قیمت روغن، لبنیات، کنسرو ماهی و شوینده‌ها که نقشی حیاتی در سبد غذایی و بهداشتی خانوار دارند، در روز‌های اخیر، نوسانات قیمت را تجربه می‌کنند.
به گزارش تریبون اقتصاد؛ میزان رشد قیمت روغن را بین ۱۵ تا ۲۱ درصد عنوان کرده‌اند. افزایش ۱۵ درصدی قیمت روغن برای مصارف خانگی و رشد ۲۱ درصدی به مشتریان و مصارف قنادی مربوط می‌شود. قبلا گفته بودند تا آخر سال از خیر گران کردن روغن می‌گذرد و آن را حداقل تا پایان ماه رمضان به تاخیر خواهند انداخت، اما ظاهرا به دلایلی موفق نشده‌اند جلوی خودشان را بگیرند.
قیمت لبنیات با همین فرمول بالا رفته است. سخنگوی انجمن صنایع فرآورده‌های لبنی ایران اصرار دارد بگوید متوسط رشد قیمت لبنیات، در مجموع کمتر از ۲۰ درصد است. سندیکای صنایع کنسرو ایران بالا رفتن قیمت کنسرو ماهی تن را به ابتدای بهمن موکول کرده و انجمن صنایع شوینده هم درخواست کرده سازمان حمایت با رشد ۴۰ درصدی تولیدات برند‌های ایرانی موافقت کند. واقعا در بازار چه خبر است؟
افزایش قیمت روغن نباتی، مصوبه ستاد و کارگروه تنظیم بازار است و بر اساس آن قیمت ۱۱۴ نوع روغن نباتی، از تاریخ ۱۲ دی ماه سال جاری گران می‌شود. قرار است قیمت انواع روغن مایع و نیمه‌جامد مصرفی خانوار ۱۵ درصد و روغن قنادی ۲۱ درصدی افزایش پیدا کند.
افزایش اخیر قیمت روغن نباتی، با وعده‌های پیشین مبنی بر ثبات قیمت‌ها تا سال ۱۴۰۴ در تناقض آشکار قرار دارد. پیش از اعلام بالا رفتن قیمت‌ها، مقامات دولتی بار‌ها از ثبات قیمت کالا‌های اساسی از جمله روغن تا پایان سال ۱۴۰۴ سخن گفته بودند.
تغییرات قیمت روغن، به گفته اکبر فتحی، دبیر ستاد هماهنگی امنیت غذایی وزارت جهاد کشاورزی، ضروری بوده، چون اگرچه تا همین چند ماه پیش، واردات مواد خام اولیه روغن به خوبی انجام می‌شد و کارخانه‌ها بدون مشکل به تولید ادامه می‌دادند، اخیراً به دلیل کاهش واردات و برخی عوامل خارجی، تعدادی از کارخانه‌ها با چالش مواجه شده‌اند.
نوسانات قیمت جهانی روغن، محدودیت‌های ارزی و برداشت نادرست از واگذاری سهام یکی از کارخانه‌ها را جزو دیگر عوامل تاثیرگذار بر بازار روغن می‌دانند. تولیدکنندگان به منظور کنترل قیمت روغن از دولت می‌خواهند نسبت به ثبت سفارش‌های مازاد بر نیاز داخلی مواد اولیه به منظور کمک به چرخه تولید موافقت کند و اجازه دهد واردات دانه‌های روغنی سرعت بگیرد.
وضعیت فعلی بازار: روغن آفتابگردان و سرخ‌کردنی در بسته‌بندی ۹۰۰ میلی‌لیتری به عنوان انواع پرفروش روغن خوراکی، پیش از این ۵۵ هزار تومان عرضه می‌شد که پس از اعمال مصوبه اخیر تغییر قیمت روغن، به ۶۱ هزار و ۵۰۰ و نهایتا ۶۳ هزار تومان می‌رسد.
