در این گزارش به بررسی وضعیت تاب‌آوری شهر تهران در برابر زلزله، اقدام‌های انجام شده در این مورد و اقدام‌هایی که باید برای افزایش ایمنی شهر صورت گیرد پرداخته شده است.

به گزارش تابناک به نقل از جماران؛ لازم است برای پیشگیری از آسیب‌های احتمالی زلزله اقدام‌هایی توسط نهاد‌های ذیربط از جمله شهرداری تهران صورت گیرد، البته تاکنون اقدام‌هایی در این زمینه انجام شده است اما با توجه به وضع موجود کافی به نظر نمی‌رسد و باید اقدام‌های جدی‌تر و برنامه‌ریزی دقیق‌تری صورت بگیرد.

ایران، یکی از زمین‌لرزه خیزترین کشور‌های جهان با گسل‌های فراوانی است و بخش‌هایی از کلانشهر تهران نیز روی یکی از خطرناک‌ترین گسل‌های ایران قرار دارد و این در حالیست که پایتخت تهران در روز بیش از ۱۵ میلیون جمعیت دارد. لازم است برای پیشگیری از آسیب‌های احتمالی زلزله اقدام‌هایی توسط نهاد‌های ذیربط از جمله شهرداری تهران صورت گیرد، البته تاکنون اقدام‌هایی در این زمینه انجام شده است اما با توجه به وضع موجود کافی به نظر نمی‌رسد و باید اقدام‌های جدی‌تر و برنامه‌ریزی دقیق‌تری صورت بگیرد. 

۳ اقدام شهرداری تهران برای پیشگیری از آسیب‌های ناشی از زلزله 

علیرضا زاکانی، شهردار تهران درباره اقدام‌های شهرداری برای پیشگیری از آسیب‌های ناشی از زلزله در تهران ضمن اشاره به اینکه در رابطه با زلزله پایشی را آغاز کردیم، بیان کرد: نظارت بر ۱۶ هزار ساختمان بالای ۶ طبقه را شروع کردیم و در حال حاضر ۵ هزار پایش صورت گرفته است. این ساختمان‌ها ۳ حالت دارند یا مستحکم هستند یا نیاز به بازسازی دارند و یا اینکه نیاز به نوسازی دارند که هر کدام باید مسیر خاص خود را دنبال کنند.  

وی با بیان اینکه اقدام بعدی ما نوسازی بافت‌های ناپایدار و فرسوده است گفت: سال گذشته ۴ هزار و ۲۰۰ پلاک نوسازی شد، در حال حاضر نیز به شدت این مسئله را دنبال می‌کنیم که زمینه توسعه منطقی کار در بافت‌های فرسوده را ادامه دهیم و بتوانیم نوسازی خوب و قابل اعتنایی را برای شهر تهران داشته باشیم.

شهردار تهران افزود: نکته سوم در مورد نوع ساخت است که بخشی از آن مربوط به ما است و بخشی دیگر به نظام مهندسی ربط دارد و باید چارچوب‌های مربوط به زلزله در ساختمان سازی به نحو احسن مدیریت شود.

۲۵۰ هزار پلاک پایتخت در بافت‌های فرسوده قرار دارند

علی بیت‌اللهی، مدیر بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی نیز با اشاره به اینکه تاب‌‌آوری به معنای کاهش آسیب‌پذیری از یک طرف و برگشت‌پذیری به وضعیت طبیعی از طرفی دیگر است، بیان کرد: شهری تاب آور است که اولا در مقابل زلزله‌های موثر آسیب کمتری ببیند و از طرفی دیگر در صورت آسیب در مدت کوتاهی بتواند به شرایط عادی باز گردد.

