بیت کوین اولین ارز دیجیتال است که به جهان معرفی شد و انقلابی را در اقتصاد و امور مالی جهان آغاز کرد. زمانی که بیت کوین کار خود را آغاز کرد، هیچ‌کسی فکرش را هم نمی‌کرد که این نوآوری باعث ایجاد چه تحولاتی خواهد شد. خیلی‌ها در این سال‌ها مرگ زودهنگام بیت کوین را پیش‌بینی کردند، اما آنچه اتفاق افتاد این بود که پادشاه ارزهای دیجیتال آمده بود که بماند.
در این مقاله، تلاش کرده‌ایم تا آموزش بیت کوین را به زبان ساده و به‌اختصار توضیح دهیم. اگر شما هم درباره پادشاه ارزهای دیجیتال کنجکاو هستید و می‌خواهید بدانید بیت کوین چه ویژگی‌هایی دارد، چگونه ذخیره می‌شود و چه کسی آن را کنترل می‌کند، ویدئو زیر را ببینید و تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید تا به پاسخ پرسش‌های خود برسید.
بیت کوین (Bitcoin) با نماد BTC و نشانه ₿ یا ฿ پولی تماماً دیجیتال است که به‌صورت غیرمتمرکز در بستر بلاک چین بیت کوین وجود دارد. انتشار، نقل‌وانتقال و همه تراکنش‌های بیت کوین به‌صورت غیرمتمرکز در همان بلاک چین انجام و ثبت می‌شود. بلاک چین بیت کوین مانند دفترکل بانک عمل می‌کند، اما غیرمتمرکز و شفاف است و هرکسی می‌تواند نسخه‌ای از آن را داشته باشد.
درواقع، بیت کوین نوعی پول الکترونیکی است که نهاد واسطی در انتشار و نقل‌وانتقال و مدیریت آن دخالت ندارد و کنترل آن دراختیار مردم است. بیت کوین با ظهور خود رؤیای دیرینه پول کاملاً دیجیتال را محقق کرد و جهان را در آستانه انقلابی مالی قرار داد. امروزه، این ارز دیجیتال چنان شهرتی به‌هم زده است که همه درباره آن صحبت می‌کنند و می‌خواهند بدانند که بیت کوین چیست.
در این سیستم پولی، مردم بانک خود هستند و پول را به‌طور‌مستقیم و بدون نیاز به بانک یا نهاد متمرکزی به یکدیگر انتقال می‌دهند. فرض کنید می‌خواهید پولی را به دوستی در کشوری دیگر ارسال کنید. اگر بخواهید با روش‌های سنتی و از طریق سیستم بانکی این کار را انجام دهید، چه دردسرها و هزینه‌هایی انتظار شما را می‌کشد؟ حالا تصور کنید سیستمی هست که می‌توانید از طریق آن این انتقال را به‌صورت مستقیم و بدون نیاز به هیچ بانک یا واسطه‌ای در هر لحظه‌ای از شبانه‌روز انجام دهید؛ به دنیای بیت کوین خوش آمدید.
ساده‌ترین و درعین‌حال جامع‌ترین تعریفی که می‌توان برای سؤال «بیت کوین چیست» ارائه داد، شاید عنوان همان مقاله‌ای باشد که «ساتوشی ناکاموتو» (Satoshi Nakamoto) در سال ۲۰۰۸ برای معرفی بیت کوین منتشر کرد: سیستم پول الکترونیک همتابه‌همتا.
براساس این تعریف، اول اینکه بیت کوین پول است؛ یعنی کارکرد همان پولی را دارد که همه ما می‌شناسیم و هرروز و هر‌ساعت با آن سروکار داریم. دوم اینکه این پول الکترونیک است؛ یعنی حالت فیزیکی ندارد؛ بلکه به‌طورکامل دیجیتال است و نقل‌وانتقال آن هم در بستر دیجیتال اتفاق می‌افتد. سوم اینکه بیت کوین همتابه‌همتا است؛ یعنی واسطه یا نهاد مرکزی مانند بانک در بیت کوین وجود ندارد؛ بلکه انتقال آن به‌صورت کاملاً مستقیم از فردی به فرد دیگر انجام می‌شود.
