به گزارش همشهری آنلاین به نقل از بی‌بی‌سی محموله‌های واکسن کرونای شرکت داروسازی سینوواک مستقر در پکن به نام «کروناواک» برای آماده شدن این کشور بر یک کارزار واکسیناسیون همگانی وارد اندونزی شده است و قرار است ۱.۸ میلیون دوز دیگر واکسن نیز تا ماه ژانویه وارد شود.
اما کارآزمایی‌های مرحله نهایی این واکسن هنوز تمام نشده است: اما در حال حاضر ما دقیقا درباره این واکسن چینی چه می‌دانیم؟
واکسن سینوواک با واکسن‌های دیگر چه تفاوتی دارد؟
کروناواک یک واکسن غیرفعال‌شده است که از ذرات ویروسی کشته‌شده استفاده می‌کند تا دستگاه ایمنی را در معرض پروتئین‌های ویروسی قرار دهد بدون آنکه خطر بیماری جدی فرد را تهدید کند.
شرکت‌های مدرنا و فایزر واکسن‌های mRNA هستند که در آنها بخشی از رمز ژنتیکی کروناویروس به داخل بدن تزریق می‌شود و بدن به ساختن پروتئین‌های ویروسی، اما نهمه ویروس، واداشته می‌شود و این پروتئین‌ها برای تحریک دستگاه ایمنی کافی هستند.
کروناواک از یک روش سنتی‌تر تولید واکسن استفاده می‌کند که به طور موفقی در بسیاری از واکسن‌ها مانند واکسن هاری استفاده شده است.
واکسن‌های mRNA یک نوع جدید واکسن هستند و در حال حاضر نمونه موفق تاییدشده‌ای از آن برای پیشگیری بیماری‌ها در جمعیت ساخته نشده است.
یکی از مزیت‌های عمده واکسن شرکت سینوواک این است که می‌توان آن را مانند واکسن آکسفورد-آسترازنکا (که از یک ویروس سرماخوردگی شمپانزه به عنوان ناقل ژن‌های کروناویروس استفاده می‌کند) در دمای یخچالی استاندارد یعنی ۲ تا ۸ درجه سلسیوس نگهداشت.
واکسن مدرنا را باید در دمای منهای ۲۰ درجه سلسیوس و واکسن فایزر را باید در دمای منهای ۷۰ درجه سلسیوس نگهداری کرد.
در نتیجه هر دو واکسن سینوواک و واکسن آکسفورد- آسترازنکا برای کشورهای روبه‌توسعه بسیار قابل‌استفاده‌تر هستند، چرا که این کشورها ممکن است نتوانند این واکسن‌ها را در دماهای چنین پایینی نگهداری کنند.
واکسن چینی چقدر موثر است؟
مشکل است در حال حاضر به این پرسش پاسخ داد. ژورنال پزشکی لنست تا به حال فقط نتایج مربوط به مرحله اول و دوم کارآزمایی کروناواک را منتشر کرده است.
ژو فنگ‌کائی یکی از نویسندگان مقاله لنست گفت این نتایج بر اساس یافته‌ها در ۱۴۴ شرکت‌کننده در مرحله اول کارآزمایی و ۶۰۰ شرکت‌کننده در مرحله دوم کارآزمایی است- و به عقیده او بر اساسن این نتایج برای مصرف اضطراری مناسب است.
آقای یین در ماه سپتامبر (شهریور) گفت این واکسن روی بیش از ۱۰۰۰ داوطلب آزمایش شده است و «برخی از این افراد فقط دچار خستگی و ناراحتی شدند که بیش از ۵ درصد افراد را شامل نمی‌شد.»
کارآزمایی مرحله نهایی این واکسن از ماه اکتبر (مهر ماه) در برزیل- که از لحاظ شمار تلفات کرونا در رده دوم جهان است- شروع شده است.
انستیتو بوتانان، همکار شرکت سینوواک در برزی، می‌گوید انتظار دارد سینوواک نتایج این کارآزمایی را پیش از ۱۵ دسامبر (۲۵ آذر) منتشر شود.
