محسن طرزطلب، معاون وزیر نیرو و رئیس سازمان انرژی‌های تجدید پذیر مهمان برنامه صف اول بود تا در خصوص نقش منابع انرژی تجدید پذیر در تامین برق کشور با مخاطبان گفت‌و‌گو کند.
مجری: این روز‌ها یکی از اخباری که در صدر اخبار رسانه‌های کشورمان قرار دارد و چه بسا جهان قرار دارد بحث انرژی به صورت عام و به صورت خاص انرژی‌های پاک و انرژی تجدید پذیر است به همین بهانه امشب میزبان آقای مهندس طرز طلب معاون وزیر نیرو و رئیس سازمان انرژی‌های تجدید پذیر کشورمان هستیم تا در خصوص انرژی تجدید پذیر و اینکه چرا در طول بیش از چهار دهه گذشته نرسیدیم به اونجایی که در حوزه انرژی‌های تجدید پذیر باید می‌رسیدیم. این که چه برنامه‌هایی داریم که بتوانیم با استفاده از انرژی پاک، انرژی تجدید پذیر و پنل‌های خورشیدی بتوانیم آن نیاز خودمان را در حوزه انرژی در حوزه برق تامین کنیم. دغدغه‌هایی که بخش خصوصی و فعالان این حوزه دارند و در نهایت اینکه چه چشم اندازی در حوزه انرژی‌های تجدید پذیر پیش روی کشورمان و فعالان این حوزه قرار دارد.
سوال: آقای دکتر در ابتدا برای بینندگان بفرمایید که در حال حاضر چه میزان از برق کشور سهم انرژی‌های تجدید پذیر هست و در حال حاضر طبق برنامه باید کجا می‌بودیم و کجا هستیم؟
طرزطلب: ظرفیت تولید برق کشور نزدیک ۹۳ هزار مگاوات است و خوب شامل نیروگاه‌های حرارتی، نیروگاه اتمی، نیروگاه تجدید پذیر و نیروگاه برق آبی است. متاسفانه سهم نیروگاه تجدید پذیر بسیار کم هست تقریباً زیر یک درصد است و استحضار دارید نیروگاه تجدید پذیر که ما به عنوان نیروگاه تجدید پذیر از آنها اسم می‌بریم شامل تکنولوژی نیروگاه‌های زیست توده است و برق آبی‌های کوچک زیر ۱۰ مگاوات، نیروگاه‌های بادی و نیروگاه‌های خورشیدی است. الان ظرفیتی که ما در حوزه تجدید پذیر داریم ۱۴۴۰ مگاوات است. در دولت چهاردهم در این مدت ۴ تا ۵ ماه گذشته که دولت مستقر شده ظرفیت تقریباً ۲۵۸ مگاوات به ظرفیت موجود تجدید پذیر کشور اضافه شده.
سوال: یعنی از ابتدای دولت چهاردهم تا الان ۲۵۸ مگاوات به تجدید پذیرها اضافه شده؟
طرز طلب: بله. عمدتاً هم نیروگاه‌های خورشیدی بودند. ما برنامه‌ریزی کردیم انشاالله بتوانیم تا پایان سال این عدد را خدمتتان عرض کنم به ۷۰۰ مگاوات برسانیم.
سوال: تا پایان دولت؟
طرزطلب: نه تا پایان امسال.
سوال: خیلی خوب است.
طرزطلب: بله تا پایان امسال به ۷۰۰ مگاوات برسانیم که تقریبا ظرفیت نصب شده یک چیزی نزدیک به ۱۸۰۰ تا ۱۹۰۰ مگاوات بشود. باز می‌خواهم این نکته را تکرار یا عنوان کنم که ظرفیت نیروگاه‌های خورشیدی ما تا قبل از دولت چهاردهم کلاً ۵۵۱ مگاوات بوده یعنی ما ظرفیت ۱۴۴۰ مگاواتی را که خدمتتون دارم عرض می‌کنم تا قبل از ورود دولت چهاردهم ۵۵۱ مگاوات از این ۱۴۴۰ مگاوات نیروگاه خورشیدی بود اتفاقی که دارد می‌افتد این است که ما از زمان شروع دولت چهاردهم تا انتهای سال ۱۴۰۳ این ظرفیت را می‌خواهیم به تقریبا ۷۰۰ مگاوات برسانیم و آن ۱۴۴۰ مگاواتی را که الان عرض کردم را به ۱۹۰۰ مگاوات افزایش بدهیم.
سوال: یعنی در واقع همان ۲۵۸ تا را در همین چند ماه توانسته‌اید عملیاتی‌اش کنید؟
طرزطلب: بله. عملیاتی کنیم و به شبکه سراسری اینها وصل شده‌اند ما تقریباً هر ماه نزدیک به ۸۰ تا ۹۰ مگاوات ظرفیت جدید را داریم وارد مدار تولید می‌کنیم البته برنامه‌ریزی که کردیم و اهدافی که برایمان مقرر کرده‌اند خیلی بیشتر از این است و خدمتتان توضیح خواهم داد که چه برنامه‌هایی داریم.
سوال: آقای دکتر طبق سند الان باید کجا باشیم حالا برنامه هفتم که تازه شروع شده ۶ ماه؛ طبق برنامه ششم ما الان سهم تجدید پذیرها در تولید برق کشورمان باید چقدر باشد؟
طرزطلب: در برنامه ششم مشخص کرده بودند که ۱۰ هزار مگاوات نیروگاه تجدید پذیر جدید وارد چرخه تولید برق کشور شود که به این عدد نرسیدند متاسفانه.
