همشهری آنلاین - مریم سرخوش: عباس کبریایی‌زاده، رئیس هیات مدیره سندیکای تولیدکنندگان مکمل‌های رژیمی غذایی ایران در نشست خبری بیان کرد: 15 سال پیش بخش قابل توجهی از مکمل‌ها توسط تعداد زیادی از شرکت‌های واردکننده از مناطق مختلف وارد می‌شدند. طی سال‌های اخیر با همتی که به وسیله شرکت‌های تولیدکننده دارو رخ داد، امروز تمام مکمل‌های مصرفی تولید داخل است و این ظرفیت و توانمندی و فرصت‌سازی در کشور اتفاق خوبی است.

او ادامه داد: در واقع یک سبد بزرگی از مکمل‌ها در داخل کشور با کیفیت‌های قابل قبول و رقابت تولید می‌شود. ظرفیتی که ایجاد شده، نشان دهنده ظرفیت‌های موجود در جامعه است و اگر از آن استفاده کنیم، هم نیازهای داخلی و هم فرصت‌سازی برای صادرات است.
البته به تاکید کبریایی‌زاده یکی از دغدغه‌های بزرگ این است که فرصت‌ حضور شرکت‌های تولیدکننده داخلی در بازار منطقه و خارج از منطقه فراهم شود و امیدواریم دولت با تصمیمات به جا با شکل‌گیری روابط بانکی که یکی از مهم‌ترین عوامل محدودکننده صادرات است، امکان توسعه صادرات رقم بخورد.

کبریایی‌زاده به ارزبری این حوزه هم اشاره کرد و گفت: در کمتر از یک دهه پیش که تولید و واردات را در کنار هم داشتیم میزان ارزبری واردات ۴۵۰ میلیون دلار بود اما در بودجه سال آینده حدود ۱۴۰ میلیون دلار، کل وابستگی ارزی برای تامین ارز مورد نیاز مکمل‌ها خواهد بود. نیاز در کشور تامین شده و با یک سوم ارزبری، رقابت بسیار زیادی هم در کشور رقم خورده است. حتی مازاد نیاز کشور در بخش تولید رقم خورده و رقابت جدی در عرضه و فروش به داروخانه‌ها مطرح است.

به تاکید این فعال حوزه مکمل‌ها، اگر به ظرفیت‌های ملی و فرصت‌هایی که در کشور وجود دارد، توجه شود نه تنها نیاز به ارز کمتر می‌شود که ارزآوری هم خواهد داشت.

کبریایی‌زاده همچنین به ضوابط سختگیرانه وزارت بهداشت در تولید، توزیع و عرضه مکمل‌ها اشاره کرد و گفت: در ایران مکمل معادل دارو در نظر گرفته می‌شود و نگاه سخت‌گیرانه‌ای در فرایند تامین مواد اولیه و تولید آن اتخاذ می‌شود و نظارت‌ها در شبکه عرضه نیز همانند دارو است. تنها محل عرضه مکمل نیز داروخانه است. در مجموع زنجیره تامین مکمل‌ها از تامین مواد اولیه تا تولید و توزیع و عرضه، کاملا سالم و مطمئن است و مردم با اطمینان می‌توانند این محصولات را از داروخانه‌ها تامین کنند.

محصولات قاچاق را به راحتی تبلیغ می کنند

او همچنین درباره بازار مکمل‌های قاچاق و تبلیغات گسترده ماهواره‌ای در این حوزه هشدار داد و گفت: مکمل‌های قاچاق یکی از تهدیدهای سلامتی است که به دلیل اهمال و کم کاری در حوزه مبارزه با این موضوع، شکل گرفته است و انتظار آن است نهادهای مسوول به آن توجه کنند. یکی از مهم‌ترین بحث‌های قاچاق، به مکمل‌های ورزشی بازمی‌گردد که بازاری موازی مکمل‌های مطمئن تولید داخل، شکل گرفته و بخش قابل توجهی از مصرف باشگاه‌های ورزشی از بازار قاچاق تامین می‌شود؛ محصولاتی که به اسم کشورهای معتبر فروخته می‌شوند اما در کویت، پاکستان و ابوظبی و ... زیرزمینی پر می‌شوند و به نام برندهای معتبر عرضه می‌شوند.

