به گزارش خبرگزاری صداوسیما، معاون وزیر نفت و مدیر عامل شرکت ملی گاز ایران با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری به پرسش ها درباره مدیریت مصرف گاز در شرایط هشدار پاسخ داد.
مجری: امشب در برنامه گفتگوی ویژه خبری در خصوص مدیریت مصرف گاز در شرایط هشدار با مسئولان و کارشناسان صحبت می کنیم. مدیر مرکز راهبری شبکه گازرسانی کشور گفته که در ۲۰ استان دمای زیر صفر درجه به ثبت رسیده و این مسئله باعث افزایش مصرف و افت فشار گاز در برخی از استان‌های شمالی شده مصرف روزانه گاز در این بخش‌ها به ۶۰۰ میلیون متر مکعب در روز رسیده که نسبت به مدت مشابه پارسال بیش از ۱۲۰ میلیون متر مکعب یعنی نزدیک به میزان تولید گاز در ۵ قطعه میدان گازی پارس جنوبی است برنامه امشب را ما به این موضوع اختصاص داده‌ایم.
سوال:آقای دکتر توکلی ما هر سال نزدیک فصل سرد سال که می‌شود همین مشکل را داریم با اینکه ایران دومین تولید کننده گاز جهان است علتش چیست؟
دکتر سعید توکلی معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران: ایران دارای دومین ذخایر گازی جهان است و به دلیل اینکه دومین ذخایر را دارد، الزاماً دلیل بر این نیست که ناترازی انرژی وجود نداشته باشد، همانطور که مستحضرید در کشور ما ۷۵ درصد از منابع و مخازن گاز طبیعی در جنوب کشور و عمدتاً در قسمت‌های اصطلاحا آفشور یا دریا هست و ۲۵ درصد در بقیه چهار گوشه کشور به همین دلیل میزان گازی که ما تولید می‌کنیم و اصطلاحا آماده می‌کنیم، برای بهره‌برداری در شبکه گاز کشور میزانی بسیار بالایی هست و امسال هم در دولت جدید خوشبختانه یک رکورد بسیار خوبی توسط دوستان و همکاران بنده در شرکت ملی نفت ایران رقم زده شد پس اگر من بخواهم سوال شما را اینطوری پاسخ بدهم میزان مخازن ما دوم هستیم در دنیا ولی هر کدام از این مخازن برای اینکه افزایش تولید داشته باشند یک هزینه‌های خاصی از روی سکو تا سیستمی که فرآورش می‌کند و بعد آن میعانات گازی و ناخالصی‌ها را دریافت می‌کند و گاز را به صورت گاز طبیعی به شبکه تزریق می‌کند همه این هزینه‌ها باید اتفاق بیفتد تا این میزان گاز از ناترازی در بیاید ولی در کل دنیا برای بحث ناترازی الزاماً این کار را انجام نمی‌دهند.
سوال: اتفاقاً من می‌خواهم همین را از شما بپرسم آقای دکتر که ببینم الان بقیه کشور‌ها مصرفشان مثل ما است ساختار تولید و مصرف گازشان همین شکلی است یا فرق دارد الگوی جهان با ما متفاوت است یا نه؟
توکلی: این سوال خیلی خوبی هست علتش هم این است که استحضار دارید ما یکی از تنها کشورهای هستیم که عمده سبد انرژی کشور را یعنی بالغ بر ۷۲ درصد از سبد انرژی کشور را گاز تشکیل می‌دهد در صورتی که هیچ جایی از دنیا حتی در روسیه که به عنوان اولین دارنده مخازن اثبات شده و گاز اثبات شده طبیعی هست این مقدار نیست و جالب‌تر اینکه در سبد انرژی ما تنوع محصولش خیلی کم است مثالش را عرض کنم در بحث نیروگاه‌ها ما نیروگاه‌ها سبد سوخت نیروگاه‌ها در کشور ما ایران ۸۵ درصدش گاز طبیعی است ۱۵ درصد باقی می‌ماند که معمولاً بین ۸ درصد نفت و گاز می‌شود و ۷ درصد نفت کوره پس من بخواهم جمع‌بندی کنم سوال شما را.
سوال: یعنی از انرژی‌های جدید و تجدید پذیر استفاده نمی‌کنیم ما؟
توکلی: ببینید در نیروگاه‌ها دو دسته هستند.