سوال: در آمار گزارش‌های پیام‌هایی را من می‌خواندم در شبکه‌های اجتماعی که مثلاً از ۱۰ هزار مگاوات ۵۰۰ مگاوات محقق شده تایید می‌کنید؟
طرزطلب: شاید هم کمتر. یعنی در این سه سال دولت سیزدهم ما ظرفیت تجدید پذیری که اضافه شد به شبکه سراسری برق کشور فکر می‌کنم ۳۴۰ مگاوات بیشتر نبوده است. عرض کردم که برنامه ششم برای حوزه تجدید پذیر ۱۰ هزار مگاوات بوده ولی آن چیزی که محقق شده خدمتتان عرض کنم زیر ۵۰۰ مگاوات بوده. من در این ۳ ساله را عرض کردم ۳۲۱ مگاوات در سه سال گذشته دولت سیزدهم بوده است.
سوال: عمده دلیلش را چه می‌دانید آقای دکتر؟ چرا ما در این چهار دهه گذشته علی رغم این ظرفیتی که در کشور ما وجود داشته و این همه هم تاکید و دستاورد‌ها و نکات مثبتی که تجدید پذیرها دارند ولی ما نتوانستیم به هر حال اونجایی باشیم که الان طبق برنامه باید می‌بودیم؟
طرزطلب: بالاخره کشور ما به اصطلاح نفت و گاز زیادی دارد تکیه تمام نیروگاه‌های ما حوزه نفت و گاز کشورمان هست. گازی را که در خدمت نیروگاه‌ها قرار دادیم به قیمت تقریباً صفر است الان هم داریم به همان قیمت در خدمت نیروگاه‌ها قرار می‌دهیم انگیزه‌ای برای اینکه در این حوزه ورود پیدا بکنند به آن صورت نبوده و یک مقدار هم الان نیست. در ۱۰ سال گذشته قیمت‌های تجدید پذیر به شدت افت پیدا کرده در دهه گذشته. قیمت‌های تجدید پذیر بالا بوده. هزینه سرمایه‌گذاری که می‌خواسته برای نیروگاه تجدید پذیر اتفاق بیفتد عدد‌های نسبتا بالایی بوده. یعنی برای سیکل ترکیبی اگر بخواهیم یک نیروگاه هزار مگاواتی را ما بیاوریم داخل شبکه و به شبکه وصل کنیم تقریباً یک میلیارد دلار باید هزینه کنیم برای یک نیروگاه گازی تقریباً حول و حوش ۴۰۰ تا ۴۵۰ میلیون دلار باید هزینه کنیم الان با توجه به قیمت‌هایی که در بازار جهانی است برای نیروگاه‌های خورشیدی حالا بادی را هم خدمتتان می‌گویم این عدد نزدیک شده به نیروگاه‌های گازی. قبلاً این نبود قبلاً در ۱۰ سال گذشته.
سوال: یعنی منظور اینکه صرفه اقتصادی نداشت؟
طرزطلب: ببینید، چون ما گاز را مجانی در اختیار نیروگاه‌ها قرار می‌دادیم و اینها به صورت مجانی گاز را استفاده می‌کردند و سوخت را و پول تبدیل انرژی صرفاً دریافت می‌کردند و اگر دریافت می‌کردند به همین خاطر نیروگاه تجدید پذیر نمی‌توانستند رقابت کنند یعنی در کشور آن اهمیتی بابت سوخت مصرف نشده، سوخت صرفه‌جویی نشده برای نیروگاه تجدید پذیر قائل نبودند یا پولش را پرداخت نمی‌کردند به همین خاطر سرمایه‌گذار‌ها انگیزه‌ای که به این سمت و سو بروند نداشتند.
سوال:آقای دکتر یک نکته‌ای که خیلی حالا کارشناسان مختلف هم راجع به آن بحث می‌کنند اینکه ببینید ما بالاخره یک کشوری بوده‌ایم که تا الان از سوخت‌های فسیلی استفاده می‌کردیم. کارشناسان، ما مدیران ارشد ما با سوخت فسیلی آموزش دیده‌اند، تجربه کردند و بزرگ شدند و اگر بخواهم خیلی یک عبارتی استفاده کنم مدیران سوخت فسیلی داشتیم و اعتقاد به انرژی‌های تجدید پذیر شاید اصلاً نداشتند. این یک بخش داستان و بخش دیگرش اینکه می‌گویند که منافع کسانی که سرمایه‌گذاری کردند در نیروگاه‌های برق حرارتی و مسائلی از این دست منافعشان در توسعه تجدید پذیرها نیست این دو تا علت را شما وارد می‌دانید یعنی این دو موضوع را تایید می‌کنید؟
طرزطلب: ببینید در حوزه نیروگاه حرارتی اتفاقی که افتاد و سرمایه‌گذاری که در دو سه دهه گذشته صورت گرفت در یک مقاطعی ما توانستیم پول نیروگاه‌های حرارتی را پرداخت کنیم و به موقع پرداخت کنیم و تقریباً نوسانات نرخ ارز هم باعث شد که این شکافی که اتفاق افتاد بابت پرداخت و عدم پرداخت ما، سرمایه‌گذار در یک سری نکات دچار مشکل شوند و مطالبات بسیار زیادی را از وزارت نیرو بخواهند که به قول گفتنی پرداخت شود، این مشکل تاثیر گذاشت در سرمایه‌گذاری در حوزه نیروگاهی ولی در حوزه تجدید پذیر در سه چهار سال گذشته یک اتفاقات خیلی خوبی افتاده بالاخره توانستند تمام مطالبات سرمایه‌گذارانی که در حوزه تجدید پذیر سرمایه‌گذاری کرده‌اند را پرداخت کنند.
سوال: الان تا شهریور تسویه کردید درسته؟
طرزطلب: بله و خوشبختانه نمی‌گذاریم که مطالباتشان بیش از یک ماه تا دو ماه به تعویق بیفتد و پول‌ها را به موقع پرداخت می‌کنیم.