افزایش قیمت برخی محصولات لبنی پرمصرف، بر اساس گزارش‌های میدانی، در فاصله‌ای نسبتا کوتاه تکرار شده است. به عنوان مثال، قیمت خامه ۱۰۰ گرمی از ۱۶ هزار و ۵۰۰ تومان تا ۱۹ هزار تومان در تابستان به ۲۶ هزار و ۵۰۰ تومان تا ۲۷ هزار تومان رسیده است.
قیمت شیرکاکائو پاکتی کوچک از ۱۵ هزار تومان به ۱۸ هزار تومان و قیمت شیر پاکتی کوچک از ۱۷ هزار تومان به ۱۹ هزار و ۵۰۰ تومان افزایش پیدا کرده است. شیرکاکائو بطری کوچک نیز به جای ۱۸ هزار تومان، ۱۹ هزار تومان فروخته می‌شود و نوسانات بازار در مورد ماست و سایر محصولات لبنی غیر تنظیم‌بازاری نیز دیده شده است.
انجمن صنایع فرآورده‌های لبنی ایران در دفاع از افزایش قیمت لبنیات گفته اصلاح نرخ‌ها در مرداد مربوط به بسته‌بندی، انرژی و هزینه‌های حمل‌و‌نقل می‌شد و پس از آن در ابتدای مهرماه نیز به دلیل افزایش ۱۴ درصدی قیمت شیر خام، شاهد تغییر قیمت محصولات لبنی بودیم.
مجموع نوسانات قیمت سال جاری با این حال، کمتر از ۲۰ درصد بوده و میانگین رشد قیمت لبنیات حدود ۲۰ درصد بوده در حالی که برخی کالا‌ها ۳۰ درصد گران شده‌اند و تورم عمومی با سرعت ۳۳ درصد به پیش تاخته است.
تغییر قیمت لبنیات با انتقاد افکارعمومی رو‌به‌رو شده، چون میانگین‌گیری می‌تواند شدت نوسانات قیمت برخی محصولات پرمصرف را پنهان کند. ممکن است قیمت برخی محصولات رشد بیشتری داشته باشند، در حالی که برخی دیگر افزایش کمتری داشته یا حتی ثابت مانده باشند. همچنین ممکن است نوسانات قیمت در محصولات غیر تنظیم‌بازاری بیشتر بوده باشد که در اظهارات سخنگوی انجمن به آن اشاره نشده است.
وضعیت فعلی بازار: پنیر سفید ایرانی در بسته‌بندی ۴۰۰ گرمی، با وجود افزایش قیمت‌ها، در حال حاضر ۶۰ تا ۷۰ هزار تومان فروخته می‌شود. ماست کم‌چرب را می‌توان در سطل دو کیلوگرمی حدود ۶۰ تا ۶۵ هزار تومان خریداری کرد و قیمت خامه ۲۰۰ گرمی بین ۴۰ تا ۵۰ هزار تومان است. شیر کم‌چرب یک لیتری را هم می‌توان بین ۳۰ تا ۴۰ هزار تومان خرید.
افزایش قیمت برخی محصولات لبنی پرمصرف، بر اساس گزارش‌های میدانی، در فاصله‌ای نسبتا کوتاه تکرار شده است
کنسرو ماهی تن، یکی دیگر از اقلام پرطرفدار سبد غذایی خانوار‌ها است که به زودی با تغییرات قیمت رو‌به‌رو خواهد شد. سندیکای صنایع کنسرو ایران، با تایید خبر گفته، از اول بهمن ۱۴۰۳، قیمت کنسرو ماهی تن حدود ۱۴ درصد افزایش پیدا می‌کند.
افزایش قیمت کنسرو ماهی، به گفته سندیکای صنایع کنسرو ایران، پس از یک دوره ثبات نسبی از مهر ۱۴۰۲ رخ می‌دهد. دلایل تغییر قیمت کنسرو ماهی مصائب تامین مواد اولیه، افزایش نرخ ارز نیمایی و سیاست بازار ارز توافقی و مواردی، چون نوسانات قیمت روغن، کاهش صید داخلی و افزایش نیاز به واردات و افزایش هزینه‌های سربار تولید از جمله رشد قیمت حامل‌های انرژی و قطعی‌های مکرر برق عنوان شده است.
