علی قاسمی: شاخص بورس تهران، با رشد بیش از 30هزار‌واحدی به مرز2.7میلیون واحد نزدیک شده‌است. این درحالی است که روند شاخص هموزن نشان‌داده تصویر کلی بازار به رنگ سرخ درآمده است. صفهای خریدی که به‌طور ممتد، در روزهای گذشته وجود داشت، عرضه شد و در نتیجه آن، دادوستدهای بورس قدری روان‌‌‌‌‌‌‌‌تر به‌نظر آمد. با وجود آنکه 250میلیارد‌تومان پول حقیقی از معاملات سهام و صندوق‌های سهامی خارج شده‌است، اما به‌نظر می‌رسد فرصت ورود پول‌های تازهنفس فراهم شده‌است.
همچنین خروج نزدیک به یک‌هزار میلیارد‌تومانی پول حقیقی از صندوق‌های درآمد ثابت نیز حکایت از تمایل سرمایه‌گذاران به حضور فعال‌تر در بازار سهام دارد. از کف آبان سال‌جاری، بیش از 11هزار میلیارد‌تومان سرمایه حقیقی به بازار سهام وارد و 5هزار میلیارد‌تومان از صندوق‌های بدون‌ریسک خارج شده‌است، ضمن آنکه طی سومین روز معاملاتی هفته، ارزش معاملات خرد با احتساب صندوق‌ها از 18هزار میلیارد‌تومان عبور کرد که بیشترین مقدار از 19اردیبهشت سال‌گذشته است.
اختلاف قیمت دلار موثر بر شرکت‌ها که اخیرا دلار توافقی نام دارد با دلار بازار آزاد به 23درصد رسیده‌است که در کمترین مقدار خود از 21آبان سال1401 قرار دارد. همه این موارد درحالی است که P/E بازار همچنان در کانال 7واحد قرار دارد و ارزش دلاری بازار نیز در محدوده کف‌‌‌‌‌‌‌‌های تاریخی خود مشاهده می‌شود. مقایسه عوامل یادشده با روندهای گذشته نشان می‌دهد؛ احتمالا بازار برای ادامه روند صعودی که آغاز آن آبان سال‌جاری بوده‌است، عزم خود را جزم کرده‌است.
دادوستدهای بورس و نماگرهای اصلی این بازار نشان می‌دهد؛ قدری، صفهای خرید بازار سبک‌‌‌‌‌‌‌‌تر شده و فضای روان‌‌‌‌‌‌‌‌تری برای ورود سهامداران حقیقی و تازهنفس به‌وجود آمده‌است. روند شاخص هموزن نیز حکایت از آن دارد که تعداد نمادهای سرخ از سبز بیشتر بوده است، با این‌حال شاخص‌‌‌‌‌‌‌‌سازان بورسی موفق شدند تا رونق نسبی را در بازار حفظ کنند، ضمن آنکه ارزش معاملات خرد نیز سیگنال خوبی را به بازار مخابره می‌کند. این شاخص در روز معاملاتی دوشنبه از 18هزار‌میلیارد‌تومان عبور کرد تا رکورد جدیدی را ثبت کند. این میزان از 19اردیبهشت سال‌قبل بی‌سابقه بوده‌است.
در تاریخ مذکور ارزش دادوستدهای بورسی بیش از 22هزار‌میلیارد‌تومان بوده‌است، به‌عبارت دیگر در سقف 2.5میلیونی سال1402، بیش از 450میلیون دلار سهام و صندوق سهامی در بازار مورد معامله قرارگرفته‌است. بورس در روزهای اوج خود که احتمالا طی سال‌جاری و بهار سال‌آینده خواهد بود، می‌تواند ارزش معاملات بیش از 31هزار میلیارد‌تومانی را به خود ببیند. ارزش دلاری معاملات طی روز دوشنبه از 246میلیون دلار عبور کرد که از خرداد سال‌قبل سابقه نداشته‌است.
با افتتاح بازار جدید ارزی و حذف دلار نیما، قیمت ارز موثر بر شرکت‌های بورسی از 60هزار‌تومان عبور کرد، به‌طوری‌که طی روز معاملاتی دوشنبه این نرخ از 61هزار و 200تومان نیز گذر کرد. اختلاف قیمت این دلار با نرخ بازار آزاد به 23درصد رسید. این کمترین میزان از 21اسفند 1401 است. تاریخ مذکور با رشد شاخص بورس و سقف‌‌‌‌‌‌‌‌شکنی در بهار سال1402 همزمان شد.
دلار نیمایی که در دی ماه1401 با مقاومت بانک‌مرکزی با نرخ 28هزار و 500تومان مورد معامله قرار می‌گرفت، در اسفندماه تعدیل شد و قیمت این شاخص دلاری تا 38هزار‌تومان رشد کرد. مشابه این اتفاق در روزهای اخیر تکرار شده‌است. راه‌اندازی یک بازار جدید سبب شد تا شکاف دلار موثر بر درآمد و سود شرکت‌ها به حوالی 20درصد برسد. بازار نسبت به این سطح حساس است و هر زمان که اختلاف شاخص‌های دلاری زیر 20درصد بوده، رونق خوبی بر بازار حاکم بوده‌است.
حقیقی‌‌‌‌‌‌‌‌ها از ابتدای آبان سال‌جاری، با خروج سنگین از صندوق‌های درآمد ثابت، نشان‌دادند که قدری از فضای ریسک‌گریزی فاصله گرفته و با اطمینان بیشتری قصد دارند تا در بازار سهام حضور داشته باشند.
این درحالی است که ریسک‌های سیاسی و منطقه‌ای نیز رو به افزایش است، اما رشد قیمت دلار به‌عنوان اصلی‌ترین محرک نوسانات بازار، موجب شد از ابتدای آبان، به‌‌‌‌‌‌‌‌رغم خروج 5هزار میلیارد‌تومانی سرمایه حقیقی از صندوق‌های درآمد ثابت، بیش از 11هزار میلیارد‌تومان پول حقیقی وارد بازار شده‌است. شکاف ورود و خروج پول از سهام و صندوق‌های بدون‌ریسک بازار در حال افزایش است و احتمالا تا زمانی‌که حمایت سیاستگذار از بازار ادامه‌دار باشد، می‌توان با اطمینان در بازار حاضر بود.
نسبت متغیرهای تابلوهای بورسی به قیمت دلار نشان می‌دهد؛ احتمالا عرضه‌های روز گذشته، می‌تواند فرصت ورود سرمایه‌های جدید و یک روند تازه برای این بازار باشد. ارزش دلاری بازار با وجود رشد قیمت ارز در بازار آزاد در کف تاریخی خود قرار دارد و احتمالا طی روزهای آینده باید این ارزش دلاری جبران شود. میانگین این شاخص طی 4سال اخیر حدود 180میلیارد دلار و سقف آن 210میلیارد دلار بوده‌است، ضمن آنکه P/E بازار حدود 7.3واحد است و هنوز قیمت‌های مناسبی را برای سرمایه‌گذاران پیشنهاد می‌کند. هرچند کاهش نرخ بهره از اردیبهشت امسال در بازار تاثیر داشته‌است، اما به‌نظر می‌رسد زمزمه‌‌‌‌‌‌‌‌هایی که از تداوم روند نزولی این متغیر شنیده می‌شود، تاثیر بیشتری بگذارد، اما موثرترین محرک رشد بورس که روند آن به‌طور شفاف در بازار مشاهده می‌شود، قیمت دلار است. بر این اساس P/E بازار حداقل تا 12 واحد جای تعدیل خواهدداشت.