بیت کوین شبکه‌ای از کامپیوترها و سرورها در سراسر جهان است که ازطریق اینترنت به یکدیگر متصل هستند و نرم‌افزار اصلی بیت کوین را اجرا می‌کنند. این کامپیوترها که نود (Node) نام دارند، برتری‌ای بر یکدیگر ندارند و فقط پایگاه داده بیت کوین را که به آن بلاک چین می‌گویند، در خود ذخیره می‌کنند. هرکسی در هرجای دنیا می‌تواند با راه‌اندازی این نرم‌افزار در هر کامپیوتری، بخشی از این شبکه باشد.
بیشتر بخوانید: بلاک چین چیست؟ توضیح ساده با مثال + ویدئو
همه مردم می‌توانند ازطریق نرم‌افزار اصلی (Bitcoin Core) یا کیف پول بیت کوین به یکدیگر بیت کوین انتقال دهند. این انتقال (تراکنش) ازطریق نودها دریافت و روی بلاک چین ثبت می‌شود. وقتی تراکنشی روی بلاک چین ثبت شد، همه نودها آن را ذخیره می‌کنند و دیگر هیچ‌کسی نمی‌تواند این تراکنش را تغییر دهد یا حدف کند.
آسان‌ترین راه برای درک اینکه بیت کوین چیست، تشبیه آن به «اینترنتِ پول» است. اینترنت کاملاً دیجیتال است، هیچ‌کسی مالکیت یا کنترل آن را دراختیار ندارد، کاملاً بدون مرز است، در ۲۴ ساعت شبانه‌روز و ۷ روز هفته در‌دسترس قرار دارد و همه می‌توانند ازطریق آن به‌راحتی به یکدیگر داده بفرستند.
گفتیم که بیت کوین ازلحاظ کارکردی درست مانند همین پولی است که به‌خوبی آن را می‌شناسیم. از این لحاظ، بیت کوین ابزاری برای انتقال ارزش و واسطه‌ای برای مبادله کالا و خدمات است؛ اما ماهیت بیت کوین با پول رایج که به آن ارز فیات می‌گوییم، تفاوت‌هایی جدی دارد. برای اینکه بهتر بدانیم بیت کوین چیست و ماهیت آن را درک کنیم، در‌ادامه ویژگی‌های اصلی آن را بررسی می‌کنیم.
اصطلاح غیرمتمرکز بدین‌معناست که چیزی به‌طورگسترده‌ای توزیع شده و مکان یا نهاد متولی واحد و متمرکزی نداشته باشد. فناوری و زیرساختی هم که بر تولید و عرضه و تأمین امنیت بیت کوین حاکم است، به نهاد متمرکزی مثل بانک‌های مرکزی یا حکومت‌ها وابسته نیست.
شبکه بیت کوین کاملاً عمومی است و هرکسی در هرجای جهان فقط با کامپیوتر و اتصال اینترنت می‌تواند به آن متصل شود و نسخه‌ای از آن را داشته باشد.
مدیریت و اداره شبکه بیت کوین نیز غیرمتمرکز و دراختیار مشارکت‌کنندگان شبکه است. بیت کوین منبع‌باز (Open-Source) است و همه می‌توانند منبع کد آن را ببینند. ناگفته نماند تغییراتی که برای اداره بهتر بیت کوین نیاز باشد، با رأی‌گیری در میان مشارکت‌کنندگان تصویب و اِعمال می‌شود.
یکی از ویژگی‌های مهم بیت کوین محدودیت عرضه آن است. بیت کوین به‌گونه‌ای برنامه‌نویسی شده است که درنهایت فقط ۲۱میلیون واحد از آن منتشر خواهد شد؛ یعنی پس از انتشار این تعداد بیت کوین، دیگر بیت کوین جدیدی تولید نمی‌شود.
این محدودیت به مهم‌ترین دغدغه ساتوشی ناکاموتو بازمی‌گردد که چاپ بی‌رویه پول به‌وسیله دولت‌ها بود. بانک‌های مرکزی هرزمان که حکومت بخواهد، بدون ضابطه پول جدید چاپ می‌کنند و این مسئله باعث کاهش ارزش پول می‌شود؛ همان چیزی که به آن «تورم» می‌گوییم. این در حالی است که هیچ‌کسی نمی‌تواند بیت کوین را به تعداد دلخواه تولید کند.