سوال: قبلاً تا تعویق دو ساله هم داشتیم؟
طرزطلب: بله الان خوشبختانه اینطور نیست. در قانون بودجه‌های سنواتی منابع خوبی از محل فروش برق به مشترکین و تجدید پذیرها دیدند که می‌شود از آن منابع پول تجدید پذیرها را پرداخت کرد و الان در روی یک ریل خیلی خوبی افتاده است. برای پرداخت مطالبات اون‌هایی که می‌آیند سرمایه‌گذاری می‌کنند ما گروه‌های مختلفی داریم در حوزه سرمایه‌گذاری، در حوزه تجدید پذیر گروه‌هایی هستند می‌آیند با ما قرارداد می‌بندند به صورت تضمینی ما برق را می‌خریم ما زیر یک مگاوات الان برق را تضمینی می‌خریم با قیمت‌های بسیار خوب یعنی نزدیک به ۳۲۰۰ تا ۳۵۰۰ به ازای هر کیلووات پول پرداخت می‌کنیم زیر یک مگاوات قرارداد خرید تضمینی می‌بندند و طبق قانون ما خرید می‌کنیم و پولشان را هم داریم الحمدلله به موقع پرداخت می‌کنیم. یک سال گذشته یک اتفاق خیلی خوبی هم افتاد. برای اولین بار دولت اجازه داد تولید کننده و مصرف کننده به اصطلاح بتواند در یک بازاری عرضه و تقاضا را قیمت را مشخص کنند و آن بورس سبز ایجاد شد و این بورس سبز باعث شد که قیمت‌ها را ما امسال مثلاً در تابستان با ۷ هزار تومان در این بازار عرضه شود. در آن بازار خرید و فروش می‌کند و می‌تواند برقش را به قیمت بازار بفروشد الان من آماری که گرفتم در شش ماهه اول امسال تقریباً ۲ همت در این بازار مبادله برق و پول شده است. آنهایی که از تجدید پذیر، برق تولید کرده‌اند اعم از خورشیدی و بادی آنجا عرضه می‌کنند و حتی زیست توده و حتی برق آبی کوچک هم عرضه می‌کنند و به اصطلاح متقاضیان می‌توانند بیایند بخرند.
سوال: برای اینکه اون جمع‌بندی کلی را داشته باشید از برنامه که به کل عقب هستیم تقریباً یک درصد از آن برنامه دارد از تجدید پذیر تامین می‌شود. دوره‌های گذشته مثلاً تا ۱۰ هزار مگاوات برنامه‌ریزی کرده‌اند که یک چیزی حدود ۱۴۰ مگاوات تامین شد الان دولت چهاردهم چقدر برنامه‌ریزی کرده؟
طرزطلب: در قانون برنامه هفتم ۱۲ هزار مگاوات دیده شده البته به صورت تجمعی است اون ۱۲۲۰ تایی که قبلاً کار شده از رویش کم کنیم می‌شود ۱۸۰۰ مگاوات سالی. تقریباً ۵۰۰ تا ۶۰۰ مگاوات ما باید ظرفیت جدید اضافه کنیم، اما با توجه به این بحث‌های ناترازی و کسری‌هایی که هست توجه همه به اینکه مشکل را می‌تواند تجدید پذیر و نیروگاه خورشیدی حل کند.
سوال: من یک مقدار در رفت و برگشت با آقای دکتر یک عدد‌هایی مطرح شد که شاید باعث سوء تفاهم شود من اینها را یک بار دیگر مطرح می‌کنم که اگر یک موقع اشتباهی صورت گرفته اصلاح شود. ما الان ۱۴۲۱ مگاوات ظرفیت تولید برق ما از محل تجدید پذیرها است ۳۲۱ مگاوات دولت سیزدهم دولت سیزدهم اجرایی و عملیاتی کرده از ابتدای دولت چهاردهم هم ۲۵۸ مگاوات دولت چهاردهم تا به امروز عملیاتی کرده و الباقی هم متعلق به دولت‌های قبل بوده، اما الان دولت چهاردهم نماینده شان اینجا حضور دارد و می‌گوید که برنامه‌ریزی کرده‌ایم برای دولت چهاردهم ۳۰ هزار مگاوات را اجرایی کنیم و ایشان حالا توضیح می‌دهند که چطور می‌خواهند ۳۰ هزار مگاواتی برسند و یک یک دفعه یک چنین کاری و تحول بزرگی را انجام بدهند؟
طرزطلب: قبل از اینکه بگویم چطور شد که به این عدد و رقم رسیده‌ایم یک توضیحی بدهم. هم‌وطنان عزیز می‌دانند ما با ناترازی مواجه هستیم؛ عدد‌های مختلفی هم برای ناترازی ذکر می‌شود ولی متقن اگر شنیده باشید می‌گویند که ۲۰ هزار مگاوات ما ناترازی داشته‌ایم امسال در زمان اوج مصرف برقمان
سوال" به ۲۰ نرسیده‌ایم هنوز؟
طرزطلب: حالا بعضی‌ها می‌گویند ۱۸ یا ۱۹ یا ۲۰ هزار مگاوات، ما با این روندی که داریم برق مصرف می‌کنیم و نیاز‌هایی که در آتی هست پیش بینی می‌شود که این عدد به ۲۴ هزار مگاوات برسد نکته دیگری هم که هست این است که دست‌اندرکاران این حوزه نگاه می‌کنند که چطور می‌تواند این مشکل را حل کنند و این مشکل را رسیدگی کنند، نگاه می‌کنند و بررسی می‌کنند در نیروگاه‌های حرارتی موجودی که سرمایه‌گذاری شده و می‌تواند در پیک سال آینده وارد مدار تولید شود و سایر امکاناتی که از باب مدیریت مصرف و بهره‌وری می‌توانیم روی آن کار کنیم و این ناترازی را به تدریج کم کنیم همه به این نتیجه می‌رسند که با توجه به اینکه ما واحد‌های خیلی زیادی در برق حرارتی نداریم که بخواهیم وارد کنیم و بخواهیم سرمایه‌گذاری در این حوزه هم انجام بدهیم چندین سال طول می‌کشد. راحت‌ترین کاری که می‌شود انجام داد با توجه به زمان اجرای این پروژه‌ها و سهولت استفاده از تکنولوژی دنیا در این حوزه بحث نیروگاه‌های خورشیدی و بادی است و همه می‌روند به این سمت و سو که اگر قرار است این ناترازی مرتفع شود که باید هم بشود ما تنها چاره‌مان این است که بتوانیم نیروگاه خورشیدی را توسعه بدهیم. ما در کشورمان ۳۰۰ روز آفتابی داریم، تونل‌های باد بسیار قوی سمت سیستان و بلوچستان، خراسان و قزوین داریم. امکان بسیار عالی برای تولید نیروگاه‌های بادی داریم. ما که در مجموعه ساتبا کار می‌کنیم بحثمان و پیشنهادمان این بوده که اگر از ما حمایت شود و منابع مالی کافی در اختیارمان قرار بگیرد می‌توانیم این هدف را محقق کنیم و ۳۰ هزار مگاوات نیروگاه جدید احداث کنیم برنامه‌ریزی کرده‌ایم برای ۲۵ هزار مگاوات نیروگاه‌های خورشیدی و ۵ هزار مگاوات نیروگاه بادی.
