صالح یوسفی در گفت و گو با ایسنا با اشاره به ارتباط میان خشکسالی و فرونشست زمین، اظهار کرد: سیکل هیدرولوژیکی ناشی از بخارات و رطوبت هوا از سمت اقیانوس‌ها آغاز و به بارش و روان‌آب تبدیل می‌شود و اندکی از آب‌ها به لایه‌های زیرین زمین نفوذ پیدا می‌کند.
این عضو هیات علمی و استادیار بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان افزود: درصدی از آب که به عنوان آب زیرزمینی به لایه‌های زیرین نفوذ می‌کنند با سیکل طولاتی‌تری انجام می‌شود، یعنی ممکن است در سالی که بارش‌ها مطلوب باشد تاثیر آب زیرزمینی برای همان سال یا سال بعد نخواهد بود و فرایند جریان آب از سمت پایین چندین سال طول می‌کشد تا به ذخیره دشت‌ها نیز برسد، مثلا دشت شهرکرد تنها از سطح دشت تغذیه نمی‌شود بلکه از آب زیرزمینی که از حوضه‌های اطراف یعنی کوه‌ها بوده تغذیه انجام می‌شود.
یوسفی تاکید کرد: اگر خشکسالی بسیار خفیف و با تداوم سالیانه همراه نباشد ممکن است تاثیر معنادار زیادی روی آب‌های زیرزمینی نداشته باشد.
وی در ادامه با بیان اینکه بزرگ‌ترین عامل فرونشست زمین ناشی از برداشت‌های آب زیرزمینی است، تصریح کرد: میان خلل و فرج زمین آب وجود دارد هنگامی که برداشت صورت می‌گیرد بین آن هوا یا فضای خالی ایجاد می‌شود که با فرو ریختن آن فرونشست زمین اتفاق می‌افتد، از طرفی در سال‌های خشکسالی به دلیل کم بودن منابع آب سطحی به صورت غیرمستقیم فرونشست زمین اتفاق افتاده است، از طرفی اگر سال‌های متمادی خشکسالی داشته باشیم تاثیر آن روی آب زیرزمینی بیشتر خواهد بود.
این عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه فرونشست در لحظه و به یک باره اتفاق نمی‌افتد، بیان کرد: چندین سال بعد از برداشت آب‌های زیرزمینی و با سیکل طولانی، فرونشست اتفاق می‌افتد، یعنی مانند دومینو در همان لحظه اتفاق نمی‌افتد و ممکن است دهها سال بعد شاهد این دو مینو باشیم.
یوسفی گفت: با توجه به اینکه شرق استان منطقه‌ای نیمه خشک است، لذا در شرایط نیمه خشک بارش به صورت کوتاه‌مدت و با شدت بالاتر می‌بارد، یعنی سیلاب به راه می‌افتد و امکان تخریب وجود دارد، در حالی‌که اگر بارش به صورت آرام ببارد فرصت نفوذ بیشتری در زمین دارد و موجب تخریب نمی‌شود، بنابراین برای جلوگیری از تخریب ناشی از سیلاب، لازم است مدیریت صورت گیرد از جمله آن‌ها اقدامات آبخیزداری، روش‌های کنترل و پخش سیلاب است.
وی توضیح داد: در حقیقت باید به آب فرصتی ب دهیم تا در خاک نفوذ کند حتی ممکن است خاک‌های سطحی نیاز به اصلاح داشته باشند تا به راحتی آب نفوذ کند.
یوسفی در ادامه گفت: گاهی به صورت مستقیم و غیرمستقیم انسان در خشکسالی‌ها دخیل بوده است البته باتوجه به سیکل بارش‌ها و نرمال و یا کمتر از نرمال بودن بارش‌ها در سال‌هایی، انسان با تغییر اقلیم موجب تشدید خشکسالی شده است اما واقعیت این است که این اتفاقات می‌افتد و در آینده نیز خواهد افتاد، اما انسان باید خود را با شرایط سازگار کند مثلا کشاورزان به سمت کشت‌هایی با مصرف آب کم پیش روند تا از این طریق مدیریت آب صورت گیرد.
این عضو هیات علمی و استادیار بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری خاطرنشان کرد: متاسفانه در بخش کشاورزی خودمالکی وجود دارد یعنی هر کسی برای خود تصمیم می‌گیرد و بسیاری به بخش اقتصادی آن توجه نمی‌کنند، لذا وظیفه جهاد کشاورزی است که در راستای مدیریت مصرف و استفاده از گیاهان جایگزین اقدامات ترویجی را انجام و حتی از قوه قهریه استفاده کند، یعنی باید با قوانین متقن بتوان کشاورز را تشویق و قانع کرد که در شرایط کنونی سازگار با خشکسالی شود در غیر این صورت، قطعا در آینده کشاورزی با مشکل مواجه خواهد شد و محصولی بدست نمی‌آید.
انتهای پیام