سوال:مثلاً مثل سوخت هسته‌ای، خورشیدی، بادی؟
توکلی: سوال خیلی دقیقی هست نیروگاه‌ها دو دسته هستند نیروگاه‌های گازی هستند و نیروگاه‌های بخار نیروگاه‌های گازی صد در صد امکان سوخت گاز را دارند ولی این نیروگاه‌ها سهمشان در نیروی تولید برق کشور ۸۵ درصد است و نیروگاه‌های بخار ۱۵ درصد سهم شان هست حالا حساب کنید که نیروگاه گازی ۸۵ درصد قابلیت تولید برق دارد که این ۸۵ درصد سوخت گاز سوخت اولش هست و نفت گاز سوخت دومش در نیروگاه‌های بخار ۱۵ درصد از تولید برق را دارد که باز سوخت اولش سوخت گاز هست و سوخت دومش نفت کوره یا مازوت پس من اینطوری بخواهم بگویم باز یکی از تفاوت‌های ما در کشورمان این است که هیچ سبد سوخت نیروگاهی در دنیا نیست که ۸۵ درصد گاز طبیعی باشد و به اندازه ۱۵ درصدش سوخت مایع همانطور که فرمودید سوخت‌های دیگری هست مثل هسته‌ای تجدید پذیر‌ها و از این دست موارد.
سوال:خب آقای دکتر الان مشکلی که ما هر سال این بحث ناترازی گاز را داریم الان ما یک هفته دیگر زمستان قرار است که شروع شود و شب یلدا تازه هفته آینده است شروع زمستان، اما ما همین الان کمبود داریم پیش بینی هم می‌شود حالا که در خصوص این موضوع هم می‌خواهم باهاتون صحبت، اما الان من برای اینکه دقیق‌تر مسئله را متوجه شوم و همینطور مردم عزیز شما فرمودید که تولید گاز در جنوب کشور هست و بیشترین میزان احتمالاً در شمال کشور ما الان مشکل داریم که از جنوب به شمال سوخت برسد میزان تولیدمان کم است تجهیزاتمان هنوز دقیق نیست که بتواند به شمال کشور برساند مشکل چیه که ما این افت فشار و قطعی گاز را اغلب در زمستان داریم؟
توکلی: البته در ارتباط با بحث قطعی گاز که خوشبختانه یکی از شرکت‌هایی که به عنوان پایدار و الحق انصاف در برخی از سالها شما استحضار دارید که حتی در برخی از نقاط کشور آب قطع می‌شد برق قطع می‌شد ولی گاز مردم قطع نمی‌شد یعنی من در سال‌های خودم با تجربه اندکی که در شرکت گاز دارم برخی از استان‌های شمالی حتی موقعی که برق قطع می‌شد از گاز به عنوان روشنایی استفاده می‌کردند و یا حتی اگر آب قطع می‌شد به دلیل بارندگی و یا یخ زدگی لوله‌ها بعضاً مشاهده می‌کردیم که در برخی از استانها و حتی سرشاخه‌ها از گاز برای آب کردن برف استفاده می‌کردند و استفاده خودشان را حتی در بقیه بخش‌ها هم برطرف می‌کردند و نیازشان را برطرف می‌کردند ببینید در ارتباط با سبد کل گاز کشور یک مقدار مشخصی نزدیک به ۸۵۵ میلیون متر مکعب گاز در زمستان بعد از اینکه دوستان ما در شرکت ملی نفت آرایش مخازن را و آرایش سکو‌ها را به حالت زمستانی می‌برند گاز را به شبکه گاز ما تحویل می‌دهند یعنی می‌آید در پالایشگاه‌های ما در ۲۰ پالایشگاه کشور اینها فرآورش می‌شود و در داخل خطوط لوله انتقال گاز کشور جریان پیدا می‌کند این ۸۵۵ میلیون متر مکعب در پیک مصرف نزدیک به ۶۹۰ میلیون و حتی بعضا ۷۰۰ میلیون که پیش بینی می‌شود در هفته آینده به این عدد برسیم یعنی ۸۲ درصدش را بخش خانگی تجاری و صنایع جز مصرف می‌کنند عمده مصرف بخش خانگی تجاری و صنایع جز و یا اصطلاحا صنایع غیر عمده متناسب با وضعیت درجه حرارت است یعنی وقتی که درجه حرارت محیط یک درجه کاهش پیدا می‌کند ما به اندازه یک فاز عسلویه یعنی حدود ۲۵ میلیون متر مکعب افزایش مصرف در این بخش را داریم پس از ۱۰۰ درصد سبد گاز داخل کشور حدود ۸۰ بعضاً تا ۸۵ درصد مصرف خانگی تجاری و صنایع جز هست می‌ماند ۲۰ درصد دیگر این ۲۰ درصد دیگر بخشی صرف نیروگاه‌ها می‌شود بخشی صرف صنایع عمده می‌شود و بخشی هم صرف مصارف عملیاتی و اصطلاحا مصارفی که در ایستگاه‌های تقویت فشار و پالایشگاه‌ها باید اتفاق بیفتد تا جریان سوخت در کشور به صورت مستمر وجود داشته باشد، خوب این آرایش در کل سال به این عدد نیست یعنی جالب هست من یک نموداری را خدمت دوستان اگر بتوانند دوربین‌های شما بگیرند ملاحظه بفرمایید در طول سال ما ۳۴ درصد سوخت نیروگاه تحویل می‌دهیم ۳۴ به صنعت تحویل می‌دهیم ۲۵ درصد مربوط به خانگی است ۳ درصد سی‌ان‌جی مربوط به حمل و نقل است و ۴ درصد مربوط به سایر مصارف ملاحظه بفرمایید در طول سال بیشترین مقدار گازی که تولید می‌شود به نیروگاه و به صنعت تحویل می‌شود ولی در اوج فصل سرما در شبکه گاز به دلیل مصرف بالای مصرف کننده خانگی تجاری و صنایع جز باعث می‌شود که این بالانس به هم بخورد و این میزان گاز به این مصرف کنندگان اختصاص پیدا بکند که بتوانند.