سوال: پس این ۳۰ هزار تا که شما گفتید ترکیبی است؟
طرزطلب: البته در حوزه زیست توده و در حوزه برق آبی کوچک هم هست، اما عدد‌ها عدد‌هایی نیست که من بخواهم عنوان کنم.
سوال: پس ۲۵ هزار خورشیدی و الباقی سایر حوزه‌ها؟
طرزطلب: بله استحضار داشته باشید یا اطلاع داشته باشید که نیروگاه‌های خورشیدی اگر نیاز به احداث خط و پست نداشته باشد و شرایط مالی فراهم باشد شش ماهه قابل نصب و قابل بهره‌برداری هست ولی اگر ما مجبور باشیم که خط و پست جدیدی برای انتقال اون برق ایجاد کنیم این به ۱۴ یا ۱۶ یا ۱۸ ماه می‌رسد.
سوال: همه اینها درست آقای دکتر برای بینندگان بفرمایید که چطور می‌خواهید همچین جهش بزرگی را انجام بدهید الان همین الان خود حضرت عالی دارید به بحث بودجه اشاره می‌کنید؟
طرزطلب: ببینید بعد از اینکه این اتفاق افتاد یک اتفاق نظری در مجموعه دولت حاکم شد بر همه که می‌شود از طریق تجدید پذیر این کار را کرد. آقای رئیس جمهور اعضای دولت و وزیر نیرو جمع شدند که به اصطلاح چه موانع و مشکلاتی وجود دارد و ما باید چه مشوق‌هایی بدهیم که بخش خصوصی علاقمند شود بیاید در این حوزه سرمایه‌گذاری کند بعد از بحث و گفتوگوهای زیاد ما رسیدیم به یک مصوبه در دولت که مشوق‌هایی را تعریف کرد برای حوزه تجدید پذیر. می‌دانید در حوزه تجدید پذیر بحث زمین یکی از گلوگاه‌ها است بحث‌های مربوط به محیط زیست منظور از گلوگاه این است که زمانبر است بحث‌های تخصیص ارز و بحث‌های تامین مالی هم همین طور.
سوال: شما دقیقاً چه زمانی منصوب شده‌اید؟
طرزطلب: من الان حدوداً سه ماه است.
سوال: یعنی قبل از شما این اتفاق افتاده؟
طرزطلب: نه در زمان من این اتفاق افتاد برج ۹ امسال این اتفاق افتاده.
سوال: شما گفتید برج ۴ این اتفاق افتاده؟
طرزطلب: نه ۴ آذر عرض کردم و یک طوری هست که من هر جلسه حضور پیدا می‌کنم در دولت یا با آقای رئیس جمهور به اصطلاح جلساتی داریم به من می‌گوید مشکل کجاست لازم دارید که من بتوانم به اصطلاح آن مسئله‌تان را حل کنم روز شنبه بود اگر اشتباه نکنم.
سوال: آقای رئیس جمهور خیلی جدی آمده در بحث انرژی؟
طرزطلب: بله روز شنبه بود. در سازمان برنامه یک جلسه‌ای بود ما تصادفاً آنجا یک جلسه دیگری داشتیم با آقای پورمحمدی. ما را هم صدا کردند که آن جلسه‌ای که ایشان با همکاران سازمان برنامه دارند ما هم در آن جلسه حاضر شویم باز به من گفتند که تا چهارشنبه همه مسائل را جمع و جور کن هر مسئله و مشکلی هست من تا چهارشنبه صبر می‌کنم به من بگویی که اون مسئله را حل کنم. الان منابع بسیار خوبی از محل صندوق توسعه ملی برای حوزه تجدید پذیرها دیده‌اند چیزی نزدیک به ۵ میلیارد دلار از محل صندوق توسعه برای حوزه تجدید پذیر منابع دیده‌اند. از محل خطوط اعتباری که دولت ایران با کشور‌های مختلف دارد ۵ میلیارد دلار دیگر هم از آن طرف به اصطلاح پیش بینی شده که در اختیار حوزه تجدید پذیر قرار بگیرد و از محل منابع هم تسهیلات بانکی هم در اختیار ما قرار داده‌اند و بودجه دولت که ما بتوانیم این وزنه بسیار سنگین را از زمین بلند کنیم.
