خبرگزاری مهر، گروه استانها: استان بوشهر، با پیشینهای غنی در عرصه فرهنگ و هنر، همواره جایگاهی ویژه در برگزاری آئینهای مذهبی و عزاداری داشته است.
سبک خاص مداحی و نوحهخوانی این خطه از جنوب کشور، که با تلفیقی از موسیقی سنتی و حزن و اندوه خاص ایام سوگواری شکل گرفته، نه تنها در سطح ملی بلکه در منطقه نیز مورد توجه و استقبال قرار گرفته است.
در این میان، نام ناخدا عباس دریانورد، نوحهسرا و نوحهخوان پیشکسوت بوشهری، به عنوان یکی از ارکان اصلی این سبک، همواره زنده و جاودان خواهد ماند.
ناخدا عباس دریانورد در سال ۱۲۵۵ هجری شمسی در بوشهر متولد شد و تحصیلات ابتدایی را در مکتب خانه فرا گرفت و همین که به سن ۱۲ سالگی رسید به همراه پدرش به دریانوردی پرداخت. وی بعدها به کاپیتان عباس (ناخدا عباس) شهرت یافت. او به علت مسافرت بسیار به کشورهای دیگر و همنشینی با مردم دیگر نقاط دنیا به زبانهای انگلیسی، هندی و آلمانی مسلط بود.
وطن دوستی، ایمان و تقوا، درستکاری، وظیفه شناسی، صداقت و عشق به خاندان عصمت و طهارت از ویژگیهای بارز ناخدا عباس دریانورد ذکر شده است؛ شخصیتی که عمر خود را وقف خدمت به خاندان عصمت و طهارت (ع) کرد و با نوحهها و اشعار خود، شور و حرارتی خاص به مجالس عزاداری بخشید.
او که به عنوان پدر نوحهخوانی جنوب ایران شناخته میشود، با آشنایی با موسیقی، ریتم و آهنگ را وارد عزاداری سنتی بوشهر کرد و آثاری ارزشمند از خود به یادگار گذاشت که پس از سالها همچنان در دل عزاداران این خطه زنده و جاری است.
از جمله آثار ماندگار ناخدا عباس دریانورد که همچنان مورد توجه قرار دارند میتوان به نوحههایی همچون «علیای رود رشیدم»، «لالایی در وصف علی اصغر» و «نوبت جنگ» اشاره کرد که در عزاداریهای بوشهریها جایگاه ویژهای دارد.
به پاس خدمات ارزنده این پیرغلام اهل بیت (ع) و به منظور پاسداشت هنر ستایشگری، سالروز وفات ناخدا عباس دریانورد به عنوان «روز ستایشگری استان بوشهر» نامگذاری شده است.
در این روز، مراسم و برنامههای متنوعی با هدف تجلیل از مقام شامخ ستایشگران و فعالان عرصه عزاداری برگزار میشود. یکی از مهمترین این برنامهها، مراسم «بوشهر حسینیه مقاومت» است که با حضور مسئولین، هنرمندان، مداحان و عموم مردم برگزار میگردد.
مراسم «بوشهر حسینیه مقاومت» به عنوان یک رویداد فرهنگی و مذهبی مهم در استان بوشهر، فرصتی برای تجلیل از فعالان این عرصه در بخشهای مختلف فراهم میآورد.
در این مراسم، از فعالان رسانهای که در پوشش و انعکاس آئینهای مذهبی تلاش میکنند، از شاعران و نویسندگانی که در خلق آثار ادبی با مضامین مذهبی نقش دارند، از هیئتهای مذهبی که در برگزاری باشکوه مراسم عزاداری فعالیت میکنند و همچنین از پژوهشگرانی که در زمینه تاریخ و فرهنگ عزاداری به تحقیق و پژوهش میپردازند، تقدیر به عمل میآید.
برگزاری این مراسم، نه تنها ادای احترامی به مقام ناخدا عباس دریانورد و سایر ستایشگران است، بلکه گامی مهم در جهت حفظ و ترویج فرهنگ غنی عزاداری در استان بوشهر و انتقال آن به نسلهای آینده محسوب میشود. این مراسم، همچنین فرصتی برای هماندیشی و تبادل نظر بین فعالان این عرصه و ارتقای سطح کیفی فعالیتهای مذهبی فراهم میآورد.
گسترش عزاداری جنوب توسط ناخدا عباس
مدیرکل تبلیغات اسلامی استان بوشهر در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: روز ۱۷ رجب سالروز وفات ناخدا عباس دریانورد بهعنوان روز ستایشگری و نوای آئینی استان انتخاب شده است.