بیشتر بخوانید: چرا عرضه بیت کوین محدود به ۲۱ میلیون واحد است؟
پایگاه داده بیت کوین یا بلاک چین مانند دفترکل حسابداری است که هرکسی می‌تواند یک نسخه از آن را داشته باشد؛ به‌همین‌‌دلیل، به آن دفترکل توزیع‌شده (DLT) هم می‌گویند. حالا تصور کنید که صدهاهزار یا حتی میلیون‌ها نفر هرکدام یک نسخه از این دفترکل را دارند و هروقت تراکنش جدیدی در شبکه ثبت می‌شود، همه آنان نسخه خود را به‌روز می‌کنند.
بیت کوین با استفاده از این فناوری امکان هرگونه جعل و اِعمال تغییر خودسرانه در این دفترکل را از بین برده است. درواقع، اگر کسی بخواهد تراکنشی را جعل یا تغییری در دفترکل ایجاد کند، باید آن را در همه نسخه‌های دیگر هم اِعمال کند؛ کاری که عملاً غیرممکن است.
بیت کوین روی شبکه بلاک چین قرار دارد و کلید دسترسی شما به آن عبارتی رمزنگاری‌شده به نام «کلید خصوصی» است که مانند رمز حساب بانکی عمل می‌کند. شما می‌توانید این عبارت را در کیف پول نرم‌افزاری روی موبایل یا لپ‌تاپ یا در کیف پول سخت‌افزاری شبیه به حافظه فلش ذخیره کنید. حتی می‌توانید آن را روی تکه‌ای کاغذ بنویسید و در جیبتان بگذارید. از این هم ساده‌تر، حتی می‌توانید کلید خصوصی خود را حفظ کنید.
با این امکان، هرجای دنیا که بروید و حتی از کره زمین هم خارج شوید، کافی است اتصال اینترنت داشته باشید؛ چراکه بیت کوین‌هایتان در مشتتان است؛ نه بانکی لازم دارید، نه ارسال رمز با پیامک، نه احراز هویت، نه دسترسی به حواله بین‌بانکی یا سیستم سوئیفت (SWIFT) و مانند آن. به‌راحتی می‌توانید از چند دلار تا میلیاردها دلار بیت کوین را با خود جابه‌جا کنید یا با کارمزدی اندک به دیگری انتقال دهید.
بیشتر بخوانید: کیف پول ارز دیجیتال چیست؟ آموزش نصب و استفاده از کیف پول ارز دیجیتال
عناصر اصلی هر تراکنش در بیت کوین عبارت‌اند از: فرستنده و گیرنده و مقدار بیت کوین انتقالی. در تراکنش‌های بیت کوین، تنها چیزی که از فرستنده و گیرنده ثبت می‌شود، آدرس کیف پول آن‌هاست و اطلاعاتی که نشان‌دهنده هویت فرستنده یا گیرنده باشد، در دفترکل بیت کوین ثبت نمی‌شود؛ ازاین‌رو، تراکنش‌های بیت کوین نه کاملاً ناشناس هستند و نه کاملاً شناسایی‌شدنی.
تک‌تک بیت کوین‌های انتقالی را می‌توان تا اولین تراکنش آن ردیابی کرد و درعین‌حال، نمی‌توان فهمید که دقیقاً چه کسی در این انتقال‌ها ایفای نقش کرده است؛ به‌همین‌‌دلیل، تراکنش‌های بیت کوین را «نیمه‌ناشناس» توصیف می‌کنند.
اگر به‌خاطر بیاورید، گفتیم که فرد یا نهاد مشخصی بیت کوین را اداره نمی‌کند؛ بلکه شبکه‌ای از کامپیوترها در سراسر جهان این کار را انجام می‌دهند. ازاین‌رو، در شبکه بیت کوین وقتی تراکنشی ثبت شد، دیگر هیچ‌کسی نمی‌تواند آن را لغو کند یا بازگرداند. حتی اگر کسی بیت کوین را به آدرسی اشتباه ارسال کند، دیگر باید قید پول خود را بزند؛ مگر‌آنکه طرف دیگرِ مبادله (گیرنده) خودش در تراکنشی جدید این کار را انجام دهد.
