا نهضت آن حضرت در حساس‌ترین مقطع تاریخ اسلام، دور از پرداختن به مسائل احساسی صِرف و یا علوّ و غلوّهایی شود که باعث فاصله گرفتن جامعه با آموزه‌های فاطمی(س) می‌شود.‌ منظور این است جامعیت و جذابیت سیره فاطمی و شخصیت ممتاز حضرت فاطمه(س) که در همراهی با پیامبر اکرم و امیرالمؤمنین صلوات‌الله و سلامه علیهما و همچنین در خطبه‌های بعد از رحلت پیامبر خاتم(ص) و نیز تلاش آن بانوی گرامی اسلام برای ایجاد فهم واقعیت‌ها در اذهانی که اسیر جو‌ها و موج‌های ایجاد شده، گشته‌اند، نباید با سخنانی سطحی‌نگر و سست‌انگار به جامعه‌ای که امروز بیش از هر زمانی نیاز به الگویی جامع دارد،‌ ارائه شود.

به هر حال در تبیین سیره فاطمی(س) باید حقیقت معنایی و محتوایی و چرایی «کوثر بودن حضرت فاطمه» و محور بودن آن وجود نورانی در احادیث و ادعیه و این بیان بقیة الله الاعظم(عج) که در توقیع شریف فرمودند: «وَفی اِبْنَه رَسُولِ اللّهِ صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم، لی اُسْوَه حَسَنَه» و در حدیث منسوب به اما عسکری علیه السّلام که فرمود: «نحن حجج اللّه علی خلقه، و جدّتنا فاطمة حجة اللّه علینا» را در نظر داشت و در انتقال مفاهیمی مانند: «کوثر» در سوره مبارکه کوثر و «اسوه حسنه» و «جدّتنا فاطمة حجة اللّه علینا» و «محوریت صدیقه طاهره» به نسل‌ها و جوامع امروز تلاشی مقدس و جهادی مبارک داشت که تردیدی نیست بسیاری از تردیدها و آسیب‌های اجتماعی بویژه در حوزه زنان و بانوان با تبیین صحیح و منطق‌محور «سیره فاطمی» مرتفع خواهد شد.

*روایت صحیح و مؤثر از اسلام در سیره فاطمی سلام الله علیها*

از اصول سیره فاطمی(س) روایت صحیح و مؤثر از تمام جوانب اسلام است، دینی که تمام ابعاد و احکام آن ماهیت وحیانی و عقلانی دارد، آغشته به افراط و تفریط نیست، تضادی در معارف آن نیست، خرافه‌ها و فرقه‌ها را از زندگی انسانها می‌زداید، انسانها را از اسارت‌های دنیا نجات می‌دهد، احکام را با حکمت‌های آنها بازگو می‌کند و دینی که مطابق با آیات قران و فطرت بشر است که اگر این آگاهی‌بخشی حضرت زهرا(س) با در نظر داشتن حرکت‌ها، جریانها و سبک‌های رایج و متضاد با مقام و کرامت انسان‌ها به بیانی شیوا بازگو شود، استحکام عقیدتی و بنیه‌ی دینی انسانها و جوامع بیشتر از هر زمانی خواهد شد؛ پر واضح است در شلوغی مکتب‌های تزئین شده به ظواهر فریبنده دنیوی، فطرت پاک انسانها در جستجوی مکتبی است که او را به مقصد اعلای خود برساند.

حال سوال این است ما که داعیه پیروی از اسلام ناب هستیم – که حقیقت نیز همین است – تا چه اندازه در تلاطم ذهنی و فکری انسانها و بحران‌های فرهنگی ایجاد شده در جوامع توانسته‌ایم با تأسی به سیره‌ی معصومین علیهم‌السلام بویژه سیره فاطمی(س) در روایت صحیح و مؤثر از اسلام، موفق عمل کنیم و فاصله‌های بعضاً ایجاد شده میان انسانها و مکتب متعالی اسلام را کمتر نمائیم.

این نکته در یادمان بماند که روضه‌خانه‌ها و عزاداری‌ها در طول تاریخ، مکانی مقدس برای معرفی و روایت صحیح از اسلام بوده، امری که حقیقت رسالت پیامبر اکرم و اهلبیت آن حضرت صلوات الله علیهم بوده است.

*تبیین مقـام امامت و ولایت در نهضت فاطمی سلام الله علیها*

هرچند نهضت حضرت زهرا(س) بعد از رحلت پیامبر اکرم(ص) دارای ابعاد مختلفی است اما در رأس آنها، انحراف جامعه بویژه خواص در امر امامت و ولایت منصوب از سوی خداوند است، امامت و ولایت الهی، اساس دین و اساس هدایت جامعه است، در پرتو این امر الهی است که ابلاغ آن توسط پیامبر اکرم(ص) مساوی با ابلاغ تمام رسالت پیامبر اسلام است. دفاع حضرت زهرا(س) از امامت امیرالمؤمنین امام علی(ع) که تا سرحد شهادت پیش رفت، نشان می‌دهد که شناخت، حمایت و دفاع از امام معصوم و رهبری جامعه امری لسانی و شعاری نیست، بلکه نیازمند شناخت از جایگاه امامت در سعادت جامعه است، نیازمند احتجاج، فریاد و قیام است، نیازمند ازخودگذشتگی است تا عمود خیمه اسلام و عماد هدایت جامعه مصون از هر گزندی باشد، و این نشان می‌دهد در مکتب تشیع «امام‌شناسی» مقدمه‌ای برای پیروی از امام و رهبری جامعه و پیش‌نیاز ظهور و استقرار صلح، عدالت، سلامت و سعادت جامعه است.