حجتالاسلام محمد قادری به جایگاه ویژه ناخدا عباس دریانورد در عرصه ستایشگری اشاره کرد و ادامه داد: وی انسجامی در عزاداری پهنه جنوب کشور ایجاد کرد و آن را گسترش داد.
وی به سفرهای ناخدا عباس دریانورد به نقاط مختلف اشاره کرد و افزود: با توجه به این سفرها، وی در انسجام و شکلگیری عزاداری در منطقه جنوب نقش ویژهای داشت و آن را در بوشهر، خوزستان، هرمزگان و حتی در هند و زنگبار نیز گسترش داد.
قادری با بیان اینکه ناخدا عباس به زبانهای متعددی تسلط داشت ادامه داد: وی همچنین ناخدای کشتی بوده که ویژگیهای خاصی داشته است و چنین شخصیتی کمک میکند تا در خوانش محتوای مقاومتی هیئتها، شور و شعور تبلور یابد.
برگزاری مراسم ملی حسینیه مقاومت
مدیرکل تبلیغات اسلامی استان بوشهر از برگزاری مراسم و برنامههای متنوعی به این مناسبت در استان بوشهر و دیگر نقاط کشور خبر داد و اضافه کرد: سال گذشته مراسم به صورت استانی برگزار شد و پس از آن میزبان ستایشگران و مداحان پنج استان جنوبی کشور بودهایم.
وی با اشاره به برگزاری مراسم آغازین حسینیه مقاومت در شهر اهواز بیان کرد: این مراسم با حضور ذاکران و فعالان هیئتهای مذهبی استانهای بوشهر و خوزستان برگزار شد.
حجتالاسلام قادری گفت: مراسم حسینیه مقاومت امسال با حضور مهمانان از نقاط مختلف کشور برگزار میشود و برنامههای تخصصی در بوشهر برگزار خواهد شد.
وی تاکید کرد: امسال به همین مناسبت چهار نشست تخصصی شامل هنر و رسانه، شعر هیئت، محفل ستایشگران پهنه جنوب و محفل حسینیه مقاومت با حضور هیئتهای شاخص استان و مدعوین برتر کشور برگزار خواهد شد.
مدیرکل تبلیغات اسلامی استان بوشهر اظهار کرد: اختتامیه رویداد حسینیه مقاومت با حضور رئیس سازمان تبلیغات اسلامی روز جمعه ۲۸ دی پس از نماز مغرب و عشاء آئین در مسجد شیخ سعدون بوشهر برگزار میشود.
اعطای نشان ناخدا به تاثیرگذارترین فرد
دبیر رویداد بوشهر حسینیه مقاومت نیز به خبرنگار مهر گفت: امسال نشان ناخدا به کسی اهدا میشود که بیشترین تأثیرگذاری را در همه گیری عزاداری جنوب داشته است.
حجتالاسلام حسن صادقزاده بیان کرد: فراخوان این همایش در چهار محور شامل هنر و رسانه، هیئت، ادبیات و پژوهش منتشر شد و شاهد ارسال ۱۳۹ اثر از ۱۰۵ نفر به دبیرخانه این رویداد هستیم.
وی با اشاره به دریافت آثاری از ۱۰ استان به این رویداد بیان کرد: در بخش هنر و رسانه ۳۶ اثر، در بخش ادبیات ۳۶ اثر، در بخش هیئت ۹ اثر و در بخش پژوهش پنج اثر پذیرفته و به داوری گذاشته شده است.
معاون فرهنگی، آموزشی و پژوهشی تبلیغات اسلامی استان بوشهر ادامه داد: ۱۸ نفر به عنوان برگزیده رویداد بوشهر حسینه مقاومت انتخاب و مورد تجلیل قرار خواهند گرفت.
وی ادامه داد: در این مراسم از کسی که بیشترین تأثیرگذاری را در معرفی عزاداری جنوب داشته است تجلیل میشود و در این راستا شخصیتهای متعددی مورد بررسی قرار میگیرند و یک نفر نشان ناخدا عباس را دریافت خواهد کرد.
ناخدا عباس در ۱۳ فروردین ۱۳۳۲ در اهواز درگذشت و در آرامگاه علی بن مهزیار اهوازی دفن شد. بر روی سنگ قبر وی، بیتی از یکی از اشعارش نوشتهشده است: من از خدمت این آب و خاک نیاسودهام جز به وقت هلاک.