به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، موزه میراث روستایی گیلان در زمینی به مساحت حدود ۲۶۳ هکتار احداث شده و یکی از جاذبههای گردشگری برجسته این استان به شمار میرود. این موزه نمونهای کوچک؛ اما واقعی از شیوه زندگی و فرهنگ سنتی روستاهای گیلان است.
بخش معماری موزه مجموعهای از بناهایی است که قدمت آنها به طور متوسط به ۱۵۰ سال میرسد. این سازهها ۲۸ مجموعه را تشکیل میدهند و شامل خانهها و بناهای جانبی از مناطق مختلف استان هستند. بناها در نقاط مختلف گیلان شناسایی، مستندسازی، واچینی و سپس در موزه بهطور دقیق دوباره چینی شدند.
در موزه میراث روستایی گیلان علاوه بر بازدید از فضاهای روستایی و آشنایی با فرهنگ و معماری مناطق مختلف استان، میتوانید با لباسهای محلی عکاسی کنید، از غذاهای محلی لذت ببرید و از بازارچه صنایع دستی خرید کنید. این اکوموزه بزرگ همچنین یکی از بهترین مقاصد تفریحی برای کودکان است. کارگاههای آموزشی و تولید صنایع دستی مانند گمجسازی، سفالگری، مرواربافی، رشتیدوزی و...، محوطههای بازی، نمایشهای بومی، مراکز تحقیقاتی کشاورزی و دامپروری، پژوهشگاه معماری و مردمشناسی، پارک کودک، باغهای پرورش گیاهان دارویی و درختان بومی، اردوگاه تفریحی، معماری چوب ملل و دو مجموعه مهمانپذیر با الهام از معماری روستایی در این موزه پیشبینی شده است.
هدف از ایجاد موزه میراث روستایی گیلان تنها حفظ بناهای روستایی نیست، بلکه حفظ فرهنگ بومی، فنون ساخت و دانش نانوشتهای است که در روستاهای گیلان وجود داشته است. در این مجموعه، علاوه بر معماری روستایی مناطق مختلف استان، سایر عناصر فرهنگی مرتبط با ابزارهای زندگی و کار، خوراک، پوشاک و... نیز به نمایش گذاشته شدهاند.
این موزه در سال ۱۳۸۴ به همت دکتر طالقانی و مهندس پویا میریوسفی اولین کارگاه خود را راهاندازی کرد و فاز نخست آن در تاریخ ۲۵ اردیبهشت ۱۳۸۵ افتتاح شد. از آن زمان تاکنون فرآیند توسعه اکوموزه همچنان ادامه دارد. ایده تاسیس این موزه پس از زمینلرزه خرداد ۱۳۶۹ رودبار توسط دکتر محمود طالقانی، استاد دانشگاه تهران مطرح شد، چرا که این زمینلرزه باعث تخریب بسیاری از بناهای سنتی شد. دکتر طالقانی با هدف حفظ و معرفی فرهنگ و معماری گیلان، تصمیم به ایجاد این پروژه گرفت. او با دانش عمیق خود و رویکرد پستمدرن، موزهای پویا و متفاوت بنا نهاد که نسلهای جوانتر را با تاریخ و فرهنگ این سرزمین آشنا کند.
فاز مطالعاتی احداث موزه میراث روستایی گیلان در سال ۱۳۸۱ به همت اداره کل میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری استان گیلان آغاز شد و در این فرایند دانشگاه تهران، اکوموزه آلزاس فرانسه و سازمان یونسکو همکاری داشتند. پس از مطالعات اولیه، تصمیم گرفته شد که جنگلهای سراوان به دلیل توپوگرافی مشابه با گیلان و دسترسی خوب، مکان مناسبی برای اجرای پروژه باشد. متخصصان نیز برای بررسی شرایط خانههای روستایی به نقاط مختلف استان سفر کردند.
معماری موزه میراث روستایی گیلان با سایر موزهها تفاوت دارد. برخلاف موزههای مرسوم که معماریهای کلاسیک و تزئینات دارند، در اینجا شما در دل جنگل سراوان قرار میگیرید و از میان خانههایی با قدمت ۱۵۰ سال عبور میکنید. این خانهها با مصالحی مانند چوب، کاه، و شیروانی ساخته شدهاند و شامل فضاهایی مانند انبار برنج، محل خشککردن چای، طویلهها و زمینهای کاشت صیفیجات هستند. به همین دلیل، معماری این موزه را میتوان معماری اصیل گیلانی نامید.