اخباری جسته گریخته درباره خروج سرمایه‌گذار خارجی از یکی از صنایع غذایی مهم کشور، چند روزیست به طور مستمر شنیده می‌شود. براساس برخی گفته‌ها و حتی تایید چند خبرگزاری خارجی، یکی از سرمایه‌گذاران جدی در حوزه تولید روغن خوراکی در ایران که تبعه عربستان سعودی بوده است، قصد دارد پس از چند دهه فعالیت، سرمایه خود را از این صنعت برداشته و از کشور برود. برخی، کمبود بحرانی روغن در بازار و بلاتکلیفی مردم برای این کالا را ناشی از چالش‌های مربوط به صنعت و بحران خروج سرمایه می‌دانند.

فارغ از آنکه آیا این خبر صحت دارد یا نه، نگرانی‌های گسترده‌ای در بازار و بین مردم درباره آینده تامین اقلام خوراکی استراتژیک شکل گرفته است. از اواسط دهه نود با تشدید تحریم‌ها علیه ایران و بدتر شدن روابط دیپلماتیک با سایر کشورها، سرمایه‌های خارجی از ایران خارج شدند و بسیاری از صنایع به این ترتیب آسیب دیدند. در حال حاضر تعداد محدودی سرمایه‌گذار خارجی در صنایع ایران فعالند که حذف آنها را باید زنگ هشداری جدی در این‌باره تلقی کرد.

انگیزه‌های مبهم

در همین رابطه و جهت تایید این خبر، فرشید شکر خدایی رئیس کمیسیون سرمایه گذاری و تامین مالی اتاق بازرگانی ایران به اقتصاد ۲۴ گفت: به هر جهت خبر خروج شرکت صافولا از صنعت روغن نباتی صحت دارد، اما هنوز اطلاعات دقیقی از مقاصد و انگیزه این شرکت برای خروج و فروش سهم خود از صنعت روغن نباتی ایران در دست نیست و اطلاعات دقیقی از این موضوع وجود ندارد.

به گفته رئیس کمیسیون سرمایه گذاری و تامین مالی اتاق بازرگانی ایران؛ به زودی و طی روز‌های آینده، گزارش‌های مربوط به این موضوع ارائه و چند و، چون آن در کمیسیون سرمایه گذاری اتاق بازرگانی مورد بررسی قرار می‌گیرد. دلایل این اتفاق در جلسه کارشناسی کمیسیون اتاق بازرگانی بررسی خواهد شد و سعی خواهیم کرد که از انگیزه‌ها و دلایل این اتفاق مطلع شویم.

وی تاکید کرد: برای هر فضای سرمایه گذاری این چنین اتفاقات دور از واقعیت نیست و باید توجه داشت که این نوع جابجایی سرمایه در بازار جهانی شایع و معمول است و نشانگر اتفاق خاصی نیست.

شکر خدایی تاکید کرد: این شرکت برای سرمایه گذاری وارد کشور شده بود و وقوع سرمایه گذاری و خروج آن پس از کسب سود مورد نظر روندی طبیعی در شرکت‌های سرمایه گذاری است و مشکل خاصی برای صنعت روغن نباتی پدید نخواهد آمد. صرفا با توجه به آن که این خروج سرمایه به ناگاه و بدون خبر قبلی بوده است، باید تحقیقاتی در مورد دلایل آن انجام شود و کسب اطلاعات کنیم.

اقتصاد ایران جذابیت ندارد

در همین رابطه نادر حیدری، کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با اقتصاد ۲۴، ابتدا به دلایل خروج سرمایه خارجی از کشور اشاره کرد و گفت: ایران مانند هر کشور دیگری، برای توسعه صنایع و رشد اقتصاد نیازمند ورود سرمایه‌گذار خارجیست. در دنیا هر کشوری که بیشتر بتواند سرمایه‌ها را جذب کند، در اقتصاد قدرتمندتر عمل می‌کند. از نمونه‌های بارز آن می‌توان به کشور سنگاپور که پایه‌های اقتصادش بر تجارت خارجی دایر شده، اشاره کرد. ایران به دلیل چالش‌های دیپلماتیک مستمر، کشور جذابی برای ورود سرمایه خارجی نیست و فعالان اقتصادی با ریسک‌های بالایی مواجه هستند.

وی ادامه داد: کشور طی چند سال اخیر بحران‌های اجتماعی و اقتصادی متعددی را از سر گذرانده، اما اینکه سرمایه‌گذاران، امروز کشور را ترک می‌کنند نشانگر آن است که آینده روشنی برای اقتصاد ایران نمی‌بینند. در یک الی دو ماه گذشته دلار مرز هشتاد هزار تومان را به راحتی رد کرد، ارز نیمایی برای واردات اقلام استراتژیک مانند دانه‌های روغنی و دارو برداشته شد، هزینه تامین مواد اولیه چندین برابر شده، بازار کالایی کساد است و فشار اقتصادی بر مردم روزبه‌روز سنگین‌تر می‌شود. در این بین ریسک فعالیت از جمله تولید، بسیار افزایش یافته و بدیهیست که هیچ سرمایه‌گذار خارجی، علاقه‌ای به بازار ایران نشان ندهد.

چالش‌ها و فرصت‌‎های بازار

این کارشناس اقتصادی در ادامه صحبت‌های خود، راهکار جلوگیری از افزایش تنش در بازار کالایی ایران را ورود سرمایه‌های خرد داخلی به صنعت دانست و در این‌باره توضیح داد: ایران، صنعتی قدیمی در تولید روغن‌های خوراکی دارد، اما خود، واردکننده دانه‌های روغنی است. از طرفی دیگر ماشین‌آلات و سایر بخش‌های مربوط به تولید در این بخش، از طریق واردات تامین می‌شود. حال که سرمایه مهمی از این بخش رفته، جبران آن از طریق یک سرمایه‌گذار خارجی دیگر دشوار است.

وی ادامه داد: یکی از راهکار‌هایی که دولت می‌تواند برای جبران به کار گیرد، افزایش سود بانکیست. با افزایش سود بانکی، مبالغ خردی که برای طلا، خودرو یا موارد دیگر سرمایه‌گذاری شده، وارد چرخه بانکی می‌شوند و با این مبالغ می‌توان صنایع مهم و استراتژیک کشور را تامین کرد. هر چند این راهکار، صد در صد کارآمد و برای همیشه قطعی نیست، اما برای جلوگیری از بحران، راهکار موقت و قابل قبولی به نظر می‌رسد.

ایران برای یک فعال اقتصادی، کشوری پر از ریسک و محدودیت است؛ به همان میزان که فرصت‌ها در ایران بالاست، چالش‌ها هم متعدد بوده و نمی‌توان از آن چشم‌پوشی کرد. تا الان برنامه‌ای جز گران شدن کالا‌ها و افزایش فشار‌ها بر مردم مشاهده نمی‌شود و به نظر می‌رسد دولت برای خروج سرمایه‌ها و حفظ روند تولید هم راهکاری نداشته باشد.

منبع: اقتصاد24