سوال:۳۰ هزار مگاواتی که مدعی اجرای آن هستید بحث مالیش پس دیده شده؟
طرزطلب: بله دیده شده. اینطوری هم توضیح بدهم خدمتتان که برای این ۳۰ هزار مگاوات که عرض کردم ۲۵ و ۵ است ما ۱۵ میلیارد دلار نیاز داریم طی زمان سه سال و نیم آینده که پایان دولت چهاردهم و سالی تقریباً چهار و نیم تا ۵ میلیارد دلار لازم است.
سوال: انشالله انقلابی است در حوزه تجدید پذیرها؟
طرزطلب: بله پیش بینی ما این است که ۲۰ تا ۲۵ درصد تا ۳۰ درصدش را سرمایه‌گذاران بخش داخلی تامین می‌کنند ۷۰ درصدش را ما می‌توانیم تسهیلات بدهیم برای این عدد‌هایی که عرض کردم بابت آن تسهیلاتی بود که می‌خواهیم در اختیار بخش خصوصی قرار بدهیم و اگر بفرمایید توضیح بیشتری می‌دهم.
سوال: با تجربه‌ای که آقای دکتر در سال‌های گذشته دارم در خصوص این مورد دو تا نکته به ذهنم می‌رسد اول اینکه اگر شما شما متولی هستید وزارت نیرو به صورت عام و ساتبا به صورت خاص متولی هستید، اما اگر بخواهم یک مقدار بگویم دستگاه‌هایی که در وسط این میدان دارند بازی می‌کنند وزارت صمت، بانک مرکزی، وزارت اقتصاد، جهاد کشاورزی و دستگاه‌های مختلفی هستند. آقای مهندس طرز طلب خیلی شفاف عرض کنم خیلی ببخشید شما اگر صد خودتان را هم بگذارید این دستگاه‌ها هماهنگ نباشند و همکاری نکنند شما نمی‌توانید این کار را کنید و باز ما امکان دارد وعده‌ای را به مردم بدهیم که نشدنی باشد چطور می‌خواهید این ساز و کاری را که در چهار دهه و خرده‌ای این طور عمل کرده را الان یک از جلو نظام دیگر بدهید و همه را به خط کنید؟ با توجه به اینکه شما موازی هستید با سایر نهاد‌ها مگر این که آقای رئیس جمهور کمیته تشکیل بدهند معاون اول دستور بدهند، این هماهنگی خودش اصل داستان است این را بفرمایید تا نکته دوم را عرض کنم.
طرزطلب: در مصوبه‌ای که هیئت وزیران صادر کرد و اگر مشکلی هم باشد متعاقب آن بر اساس اعلام ما و کارگروهی که در این مصوبه شکل گرفته، دولت می‌آید این مشکل را مرتفع می‌کند کارگروهی به ریاست رئیس سازمان برنامه و بودجه و معاونین بعضی از وزارتخانه‌ها در این کمیته مامور شدند اگر مسئله و مشکلی بود با اعلام ما مسئله و مشکل حل شود. من می‌خواهم بگویم این کار شدنی است عرض کردم ما از زمان دولت چهاردهم توانستیم ۲۵۸ مگاوات به ظرفیت موجود اضافه کنیم.
سوال: بله در این مدت کوتاه عدد و رقم خوبی است.
طرزطلب: مطمئن باشید تا انتهای سال این عدد به ۷۰۰ مگاوات می‌رسد و مطمئن باشید ما این عدد را تا پیک سال آینده به ۳۵۰۰ تا خواهیم رساند برنامه‌ای که وزیر به ما داده و به ما اعلام کرده ما متعهد هستیم این کار انجام شود. به عنوان فرزندان این کشور در حوزه برق حتماً این کار را انجام می‌دهیم و تمهیداتش را هم برای موضوع دیده‌ایم هم بخش خصوصی الان درگیر است هم خود دولت در میدان حاضر است. ما یک مشکلی که مواجه بودیم در حوزه تخصیص ارز و ثبت سفارش، ا ما همه اینها را با هماهنگی وزارت صمت آوردیم در ساتبا مستقر کردیم یعنی الان مجموعه حوزه تجدیدپذیر، بحث تخصیص ارز آن در مجموعه ساتبا مستقر است و هر متقاضی هر مشکلی که داشته باشد ما متعهدیم همکاران وزارت صمت هم در مجموعه ما نشسته‌اند آن مسئله را حل کنیم.
سوال: مانعی دومی که به ذهنم می‌رسد عدم اطمینان بخش خصوصی به شما یعنی وزارت نیرو و ساتبا است. خیلی شفاف می‌گویم الان شما با فعالان بخش خصوصی در تجدیدپذیرها رو‌به‌رو هستید که بعضا مطالباتشان دو تا سه سال عقب افتاده و قاعدتا در یک طرح اقتصادی بخواهیم حساب کنیم بازگشت سرمایه یکی از نکات بسیار مهم است. بسیار اذیت شدند. بسیار از سمت دولت و وزارت نیرو بدقولی دیدند. چطور می‌خواهید اعتمادشان را جلب کنید چه ضمانتی می‌خواهید به آنها بدهید که در این طرح بزرگ همراه شوند.