رئیس هیات مدیره سندیکای تولیدکنندگان مکمل‌های رژیمی غذایی ایران با انتقاد از آنچه که «بی‌توجهی وزارت ورزش به نظارت بر باشگاه‌های ورزشی و مکمل‌های عرضه شده در آن» خواند، گفت: ظاهرا احساس مسئولیتی در این زمینه وجود ندارد و انتظار می‌رود که مسئولان وزارت ورزش به این موضوع توجه بیشتری داشته باشند، نهادهای مسئول برای مبارزه با این محصولات قاچاق اقدام کنند و همکاری مناسبی در این زمینه میان وزارت بهداشت، سندیکا و وزارت ورزش شکل گیرد.

بیشتر بخوانید

عضلات باد کرده؛ به قیمت سلامت به باد رفته

کبریایی‌زاده با اشاره به حدود 12 کارخانه تولید مکمل‌های ورزشی در کشور، ادامه داد: شرکت‌هایی که در حوزه مکمل‌های ورزشی فعالیت می‌کنند بیش از ۳۰ شرکت است و بیش از ۴۰ برند هم مکمل‌های ورزشی در کشور وجود دارد. این مکمل‌ها تحت نظارت‌های سختگیرانه وزارت بهداشت تولید می‌شوند و سرمایه‌گذاری سنگینی هم در این زمینه صورت گرفته است. بازار قاچاق مکمل‌های ورزشی عامل تهدید و آسیب‌رسان به سلامت جوانان است و در این زمینه به مسئولان وزارت ورزش هشدار می‌دهیم و لازم است به سلامت مکمل‌های عرضه شده در باشگاه‌های ورزشی توجه کنند.

او تاکید کرد: اگر نیاز شد باید واردات رسمی داشته باشیم و زنجیره مکمل‌های ورزشی را به شکل سالم کامل کنیم. نباید به قاچاق تن دهیم چون نمی‌دانیم که فرآورده‌های موجود در آنها سلامت دارند یا خیر.
کبریایی‌زاده با بیان این که حدود 10 تا 15درصد بازار دارویی جهان متعلق به مکمل‌هاست، عنوان کرد: در ایران 15درصد بازار دارویی، مکمل‌هاست که در دوره‌های مختلف دچار کاهش و افزایش می‌شود. هر چه کشورها توسعه‌یافتگی بیشتری داشته باشند، مصرف مکمل هم بیشتر می‌شود، چون مصرف این محصولات وابسته به سطح درآمد جامعه است.

تلاش برای افزایش صادرات

البته به گفته این مسئول، در ایران مازاد تولید مکمل‌ها وجود دارد و به همین دلیل از طریق دولت پیگیری‌های لازم صورت می‌گیرد که صادرات در این حوزه تقویت شود. در حال حاضر صادرات مکمل‌ها بسیار ناچیز است اما معتقدم که در کمتر از 4 تا 5 سال می‌توانیم طراز مکمل‌ها را به لحاظ وابستگی ارزی مثبت کنیم.

کبریایی‌زاده درباره احتمال افزایش قیمت مکمل‌ها با توجه به افزایش نرخ ارز بیان کرد: قانون برنامه هفتم توسعه مکمل‌ها و سایر کالاهایی که ارز دولتی یا ترجیحی نمی‌گیرند را از قیمت‌گذاری دستوری خارج کرده است. به همین دلیل قیمت‌گذاری تابع فرمول سازمان حمایت از مصرف‌کننده خواهد بود. قرار ما با سازمان غذا و دارو این است که سازوکاری بین سندیکا و این سازمان‌ها شکل بگیرد که نظارت بر قیمت‌ها باشد و مانع از آشفتگی در بازار شود.