بازگشت‌ناپذیری با این هدف در بیت کوین ایجاد شد که امکان تقلب و خرج دوباره از بین برود؛ یعنی کسی نتواند یک بیت کوین را دو بار خرج کند.
بیت کوین را هویت ناشناسی با نام مستعار «ساتوشی ناکاموتو» ایجاد کرده است. هیچ‌کسی نمی‌داند که ناکاموتو کیست یا یک نفر بوده است یا یک گروه. حدس‌وگمان‌های زیادی درباره هویت ناکاموتو مطرح شده است؛ اما هیچ‌یک از این فرضیه‌ها به اثبات نرسیده و هویت سازنده بیت کوین همیشه یک راز باقی مانده است.
بیشتر بخوانید: ساتوشی ناکاموتو کیست؟
چرخه زندگی بیت کوین از فرایندی شروع می‌شود که به آن استخراج یا ماینینگ می‌گویند. استخراج‌کننده‌ها یا ماینرها کسانی هستند که امنیت شبکه بیت کوین را تأمین و تراکنش‌ها را در بلاک چین ثبت می‌کنند. تراکنش‌ها در قالب‌هایی به نام «بلاک» ثبت و وارد بلاک چین یا همان پایگاه داده بیت کوین می‌شوند. هر وقت ماینری موفق شود یک بلاک را استخراج کند، مقداری بیت کوین جدید ایجاد می‌شود و سیستم آن را به‌عنوان پاداش به ماینر منتقل می‌کند. همین‌جا محل تولد بیت کوین‌های جدید است.
پاداش استخراج بیت کوین در سال ۲۱۴۰ به صفر می‌رسد؛ یعنی بعد از آن دیگر هیچ بیت کوین جدیدی ایجاد نخواهد شد.
پاداش استخراج بلاک در ابتدا ۵۰ بیت کوین بود؛ اما این میزان براساس قوانین بیت کوین هر چهار سال یک بار نصف می‌شود. به فرایند نصف‌شدن پاداش استخراج بلاک هاوینگ (Halving) می‌گویند. درحالحاضر، پاداش هر بلاک ۶٫۲۵ بیت کوین است؛ یعنی تاکنون ۳ رویداد هاوینگ اتفاق افتاده است. جالب است بدانید که تقریباً هر ۱۰ دقیقه یک بلاک جدید تولید می‌شود. قواعد بیت کوین به‌گونه‌ای تنظیم شده است که مدت‌زمان استخراج بلاک همیشه در همین حدود باقی بماند.
اگر تا این‌جا برایتان سؤال بود که عرضه بیت کوین با چه سازوکاری محدود شده است، اکنون باید جواب خود را گرفته باشید. اگر کمی با دید ریاضیاتی به مدل انتشار و هاوینگ بیت کوین نگاه کنید، خواهد دید که درنهایت پس از چندین سال پاداش بیت کوین عملاً به صفر می‌رسد. محاسبات نشان می‌دهد که این اتفاق در سال ۲۱۴۰ روی خواهد داد.
بیشتر بخوانید: گزارش ارز دیجیتال ۱۴۰۲؛ مردم ایران چقدر ارز دیجیتال دارند؟
شاید شنیده باشید که بیت کوین در کیف پول شما ذخیره می‌شود؛ اما واقعیت این نیست. بیت کوین در هیچ جایی ذخیره نمی‌شود؛ بلکه این تراکنش‌ها هستند که در شبکه و روی بلاک چین ضبط می‌شوند. موجودی شما از حاصل جمع خروجی تراکنش‌های شما به‌دست می‌آید که اصطلاحاً به آن خروجی خرج‌نشده تراکنش یا UTXO می‌گویند.
