عصر ایران - بیماری کرون، نوعی بیماری التهابی روده (آی بی دی)، یک بیماری مادام العمر است که منجر به التهاب و تحریک دستگاه گوارش می شود. بیماری کرون به طور معمول روده کوچک و قسمت ابتدایی روده بزرگ را که مسئول جذب مواد مغذی مانند ویتامین ب12 است، تحت تأثیر قرار می دهد.
ویتامین ب12 به طور طبیعی در برخی غذاها وجود دارد و همچنین به عنوان مکمل غذایی نیز در دسترس است. این ویتامین نقش مهمی در عملکردهای مختلف بدن، از جمله رشد سیستم عصبی مرکزی، تشکیل گلبول های قرمز خون و سنتز دی ان ای ایفا می کند.
این مقاله توضیح می دهد که چرا فرد مبتلا به بیماری کرون ممکن است دچار کمبود ویتامین ب12 شود و پزشکان چگونه می توانند آن را تشخیص دهند. همچنین به بررسی تشخیص، پیشگیری و معکوس کردن کمبود ویتامین ب12 می پردازد.
کمبود ویتامین ب12 در افراد مبتلا به بیماری کرون شایع است. این بیماری به طور معمول ایلئوم، آخرین قسمت روده کوچک را که ویتامین ب12 را جذب می کند، تحت تأثیر قرار می دهد.
برخی از افراد مبتلا به بیماری کرون ممکن است تحت عمل جراحی برداشتن قسمتی یا تمام ایلئوم قرار گیرند که جذب ویتامین ب12 را دشوار می کند.
فرد مبتلا به کمبود ویتامین ب12 ممکن است علائمی مانند موارد زیر را نشان دهد:
خستگی
اسهال
سردرد
گلوسیت، تورم و التهاب زبان
زردی
خلق و خوی پایین
کمبود انرژی
کاهش وزن
بی حسی و سوزن سوزن شدن در دست ها و پاها
تغییرات رنگ پوست، مانند رنگ پریدگی در افرادی با پوست روشن و رنگ خاکستری در افرادی با پوست تیره
فرد مبتلا به کمبود ویتامین ب12 همچنین ممکن است علائم عصبی مختلفی را تجربه کند، از جمله:
از دست دادن رفلکس های تاندون عمقی
دشواری در تمرکز
از دست دادن حافظه
تحریک پذیری
مشکلات تعادل و راه رفتن
اگر فردی هر یک از علائم فوق را تجربه کرد، باید به پزشک مراجعه کند. پزشک می تواند دیگر دلایل احتمالی علائم را رد کند.
پزشک به طور معمول فرآیند تشخیص را با پرسش در مورد علائم و سابقه پزشکی فرد و سپس انجام معاینه فیزیکی آغاز می کند.
اگر فرد دچار مشکل تمرکز یا هر گونه گزگز یا بی حسی در دست یا پاهای خود باشد، ممکن است یک معاینه عصبی نیز انجام شود.
آزمایش خون
متخصصان مراقبت های بهداشتی برای تأیید تشخیص، آزمایشات آزمایشگاهی را تجویز می کنند.
آزمایشات اولیه خون ممکن است شامل شمارش کامل خون (سی بی سی) برای بررسی کم خونی باشد.
سطح ویتامین ب12 کمتر از 200 پیکوگرم در میلی لیتر نشان دهنده کمبود است. آزمایش سی بی سی احتمالاً کاهش هموگلوبین و هماتوکریت را در فرد مبتلا به کمبود ویتامین ب12 نشان می دهد.
اگر سطح ویتامین ب12 فرد نامشخص باقی ماند، پزشک ممکن است آزمایشات دیگری مانند آزمایش خون اسید متیل مالونیک (ام ام ای) را تجویز کند. این آزمایش سطح ام ام ای در خون را اندازه گیری می کند که بدن در حین متابولیسم تولید می کند. ویتامین ب12 در متابولیسم نقش دارد. از این رو، اگر بدن دچار کمبود ویتامین ب12 باشد، سطح ام ام ای احتمالاً افزایش می یابد.
نوع دیگری از آزمایش، آزمایش هموسیستئین است که سطح اسید آمینه ای به نام هموسیستئین را در خون اندازه گیری می کند. ویتامین ب12 هموسیستئین را تجزیه می کند تا اجزایی را تولید کند که بدن از آنها استفاده می کند. کمبود ویتامین ب12 احتمالاً منجر به افزایش سطح هموسیستئین در خون می شود.
