بررسی تازهترین آگهیهای مسکن در این مناطق نشان میدهد که بازار مسکن در شمال پایتخت فاصلهای نجومی از بازار مناطق متوسط و جنوبی شهر گرفته است. به طور مثال، هزینه «اجاره» یک واحد آپارتمان در محلههایی مانند الهیه یا زعفرانیه، بهقدری بالاست که میتوان با آن بودجه، در مناطق مرکزی و حتی غربی تهران چند واحد مسکونی خریداری کرد.
این اختلاف قیمت نه تنها ناشی از متراژ بالای خانهها و امکانات لوکس آنها است، بلکه عوامل دیگری همچون دسترسی به خیابانهای عریض، ویوهای فوقالعاده به شهر یا کوهستان، و وجود زیرساختهای رفاهی و تفریحی ممتاز نیز نقش مهمی در این شکاف ایفا میکنند. بسیاری از این خانهها دارای امکاناتی چون استخر، سونا، جکوزی، سالنهای ورزشی خصوصی، و حتی آسانسورهای اختصاصی هستند که آنها را از خانههای معمولی کاملاً متمایز میسازد.
اما این وضعیت شکاف طبقاتی و اقتصادی میان مناطق مختلف تهران را بیش از پیش آشکار میکند. در حالی که برخی از شهروندان حتی توانایی تأمین هزینههای یک خانه کوچک در مناطق پایینشهر را ندارند، در شمال شهر، آپارتمانهایی با اجارهبهای میلیاردی به راحتی مشتری خود را پیدا میکنند.
کارشناسان معتقدند این شرایط به دلیل عدم توازن در توزیع منابع، ضعف سیاستگذاری در حوزه مسکن، و نگاه سرمایهای به املاک در کشور به وجود آمده است. سرمایهگذاری در مناطق شمالی تهران برای بسیاری از صاحبان سرمایه نه تنها بهعنوان یک گزینه لوکس، بلکه بهعنوان راهی برای حفظ ارزش دارایی در مقابل تورم عمل میکند.
در نهایت، چنین روندی میتواند پیامدهای اجتماعی و اقتصادی مهمی به دنبال داشته باشد. افزایش فاصله طبقاتی، نارضایتی اجتماعی و عدم توانایی اقشار متوسط و ضعیف جامعه در دسترسی به مسکن مناسب از جمله چالشهایی است که نیازمند توجه جدی از سوی سیاستگذاران و مسئولان شهری است.
محلههای لوکس تهران مانند زعفرانیه، الهیه، نیاوران، جزو گرانترین و مجللترین مناطق پایتخت هستند. این محلهها از شمال به دامنههای البرز و از جنوب به خیابانهای مرکزی شهر متصل میشوند.
اجارهبها در این محلهها به دلیل امکانات خاص، دسترسی عالی و بافت لوکس شهری بسیار بالاست. با این حال اما برای اجاره یک واحد مسکونی در این مناطق به چه بودجهای نیاز است؟
بررسیهای انجام شده نشان میدهد متوسط قیمت اجاره در منطقه یک تهران که محلههای لوکس در آن قرار دارند، حدودا متری ۶۱۵ هزار تومان است. با این حال قیمت اجاره در این مناطق از متری ۳۸۸ هزار تومان تا ۸۴۰ هزار تومان متغیر است.
برای مثال یک آپارتمان ۱۴۵ متری سه خوابه، ساخت سال ۱۳۹۲ در منطقه سعادتآباد با ۶۰۰ میلیون تومان ودیعه و ۶۸ میلیون تومان اجاره ماهانه آگهی شده است.
در مورد دیگری یک آپارتمان ۱۹۰ متری سه خوابه، ساخت ۱۳۹۸ در منطقه فرمانیه آگهی شده که با ودیعه ۷۰۰ میلیون تومانی و اجاره ماهانه ۹۰ میلیون تومانی معامله میشود. همچنین این آپارتمان را میتوان با ودیعه سه میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومانی، به صورت رهن کامل اجاره کرد.
در آگهی دیگری در منطقه نیاوران در محدوده میدان باهنر، یک آپارتمان ۱۶۰ متری سه خوابه، ساخت سال ۱۳۸۸ با ودیعه یک میلیارد تومانی و اجاره ماهانه ۵۰ میلیون تومانی آگهی شده است که در میان آگهیهای مناطق لوکس پایتخت، ارزنده و مناسبتر به نظر میرسد.
همچنین یک آپارتمان ۴۲۰ متری چهار خوابه، با سال ساخت ۱۴۰۱ واقع در فرشته با ودیعه دو میلیارد تومانی با اجاره ماهانه ۶۰۰ میلیون تومانی آگهی شده است. با اینحال اجاره ماهانه این آپارتمان با ودیعه بیشتر، کاهش مییابد. برای نمونه میتوان با بودجه ۲۲ میلیارد تومانی این آپارتمان را به صورت رهن کامل اجاره کرد.
در آگهی دیگری، یک آپارتمان ۱۶۰ متری سه خوابه، با سال ساخت ۱۳۸۹ مربوط به منطقه نیاوران در خیابان منظریه، با سه میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان ودیعه و اجاره ماهانه ۱۰۰ میلیون تومانی عنوان شده است.
همچنین یک آپارتمان ۲۵۰ متری چهار خوابه، ساخت سال ۱۳۹۶ واقع در منطقه زعفرانیه در محدوده خیابان ثارالله، با ودیعه هشت میلیارد تومانی، با رهن کامل آگهی شده است.
در یک آگهی دیگر در منطقه فرشته، یک آپارتمان ۳۵۰ متری چهار خوابه، با سال ساخت ۱۴۰۲ با ودیعه ۱۰ میلیارد تومانی، بهعنوان رهن کامل اجاره شده است.
همچنین آپارتمانهایی با ودیعه بالای ۵۰ میلیارد تومان نیز بهعنوان رهن کامل آگهی شده است که برای مثال یک پنتهاوس ۶۳۰ متری در منطقه فرشته تهران ساخت سال ۱۴۰۳ با ودیعه ۷۰ میلیارد تومانی به عنوان رهن کامل آگهی شده است. به بیان دیگر با هزینه خرید ۱۰ خانه در مناطق متوسط تهران میتوان این پنتهاس را به صورت رهن کامل، اجاره کرد!
بنابراین، حتی حداقلیترین اجارهها در این محلهها نیز با بودجههای محدود طبقه متوسط همخوانی ندارد. این بدان معناست که تنها اقشار خاصی با درآمدهای بسیار بالا و میلیاردی توانایی تامین هزینه اجاره این آپارتمانها را دارند. به این ترتیب دسترسی به این خانهها در چنین محلههایی برای بخش بزرگی از جامعه غیرممکن است.