سوال:یعنی آن ۳۴ درصد می‌شود ۸۰ درصد؟
توکلی: درود بر شما ۲۴ درصدی که در طول سال.
سوال: ۳۴ بود آقای دکتر؟
توکلی: نه ببینید ۲۵ درصدش خانگی است ۳۴ درصد نیروگاهی است ۳۴ صنعت هست ۳ درصد سی‌ان‌جی هست ۴ درصد هم سایر مثل خدمات عمومی و بقیه موارد پس در زمستان آرایش مصرف در مجموعه کل کشور به هم می‌خورد یعنی حدود ۸۰ درصد را این بخش تشکیل می‌دهند این عدد را ما باید چه جوری جبران کنیم در وزارت نفت متولی سوخت معادل و تحویل به نیروگاه‌ها است یعنی وزارت نفت سوخت معادل را تحویل می‌دهد ر زمستان به دلیل افزایش مصرف بخش خانگی از گاز طبیعی به اندازه تابستان ما نمی‌توانیم دیگر گاز به بخش نیروگاهی بدهیم طبیعتاً بخش نیروگاهی باید بخشی از نیروگاه‌ها را روی سوخت نفت گاز ببرد و بخش دیگری را هم روی نفت گاز و مازوت که طبیعتاً یکی از مباحثی که مطرح است این است که آیا تمام نیروگاه‌ها و ظرفیتشان از این سوخت معادل استفاده می‌کنند یا نمی‌کنند ین در ارتباط با آرایش بخش سوخت در نیروگاه‌ها بخش خانگی ما به تفاوتش طبیعتاً مجموع میزانی هست که ما به بخش صنعت می‌دهیم و یک حداقلی هم متناسب با قرارداد‌های بلند مدت که اصلاً عدد آنچنانی نیست صادرات انجام می‌دهیم که اون هم جز تعهدات بلند مدت کشور هست که حتی در زمستان بعضاً اتفاق می‌افتد به دلیل افزایش گاز در بخش مصرف عمده که مصرف عمده ما در خانگی تجاری و حمل و نقل هست مجبور می‌شویم از بقیه قسمت‌ها محدودیت‌هایی اعلام کنیم.
سوال: آقای دکتر می‌خواهم ببینم که اینها سلسله وار همه به هم متصل هست یعنی الان وقتی ما مشکل گاز داریم حالا این آرایشی که شما فرمودید به هم می‌خورد ممکن است، چون سوخت نیروگاه تامین نشود برق هم به علت همان قطع شود؟
توکلی: ببینید تا الان سوخت نیروگاه‌ها که سوخت معادل هست.
سوال:چون الان قرار شده مازوت را یا نسوزانند یا کم بسوزانند، یعنی خیلی سوخت‌های جایگزین زیادی هم ما نداریم؟
توکلی: ببینید سوخت جایگزین که تنوع سوخت جایگزین سوخت نفت گاز هست و نفت کوره سابقه سوزاندن نفت کوره هم بر اساس آمایش سرزمین تقریباً ۱۴ نیروگاه در کل کشور که اصطلاحا نیروگاه‌های بخار هستند قابلیت سوزاندن نفت کوره را دارند طبیعتاً بر اساس میزانی که ما نفت کوره توسط وزارت نفت تحویل نیروگاه‌ها می‌شود باید این مقدار را به یک عدد متناسبی برسانیم که این عدد هنوز به عدد مورد نظر رسیده نشده و پراکندگی مصرف هم با اختیار خود وزارت محترم نیرو هست پس طبیعی است که شما وقتی که در زمستان مقدار گازی که در شبکه هست مورد مصرف بخش خانگی تجاری صنایع جز و کشاورزی قرار می‌گیرد ما به تفاوت گازی که به نیروگاه‌ها کمتر تحویل داده می‌شود توسط سوخت مایع یعنی نفت گاز و نفت کوره مصرف می‌شود و این در همه جای دنیا هم همینطور هست یعنی این نیست که زمستان و تابستان نوع آرایش سوخت در بخش‌های مختلف یکسان باشد.