فرد می تواند برای پیشگیری یا حتی معکوس کردن کمبود ویتامین ب12 اقداماتی انجام دهد.
مکمل ها
بنابر اعلام دفتر مکمل های غذایی آمریکا، مقدار توصیه شده روزانه ویتامین ب12 برای افراد بالای 18 سال 2.4 میکروگرم است.
ویتامین ب12 در دوزهای مختلف در مکمل ها موجود است. این مکمل ها یا حاوی ویتامین ب12 به تنهایی یا ترکیبی از ویتامین های ب-کمپلکس هستند.
مکمل هایی که فقط حاوی ویتامین ب12 هستند، دارای دوزهایی در محدوده 500 تا 1000 میکروگرم هستند. در مقابل، مکمل هایی که حاوی چندین ویتامین ب-کمپلکس هستند، 50 تا 500 میکروگرم ویتامین ب12 را فراهم می کنند.
این مکمل ها به طور معمول نیازی به نسخه ندارند و افراد می توانند آنها را بدون نسخه در سوپرمارکت ها یا داروخانه ها خریداری کنند. ویتامین ب12 همچنین به شکل قرص و نمونه های زیرزبانی موجود است. با این حال، فرد پیش از مصرف آن باید با پزشک مشورت کند تا از دوز مناسب اطمینان حاصل کند.
تزریق
فردی که دچار کمبود شدید ویتامین ب12 یا مشکل جذب این ویتامین است، ممکن است به تزریق ویتامین ب12 نیاز داشته باشد. این تزریق که پزشکان آن را در عضله انجام می دهند، به طور معمول حاوی ویتامین ب12 به عنوان سیانوکبالامین یا هیدروکسوکبالامین است.
در یک مطالعه در سال 2019، شرکت کنندگان مبتلا به بیماری کرون بهبود علائم خود را اندکی پس از دریافت تزریق ویتامین ب12 گزارش کردند.
یک فرد همچنین می تواند با رعایت رژیم غذایی سرشار از ویتامین ب12، دریافت این ویتامین را افزایش دهد. از جمله این غذاها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
جگر گاو
گوشت گاو
غذاهای دریایی، مانند:
صدف
ماهی تن
ماهی سالمون
غلات صبحانه غنی شده
لبنیات، مانند:
شیر
ماست
پنیر
سبزیجات، مانند:
کاهو
مارچوبه
اسفناج
سبزیجات برگ سبز تیره
دیگر دلایل احتمالی کمبود ویتامین ب12 عبارتند از:
کم خونی پرنیشیوز
مصرف طولانی مدت برخی داروها، مانند متفورمین
پیروی از یک رژیم غذایی وگان یا گیاهخواری
برخی عفونت ها، مانند عفونت با کرم نواری Diphyllobothrium latum
بیماری سلیاک
سن بالا
مصرف زیاد الکل
ممکن است مکمل های غذایی دیگری نیز برای فرد مبتلا به بیماری کرون مفید باشند. این مکمل ها می توانند به اطمینان از دریافت مقدار مناسبی از ویتامین ها و مواد مغذی، به ویژه اگر فرد به اندازه کافی از طریق رژیم غذایی جذب نمی کند، کمک کنند.
برخی از مکمل هایی که ممکن است برای فرد مبتلا به بیماری کرون مفید باشند، عبارتند از:
کلسیم
اسید فولیک
آهن
ویتامین آ
ویتامین د
ویتامین ئی
ویتامین کا
روی
در ادامه پاسخ برخی سوالات متداول در مورد کمبود ب12 ارائه شده است.
آیا بیماری کرون می تواند باعث کمبود ب12 شود؟
بیماری کرون به طور معمول ایلئوم، آخرین قسمت روده کوچک که ویتامین ب12 را جذب می کند، تحت تأثیر قرار می دهد. این نیز می تواند منجر به کمبود ب12 شود.
شایع ترین کمبود ویتامین در بیماری کرون چیست؟
کمبودهای شایع در بیماری های التهابی روده شامل کلسیم، ب12، ویتامین د، فولات و آهن است.
یک فرد مبتلا به بیماری کرون باید چقدر ویتامین ب12 مصرف کند؟
برای افراد مبتلا به بیماری کرون دوز بالای 1000 میکروگرم ب12 می تواند به بهبود کمبود کمک کند.
کدام بیماری خود ایمنی می تواند موجب کاهش ویتامین ب12 شود؟
کم خونی پرنیشیوز یک بیماری خود ایمنی نادر است که می تواند منجر به کاهش سطح ویتامین ب12 شود.
