فرشته صائمی؛ فضای داخلی ایران برای مذاکره با آمریکا فراهم است یا خیر؟ پاسخ این پرسش از نظر جلیل رحیمی جهان آبادی که سابقه حضور در کمیسیون امنیت ملی مجلس را دارد، مثبت است. به باور او نه تنها شرایط داخلی برای مذاکره فراهم است بلکه شرایط بین المللی هم آماده است چراکه آمریکا به دنبال تنش بیشتر با ایران نیست.

البته رحیمی جهان آبادی این را هم می گوید که مذاکره وقتی انجام می شود که آمریکا و غرب از موضع طلبکاری وارد نشوند.

بخش دیگری از اظهارات عضو سابق کمیسیون امنیت ملی درباره برجام است، از نظر او اگر مذاکرات شکل بگیرد در قالب جدیدی ادامه پیدا می کند نه در قالب برجام!

در ادامه گفتگوی خبرگزاری خبرآنلاین با جلیل رحیمی جهان آبادی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس یازدهم را می خوانید:

****

**آقای رحیمی جهان آبادی! سیاست خارجی در دولت جدید مسیری متفاوت با سه سال گذشته را دنبال می کند، با توجه به اینکه دولت چهاردهم و البته برخی از چهره های سیاسی مثل آقای کمال خرازی بر بحث مذاکره تاکید دارند، فکر می کنید فضا برای مذاکره با غرب با هدف رفع تحریم ها وجود دارد؟

نفس مذاکره در سیاست خارجی و برای تأمین منافع ملی قابل پذیرش است و هیچ کشوری از مذاکره پرهیز نمی کند، ولو با دشمنی که با آن جنگ کرده باشد. اما الان شرایطی در خاورمیانه داریم که به نظر من این شرایط خیلی خاص است، اگر در این شرایط که اسرائیل به ایران حملاتی را داشته، به حزب الله و حماس آسیب هایی را وارد کرده و سقوط بشار اسد را شاهد بوده ایم، غرب بخواهد از موضع طلبکاری و قدرت وارد مذاکره با ایران شود قطعا ایران مذاکره در این شرایط نابرابر را نمی پذیرد.

اما اگر دولت های غربی تحلیل واقع گرایانه از مسائل خاورمیانه داشته باشند و بدانند علی رغم همه این حوادث که در منطقه رخ داده، جایگاه ایران در جهان اسلام و خاورمیانه و همچنین قدرت ایران در حوزه خلیج فارس قابل کتمان نیست، در این صورت چالش های موجود قابل حل است و در این مذاکرات می توان درباره پرونده هسته ای و سایر موضوعات در منطقه به نتایج مثبت رسید. به نظر من ایران از مذاکره در چنین شرایطی استقبال می کند.

اصلی ترین مخالف مذاکره میان ایران با آمریکا، رژیم صهیونیستی است

نکته قابل توجه این است که اصلی ترین مخالف مذاکره میان ایران با آمریکا و غرب، رژیم صهیونیستی است. این رژیم در چنین شرایطی تحلیل نادرستی دارد، به این ترتیب که ایران در موقعیت ضعف قرار دارد بنابراین دلیل ندارد که این موقعیت ضعف را از دست بدهم، در نتیحه باید کار را تمام کنم و به تاسیسات اتمی و نظامی ایران حمله کنم و اجازه ندهم این کشور خودش را احیاء کند. در صورتی که این تحلیل کاملاً اشتباه است. ایران نه تنها در شرایط ضعف قرار ندارد، بلکه این غرور و درک نادرست رژیم صهیونیستی از شرایط می تواند به عنوان یک عامل کاملاً علیه اسرائیل باشد و آن را دچار آسیب اساسی کند.

امیدوار هستیم که غربی ها چه اروپا و آمریکا درک واقع گرایانه ای داشته باشند و بدانند که رژیم صهیونیستی، خاورمیانه را به چه سمت و سویی می برد و در نهایت بر پایه واقعیت در موضع مناسب و برابر بخواهند با ایران مذاکره کنند، چراکه در چنین شرایطی ایران هم استقبال می کند.

واقعیت این است که ایران به دنبال چالش نظامی در منطقه نیست اما در مورد حقوقی که در موضوعات اتمی و مسائل دیگر دارد، چانه زنی می کند و در مذاکرات هم به دنبال تأمین منافع و دیدگاه های خاص خودش است. بنابراین من بر این باور هستم که زمینه در فضای بین الملل و داخل مناسب است ، البته در شرایطی که آمریکایی ها و غربی ها درک درست از شرایط داشته باشند و تحلیل نادرست صهیونیست ها را ملاک و معیار قرار ندهند. اما اگر غربی ها همان تحلیل صهیونیست ها را ملاک قرار بدهند و بخواهند بر پایه آن تحلیل مذاکره کنند، قطعاً ایران مذاکره نمی کند.

