به گزارش همشهری آنلاین، امیرهوشنگ دانایی در سال ۱۴۰۱ فیلم مستند «موج سرنوشت» را به تهیه‌کنندگی خبرگزاری صدا و سیما کارگردانی کرد که بارها از شبکه خبر و همینطور در محافل فرهنگی لهستان به نمایش درآمد. پس از آن او تصمیم به ساخت قسمت دوم این فیلم براساس تحقیقات وسیع، جمع‌آوری اسناد و مدارک و فیلمبرداری از مکان‌های مرتبط کرد.
دانایی در باره قسمت دوم مستند موج سرنوشت می‌گوید : «در سال ۱۳۲۱ شمسی برابر با ۱۹۴۲ میلادی در بحبوحه جنگ جهانی دوم یکصد و بیست هزار لهستانی پس از آزادی از اردوگاه کار اجباری گولاک اتحاد جماهیر شوروی از طریق بندر انزلی وارد ایران شدند و این نخستین بار در تاریخ است که اروپاییان از فرط درماندگی و بی‌مکانی ایران را به عنوان محل مهاجرت وسکونت انتخاب می‌کنند.»
دانایی علت حضور لهستانی‌ها در ایران را چنین می‌گوید: «در سال ۱۹۳۹ میلادی آلمان نازی غرب لهستان و سپس اتحاد جماهیرشوروی، شرق لهستان را اشغال و تصاحب کردند و لهستان بین آلمان نازی و اتحاد جماهیر شوروی به دو نیمه تقسیم شد.»
دانایی در ادامه می‌گوید: «رهبران دو کشور اشغالگر یعنی هیتلر و استالین مردم لهستان را از هر قشر، طبقه و شغلی به اردوگاه‌های کار اجباری آشویتس و گولاک انتقال دادند که با غیرانسانی‌ترین وضعیت زندانی شدند.»
کارگردان فیلم مستند موج سرنوشت ۲ در ادامه می‌گوید: «با حمله هیتلر به اتحاد جماهیرشوروی استالین تصمیم می‌گیرد لهستان‌هایی را که در اردوگاه کار اجباری گولاک در سیبری با بدترین شرایط انسانی و به قولی در وضعیتی جهنمی روزگار سپری می‌کردند آزاد کند و تمام توان و قوا خود را برادامه جنگ و رویارویی با هیتلر متمرکز کند.
بدین ترتیب یکصد و بیست هزار لهستانی از طریق بندر انزلی وارد ایران شدند و ایرانیان که مهمان‌نوازی آنان بی نظیر در دنیا شناخته شده است با وجود بدترین شرایط در ایران به دلیل جنگ، کمبود آذوقه، بیماری و...یکی از بهترین مهمان‌نوازی‌ها را به عمل آوردند و به گفته لهستانیان آزادشده از اردوگاه‌های کار اجباری گولاک از جهنم سیبری وارد بهشت ایران شدند.»
از انزلی تا ورشو
امیرهوشنگ دانایی در باره چگونگی نحوه ساخت فیلم موج سرنوشت ۲ می گوید: «کار تصویربرداری از مهر ۱۴۰۲ از بندر انزلی، اولین محل ورود لهستانی به ایران، آغاز شد و دربندر انزلی از قبرستان لهستانی‌ها ادامه پیدا کرد. با افراد سالخورده که لهستانی‌ها را دوران کودکی و نوجوانی خود از نزدیک دیده‌اند هم به عنوان تاریخ شفاهی مصاحبه شد.
در ادامه از موزه جنگ جهانی دوم ونگارد واقع در لاهیجان که توسط یک جوان ایرانی علاقه‌مند به تاریخ راه‌اندازی شده است و بخش مربوط به لهستان تصویربرداری شد و همچنین اسناد و مدارکی تاریخی از سوی مدیر موزه در اختیار گروه گذاشته شد. درادامه با سفر به اصفهان که از آن به دلیل نگهداری سه هزار کودک و نوجوان بی‌سرپرست لهستانی به مدت دوسال در این شهر، به عنوان شهر بچه‌های لهستان در تاریخ یاد می‌شود، از مکان‌های باقیمانده تصویربرداری و با پژوهشگران و نویسندگان مجله «برای فردا» گفت‌وگو شد.
در تهران هم از گورستان دولاب که نزدیک به دوهزار لهستانی در آن دفن هستند، تصویربرداری شد و با آخرین بازماندگان لهستانی و خانواده آنان و همچنین نویسندگان، لهستان‌شناسان و پژوهشگرانی که در زمینه لهستان مطلب به چاپ رسانده اند گفت‌وگو شد.»
کارگردان فیلم مستند موج سرنوشت ۲ در ادامه می‌گوید: «با چندین سفر به لهستان در شهرهای ورشو، کراکوف و بندرگدانسک از اردوگاه آشویتس، بازداشتگاه گشتاپو (پلیس مخفی آلمان نازی)، گورستان پالمیری که محل گور دسته جمعی لهستانی‌ها توسط آلمان نازی در جنگل‌های پالمیر است، موزه کاتین، گورستان کشته‌شدگان جنگ جهانی دوم، بنای قیام ورشو، گورستان یوان سیک، زندان پاویاک تصویربرداری شد و همینطور با لهستانی‌های بازمانده که در ایران زندگی کردند، مصاحبه کردیم.»
دانایی می گوید در مراحل ساخت فیلم از مشاوره‌های علیرضا دولتشاهی، لهستان‌شناس ایرانی و ایونا نویسکا، ایران‌شناس، نویسنده، پژوهشگر و مترجم لهستانی بهره فراوانی برده است.
دانایی در پایان این مصاحبه می‌گوید: «طبق برنامه‌ریزی قرار است تا پایان سال در لهستان تصویربرداری و جمع آوری اسناد و مدارک باقی مانده را به اتمام برسانم و از سال آینده مراحل فنی تدوین، صداگذاری وساخت موزیک آن انجام شود.»
امیرهوشنگ دانایی از آخرین دانش‌آموخته‌های سینمای آزاد تهران در سال ۱۳۵۶ است که ازسال ۱۳۶۳ فعالیت کارگردانی خود را در شبکه دوم سیما آغاز کرد و ساخت تعدادی سریال، فیلم کوتاه مستند و داستانی را به انجام رسانده است. دانایی از سال ۱۳۸۲ به عنوان خبرنگارو تصویربردار خبرگزاری‌های صدا و سیما و ایران‌پرس درکشورهای قزاقستان و لهستان فعالیت می‌کند.
او همچنین از عکاسان سینمای ایران است و برخی عکس‌های او با موضوعات مختلف در جشنواره‌ها صاحب مقام ممتاز شده است. دانایی همچنین به عنوان دستیار کارگردان با مسعود کیمیایی و مرحوم علی حاتمی‌کارگردانان مطرح سینمای ایران همکاری داشته است.