شاید این مسئله را بتوان با ذکر مثالی بهتر توضیح داد. فرض کنید شما یک آدرس بیت کوین دارید و احسان ۵۰ بیت کوین به آدرس شما منتقل می‌کند. در این مقطع شما ۵۰ بیت کوین خرج‌نشده دارید. بعد، شما ۱۰ بیت کوین به آدرس پویا منتقل می‌کنید و مهسا هم ۵ بیت کوین به آدرس شما منتقل می‌کند. خروجی خرج‌نشده تراکنش پویا ۴۰ بیت کوین (۵۰ منهای ۱۰) و خروجی خرج‌نشده انتقال مهسا ۵ بیت کوین است. اکنون موجودی شما معادل ۴۰ بعلاوه ۵ بیت کوین، یعنی ۴۵ بیت کوین، است.
بیشتر بخوانید: UTXO چیست؟ آشنایی با مفهوم خروجی خرج‌نشده تراکنش
هرکسی در شبکه بیت کوین یک «کلید عمومی» (Public Key) و یک «کلید خصوصی» (Private Key) دارد. کلید عمومی مانند شماره‌حساب و کلید خصوصی مانند رمز دسترسی به حساب عمل می‌کند. انتقال بیت کوین بدین‌شکل انجام می‌شود که فرستنده مقدار بیت کوین مشخصی را که بیشتر از موجودی او نیست، به آدرس گیرنده یا همان کلید عمومی او ارسال و این انتقال را با کلید خصوصی خود امضا می‌کند.
بیشتر بخوانید: کلید خصوصی؛ هر آنچه که باید درباره کلیدهای خصوصی بدانید
وقتی تراکنش امضا شد، به نودهای بیت کوین ارسال می‌شود. نودها اعتبار این تراکنش را ازلحاظ مقدار موجودی و اعتبار کلید خصوصی بررسی می‌کنند. اگر همه‌چیز درست بود، تراکنش تأیید اولیه را می‌گیرد و وارد بلاک جدید می‌شود. وقتی بلاک جدید استخراج شد، تراکنش در داخل آن بلاک وارد بلاک چین یا دفترکل بیت کوین می‌شود. اکنون این تراکنش معتبر است؛ اما هرچه بلاک‌های بیشتری پس از این تراکنش به بلاک چین اضافه شود، اعتبار آن تراکنش افزایش می‌یابد.
همان‌طور‌که گفتیم، هویتی ناشناس بیت کوین را ساخته است. فعالیت‌های این هویت با نام کاربری و ایمیل «ساتوشی ناکاموتو» در بستر اینترنت ثبت است. ناکاموتو توسعه بیت کوین را در سال ۲۰۰۷ شروع کرد. او در این مدت با شماری از رمزنگاران در ارتباط بود.
ناکاموتو دامنه bitcoin.org را در سال ۲۰۰۸ ثبت و وب‌سایتی را با این آدرس راه‌اندازی کرد. در همان سال، وی مقاله معرفی بیت کوین را منتشر کرد که به وایت پیپر بیت کوین (White Paper) مشهور است.
بیشتر بخوانید: وایت پیپر رسمی بیت کوین به زبان فارسی
اولین نسخه از نرم‌افزار بیت کوین در ۹ژانویه۲۰۰۹ در وب‌سایت سورس‌فورج (sourceforge.net) منتشر شد. ناکاموتو اولین بلاک از بلاک چین بیت کوین را در ۳ژانویه۲۰۰۹ استخراج کرد و پس‌ازآن افراد دیگری در این شبکه مشارکت کردند.
تا اواسط سال ۲۰۱۰، ساتوشی ناکاموتو در توسعه بیت کوین مشارکت و اصلاحات متعددی را در آن اِعمال کرد. سپس، کنترل بیت کوین را به برنامه‌نویسی به نام گوین اندرسن (Gavin Andresen) سپرد و به مشارکتش پایان داد. در آوریل۲۰۱۱، ناکاموتو پیامی منتشر کرد و گفت که به کار دیگری مشغول شده و بیت کوین را به فرد مناسبی سپرده است. این آخرین پیام شناخته‌شده از ناکاموتو بود و پس‌ازآن خبری از او نشده است.
نیک سابو (Nick Szabo)، دوریان پرینتیس ساتوشی ناکاموتو (Dorian Prentice Satoshi Nakamoto)، هال فینی (Hal Finney) و کریگ رایت (Craig Wright) جزو افراد مشهوری هستند که به ساتوشی ناکاموتو منتسب شده‌اند؛ اما یا خودشان این موضوع را رد کرده‌اند یا در دادگاه رد شده است.