او با تاکید بر این که مکمل‌ها هیچ زمانی از ارز دولتی استفاده نکرده‌اند، ادامه داد: مشکل اصلی تولیدکنندگان، تخصیص نیافتن به موقع ارز است. در گذشته این زمان 10 تا 20 روز بود اما اکنون این زمان به سه ماه و بیشتر رسیده است. نگرانی‌هایی درباره کمبودها در آینده مطرح می‌شود، اما برای همه مکمل‌ها بیش از ۴ تا ۵ تولیدکننده داریم و ممکن است بازار دچار کمبود یک برند خاص شود اما جای نگرانی برای تامین محصول مشابه وجود ندارد.

قیمت‌ها افزایش پیدا می کند

سیدمحمد ناصری، دبیر سندیکای تولیدکنندگان مکمل‌های رژیمی غذایی ایران در پاسخ به سوالی درباره کمبود نظارت درباره مکمل‌های قاچاق بیان کرد: نه سازمان غذا و دارو و نه وزارت بهداشت نظارتی بر باشگاه‌ها ندارد. وزارت صمت هم نظارت بر گمرکات دارد که قاچاق از طریق گمرک وارد نمی‌شود. تغزیرات می‌تواند به محل‌هایی غیر از داروخانه نظارت کند.

او انتقاد از تاخیر در تخصیص ارز مواد اولیه مکمل‌ها و خطر بروز برخی کسری‌ها در این حوزه، در عین حال نسبت به افزایش قیمت مکمل‌ها در سطح عرضه در صورت افزایش قیمت ارز مواد اولیه این محصولات، هشدار داد.

ناصری همچنین درباره تبلیغ در حوزه مکمل‌ها گفت: آیین نامه مربوط به تبلیغات در حوزه دارو برای مکمل هم اعمال می‌شود و این یک ایراد بزرگ است. به عنوان مثال ممنوعیت‌ها و موارد مرتبط با تبلیغ یک قرص ویتامین سی با یک داروی درمان سرطان یکسان است.

سوداگری در بازار مکمل‌ها

دکتر حافظ سوسن، عضو هیات مدیره سندیکای تولیدکنندگان مکمل‌های رژیمی غذایی ایران هم نسبت به سوداگری در بازار مکمل‌های ورزشی هشدار دارد و در توضیح بیشتر گفت: برخی برندها در زمان‌های نزدیک به تاریخ انقضا محصولاتشان را با قیمت‌های بسیار ارزان می‌فروشند و اتفاقی که رخ می‌دهد این است که سودجویان این محصولات را بسته‌بندی مجدد می‌کنند و با تاریخ انقضای جدید وارد کشور می‌کنند. به همین دلیل رقابت تولیدکنندگان داخلی با این محصولات بسیار سخت است و این در حالی است که مواد اولیه این محصولات تاریخ مصرف گذشته هم هستند.

او ادامه داد: مربیان ورزشی در سطح باشگاه‌ها این محصولات را به ورزشکاران توصیه می‌کنند. یکی از کارهایی که برای کاهش این آسیب می‌توان انجام داد این است که اجازه واردات به مکمل‌هایی که از طریق قاچاق وارد می‌شوند، داده شود. تولیدکنندگان صاحب این برندها می‌توانند در جهت حذف این داروهای فیک، برندهای معروف را وارد کنند.

سوسن با بیان این که در زمینه تبلیغات مکمل‌ها رقابت ناسالمی وجود دارد، عنوان کرد: از نظر تبلیغات تولیدکنندگان با توجه به مقررات فعلی نمی‌توانند تبلیغات مجاز انجام دهند. این در حالی است که در رسانه‌های رسمی برای مکمل‌های قاچاق تبلیغ می‌شود و تولیدات داخل از چنین ظرفیتی محروم مانده‌اند.

زمانبر شدن تخصیص ارز مشکل‌ساز می‌شود

مهرشاد منصوری، عضو هیات مدیره سندیکای تولیدکنندگان مکمل‌های رژیمی غذایی ایران هم درباره مشکلات ارزی این حوزه بیان کرد: از اردیبهشت امسال تخصیص ارز از یک تا ۱۰ روز به ۳ تا ۴ ماه رسیده است. شرکت‌هایی که برندهای مطرح بازار را دارند دچار مشکلات تخصیص ارز هستند و احتمالا تا یکی دو ماه دیگر گریبان صنعت را خواهد گرفت.