سینرژی فارابی نخستین صندوق انرژی ایران است که با سرمایه‌گذاری تخصصی در حامل‌های انرژی، امکان کسب سود از نوسانات قیمت نفت، گاز، برق و نرخ ارز را فراهم کرده است. پذیره‌نویسی این صندوق در روزهای پایانی مهرماه انجام و معاملات ثانویه آن از آذرماه آغاز شد. بازدهی این صندوق در یک ماه اخیر به بیش از ۴۰درصد رسید. سینرژی از نوع صندوق‌های قابل معامله است که در گواهی‌های سپرده بورس انرژی مانند نفت خام، میعانات گازی و صرفه‌جویی گاز و برق سرمایه‌گذاری می‌کند. گروه مالی فارابی در آیین معرفی نخستین صندوق انرژی ایران با فعالان بازار مالی و رسانه‌ها به گفت‌وگو درباره ویژگی‌های سرمایه‌گذاری در صنایع نفت، برق و گاز پرداخت. این آیین روز دوشنبه ۱۷ دی در هتل اسپیناس‌پالاس تهران برگزار شد.
چشم‌انداز فارابی پیش رفتن به سوی جهان‌ترازی است
در آغاز مراسم معرفی مزیت‌های سرمایه‌گذاری در نخستین صندوق انرژی ایران، رحمان بابازاده موسس و رئیس هیات مدیره گروه مالی فارابی در سخنانی درباره فعالیت فارابی در بازار سرمایه ایران گفت: ما نزدیک به دو دهه پیش با نام فارابی وارد بازار سرمایه ایران شدیم و عهد روز نخست را امروز هم مرور می‌کنیم؛ بهتر شدن مستمر، خلاقیت، نوآوری، فعالیت بر بستر تکنولوژی و حرکت به سوی جهان‌ترازی. ابتدا یک کارگزاری بودیم و اکنون یک گروه مالی با ۱۲ شرکت در حوزه‌های مدیریت دارایی، سرمایه‌گذاری، پرداخت، تکنولوژی، صرافی، بیمه، مشاوره سرمایه‌گذاری، خبر و رسانه، آموزش دیجیتال، انرژیهای نوین و پاک و... فعالیت می‌کنیم.
وی درباره چشم‌انداز گروه مالی فارابی بیان کرد: در حالی که به بیش از ۵ میلیون مشتری در حوزه‌های مختلف خدمات دادیم، مسیر توسعه کماکان برای ما باز است و از انگیزه‌های ما برای یک شرکت برتر و الگو، کاسته نشده است. مشتریان ما را انتخاب کردند، چون شایسته انتخاب بودیم و امروز یکی از آن روزهایی است که گرد هم آمدیم تا بار دیگر یکی از محصولات نوآورانه شرکت سبدگردان فارابی را بیشتر به بازار معرفی کنیم.
بابازاده با اشاره به مشکلات تامین انرژی کشور و ضرورت سرمایه‌گذاری اظهار کرد: همه می‌دانیم که کشور ما درگیر مشکلات ناشی از کمبود انرژی‌هایی مانند برق و گاز است. مدیران ارشد و همکارانم در فارابی با آگاهی از این معضل و در راستای همیاری جهت کم کردن باری کوچک از روی دوش کشورمان، باز به استقبال یک صندوق نوآورانه رفتند. تولد این پدیده جدید در بستر بورس انرژی، نوید دهنده اتفاقات خوبی در آینده بازار انرژی کشور است.
افزایش دوبرابری سقف پذیره‌نویسی سینرژی در روز نخست
در ادامه این مراسم، علی نقوی مدیرعامل بورس انرژی ایران در سخنان خود با اشاره به دشواری‌های بازار انرژی گفت: همه ما که در بازارهای مالی فعالیت می‌کنیم، می‌دانیم که هر کار جدیدی، سختی و ریسک‌های زیادی دارد. گروه مالی فارابی نیز این ریسک را پذیرفت که نخستین صندوق را در بورس انرژی تاسیس کند. ما در بورس انرژی ایران بیشتر برای فعالیت در حوزه نفت، گاز، برق و پتروشیمی شناخته شده بودیم تا فعالیت در بازار مالی؛ زیرا عمده مبادلات انرژی روی حوزه فراورده‌های نفتی و برق متمرکز بود.