کارشناسان می‌گوید در حال حاضر با توجه به اطلاعات محدود در دسترس، مشکل بتوان به طور قاطع درباره اثربخشی این واکسن اظهار نظر کرد. گرچه بر اساس داده‌های مقدماتی کروناواک واکسنی موثر به نظر می‌رسد، برای تعیین کمی این اثربخشی باید منتظر نتایج کارآزمایی مرحله سوم ماند.
کارآزمایی‌های مرحله سوم یا نهایی به صورت تصادفی‌شده، مشاهده‌گر-کور و با کنترل دارونما در هزاران مشارکت‌کننده انجام می‌شوند. این تنها راه ثابت کردن بی‌خطر بودن و اثربخشی واکسن هنگام استفاد در سطح جمعیت است.
چند دوز واکسن را در سال می‌توان تولید کرد؟
رئیس سینوواک می‌گوید این شرکت در کارخانه تولیدی ۲۰۰۰۰ مترمربعی تازه ساخته‌شده‌اش خواهد توانست ۳۰۰ میلیون دوز واکسن در سال تولید کند.
این واکسن نیز مانند سایر واکسن‌ها باید در دو دوز تزریق شود و بنابراین در شرایط فعلی فقط می‌توان ۱۵۰ میلیون نفر- فقط یک دهم جمعیت چین- را با این واکسن ایمن‌سازی کرد.
اما مقادیری از این واکسن قبلا به اندونزی تحویل داده شده است و سینوواک قراردادهایی با ترکیه، برزیل و شیلی هم امضا کرده است.
تحلیل‌گران اشاره می‌کنند که چین قصد دارد در مسابقه دیپلماسی واکسن هم برنده شود و شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین نیز وعده داده است که ۲ میلیارد دلار برای قاره آفریقا کنار بگذارد و نیز یک میلیارد دلار به کشورهای آمریکای لاتین و کارائیب برای خریدن واکسن قرض دهد.
هنوز قیمت این واکسن اعلام نشده است، اما بر اساس مشاهدات خبرنگاران در شهر ییوو پرستاران دوره دو دوزی این واکسن را با قیمت ۴۰۰ یوآن (۶۰ دلار) تزریق می‌کردند.
شرکت دولتی بیوفارما در اندونزی گفته است تولید محلی این واکسن برایش ۲۰۰۰۰۰ روپیه (۶۰/۱۳ دلار) تمام می‌شود.
این قیمت بسیار بالاتر از قیمت واکسن ۴ دلاری واکسن آکسفورد است، اما پایین‌تر از قیمت ۳۳ دلاری شرکت مدرنا است. مدرنا گفته است هدفش تولید ۵۰۰ میلیون دوز واکسن در سال ۲۰۲۱ است و آسترازنکا از تولید ۷۰۰ میلیون دوز واکسنش در فصل اول ۲۰۲۱ خبر داده است.
واکسن دیگر چینی در چه مرحله‌ای هستند؟
سینوفارم، شرکت پیشگام دیگر چینی بر اساس یک برنامه اضطراری بحث‌برانگیز توزیع واکسنش را برای حدود یک میلیون نفر در چین انجام داده است.
سینوفارم هنوز داده‌های مربوط به کارآزمایی مرحله سوم واکسنش را منتشر نکرده است.
پروفسور دیل فیشر از دانشگاه ملی سنگاپور گفته است: «روش معمول این است که پیش از تایید مجوز مصرف اضطراری واکسن به انتظار تحلیل داده‌های کارآزمایی مرحله سوم بمانیم.»
به گفته او تایید واکسن پیش از چنین تحلیلی «غیرمعمول است» و در کشورهای غربی «غیرقابل‌پذیرش» است.
شیوع کروناویروس در اغلب بخش‌های چین مهار شده است و زندگی به کندی اما با اطمینان به وضعیت «طبیعی جدید» باز می‌گردد.