*توجه به روش تبیین ارزش‌های اسلامی و انسانی پر سیره فاطمی(س)*

از نکات مهم در سیره و نهضت فاطمی(س) «روش‌شناسی» آن حضرت در تبیین حقائق، روایت از اسلام و شیوه مواجهه با شبهات، بدعت‌ها و فتنه‌ها است، دقت در خطبه فدکیه که نمونه‌ای از روش تبیینی و مبارزاتی حضرت فاطمه(س) می‌باشد، با چه کیفیت و عزمی، مجموعه‌ای از معارف را در موضوعات «خداشناسی» «معادشناسی» «نبوت» «بعثت پیامبر اکرم» «عظمت قرآن» «فلسفه احکام» و «ولایت و امامت» می‌پردازند.

شاخص‌های این روش، نهفته در خداباوری، عزم جدی، اخلاص، منطق، فهم از شرائط جامعه و مخاطبین که ظاهرا از سابقین در اسلام هستند و بیانی فصیح و بلیغ می‌باشد؛ این روشِ گویا و نهضت پویا تا امروز هدایت‌گری خود را حفظ کرده و سرمشقی همراه با روح و معنا برای همه کسانی است که دل در گرو اسلام و در مسیر بیان و تبیین وقایع و حقایق گام گذاشته‌اند.

*نهاد خانواده موفق در سیره فاطمی سلام الله علیها*

خانواده از نگاه اسلام، کانونی مقدس است که در محیط آن «تربیت و رشد» برای تمام اعضای این کانون از هرجای دیگری امکان‌پذیرتر و زمینه‌های موفقیت در آن بیشتر و بلکه انحصار در خانواده دارد؛ «همسر» «والدین» «فرزند» «تربیت» «محیط خانه و خانواده» عناصری هستند که این کانون را به جایگاهی والا و بی‌نظیر تبدیل می‌کند، جوانه‌های شخصیت و فضیلت انسانها در این محیط صورت می‌پذیرد و موفقیت‌های واقعی در آن معنا پیدا می‌کند.

ابن عباس در تفسیر این آیه: «مرج البحرین یلتقیان» می‌گوید مقصود امام علی(ع) و حضرت فاطمه(س) می‌باشد‌ و مقصود از «یخرج منهما اللؤلؤ و المرجان» امام حسن و امام حسین علیهماالسلام است.

این نگاه متعالی اسلام به جایگاه خانواده می‌باشد که انسانها در این محیط فقط رشد فیزیکی ندارند بلکه به عنوان اصلی‌ترین نهاد تربیتی انسانهای بزرگ در آن رشد می‌یابند، اما کاملا پیداست که در سراسر جهان کانون خانواده به عنوان امری طبیعی و نه مقدس و امری دست دوم است و آنکه سررشته تربیت فرزندان را متکفل شده است، فضای ساختگی مجازی و الگوی آنها در همین محیط شکل می‌گیرد و نتیجه‌ای جز رها شدگی فرزندان به دنبال ندارد و اسفبار آنکه متلاشی شدن خانواده‌ها و آمار بالای طلاق را بیشتر از هر عاملی باید متوجه بی‌ارزش شدن جایگاهی به عنوان «خانواده» دانست.

*جایگاه اجتمـاعی زنان و امتیازات زن در سیره فاطمی سلام الله علیها*

جایگاه زن در اسلام از عناوین مهمی است که علاوه بر آیات قران کریم و احادیث معصومین علیهم‌السلام، تفسیرها و تحلیل‌های منطبق با حقیقت زنان در جهات مختلف روحی، جسمانی و نقش برجسته آنان در کمال خانواده و جامعه، بیان شده است.

آنچه که در این مجال لازم به ذکر است «اسوه» و «الگو» بودن حضرت فاطمه(س) برای زنان تمام دوران است؛ نگاهی به اسامی و القاب فراوان آن حضرت مخصوصاً در ادعیه نشان دهنده آن است که تأسی به آن حضرت راهگشای بسیاری از گره‌هایی است که در رابطه با زنان در این روزه‌ها مطرح می‌شود؛ مساله فعالیت‌های اجتماعی، حجاب، مشاغل و… از جمله اموری است که تمرکز بر «سیره فاطمی» راهگشای تمام آنها خواهد بود که چگونه و با چه روشی می‌توان رسالت بانوان در جهـان امروز را ترسیم نمود، تا در عین التزام به حجاب، حیا و حفظ شئون زنان، تأثیرگذاری آنان بر تحولات جامعه را تعریف نمود.

سخن آخر آنکه «سیره فردی و اجتماعی حضرت فاطمه سلام الله علیها» دارای ویژگی‌ها و شاخص‌های ممتازی است که اگر جامعه بویژه زنان سیری مطالعاتی با نگاه عملگرایانه بدان داشته باشند به این نکنه خواهند رسید که کمالات زن و فضائل زنان به قدری در اسلام به آنها پرداخته شده و بر حفظ حرمت و حربم زنان تاکید شده که گویی «موضوع زن در اسلام» با در نظر گرفتن تمام ظرافت‌های مباحث زنان بدان پرداخته شده است؛ مهم آن است که هم متولیان و مسئولان امور اجتماعی و هم بانوان محترم خواسته باشند تا فکر و فرهنگ غنی اسلام درباره زنان را رسم زندگی خود نمایند و برای ساخت جامعه‌ای که زنان مؤمن در آن نقشی اساسی ایفا بنمایند، برنامه‌ای جامع و روزآمد ترسیم شود.

منبع خبر "نامه نیوز" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. (ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.