طرزطلب: ما سعی کردیم که پای دولت را در حوزه تجدیدپذیر از حوزه تولید و مصرف و عرضه و تقاضا خارج کنیم و دولت هیچ دخالتی نکند تنها چیزی که الان ما داریم تعهد می‌دهیم و پول هم داریم به موقع پرداخت می‌کنیم. اشاره کردم نیروگاه‌های زیر یک مگاوات است که آن هم در دو سه سال گذشته به لطف خدا به خوبی پرداخت شده منابعش هم در بودجه دیده شده و همینطوری این کار ادامه می‌یابد. بخش خصوصی الان فضایی در اختیارش قرار گرفته که برق را تولید کند در بورس انرژی، بورس سبز بفروشد با قیمت‌های بسیار خوب بخش خصوصی می‌تواند رمزارز تولید کند با تولید نیروگاه‌های خورشیدی، بخش خصوصی می‌تواند تهاتر بکند یعنی صنعتی که نیاز دارد از بخش خصوصی برق را بخرد ما بحث صرفه جویی سوخت هم داریم در دولت گذشته هشت هزار و ۵۰۰ مگاوات نیروگاه به روش صرفه جویی سوخت ماده ۱۲ با سرمایه گذاران منعقد شد که امیدوارم هفته بعد اولین پروژه ۱۵۰۰ مگاواتی ما از مسیر صرفه جویی سوخت تامین مالی اش از طریق صندوق توسعه که صورت گرفته عملیاتی شود و این امکاناتی که در اختیار بخش خصوصی است یک اطمینان خاطری دارد به آن می‌دهد که قوانین و مقرراتی که گذاشته شده است.
سوال: این که می‌گویید تا شهریور، من پیگیری کردم گفتند مطالباتمان تا شهریور پرداخت شده این می‌تواند اطمینان بخش باشد.
طرزطلب: بله، الان تمهیدی فراهم شده که از مسیر صرفه جویی سوخت اولین پروژه‌ای که دولت سیزدهم بسته شد به ظرفیت ۱۵۰۰ مگاوات از محل تامین منابع مالی صندوق توسعه، هفته بعد تامین مالی اش تصویب می‌شود و پروژه عملیاتی می‌شود. من بگویم می‌خواهیم چکار کنیم، ما فرصتمان فوق العاده کم است به جهت این که شش ماه یا هفت ماه تا پیک بیشتر فرصت نداریم و برای این که بتوانیم این تعهدی که دادم تا ۳۵۰۰ تا را به صورت تجمعی تا آن موقع برسانیم زمین‌هایی را در اختیار ما قرار دادند یا گرفتیم از شرکت‌های توزیع برق که نیاز به احداث خط و پست نداشته باشد هزینه‌ها کاهش می‌یابد و کار هم سریع‌تر است و ما باید تجهیزات را بخریم و وارد کشور کنیم و بتوانیم استفاده کنیم، من اینجا اعلام می‌کنم داخل کشور هر تولید کننده‌ای در حوزه پنل، اینورتر، تجهیزات جانبی با فناوری روز بتواند تامین تجهیز کند ما حاضریم آن را از او خرید کنیم و اگر داخل کشور نتوانیم این تامین را انجام دهیم که احتمالا با توجه به نیاز‌هایی که داریم نمی‌توانیم این اتفاق را رقم بزنیم از خارج وارد می‌کنیم، مجوزش را هم داریم، تامین منابعش هم صورت گرفته و این کار را حتما مطمئن باشید همکاران خوب شما در وزارت نیرو انجام خواهند داد، در حوزه بادی هم تقریبا ۱۵۰۰ مگاوات قرارداد بستیم، سرمایه گذار بخش خصوصی با ما قرارداد بسته قیمت خرید برق بسیار قیمت جذابی است و تسهیلاتی که عرض کردم از خطوط اعتباری خارجی و صندوق توسعه است را می‌توانیم در اختیار سرمایه گذاران قرار دهیم.
سوال: یک بخش اصلی ما الان تامین برق صنایع است که الان این عزیزان خیلی اذیت می‌شوند به واسطه قطع برق، برویم روی حوزه صنایع و تجدیدپذیرها، شما تکلیف مشخص کردید که اینها باید چقدر از برقشان را از تجدیدپذیرها تامین کنند ولی نکته این جا است، شما الان دارید به کسی که فعالیت اقتصادی دارو دارد، فولاددارد به او می‌گوید برود نیروگاه بسازد چیزی که اصلا تخصصش نیست، بگوییم حالا تخصص ندارد طبق طرحی که شما گذاشتید پیمانکار مشاور کنارش قرار دادید این هم حل شود می‌رسیم به بحث نقدینگی همه اینها الان با این مشکل رو‌به‌رو هستند از این نظر چطور می‌خواهیم به آنها کمک کنید؟
طرزطلب: در حوزه پرداخت تسهیلات ریالی، در یک ماه گذشته پولی از محل اشتغال در اختیار ما قرار گرفت و ما این را اهرم کردیم در بانک‌های تجاری که بتوانیم تسهیلات پرداخت کنیم به مجموع کسانی که در حوزه تجدیدپذیرهستند ولی مثلا زیر ۴-۵ مگاوات، زیر یک مگاوات، حتی برخی کیلوواتی هستند، من خودم باورم نمی‌شد که تقریبا هزار نفر ثبت نام کردند، اشخاص حقیقی و حقوقی که وقتی ما اینها را احصا کردیم رسیدیم به ۴۰ همت تسهیلات برای این که بتوانیم هزار مگاوات را وارد شبکه تولید برق کشور کنیم. بررسی اولیه‌ای که همکاران کردند دیدند ۵۰ درصدشان همینطور ثبت نام کردند یعنی مجوز احداث نداشتند، زمین نداشتند کار‌هایی را نکرده بودند، تصور کردند که تسهیلاتی است و رفتند ثبت نام کردند. الان که با شما صحبت می‌کنم ۲۰ همت پول لازم است که ما به آنها پرداخت کنیم تسهیلات بدهیم تا آنها بتوانند هزار مگاوات را راه اندازی کنند. منابعی که الان در اختیار ما است کم است، هفته گذشته مکاتبه‌ای با آقای دکتر عارف کردیم، آقای وزیر و بنده داریم پیگیری می‌کنیم بتوانیم ۳-۴ همت پول بگیریم، امکانش هست من مطمئنم ما این کار را انجام می‌دهیم، بتوانیم این را اهرم کنیم تا دو هفته دیگر ما شروع به پرداخت تسهیلات می‌کنیم، چون یک مقدار پول داریم حالا. در اینها ممکن است بخش صنعتی و غیرصنعتی هم باشد ما با شهرک‌های صنعتی صحبت کردیم و داریم دنبال می‌کنیم که بتوانیم مشکل شهرک‌های صنعتی را به نحوی حل کنیم، ما الان اعلام کردیم که هر کسی به اندازه هشتاددرصد برقش را با نیروگاه خورشیدی تامین کند در پیک سال آینده ما او را مشمول قطع نخواهیم کرد.