نقوی به ضرورت سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی پرداخت و بیان کرد: با توجه به اینکه انرژی پیشران اقتصاد کشور ماست و همه صنایع ما به عنوان مصرف‌کننده یا تولیدکننده انرژی با آن سروکار دارند و اساسا اقتصاد ایران بر پایه نفت و گاز شکل گرفته، اهمیت حضور مردم در این حوزه بسیار مهم بود. ما از چند سال پیش در بورس کوشیدیم ابزارهای مبتنی بر داده‌های انرژی را طراحی کنیم. یکی از گام‌هایی که مورد توجه رسانه‌ها، مردم و حاکمیت قرار گرفت، گواهی‌های صرفه‌جویی در دوران کمبود انرژی است.
وی همچنین افزود: در تیرماه امسال معاملات گواهی صرفه‌جویی گاز را بعد از یک دوره ۴ساله شروع کردیم و به خوبی از آن استقبال شد. در حال حاضر معادل بیش از ۲۶۰ میلیون متر مکعب گاز گواهی صرفه‌جویی پذیرش کردیم که حجم معاملات خوبی را به خود اختصاص داد. تا امروز گواهی حدود ۱۰۰میلیون متر مکعب گاز در بورس انرژی نیز معامله شد که بسیار دور از انتظار فعالان بود.
مدیرعامل بورس انرژی با تاکید بر اهمیت گواهی‌های صرفه‌جویی اظهار کرد: یکی از موضوعاتی که روی آن کار می‌کنیم، گواهی صرفه‌جویی برای سایر حامل‌های انرژی است. گواهی صرفه‌جویی به برق و گاز محدود نمی‌شود و می‌تواند سایر فرآورده‌ها را شامل شود. ما برای انتشار گواهی صرفه‌جویی برق، بنزین و گازوئیل با دولت مذاکره کردیم و درحال طراحی مجموعه‌ای از گواهی‌های حوزه انرژی هستیم.
نقش صندوق مبتنی بر کالا بسیار مهم است، زیرا به دلیل قیمت‌های جهانی حامل‌های انرژی، مردم باید ریسک خرید حامل‌های انرژی را بپذیرند. پس در طراحی ابزارها، علاوه بر قیمت حامل‌های انرژی، قیمت ارز هم موثر است. مردم می‌توانند با سرمایه‌گذاری در این حوزه، خود را نسبت به نوسانات حامل‌های انرژی و ارز بیمه کنند. پس در اینجا نقش یک صندوق کالایی بسیار مهم است. زیرا آن‌ها با دانش، اطلاعات و تحلیل‌های خود می‌توانند ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش دهند. توصیه ما هم همیشه این است که مردم به صورت غیرمستقیم سرمایه‌گذاری کنند.
نقوی در ادامه سخنان خود درباره پذیره‌نویسی سینرژی در بورس انرژی گفت: در زمان پذیره‌نویسی استقبال خوب خریداران سبب شد که سازمان بورس در روز پذیره‌نویسی با افزایش سقف این صندوق از ۱۰۰میلیارد به ۲۰۰میلیارد تومان موافقت کند. پس از آغاز معاملات ثانویه صندوق، افزایش ثبت تا ۵۰۰ میلیارد تومان هم انجام شد و اکنون افزایش سقف آن به یک هزار میلیارد تومان هم می‌رسد. از آغاز معاملات ثانویه صندوق سینرژی در بورس انرژی تا امروز بالغ بر یک میلیارد و ۲۲۳ میلیون از واحدهای این صندوق مورد معامله قرار گرفته و تقریبا سه بار کل واحدهای صندوق مورد معامله قرار گرفته که نقد شوندگی بسیار بالای صندوق را نشان می‌دهد. گردش معاملات این صندوق از روز تاسیس تا امروز بالغ بر یک هزار و ۶۷۰ میلیارد تومان است و بیش از ۱۴ هزار و ۶۰۰ نفر اشخاص حقیقی دارنده واحدهای این صندوق هستند. همچنین بالغ بر ۵۲ شخص حقوقی هم در این صندوق سرمایه‌گذاری کردند.
