نگار علی- پس از گذشت ۲ سال، سرانجام شب گذشته و در تاریخ ۴ دی ماه ۱۴۰۳، در جلسه شورای عالی فضای مجازی، فیلترینگ دو پلتفرم واتساپ و گوگل‌پلی در کشور برداشته شد؛ اقدامی که چیزی نگذشت که با انتشار اخباری مبنی بر محدودتر شدن فضای اینترنت با امضای سندی در شورای عالی فضای مجازی، شیرینی آن برای کاربران ایرانی تلخ شد؛ تا به امروز صحت و سقم این اخبار از سوی مقامات دولتی رد و تایید نشده است.
رضا الفت نسب، عضو هیات مدیره اتحادیه کسب وکارهای مجازی و موسس انجمن صنفی کسب و کارهای مجازی، در گفت و گو با خبرگزاری خبرآنلاین، از اهمیت رفع فیلترینگ گوگل پلی و نیاز به شفاف‌سازی آنچه در شورای عالی فضای مجازی در شب گذشته رخ داده است، گفت. مشروح این گفت‌وگو را در ادامه بخوانید:
رفع فیلترینگ گوگل‌پلی چراغ سبزی برای استفاده از فیلترشکن‌ها است؟
فیلترینگ گوگل‌پلی از ابتدا نیز عجیب و غیر عقلانی بود؛ گفته می‌شود که رفع فیلترینگ گوگل‌پلی چراغ سبزی برای استفاده از فیلترشکن‌ها است، اما این گفته صحت ندارد، چراکه تا به امروز و با وجود فیلترینگ گوگل‌پلی بیش از ۶۰ درصد از کاربران از فیلترشکن‌هایی استفاده می‌کردند که با انواع روش‌ها به دست می‌آمد و این ادعا منطقی و درست نیست.
چرا دولت گوگل‌پلی را رفع فیلتر کرد؟
به شکل دقیق نمی‌توان فهمید که دولت چرا در اولین اقدام برای رفع فیلترینگ، دست بر روی گوگل پلی گذاشته است، اما امیدواریم که سایر پلتفرم‌های فیلتر شده را در زمان‌بندی مشخص رفع فیلتر کند؛ صرفا اگر رفع فیلترینگ محدود به واتساپ و گوگل‌پلی باشد، خوب نیست.
گوگل‌پلی رسمی‌ترین استور اکوسیستم اندروید است؛ تعداد زیادی از کاربران اندرویدی برای نصب هرگونه برنامه‌ای به گوگل‌پلی وابسته هستند و فیلترینگ آن منجر به وابستگی کاربران ایران به منابع غیرمجاز و نصب بدافزارها بر روی گوشی می‌شد؛ علاوه بر اینها بروزرسانی بسیاری از برنامه‌ها و بازی‌ها نیز با فیلترینگ گوگل‌پلی متوقف شده بود و عدم بروزرسانی به این معناست که حفره امنیتی کشف شده در گوشی‌ها باقی خواهد ماند و تلفن‌های همراه آسیب‌پذیر خواهند بود.
به نظر می‌رسد حاکمیت حساسیتی که بر روی اینستاگرام و تلگرام دارد را بر روی گوگل‌پلی ندارد و دولت توانسته است این چالش را برای مردم حل کند و اقدام به رفع فیلترینگ گوگل پلی کرده است؛ دولت توانسته است بر سر رفع فیلترینگ گوگل‌پلی و واتساپ نظر مثبت حاکمیت را بگیرد و شاید به همین خطر رفع فیلترینگ این دو پلتفرم اتفاق افتاده است و از قبل برنامه مشخصی برای در اولویت قرار دادن آن‌ها نبوده است.
رفع فیلترینگ گوگل‌پلی برای کنترل بازار خرید و فروش فیلترشکن‌ها بود؟
بعید به نظر می‌رسد رفع فیلترینگ گوگل‌پلی تاثیری بر بازار خرید و فروش فیلترشکن‌ها داشته باشد؛ خرید فیلترشکن و استفاده از آن دیگر برای کاربران ایرانی کار دشواری نیست و هر کاربر ایرانی حداقل به دو فیلترشکن‌فروش برای تهیه فیلترشکن‌ها دسترسی دارد؛ بعید به نظر می‌رسد که دولت بخواهد از این طریق کنترلی بر روی بازار خرید و فروش فیلترشکن‌ها داشته باشد.
رفع فیلترینگ ادامه‌دار خواهد بود؟
آقای رئیس جمهور کار بزرگی را انجام داده است؛ من به عنوان فردی که سال‌ها در این حوزه فعالیت داشته است، می‌دانم که چه فشارهایی برای تغییر و تحول در این حوزه وجود دارد؛ بنابراین به عنوان قدم اول اتفاق خوبی است و بنابر باور من، آقای رئیس جمهور قصد دارد که این راه را ادامه دهد، اما راه سختی را در پیش دارد، به خصوص زمانی که می‌خواهند این کار را با وفاق ملی انجام دهند و زمانی که پای وفاق به یک موضوع در کشور باز می‌شود، کار دشوارتر می‌شود.
اما رئیس جمهور در حال حاضر این اختیار را دارد که این موضوع را در شورای امنیت ملی پیگیری کند و فیلترینگ را به شکل کامل حل و فصل کند.
گفته می‌شود که رفع فیلترینگ باید به یکباره اتفاق می‌افتاد، اما در حال حاضر دولت روند گام‌به‌گام را پیش گرفته است و در این مسیر باید به آن‌ها کمک کرد.
ماجرای تصویب سند اینترنت طبقاتی چیست؟
آقای پزشکیان و وزرای آن‌ها نباید رفع فیلترینگ را در این نقطه رها کنند و باید درخصوص اقدامات بعدی گزارش ارائه کنند؛ شنیده‌ها حاکی از تصویب سندی نگران‌کننده در شورای عالی فضای مجازی است؛ طبق آنچه خبرگزاری «مهر» منتشر کرده، رفع فیلترینگ برخی پلتفرم‌ها فقط بخشی از برنامه شورای‌عالی فضای مجازی است و اقدامات دیگر این شورا ممکن است به محدودتر شدن اینترنت در ایران منجر شود.
خروجی اسناد ادعایی این است که گویا دولت رویه سابق را پیش گرفته است، مانند طرح صیانت که در ابتدا کسی از آن خبردار نشد و پس از آنکه از جایی درز پیدا کرد، مردم به عمق فاجعه پی بردند؛ در نتیجه در حال حاضر که صحبت‌ها حول محور این اسناد شکل گرفته است و هیچکس از صحت و سقم آن‌ها اطلاعی ندارد، وظیفه شورای اطلاع‌رسانی دولت است که این موضوع را باز کند.
در اسناد رو شده در خبرگزاری‌ها، صحبت از حمایت از پلتفرم‌های بومی زده می‌شود؛ این حمایت در صورتی که رانتی نباشد و تمام پلتفرم‌های بومی را در بر گیرد، بد نیست؛ اما اگر بخواهد ایجاد رانت کند و مردم را محدود کند، اصلا خوب نیست و امیدوار هستیم که دولت در این زمینه اطلاع‌رسانی کافی را انجام دهد.
اما اگر به شکل منصفانه به این اتفاق نگاه کنیم، رفع فیلترینگ گوگل‌پلی و واتساپ اتفاق خوبی بوده است.
۲۲۷۲۲۷