سوال: آقای دکتر الان با این توضیحاتی که شما دادید راهکار چیست الان چه کار باید بکند کشور که جلوی اینا ترازی را بگیرد یا اینکه به حداقل برساند؟
توکلی: ببینید در ارتباط با بحث ناترازی من اصطلاحی که دارم این است که دو بال را باید با همدیگر در نظر بگیریم یک بال باید در بخش مدیریت مصرف، صرفه جویی و بهینه سازی مد نظر باشد یک بال هم در ارتباط با افزایش تولید در بخش بهینه سازی مصرف سوخت و صرفه جویی و اصطلاحا مدیریت مصرف راهکار‌های متعددی هست اسناد بالادستی بسیار خوبی هست، از جمله مثلاً مبحث ۱۹ ملی مقررات ساختمان شما ملاحظه بفرمایید در ساختمان‌های کشور الزام قانونی هست بحث ۱۹ که اگر این اتفاق برای ساختمان بیفتد بر اساس آمار و ارقامی که توسط کارشناسان این بخش گفته‌اند بین ۲۵ تا ۳۰ درصد کاهش مصرف پیدا می‌شود؟ علتش چیست؟ علتش این است که اگر بخش انرژی بر یک ساختمان را در نظر بگیرید بین ۷۰ تا ۸۰ درصد این بخش مربوط به گرمایش محیط است نزدیک به ۱۳ تا ۱۷ درصدش مربوط به آب گرم هست و ۲ تا ۳ درصدش مربوط به پخت و پز پس اگر در بخش عایق حرارتی در ساختمان پنجره‌های دوجداره نصب سیستم‌های راندمان بالا شما ملاحظه بفرمایید در کشور نزدیک به ۲۰ میلیون بخاری وجود دارد خب این بخاری‌هایی که وجود دارد راندمان‌های بسیار بسیار پایینی دارد اگر همین بخاری‌ها هدف قرار بگیرد که البته خوشبختانه این بحثش از سال‌های قبل مطرح شده بود و یک بخشی هم در کوچه پس کوچه‌های بروکراسی گیر کرده بود که خوشبختانه یکی از اقدامات خوب این دولت این بود که این موضوع عملیاتی شد و از یک ظرفیتی که در شورای اقتصاد بود بخش ساخت بخاری‌های راندمان بالا و تحویلش به جای بخاری‌های راندمان پایین یعنی بعضی از این بخاری‌ها نزدیک به ۱۵ درصد راندمان دارند ولی برچسب‌های بخاری هست بخاری‌های راندمان بالا که ۸۷ درصد تا بعضاً ۹۹ درصد راندمان دارد یعنی گازی که ما بهش تحویل می‌دهیم تبدیل به گرمایش می‌کند پس یک بخش آن در ارتباط با مدیریت مصرف هست و این بخش مدیریت مصرف یک بخشش مرتبط با ساختمان‌ها است.
سوال: الان آقای دکتر پیشنهادی که رئیس محترم جمهور داشتن در خصوص دو درجه کاهش دما در همین مقوله می‌گنجد درست است؟
توکلی: بله ببینید آقای دکتر پزشکیان به نظر من یکی از معدود روسای محترم جمهور هستند که به موضوع انرژی و به بحث ناترازی به صورت جدی ورود کرده‌اند و من حداقل سراغ ندارم که در رابطه با کمپینی ایشان.
سوال: آقای دکتر خیلی دارید اصطلاحات غیر فارسی به کار می‌برید مثل راندمان و بروکراسی معادل فارسی بفرمایید؟
توکلی: بله پویشی که آقای دکتر پزشکیان بهش ورود کرده‌اند یا بحث در ارتباط با بحث افزایش بازدهی واقعیتش این موضوع جز مسائل عمومی هست که الان مورد توجه حاکمیت قرار گرفته و تنها راهی که ما بتوانیم ناترازی انرژی را حلش کنیم همین است که همه بخش‌های تاثیرگذار پای کار و به اندازه سهم شان بیایند پاسخگو باشند و اقدام کنند شخص آقای دکتر پزشکیان خود آقای عارف در شورای اقتصاد شخص آقای مهندس پاک نژاد که الحق و الانصاف در این سه ماه و اندی که مسئولیت وزارت نفت را گرفته‌اند عدد و رقم‌هایی که واقعاً رکورد است شما عدد تولید نفت رکورد از ابتدای صنعت نفت تا الان شکسته شده حتی در ارتباط با بحث حمل و نقل سوخت مایع در کشور عدد و رقم‌های بسیار خوبی زده شده ولی ملاحظه بفرمایید همه این عدد‌ها در آن بحث عدم مدیریت مصرف و عدم بهینه سازی و عدم رعایت الگوی مصرف گم می‌شود یعنی عددی حساب نمی‌شود علتش چیست من محاسبه کردم هفته آینده یکی از سردترین هفته‌هایی است که در انتهای آذر هست یعنی پیش‌بینی می‌شود که در یکشنبه ما تقریباً میزان میانگین وزنی دما به ۶ دهم سانتیگراد برسد.