قیمت یک قوطی کنسرو ماهی تن ۱۸۰ گرمی، بر اساس داده‌های میدانی و جستجوی فروشگاه‌های آنلاین در دی ماه سال ۱۴۰۳، در بازه تقریبی ۷۵ هزار تومان تا ۱۰۵ هزار تومان قرار دارد. برخی برند‌های خاص یا کنسرو‌های با روغن زیتون ممکن است گران‌تر فروخته شوند.
کنسرو ماهی طبق گزارش مرکز آمار در اواخر سال گذشته بین ۶۴ هزار و ۷۰۰ تومان تا ۸۵ هزار و ۶۰۰ تومان فروخته می‌شد. بهار امسال، قیمت کنسرو ماهی تن، در محدوده ۶۷ تا ۹۰ هزار تومان قرار گرفت ولی مرکز آمار اصرار داشت عدد ۸۴ هزار و ۶۱۶ تومانی را به‌عنوان متوسط قیمت کنسرو ماهی ۱۸۰ گرمی در نظر بگیریم.
وضعیت فعلی بازار: انواع گرانقیمت کنسرو ماهی تن در قوطی ۱۸۰ گرمی، ۱۰۵ هزار تومان فروخته می‌شود و نمونه‌های پرفروش عموما ۸۸ و ۸۹ هزار تومان به فروش می‌رسند. با فرض رشد ۱۴ درصدی، قیمت کنسرو ماهی تن تنها کمی از ۱۰۰ هزار تومان فراتر خواهد رفت.
قیمت مواد شوینده، با درخواست افزایش ۴۰ درصدی فعالان این صنعت رو‌به‌رو شده است. آنها با ارسال نامه رسمی به سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان خواسته‌اند به‌خاطر بالا رفتن هزینه‌های تولید، به‌ویژه در بخش مواد اولیه و بسته‌بندی، با درخواستشان موافقت شود.
افزایش قیمت مواد شوینده، به دلیل گرانی مواد اولیه پتروشیمی از جمله ظروف پت و انواع پلاستیک‌ها انجام خواهد شد، اما عوامل ریز و درشت دیگری نیز در آن دخیل هستند. چیز‌هایی مثل نوسان ارز، ناترازی انرژی و قطعی برق. فعالان صنعت شوینده، آرایشی و بهداشتی می‌گویند قطعی برق باعث شده امسال به صورت میانگین با ۴۰ تا ۵۰ درصد ظرفیت خود کار کنند و بین دو تا سه روز در هفته، فعالیت‌شان تعطیل باشد.
تولیدکنندگان مدارک مربوط به افزایش هزینه‌ها را به سازمان حمایت ارائه داده‌اند و درخواست افزایش میانگین ۴۰ درصدی قیمت مواد شوینده را اراده کرده‌اند، اما هنوز مجوزی از سوی این سازمان صادر نشده و زمان تأیید آن مشخص نیست.
وضعیت فعلی بازار: درخواست افزایش قیمت از سوی تولیدکنندگان به سازمان حمایت ارائه می‌شود و معمولا در آن هزینه‌ها و تخمین رقم افزایش احتمالی را کاملا دست‌ودلبازانه انجام می‌دهند.
سازمان حمایت در مواقعی که بر اساس اسناد و مدارک دریافتی، بخواهد موافقت خود را اعلام کند معمولا فتیله را پایین می‌کشد. ضمن اینکه خود تولیدکنند‌ها می‌دانند گرانی می‌تواند منجر به کاهش رقابت‌پذیری محصولات داخلی در برابر محصولات وارداتی قاچاق شود.
جدول تغییرات قیمت روغن، لبنیات، کنسرو ماهی و شوینده‌ها