سوال: یعنی ۸۰ درصد برق مصرفی اش را خورشیدی کند؟
طرزطلب: اگر من ده مگاوات، حالا عدد ده مگاوات برای یک واحد صنعتی خیلی بزرگ است، برق واحد صنعتی کوچک خیلی از این کمتر است شاید به کیلووات است، ۸۰ درصد آن را خورشیدی اجرا کند روی بام خود کارخانه اش، ما مطلقا برقش را قطع نمی‌کنیم.
سوال: دارید آب پاکی را روی دست صنایع می‌ریزید که برقتان را خودتان تولید کنید.
طرزطلب: بله با شرایطی که الان است
سوال: روی این ما بحث داریم، چون واقعیت یعنی پس تکلیف وزارت نیرو این وسط چیست اگر قرار است من صنعتگر کل برقم را خودم تولید کنم یک مقدار بحث وزارت صنعت این جا جای سوال پیش می‌آید. در دنیا دارند از تجدیدپذیرها این طور استفاده می‌کننداما علیرغم ظرفیت‌هایی که در کشورمان است نتوانستیم آن استفاده‌ای که واقعا از این ظرفیت می‌شد را انجام بدهیم بهره‌ای که باید را نبردیم چه بسا اگر آن ده هزار مگاوات و چیزی که در برنامه بود ما الان دیگر واقعا هیچ مشکلی در برق نداشتیم. آقای دکتر آخر صحبتتان من هم بدون تعارف با فعالان صنعتی صحبت می‌کنم، معنی صحبت شما این است به عنوان رئیس ساتبا و نماینده وزارت نیرو، اگر فعال صنعتی، فعال اقتصادی بخواهد در ایران سرمایه گذاری کند برقش قطع نشود و تضمینی باشد باید برقش را خودش تولید کند، نتیجه گیری من درست است؟
طرزطلب: بله
سوال: من می‌گویم که ما این را هم پذیرفتیم، پذیرفتیم که برقمان را خودمان تامین کنید شما چه تضمینی می‌توانید بدهید که برقش قطع نشود، دلیل دارم، چون شما زمانی که به بحث قطع نشدن می‌رسد دستگاه‌های دیگری وسط می‌آید و چنددستگاه دیگر در تصمیم گیری دخیلی می‌شود و شما شاید آن اختیارات را نداشته باشید که بتوانید الان آن ضمانت را به آن فعال بخش خصوصی بدهید این را بفرمائید برایش می‌خواهید چکار کنید؟
طرزطلب: نمی‌خواهم بگویم مطلبی که می‌گویید صحیح نیست و این اتفاق نیفتاده ولی خوشبختانه همین امسالی که ما در آن هستیم اینها که رفتند برقشان را در بورس سبز فروختند و عدم قطع شوندگی گرفتند، وزارت نیرو برقشان را قطع نکرد و قرار نیست ساتبا این تعهد را صرفا به عنوان ساتبا بدهد، قرار است وزارت نیرو، بخش برقش، مدیریت شبکه، توانیر و وزیر نیرو بدهد و آقای رئیس جمهور هم بسیار تاکید دارد روی این موضوع که اگر قرار است وعده و تعهدی دهید همه به این قول و وعده پایبند باشید. مطمئن باشید اگر کسی آمد برق قطع نشو گرفت و رفت در این مسیر، وزارت نیرو متعهد است که برقش را قطع نکند.
سوال: ما الان وقتی در بازار قیمت برنج مثلا دچار نوسان می‌شود حاکمیت می‌آید تعرفه را مدیریت می‌کند که به آن تولیدکننده ضرر نرسد، شما برای حمایت از بخش خصوصی در تعرفه واردات نمی‌توانید از این مسیر روی کاهش تعرفه کمک کنید؟
طرزطلب: بله ما که تعرفه‌های واردات پنل، اینورتر، تجهیزات خورشیدی و بادی حداقل تعرفه است و امسال هم درخواست کردیم تعرفه ۵ درصدی به صفر درصد کاهش یابد این درخواست را هم دادیم ولی همین الان هم تعرفه اش روی حداقل است.