سوال: چند درجه یعنی؟
توکلی: یعنی تقریباً بین ۸ تا ۱۲ درجه سانتیگراد کاهش دما و این کاهش دما به صورت سراسری در کل کشور هست شما حساب کنید این کاهش دما که اتفاق بیفتد ما میزان مصرف گازمان در این بخش به ۶۹۰ تا ۷۰۰ میلیون برسد طبیعی است که آقای دکتر پزشکیان جلسات متعددی گرفتند و یکی از راهکار‌های کاهش و مدیریت مصرف را همکاری مردم دانسته‌اند یعنی مردم کشور وقتی که متوجه شوند این میزان از سبد انرژی توسط دوستان ما در شبکه گسترده گازی کشور از ابتدای سکو در شرایط سخت عملیاتی کار می‌شود می‌آید در شبکه اگر دو درجه سانتیگراد کاهش بدهند منتج به این می‌شود که ۵۰ میلیون متر مکعب به شبکه تزریق شود یعنی به اندازه دو فاز عسلویه یعنی کافی است که شما در درجه حرارت محیطتان دو درجه کاهش بدهید و این عدد را هم در استاندارد‌های بین المللی مثلاً در کشور آمریکا عدد اصطلاحاً دمای رفاه و آسایش در زمستان ۲۲ درجه به پایین است علتش هم این است که اعتقاد دارند که اگر طرف محیطی را که در آن زندگی می‌کند این میزان درجه حرارت اختلافش با بیرون کمتر باشد سیستم ایمنی بدن هم بهتر عمل می‌کند.
سوال: آقای دکتر مثلاً ممکن است از یک فضایی که خیلی داغ است و عرق کنید بروید بیرون و یخ بزنید و سرما هم بخورید؟
توکلی: دقیقاً همینطور هست پس به نظر من خود آقای دکتر پزشکیان با نگاهی که نسبت به بحث پزشکی دارند و حتماً حتماً این عدد را مد نظر دارند.
سوال: مردم عزیز ایران نشان دادند که همیشه پای کار هستند، ازابتدای گفت‌و‌گو مباحثی با جناب آقای دکتر توکلی داشتیم، با توجه به درخواست مسئولان گرانقدر ازجمله ریاست محترم جمهور و وزیر محترم نفت خواهش می‌کنم برای این که گاز برای آن مشکلی پیش نیاید و به هم وطنان در نقاط سردسیر هم برسد، دو درجه دمای خانه‌ها را کاهش دهید. در خصوص بال دوم بفرمایید؟
توکلی: در برنامه هفتم توسعه رشد اقتصادی هشت درصد را در نظر گرفتیم، که نزدیک به چهار و هفت دهم درصد مرتبط با رشد بخش صنعت است، حتما باید افزایش میزان گاز یعنی در افزایش برداشت سرمایه گذاری کنیم، که این عدد سرمایه گذاری یک عدد کمی نیست.
سوال: یعنی امکان این است که تولید را افزایش دهیم؟
توکلی: بله مخازن کشف شده برای افزایش تولید را داریم ولی این مخازن حتما با سرمایه گذاری‌های بالا تبدیل شود به گازی که به شبکه می‌آید، اگر این میزان گاز به شبکه تزریق شود و در بال اول که مدیریت مصرف است که مجدد همین طور خام سوزی انجام شود نسبت به مملکت و آیندگان و انرژی که فرصت باشد برای مملکت خیانت می‌کنیم، چون الان در زمستان علی رغم این که قرارداد ما چهارماه است.
سوال: صادرات را می‌گویید؟
توکلی: با صنایع قرارداد می‌بندیم هشت ماه را قرارداد می‌بندیم و چهار ماه را این اختیار را می‌دهیم که سوخت مایع یا معادل به آنها داده شود، اگر دو درجه سانتی گراد انجام دهیم و این میزان گاز را به صنایع و نیروگاه‌ها بدهیم تاثیر مستقیمی دارد روی آلودگی هوا و هر چه نیروگاه‌ها گاز مصرف کنند میزان آلودگی هوا کمتر است. در شمال کشور مهمتر است، شبکه انتقال ما، میزان مخازن و میزان گاز‌های تولید شده ۷۴ درصد در جنوب کشور است و برای انتقال به شمال کشور بسیار هزینه بر و مشکل است. به همین دلیل این کاهش درجه حرارت در شمال، یکی از دستورات خوبی که آقای پزشکیان دادند بعضی از افراد باغ ویلا‌های غیردائمی در شمال هستند.
سوال: در مازندران خیلی زیاد است، با این که می‌گویند خالی است ولی مصرف گاز دارند.