گواهی صرفه‌جویی انرژی مانع تعطیلی کارخانه‌ها می‌شود
در ادامه نشست، محمدرضا بیک‌زاده مدیر سرمایه‌گذاری شرکت سبدگردان فارابی به بیان ضرورت تاسیس صندوق پرداخت. او گفت: صندوق سینرژی اولین صندوق کالایی انرژی در ایران است. اخیرا به همت بورس انرژی، گواهی سپرده نفت خام سنگین ایران، میعانات گازی، گواهی صرفه‌جویی برق و گاز در بورس انرژی پذیرش شد. اما نکته اینجاست که تنها اشخاص حقوقی می‌توانستند گواهی‌های سپرده را بخرند و اشخاص حقیقی صرفا از طریق کدهای PRX امکان خرید داشتند. به همین دلیل سرمایه‌گذاری در این ابزارها سخت بود و بازار شکل نگرفت. صندوق سینرژی به عنوان یک واسط و راه حل ایجاد شد تا سرمایه‌گذاران دسترسی راحت‌تری به گواهی سپرده‌های نفت، گاز، میعانات گازی و برق داشته باشند.
بیک‌زاده درباره گواهی‌های سپرده بیان کرد: اولین گواهی سپرده ما، گواهی سپرده نفت خام سنگین ایران است که خرید آن به صورت B۲B است و تابلوی معاملاتی چندان فعالی ندارد. ما به عنوان مدیر صندوق با فروشندگان مذاکره می‌کنیم. بزرگترین دارنده گواهی‌ها شرکت ملی نفت است که ما آن را خریداری می‌کنیم. دومین گواهی سپرده برای میعانات گازی است که پذیرش شده و قابل معامله است و صندوق انرژی در آن‌ها سرمایه‌گذاری کرده است. ولی نکته مهم درباره این گواهی‌ها که خریداران باید بدانند، این است که تنها ابزار دلاری بازار سرمایه براساس نرخ دلار توافقی است که نرخ آن پایین‌تر دلار بازاراست.
وی همچنین درباره اهمیت گواهی‌های صرفه‌جویی برای صنایع اظهار کرد: با توجه به ناترازی‌های کشور به برخی کالاها نیاز زیادی داریم که یکی از آن‌ها گواهی صرفه‌جویی گاز است. در زمستان بسیاری از کارخانه‌ها به دلیل کمبود گاز تعطیل هستند. گواهی صرفه‌جویی گاز ایجاد شده تا کارخانه‌ها با خرید آن بتوانند مانع تعطیلی خطوط تولید شوند و از مزیت قیمت گواهی‌ها هم استفاده کنند. گواهی صرفه‌جویی برق نیز برای غلبه بر بحران ناترازی برق است. تاکنون برق به عنوان کالا شناخته نشده بود؛ زیرا دست بازار کوتاه و قیمت‌گذاری دستوری بود. سرمایه‌گذاری هم شکل نمی‌گرفت. در حال حاضر اصلی‌ترین خریدار این گواهی‌ها صندوق سینرژی است. سینرژی یک واسطه است که هم سرمایه‌گذاران خرد را به این بازار جذب کند و هم بازارگردانی کند.
مدیر صندوق سینرژی همچنین به بازدهی این صندوق نیز اشاره کرد و گفت: سینرژی تازه متولد شده ولی توانسته است با صندوق‌های بزرگ و پربازده بازار سرمایه برابری کند و بهترین بازدهی یک ماهه را کسب کند. یکی از دلایل آن رشد دلار توافقی و قیمت مناسب خریداری گواهی‌ها است.
سینرژی، بازارساز بورس انرژی
وحید حسن‌پور مدیرعامل شرکت سبدگردان فارابی نیز در سخنان خود در بخش گفت‌وگو با فعالان بازار مالی به نقش بازارسازی سینرژی اشاره کرد و گفت: صندوق انرژی در مقایسه با بازار سهام روند رو به رشدی دارد و بازارساز انرژی است. بسیاری از عرضه‌کنندگان هنوز با بورس انرژی آشنا نیستند، ولی با این قدم گروه مالی فارابی، بازیگران این حوزه به تدریج افزایش می‌یابند.
بخش پایانی این نشست به شبکه‌سازی و مذاکره مدیران گروه مالی فارابی، بورس انرژی، فعالان بازار سرمایه و نمایندگان شرکت‌ها و رسانه‌ها اختصاص یافت.