بیت کوین موجودیت مرکزی ندارد. درواقع، شبکه‌ای از کامپیوترها در سرتاسر جهان است که همه آن‌ها نرم‌افزار بیت کوین را اجرا می‌کنند و نسخه‌ای از بلاک چین آن را دارند.
برخی از کامپیوترها فقط نگه‌دارنده نسخه‌ای از بلاک چین هستند و برخی دیگر استخراج بیت کوین را هم انجام می‌دهند.
همه تصمیمات مربوط به قوانین و قابلیت‌ها و کدهای نرم‌افزار بیت کوین را جامعه ماینرها می‌گیرد. همه می‌توانند تغییرات پیشنهادی خود را برای بیت کوین در قالب استانداردهای مشخص ارائه کنند. این پیشنهادها اگر حمایت کافی جلب کنند، در میان ماینرها به رأی گذاشته و در‌صورت تصویب در بیت کوین اعمال می‌شوند.
ازلحاظ نظری امکان هک بیت کوین وجود دارد؛ اما این کار به چنان سرمایه هنگفت و کامپیوترهای قدرتمندی نیاز دارد که عملاً هک بیت کوین را غیرممکن یا غیرسودآور می‌کند. همچنین، ممکن است نقص‌هایی در کد بیت کوین وجود داشته باشد که کسی با سوءاستفاده از آن بتواند آسیبی به شبکه بزند یا برای خود بیت کوین تولید کند؛ اما چون بیت کوین غیرمتمرکز و منبع‌باز است و هزاران توسعه‌دهنده روی آن کار می‌کنند، امکان چنین اتفاقی عملاً صفر است.
بیت کوین را از روش‌های مختلفی می‌توان به‌دست آورد. استخراج اصلی‌ترین روش برای کسب بیت کوین است که در آن مستقیماً با خودِ شبکه بیت کوین در تعامل هستید. درعین‌حال، می‌توانید بیت کوین را بخرید یا در ازای فروش چیزی بیت کوین بگیرید. در‌ادامه، این روش‌ها را بررسی می‌کنیم.
روش استخراج بیت کوین فرایندی است که در آن، افراد قدرت محاسباتی کامپیوتر یا دستگاه استخراج (ASIC) خود، یعنی ظرفیت سی‌پی‌یو را دراختیار شبکه می‌گذارند و در ازای آن از شبکه پاداش می‌گیرند. روش استخراج بیت کوین بدین‌صورت است که استخراج‌کننده یا ماینر دستگاه خود را به شبکه بیت کوین وصل می‌کند. کار این دستگاه آن است عددی را پیدا کند که شبکه بیت کوین برای یک بلاک تعیین کرده است،. هر ماینری که زودتر این عدد را پیدا کند، پاداش بلاک را از‌آنِ خود می‌کند.
ببینید: ماینینگ یا استخراج بیت کوین چیست؟
هزاران یا حتی میلیون‌ها کامپیوتر و دستگاه به شبکه بیت کوین متصل هستند و کسی بیشترین بخت را برای برنده‌شدن در این مسابقه دارد که دستگاهش قدرت محاسباتی بیشتری داشته باشد. برخی از کاربران برای افزایش بخت خود قدرت محاسباتی‌شان را باهم ترکیب می‌کنند؛ یعنی مجموعه‌ای را تشکیل می‌دهند که به آن استخر استخراج می‌گویند.
هزاران دستگاهی که باهم به استخر استخراج متصل شده‌اند، در‌کنار یکدیگر یک واحد ماینینگ را تشکیل می‌دهند و بخت بسیار بیشتری دارند. وقتی این استخر موفق می‌شود بلاک استخراج کند، پاداش آن را در میان همه اعضای خود به نسبت قدرت محاسباتی‌شان تقسیم می‌کند.
برخی نیز که به سرمایه زیادی دسترسی دارند یا توانسته‌اند سرمایه جذب کنند، مزرعه استخراج ایجاد می‌کنند تا قدرت محاسباتی بسیاری زیادی تولید کنند. مزرعه استخراج درواقع مجموعه‌ای از هزاران دستگاه استخراج قدرتمند است.