توکلی: بعضی از این باغ ویلا‌ها ان شاءالله این اطلاعات درست نباشد، بعضی از اینها طرف سیستم گرمایشش را روشن می‌گذارد که چوب این باغ‌ها نم نکشد، باغ ویلایی که تبدیل شده است به اقامتگاه غیر دائم در شرایط پیک مصرف که باید نفت کوره کمتر مصرف شد که نفت گاز که باید انتقال داده شود و به نیروگاه‌ها تحویل شود، وضعیتش در حدی است که حتما باید توسط بخش خانگی کمک شود. بخش خانگی باغ ویلا را روشن می‌کند، در طول هفته گرم کند برای یک روز آخر هفته.
سوال: کنتور هوشمند نمی‌شود استفاده کرد؟
توکلی: یکی از تاکیدات آقای دکتر این بود و در عرض سه روز گذشته نزدیک به ۷۳ هزار باغ ویلا را قطع کردیم، تفاوت قطع ما این است که حتما باید خانه به خانه اتفاق بیافتد، قطع برق که تصمیمی امروز گرفته شد که وزارت نیرو و وزارت نفت، در اصل شرکت ملی گاز اکیپ‌های بازرسی و بازدید همزمان بگذارند و باغ ویلا‌هایی که در شمال کشور است به خصوص در این هفته حتما قطع کنند. بخشی دوستان وزارت نیرو گفتند که براساس کنتور هوشمند قابل قطع است که بخشی این سکونت گاه‌ها دائمی نیست، یک مبحث دیگر گرماتاب ها، که سال‌های قبل بود که امسال با شدت و حدت بیشتر، زمانش هم ۱۵ روز زودتر. امسال در آبان ماه ما سرمای زودتری را شاهد هستیم، دوستان بازدید می‌کنند، گرما تاب‌ها و هر وسیله گرماسوزی که در فضای باز به صورت غیرمجاز است اگر خودشان مشاهده کنند، حتما اخطار و قطع می‌کنند، سامانه ۱۹۴ هست علاوه بر مباحث امداد حتما گزارش و اطلاع دهند.
سوال: گزارش و اطلاع توسط مردم هم هست؟
توکلی: بله صد درصد یکی از بهترین مانیتورهاست که ۱۹۴ زنگ بزنند و اطلاع دهند. مراکز اداری بازدید، ۱۲۷ مورد بازدید همین انتهای آبان تا الان انجام شده است، که نزدیک به تقریبا چهار هزار و صد و یازده مورد قطع شده است، تاکید دکتر پزشکیان و شخص آقای پاک نژآد این است که مراکز اداری و تجاری تحت هیچ شرایطی خصوصا مراکز دولتی.
سوال: اینها بعد از تعطیلی شان مصرف گاز داشتند؟
توکلی: اینها باید طبق الگو مصرف کنند، که درجه رفاه بین ۱۸ تا ۲۱ تعریف شده است در مراکز اداری و دولتی که دوستان ما مراجعه می‌کنند اندازه گیری دما می‌کنند، اگر درجه حرارت بیشتر بود اخطار می‌دهند و قطع می‌کنند، مراکز دولتی در روزهای تعطیل براساس بخشنامه، یک ساعت قبل از تعطیلی تمام سیستم‌های گرمایشی اش را خاموش کند تا یک ساعت تا شروع دایر شدن کار اداری، همه کمک می‌کند به پایداری شبکه که خوشبختانه با تلاش‌ها و پیگیری‌ها و میزان زیادی از نگهداری سختی که همکاران ما انجام دادند.
امسال یک تفاوت‌هایی که با سال گذشته داشت بنا به دلایلی زمان تعمیرات اساسی یک مقداری دیرتر تمام شده که آن هم جای بررسی و واکاوی دارد، همکاران تعمیرات اساسی در کل پالایشگاه‌ها، تقریبا ۳۵۰ توربو کمپرسور فشار قوی در ۹۴ ایستگاه تقویت فشار در حدود ۴۰ هزار کیلومتر خط لوله فشار قوی در شبکه شریانی کشور داریم، در اقصی نقاط کشور که بعضی از جا‌ها مطمئنم که بعضی از بینندگان و شنوندگان حتی اسم آن شهر را نشنیدند ولی همکاران آن جا تلاش کرده و تعمیرات اساسی انجام دادند. در بعضی از مواقع سال ما ایستگاه تقویت فشار مثل الان بدون واحد یدک کار می‌کند، اگر آرایش ۴ به اضافه یک باشد، ۵ به اضافه صفر کار می‌کند. یا حتی در بعضی از موارد با پذیرش یک ریسک مهندسی افزایش میزان فلور که در دو خط سراسری که اسمش را نمی‌گویم در بعضی از نقاط ۴۵ میلیون اسم اور فلور بالاتر از ظرفیت جریانی گاز را انتقال را می‌دهد، همه این اقدامات توسط این سرباز‌ها خوش نام ولی صنعتگران گمنام، در کل کشور دارند کار می‌کنند تا یک انرژی پاک را برسانند به شمال کشور و نقاطی که بعضی ازافراد محتاج این گرمایش هستندو بعضی از خانواده‌ها و بعضی از صنایع واقعا انصاف نیست که به دلیل بدمصرفی در بعضی از مصرف کنندگان بدمصرف.