جنگ با ایران یعنی کشیدن یک کبریت در انبار باروت خاورمیانه

*اگر شرایط به سمت شکل گیری مذاکره پیش برود، پیش بینی شما این است که مذاکرات در قالب برجام پیش برود و یا قالب جدیدی از مذاکره شکل بگیرد؟

باور بنده این است که توافق جدیدی شکل می گیرد که در این توافق جدید باید شرایط جدید مدنظر قرار بگیرد. تحلیلی که از عرصه منطقه و جهان داریم این است که آمریکایی ها به دنبال چالش بیشتر نیستند و نمی خواهند خاورمیانه را وارد جنگ کنند، به این ترتیب که نه خودشان آمادگی دارند، نه خاورمیانه  و نه فضای عمومی بین المللی اجازه می دهد که یک جنگ گسترده در منطقه رخ بدهد، چراکه جنگ با ایران جنگ با غزه نیست، جنگ با ایران جنگ با سوریه و بشار اسد نیست، جنگ با ایران یعنی کشیدن یک کبریت در انبار باروت خاورمیانه و مشخص نیست دامنه این جنگ، دامان چه کشورهایی را بگیرد، تا چه گستره ای توسعه پیدا کند و این بحران عظیم چه آسیب هایی به اقتصاد منطقه و جهان بزند.

به اعتقاد بنده غرب به دنبال چالش بیشتر و جنگ در منطقه نیست، منتها باید دید درک واقع گرایانه ای از موضوع دارند یا خیر و به چه نحوی می خواهند این مشکل را حل کنند، اگر توافقی میان ایران و غرب رخ بدهد، یک توافق جدید، بر پایه شرایط جدید و موضوعات جدید خواهد بود.

البته این توافق هم می تواند جامع باشد و هم می تواند توافق گام به گام باشد که مسائل قابل حل را فعلاً حل کند و مسائل بحرانی تر را در مراحل بعد و پس از ایجاد یک نوع توافق نسبی بین طرفین بخواهد وارد مسائل اساسی تر شود. 

*البته از این طرف هم عده ای به دنبال تحقق وعده صادق ۴ هستند...

فکر می کنم قوه عاقله تصمیم گیر در نظام بعد از ۴ دهه حوادث مختلف داخلی و بین المللی به مرحله ای از پختگی رسیده که در حوادث گوناگون نشان داده، تصمیمی که نظام در مورد حوادث بین المللی و داخلی می گیرد، تصمیمات مبتنی بر شناخت و عقلانیت است. در نتیجه بعید می دانم تصمیمی که نظام می گیرد براساس نظر اقلیتی باشد .که امکان دارد مطالبات به حقی و با نیت خیر داشته باشند، منتها به نظر من نظام مصلحت و شرایط را بررسی می کند و بر این اساس به یک جمع بندی می رسد که میانگین آن جمع بندی مسلماً عاقلانه خواهد بود و مانند خواسته یک اقلیت شاید نظام به سمت نزاع و جنگ نرود.

رقابت های منطقه ای و فرصت های اقتصادی را از دست ندهیم

*شرایط اقتصادی کشور تا چه اندازه گویای لزوم مذاکره با غرب است؟

به نظر می رسد در این سال ها فرصت های اقتصادی زیادی را از دست دادیم، زیر ساخت های ما آسیب های اساسی دیدند، ملت در شرایط ایده آل زندگی نمی کنند، نمی گویم راهی که رفتیم و آرمان و ارزش هایی که داریم را قبول نداریم، خیر چنین حرفی را نمی زنم، یقیناً هر کشور و ملت یکسری آمال و آرزو برای خودش دارد، ملت ایران هم بر پایه آمال و آرزوهای خودش ظرف این چند سال جنگیده و مبارزه کرده اما به نظر من الان زمان آن رسیده که ما در خاورمیانه پیش رو به سمت و سویی برویم که بتوانیم بخشی از چالش ها و بحران های خودمان را حل کنیم، فرصت های اقتصادی بیشتری را از دست ندهیم، بخشی از رقابت های منطقه ای را از دست ندهیم، ما کشوری با ظرفیت های بزرگ اقتصادی، با تاریخ کهن و ابر چالش ها هستیم.

اجماع داخلی و سازگاری بین المللی، پیش نیاز عبور از ابرچالش ها

باید به بتوانیم از قدرت دیپلماسی خود برای حل مشکلات سیاست خارجی استفاده کنیم و در داخل هم همین مسیری که رئیس جمهور برای وفاق و همدلی در پیش گرفته را ادامه بدهیم که در نتیجه در داخل بتوانیم به اجماع برسیم و در عرصه بین المللی هم به یک سازگاری بین المللی برسیم. به نظرم این اجماع داخلی و سازگاری بین المللی نیاز امروز جامعه ما برای عبور از این ابر چالش ها است.

۲۷۲۱۱