یکی از راه‌های ساده به‌دست‌آوردن بیت کوین، پذیرش آن به‌عنوان روش پرداخت است. به‌عنوان مثال، اگر می‌خواهید کالایی را بفروشید، آن را در ازای بیت کوین بفروشید؛ یعنی کالا را به مشتری بدهید و مشتری در ازای آن بیت کوین بپردازد.
علاوه‌بر روش‌های گفته‌شده، بیت کوین را می‌توانید با پول‌های رایج مثل ریال یا دلار یا یورو بخرید. در ابتدا، بیت کوین در تالارهای گفت‌وگو و فوروم‌ها معامله می‌شد؛ اما امروزه صرافی‌های بسیاری در سرتاسر دنیا وجود دارد که امکان ترید بیت کوین به دلار و ارزهای دیجیتال را فراهم کرده‌اند.
در این صرافی‌ها، می‌توانید پول را مستقیم از کارت بانکی خود به حساب صرافی انتقال دهید و در ازای آن بیت کوین بخرید. فقط این کار را حتماً در صرافی‌های معتبر انجام دهید. همچنین پس از خرید بیت کوین، آن را به کیف پول خود انتقال دهید و نگذارید در حساب صرافی باقی بماند. یادتان باشد بهترین جا برای نگه‌داری بیت کوین کیف پول خودتان است.
درحالحاضر، هزاران فروشگاه آنلاین و فیزیکی بیت کوین را به‌عنوان روش پرداخت پذیرفته‌اند و خدمات و کالای خود را در ازای بیت کوین ارائه می‌کنند. مردم می‌توانند خریدهای خود را از این فروشگاه‌ها با بیت کوین انجام دهند.
یکی از مشکلات این مسیر به کارمزد تراکنش‌های بیت کوین مربوط بود که در خریدهای کوچک مشکل‌زا می‌شد. کارمزد انتقال در بیت کوین به‌گونه‌ای است که گاهی وقت‌ها از قیمت خودِ کالاها هم بیشتر می‌شود. این مسئله با راه‌اندازی شبکه لایتنینگ (Lightning Network) حل شد و اکنون کوچک‌ترین پرداخت‌ها هم با بیت کوین امکان‌پذیر است.
ببینید: شبکه‌ی لایتنینگ بیت کوین چیست؟
بهترین روش برای خرید بیت کوین مراجعه به وب‌سایت‌های صرافی‌های ارز دیجیتال است. کاربران ایرانی با یکی از دو روش زیر می‌توانند بیت کوین را از صرافی‌ها بخرند:
برای خریدوفروش بیت کوین در صرافی‌های ایرانی معتبر، می‌توانید از قابلیت جدید ارزدیجیتال استفاده و بهترین نرخ مبادله بیت کوین را پیدا کنید.
برای خرید بیت کوین در ایران، می‌توانید با جست‌وجوی عبارت «خرید بیت کوین» در گوگل آن دسته از صرافی‌های ایرانی را پیدا کنید که با ریال و کارت بانکی بیت کوین می‌فروشند. پس از ثبت‌نام در این وب‌سایت‌ها، می‌توانید مستقیماً با کارت بانکی خود بیت کوین بخرید.
گاهی وقت‌ها هم کاربران ممکن است به‌دلیل نقدینگی اندک صرافی‌های داخلی یا هزینه تمام‌شده زیاد، ترجیح بدهند که از روش دوم استفاده کنند. در این صورت، کاربران می‌توانند از وب‌سایت‌های داخلی تتر یا استیبل کوینی دیگر بخرند و سپس آن را در صرافی‌های خارجی مانند کوکوین به بیت کوین تبدیل کنند. برای فروش نیز می‌توان بهترین قیمت بیت کوین در صف فروش را انتخاب کرد و به آن حساب فروخت.
کیف پول‌های ارزهای دیجیتال درمجموع به دو نوع سخت‌افزاری و نرم‌افزاری تقسیم می‌شوند. انواع کیف پول‌های سخت‌افزاری بیشترین امنیت را دارند؛ مخصوصاً اگر با حجم زیادی از بیت کوین سروکار داشته باشید. کیف پول‌های نرم‌افزاری هم انواع مختلف دارند؛ ازجمله موبایلی و دسکتاپ و تحت‌وب.