وی ضمن بیان اینکه حدود یک میلیون ۱۰۰ هزار پلاک ساختمانی در تهران وجود دارد توضیح داد: از این تعداد ۲۵۰ هزار پلاک در بافت‌های فرسوده قرار دارند که حداقل ۶۰ درصدشان ناپایدار است و در برابر زلزله‌های متوسط به بالا آسیب‌پذیرند. همچنین در بسیاری از نقاط دیگر تهران که جزو بافت فرسوده تعریف نمی‌شوند نیز ساختمان ناپایدار و کم مقاوم در برابر زلزله را داریم و حتی در تعدادی از ساختمان‌های نوساز به دلیل مناسب نبودن نظارت میدانی عدم اعتماد مقاومت سازه وجود دارد. در زلزله خوزستان شاهد بودیم که یک ساختمان ۱۰ سال ساخت به صورت خود به خود فروریخت و همچنین حادثه خلازیر در منطقه ۱۹ تهران نشان دهنده نوع کیفیت ساخت تعدادی از ساختمان‌ها است و از این نوع ساختمان‌ها در بافت‌های غیرقانونی و غیررسمی تهران بسیار زیاد است.

مدیر بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی ضمن اشاره به اینکه هنگامی که این تعداد پلاک‌های ساختمانی آسیب پذیرند بازگشت به وضعیت عادی پس از زلزله نیز به راحتی امکان پذیر نیست، گفت: شهر تهران تنها ساختمان نیست و این شهر زیر ساخت‌های آسیب پذیری نیز دارد و پر از لوله‌های گاز است از این رو بر اثر جا به جایی گسل‌ها در سطح شهر احتمال آتش سوزی و انفجار نیز وجود دارد.

بیت‌اللهی با بیان اینکه در حادثه پلاسکو تنها یکی از برج‌های تهران فروریخت و ۱۵ روز طول کشید که آواربرداری ساختمان انجام شود، ادامه داد: عناصر امداد و نجات اعم از ساختمان‌های فراجا که امنیت شهر را تامین می‌کنند، بیمارستان‌ها که اقدام‌های درمانی را انجام می‌دهند و همچنین ساختمان‌های مسکونی مسئولان و امداد رسانان نیز در برابر زلزله آسیب پذیرند.

وی با اشاره به اینکه در تهران نزدیک به ۳ تا ۴ میلیون جمعیت شناور داریم که بیش از ۲ میلیون نفر از آنها در منطقه مرکزی شهر تهران یعنی بازار و اطرافش فعالیت دارند، افزود: اگر زلزله در روز تهران رخ دهد، تلفات بیشتری خواهد داشت.

مدیر بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی ضمن بیان اینکه شهر تهران در برابر زلزله بزرگ تاب آور نیست، عنوان کرد: اگر زلزله‌های کوچکتر از ۶ ریشتر در محدوده شهری رخ دهد تاب آوری تهران مناسب است، اما برای زلزله‌های بالاتر از ۶ ریشتر تاب آوری پایتخت ضعیف است و برای زلزله‌های بالای ۷ ریشتر تاب آوری ندارد.  

بیت‌اللهی در مورد اقدام‌های صورت گرفته برای پیشگیری از آسیب‌های ناشی زلزله در تهران توسط نهادهای مختلف توضیح داد: اقدامی که در رابطه با کاهش آسیب‌های زلزله موثر است و دنیا نیز به سمت آن رفته ساخت و ساز مقاوم در برابر زلزله است. تعدادی از ساختمان‌ها در شهر تهران ارزیابی شده و اعلام شده است که ناایمن هستند اما تنها نباید به اعلام ناایمن بودن اکتفاء شود و لازم است این ساختمان‌ها امن شوند و بهسازی و مقاوم سازی صورت گیرد و باید برای این کار برنامه جدی داشته باشیم که البته بسیار پیچیده و زمانبر است.

وی بیان کرد: رویکرد عمده در تهران برای کاهش آسیب‌های زلزله باید تغییر بافت فرسوده و نظارت کیفی بر ساخت و ساز‌های جدید باشد. اهمیت بر ساخت و ساز مقاوم و نظارت جدی بر آن پایه بسیار مهم در ارتقای تاب آوری شهر تهران است که متاسفانه چندان رضایتبخش نیست و لازم است در این زمینه بسیار بیشتر در این زمینه کار شود.