سوال: این پرمصرف‌ها ۵ درصد هستند؟
توکلی: این بدمصرف‌ها تعدادشان کم است ولی میزانش زیاد است.
سوال: چه ضمانت اجرایی دارد، شما دو تا بال را تمام کردید و گفتید، یک بخش این که هم مردم رعایت کنند و هم خانه‌ها و ساختمان‌ها استاندارد شود و بال دوم این که دولت تعمیرات به موقع انجام داده و میزان تولید را بالا ببرد.
توکلی: بال دوم افزایش میزان سرمایه گذاری است یعنی به امسال و امروز و فردا نیست، در بلندمدت است که جزو برنامه هاست که بخش خصوصی بیاید پای کار و در افزایش تولید در سکو‌ها و میادین که البته در حیطه کار بنده نیست و همکاران ما در وزارت نفت است.
سوال: راهکار برای افرادی که بسیار پرمصرف هستند یا به قول شما بد مصرف‌ها، ضمانت اجراش فقط قطع است؟
توکلی: راهکاری که هست امسال خوشبختانه در تعرفه جدید پله‌های یازده و دوازده که بسیار بدمصرف هستند، افزایش قیمت بسیار زیادی دارند. یعنی در اولین قبضی که در همین زمستان مشاهده می‌کنند حتما دچار شوک می‌شوند و علتش این است که این عدد قابل مقایسه با مقادیر گذشته شان نیست.
سوال: امتحان کردید که اثر دارد و بازدارنده است؟
توکلی: در بحث انرژی باید به بحث عدالت انرژی توجه کنیم، وقتی یک مصرف کننده‌ای که این قدر متعهد است و شریف است و نسبت به مسائل ملی و مباحث مرتبط با منابع و گنج‌های نهفته این کشور عرق دارد و حاضراست در الگو مصرف کند، طبیعتا حاکمیت و سیستم اجرایی هواش را دارد. کما این که امسال یک ظرفیت قانونی ایجاد شده است که اگر ۱۰ درصد کاهش مصرف داشته باشند، ۱۵ درصد هزینه‌های شان کاهش پیدا کرده و نزدیک به دو همت این میزان از لحاظ درآمدی برای سیستم اجرایی هزینه بر است ولی مطمئن هستیم که پاسخگویی خوبی برای خوش مصرف هاست. بعضا اتفاق می‌افتد در شرایط سختی که الان وجود دارد متاسفانه در منازل شان استخر‌ها را گرم نگه می‌دارند، ملاحظه کنید خانه‌ای که استخر دارد، مجموعه‌ای که استخر دارد و استفاده اش کم است، می‌تواند توزیع شود در کل کشور توسط بعضی از خانه ها.
سوال: اگر خانه‌ای که این قدر امکانات دارد و صاحبش خیلی ثروتمند است، قبضش به جای صد هزار تومان بشود یک میلیون برای او خیلی سخت نیست، شاید بگویید شوک به او وارد می‌شود، ولی این عدد، عددی نیست که بازدارنده باشد.
توکلی: عدد بیش از یک میلیون تومان است. واقعیت این است که با توجه به شرایط اقتصادی باید دقت کند که افرادی که خارج از الگو مصرف می‌کنند از لحاظ عوامل بازدارندگی و تغییر در رفتار مصرف کننده عامل بازدارنده باشد، در پله‌های یازده و دوازده این تعرفه‌های جدید اتفاق بیافتد، بحث قطعی گاز بالاتر از الگو اتفاق بیافتد و جریمه‌هایی در ارتباط با بدمصرفی باشد بخش زیادی از این افراد رفتارشان را تغییر می‌دهند.
سوال: این ۵ درصد چند درصد گاز را مصرف می‌کنند؟
توکلی: این ۵ درصد میزان مصرف گازاست.
سوال: این ۵ درصد جمعیت نیست، ۵ درصد مصر ف است.
توکلی: از لحاظ جمعیت ۲ درصد است، ولی کسانی هستند که در پله‌های یازده و دوازده قرار می‌گیرند که بسیار بدمصرف هستند.
سوال: راهکار برای هفته پیش رو و بعد از آن منتظر افت فشار یا قطعی گاز باشند؟
توکلی: تمام تلاش خودمان را می‌کنیم و همه مجموعه صنعت تلاش می‌کند، وزارت نفت و وزارت نیرو که خدای ناکرده در سرشاخه‌ها و نقاطی که حداقل‌های فشار وجود دارد بتوانیم تامین پایدار و مطمئنی از گاز را داشته باشیم، ولی به یک صورت ما از این فضا و از این سختی عبور می‌کنیم که همه مصرف کنندگان خانگی و تجاری که کمک کنند، یک مبحث درجه رفاه ۱۸ تا ۲۱ است و یکی پوشاندن لباس گرم است ولی رفتار ما در منازل مان به دلایل متعددی به شکل کشورهای دیگر نیست.