در‌ادامه، بهترین کیف پول‌های بیت کوین را معرفی می‌کنیم که می‌توانید هر‌یک از آن‌ها را براساس نیاز خود انتخاب کنید.
بیشتر بخوانید: معرفی ۱۵ کیف پول برتر بیت کوین در سال ۲۰۲۴
| نام کیف پول | نوع | لینک دانلود/دسترسی | توضیح |
تراست والت (Trust Wallet) | نرم‌افزاری (موبایل) | دانلود (اندروید/iOS) | بهترین گزینه برای تازه‌کارها |
انواع کیف پول لجر (Ledger) | سخت‌افزاری | فیزیکی (خرید از فروشگاه‌های معتبر) | امن‌ترین گزینه |
انواع کیف پول ترزور (Trezor) | سخت‌افزاری | فیزیکی (خرید از فروشگاه‌های معتبر) | |
مای‌سلیوم (Mycelium) | نرم‌افزاری (موبایل) | دانلود (اندروید) | |
بلو والت (BlueWallet) | نرم‌افزاری (موبایل) | دانلود (اندروید/iOS) | |
الکتروم (Electrum) | نرم‌افزاری (دسکتاپ و موبایل) | دانلود (برای همه سیستم‌عامل‌ها) | بهترین گزینه برای حرفه‌ای‌ها |
اکسودوس (Exodus) | نرم‌افزاری (دسکتاپ و موبایل) | دانلود (اندروید/iOS/وب/دسکتاپ) | |
Blockchain.com | نرم‌افزاری (تحت‌وب) | دسترسی |
در پایان مطلب، به برخی از پرسش‌های رایج مرتبط با بیت کوین پاسخ می‌دهیم.
بیت کوین در فرایند استخراج تولید و وارد چرخه بازار می‌شود. ماینرها با مشارکت در شبکه بیت کوین، امنیت آن را تأمین و بلاک‌های جدید تولید می‌کنند. هر ماینری که موفق شود یک بلاک تولید کند، از شبکه پاداشی در قالب بیت کوین دریافت می‌کند و این لحظه تولد بیت کوین‌های جدید است.
بیت کوین را می‌توان از صرافی‌های ارزهای دیجیتال خرید. صرافی‌های زیادی در سرتاسر جهان در ازای ارزهای رایج بیت کوین می‌فروشند. از صرافی‌های ارز دیجیتال ایرانی یا خارجی با کارت بانکی یا با ارزهایی مثل تتر می‌توانید بیت کوین بخرید.
بیت کوین در ایران جایگاه تعریف‌شده قانونی ندارد؛ اما در ماده ۲ قانون مجازات عمومی آمده است: «هیچ امری را نمی‌توان جرم دانست؛ مگر‌آنکه به‌موجب قانون برای آن مجازات یا اقدامات تأمینی یا تربیتی تعیین شده باشد.» ازاین‌رو، خریدوفروش و نگه‌داری بیت کوین جرم نیست. بااین‌حال، استخراج بیت کوین محدودیت‌هایی در کشور دارد که باید پیش از اقدام به این کار، درباره آن تحقیق کنید.
سودآوری استخراج بیت کوین به عوامل زیادی ازجمله هزینه برق مصرفی و قیمت دستگاه استخراج و قیمت بیت کوین در بازار بستگی دارد. کسانی که می‌خواهند بیت کوین استخراج کنند، باید این نکات را در نظر بگیرند. برای محاسبه سودآوری بیت کوین، می‌توانید از ماشین حساب استخراج ارزدیجیتال استفاده کنید.
وقتی استخراج همه ۲۱میلیون واحد بیت کوین تمام شد، تنها منبع درآمد ماینرها از محل کارمزد تراکنش‌ها خواهد بود. در آن زمان، مقدار کارمزد و قیمت بیت کوین در بازار تعیین خواهد کرد که آیا فعالیت به‌عنوان ماینر سودآوری دارد یا خیر.