سوال: بحث بهره وری یکی از نکات مهم است در دنیا الان آن طور که من تحقیق کردم پنل‌های خورشیدی با ۷۱۰ وات تولید می‌شود، اما پنل‌های خورشیدی در کشور ما با ۵۴۰ وات تولید می‌شود این را اگر با توجه به آن وسعتی که اینها دارند زمینی که دارند در اختیار می‌گیرند حساب کنید یعنی افت بهره وری، برای این چه می‌خواهید بکنید؟
طرزطلب: اگر الان ظرفیت تولیدمان بخواهیم منصفانه نگاه کنیم اگر همه ظرفیت را پای کار بیاوریم در حوزه پنل و اینورتر که می‌دانید بخشی از مواد اولیه اش هم از خارج وارد می‌شود در طی سال بیش از ۱۵۰۰ مگاوات نیست از لحاظ راندمان و از لحاظ کیفیت هم خیلی متفاوت با کیفیت روز دنیا نیستند شاید مثلا یک رده یا دو رده عقب‌تر باشد، اما اختلاف این قدر شدید نیست ولی ما دنبال این هستیم که سال آینده حداقل ده هزار مگاوات به صورت متوسط ظرفیت تجدیدپذیر اضافه کنیم هرسال این کار را انجام دهیم. لازمه اش این است که حتما ورود پیدا کنیم و واردات انجام دهیم البته این بحث زنجیره تولید در حوزه پنل را هم داریم دنبال می‌کنیم، اما زمان بر است ممکن است دو سه سال طول بکشد از تولید سیلیکون تا به حوزه پنل، حوزه اینورتر برسیم داریم این موضوع را هم تقویت می‌کنیم، شرکت‌های دانش بنیان و شرکت‌های خصوصی که در این حوزه فعالیت می‌کنند را هم به شدت حمایت می‌کنیم، اما عرض کردم چیزی که به ما هم اجازه دادند که تشخیص دهیم که چنددرصد از تجهیزات باید وارد شود. یکی از مجوز‌هایی که به وزارت نیرو دادند این است که وزیر نیرو می‌تواند تشخیص دهد تجهیزات وارد شود یا نه و این که چه تجهیزاتی وارد شود یعنی یک شرایط خاص و ویژه در این موضوع دولت دارد.
سوال: بسیار خوب حالا نکته‌ای که به ذهن می‌رسد این که همه این کار‌ها را کردیم همه این حمایت‌ها را کردیم کسی که می‌خواهد در این میدان وارد شود و سرمایه گذاری کند و برود در تجدیدپذیر فعالیت کند و کمک دولت شود، فقط همه اینها نیست، باز بحث واردات و تعاملات و نقل و انتقالات مالی و یک سری چیز‌های دیگر است برای بسترسازی و تسهیل گری که وظیفه دولت و وزارت نیرو است در این خصوص چه می‌خواهد بکند، چطور می‌خواهد کمک کند؟
طرزطلب: می‌خواهم نکته‌ای را بگویم، چیزی بود که هفته گذشته اتفاق افتاد و امثال این مسائل زیاد است که تمهیداتی برای این موضوع دیدند یکی از بانک‌های تجاری کشور آمد توافقنامه‌ای را با مجموعه ما و سازمان برنامه و صندوق توسعه امضا کرد که ده هزارمگاوات تجهیزات نیروگاه خورشیدی همزمان با ساخت بخشی از تجهیزات در داخل وارد کشور کند و این تجهیزات را در اختیار مصرف کننده یا متقاضیان قرار بدهد و اگر متقاضی نیاز دارد که تجهیزاتی را بخرد یا در اختیار بگیرد یا اجرا کند می‌تواند از طریق آن بانک این اتفاق را پیش ببرد منظورم این است که دیگر خود آن متقاضی یا مصرف کننده درگیر مسائل نقل و انتقال پول، خرید تجهیزات از خارج نیست، بانک تجاری آمده اعتباراتی را از صندوق توسعه گرفته منابعی را خودش درگیر کرده است
سوال: یعنی کلا بخش خصوصی این دغدغه اش به صورت کامل حذف می‌شود.
طرزطلب: اگر تا ده هزار مگاوات بتواند انجام دهد، الان با امکاناتی که حوزه بخش خصوصی برای خودشان فراهم کردند و این دغدغه و مشکلی که متوجه شدند اگر خودشان به داد خودشان نرسند کسی به دادشان نمی‌رسد، ورود پیدا کردند که مزرعه‌های ۵۰۰ مگاواتی، هزار مگاواتی، صد مگاواتی و ۲۰۰ مگاواتی بزنند و اجازه هم دارند که بتوانند از تسهیلات، صندوق و خط اعتباری استفاده و بتوانند از خارج وارد کنند.
سوال: دغدغه دیگری که در حوزه تجدیدپذیرها می‌بینیم بحث مجوز فروشی‌ها است که بعضا می‌آیند با استفاده از تسهیلات این مجوز‌ها را خریداری می‌کنند و می‌دانیم که واقعا پشت پرده چیست پرواضح است و نیاز به توضیح ندارد، برای مقابله با این کاری انجام دادید؟
طرزطلب: ما با وزارت جهاد هماهنگی کردیم من باید این را جدی‌تر دنبال کنم که زمین‌هایی که برای احداث نیروگاه‌های خورشیدی و بادی است را در اختیار ساتبا قرار دهد، ساتبا اجازه داشته باشد این را در اختیار بخش خصوصی قرار دهد که اگر بخش خصوصی ورود پیدا کرد کار انجام داد و اجاره اش را داد که هیچ اگر نه، در یک فرصت دو سه ماه خلع یدش کند و زمین را از او بگیرد.
سوال: یعنی این اقدامات شما با این ضرب آهنگی که دارد پیک سال آینده به کشور کمک خواهد کرد؟
طرزطلب: تعهد ما ۳۵۰۰ است. کسری خیلی بیشتر است، می‌خواستم یک توضیحی هم در حوزه بهره وری دهم، چون ساتبا دو بال دارد یک بال توسعه تجدیدپذیری و یکی بحث بهره وری است ما آن جا هم اقدامات خیلی وسیعی را شروع کردیم آنها با هزینه کم به کشور کمک می‌کند، چون ما هرچه هم بسازیم نتوانیم آن طرف بهره وری را درست کنیم و مصرف کنیم بالاخره اینها به هم نمی‌رسد یعنی مثلا شما در تغییر بحث کولر‌های آبی که از موتور‌های القایی استفاده می‌کنیم به بی ال دی سی تبدیلش کنیم ۲۰ میلیون کولر است
سوال: آن تابلوی گواهی صرفه جویی انرژی برای همین بود که هفته گذشته رونمایی شد.
طرزطلب: بله، اگر ما بتوانیم این کار را انجام دهیم یک دفعه هشت هزار مگاوات، در کولر‌های گازی هم همین طور.