سوال: خانه را گرم کرده و لباس تابستانی می‌پوشیم.
توکلی: بله خانه را گرم کرده و پنجره را باز می‌کنیم، پوشاندن دریچه کولر است و درزگیر پنجره‌های فولادی و پوشاندن پرده ضخیم است و بخش دیگر در سیستم‌هایی که آب گرم دارند، بین ۵۵ تا ۶۰ درجه سانتی گراد، می‌توانند روی ۵۵ درجه سانتی گراد سیستم را بگذارند.
سوال: این کار‌های مردم است، دولت قرار است چه کاری بکند؟
توکلی: دولت تمام تلاشش کرده و افزایش میزان تولید اتفاق افتاده است و تعمیرات اساسی واقعیت این است که در بخش‌های تولید گاز پایداری صددرصدی وجود نداشت ولی دراین صد روز یکی از اقدامات بسیار خوب که براساس شاخص داریم، قابلیت اطمینان ما یک و سی و هفت دهم درصد افزایش قابلیت اطمینان داشتیم، این افزایش قابلیت اطمینان، نگهداری تعمیرات درست تر، حساسیت بیشتر، فعالیت‌های تمام وقت و پایش‌های شبانه روزی همکاران بنده پس افزایش مصرفی که داشتیم، کاهش میزان مصرف توسط مصرف کننده‌های عمده، بازدید‌ها و بازدارندگی‌هایی که در ارتباط با بد مصرف کننده‌ها، قطع باغ ویلا‌هایی که سکونتگاه‌های دائمی نیست که غیر مجازاست که بخش زیادی اش را قلع و قمع کردیم، یک بخش دیگر ادارات و مساجد که نزدیک به ۸۵ هزار و ۹۲ هزار اماکن مقدس و اصطلاحا مساجد هستند که همه کمک می‌کند که اگر درجه حرارت این مساجد کمتر شود. بحث فرودگاه‌ها مکاتبه‌ای با معاونت راه و شهرسازی به فرودگاه‌ها مثل سال‌های قبل تاکید شده ولی امسال قطع گازشان پیش بینی شده است.
سوال: سالن‌های فرودگاه؟
توکلی: سالن‌های بردینگ که افزایش دمای بسیار بالا و مصرف بالا به دلیل حجم فضا و حجم آنها هستند و در‌هایی که باز می‌شود به سمت بردینگ‌ها. یا مکاتبه‌هایی که با ائمه جمعه و جماعت داشتیم و از سه هفته پیش حتما ملاحظه کردید در نماز جمعه و در بعضی از مساجد بزرگ که مامون زیاد است، از ظرفیت دوستان استفاده شده است. در مراکز مختلف آموزشی، یکی از جا‌هایی است که فضا‌ها بزرگ است یک مقداری هم مشمول صرف هزینه نمی‌شود و رایگان هست گازش و بازدید‌ها انجام شده است. همه کمک می‌کند که به موضوع انرژی حساس باشیم، بحث شدت مصرف انرژی در کشور ما سه و سه دهم برابر نسبت به نورم جهانی است. با این روند مصرف انرژی هرچقدر سرمایه گذاری کنیم ولی توجه، حساسیت و مهمتر از همه آن تعهد به میزان انرژی و مصرفش نباشد وضعیت بهتر از این نمی‌شود.
سوال: آقای دکتر دو دقیقه زمان داریم، خیلی کوتاه در خصوص گواهی‌های صرفه جویی توضیح دهید که چقدر است در بورس و تضمین دارد که فردی که خریداری می‌کند برقش قطع شود یا نه؟
توکلی: یکی از اقداماتی که از قبل مطرح شده بود بحث بورس انرژی است بعضی از دوستان در صنایع مولد علاقه‌مند هستند که میزان مصرف انرژی شان را افزایش دهند، دو مدل داریم یکی در اوج یا پیک مصرف، یکی در شرایط غیر اوج که دربازار عرضه کردیم و عدد و رقم خوبی خود عرضه و تقاضا بازار برای این قیمت تعیین کرده است، در شرایط اوج این عرضه ارائه شده باشد، به هیچ وجه ما گازشان را قطع نمی‌کنیم ولی اگر در شرایط غیر اوج از طریق مقادیر مالی تسویه شده است. در بحث تجدیدپذیر‌ها مثلا پنل‌های خورشیدی یا فتوولت‌ها و یا داستان‌هایی از این دست که بحث تجدیدپذیری است، تعهد شرکت ملی گاز به این دوستان برآورده شده است یعنی در همین سه ماه اخیر یک و دو دهم همت از شرکت ملی گاز از طریق همین بازار به دوستان وزارت نیرو پرداخت شده است.
