به محض انتخاب ژنرال جوزف عون به عنوان رئیس‌جمهور جدید لبنان در ماه گذشته، بنر‌های بزرگی از او و محمدبن سلمان، ولیعهد عربستان روی نمای یک ساختمان در استان شمالی عکار نصب شد که ولیعهد عربستان را به عنوان رهبر عرب‌ها ستایش می‌کرد.
به گزارش اعتماد به نقل از بلومبرگ، به ادعای ناظران این پادشاهی غنی از نفت و رهبر ۳۹ ساله‌اش که از رسیدن جوزف عون به مقام ریاست‌جمهوری حمایت کرده، اکنون نیز به عنوان یکی از بزرگ‌ترین برندگان پیامد‌های درگیری ۱۵ ماهه در غزه ظاهر شده است، درگیری‌ای که معادلات قدرت در خاورمیانه را به طرز چشمگیری تغییر داده است.
این نشریه با انتشار یادداشتی تحلیلی از تغییر حاکمیت در لبنان و نیز همزمان افزایش نفوذ سعودی‌ها در این کشور کوچک مدیترانه‌ای مدعی شد که با آغاز اجرای آتش بسی هر چند شکننده در غزه از روز یکشنبه به نظر می‌رسد معادلات منطقه کمی برای تهران تغییر کرده است. از طرفی محور مقاومت طی درگیری‌های بیش از یکساله میان حماس و حزب‌الله با اسراییل تحت تاثیر این تحولات قرار گرفته است. در سوریه نیز بشار اسد به عنوان عضوی از این محور، دمشق را طی عملیاتی برق‌آسا به شورشیان واگذار کرد. اسراییل نیز نهایت بهره‌برداری را از این شرایط در سوریه داشته است. اکنون نیز عربستان‌سعودی در پر کردن این خلأ‌هایی که طی یک سال اخیر ایجاد شده است وقت را تلف نمی‌کند.
به ادعای ناظران این قبیل اقدامات جاه‌طلبانه توسط یک جوان جاه‌طلب صورت می‌گیرد که متوجه تغییرات جهان شده و قصد دارد از فرصت‌هایی که پیش روی کشورش ایجاد شده نهایت استفاده را داشته باشد. اما اینکه درنهایت و در میان شرایط متزلزل خاورمیانه می‌تواند به اهداف جاه‌طلبانه خود دست یابد یا خیر
نه تنها برای منطقه، بلکه برای کل نظام بین‌الملل، از‌جمله سرمایه‌گذاران جهانی که به برنامه‌های ولیعهد جوان برای گسترش اقتصاد عربستان و کاهش وابستگی آن به نفت امید بسته‌اند، وضعیت مبهم است.
محمد بن سلمان می‌داند که موفقیت او در داخل کشور به آرامش نسبی اطراف این پادشاهی و حمایت از تلاش‌های او برای انتقال منطقه از جنگ‌ها و ناکامی‌های اقتصادی به توسعه و شکوفایی بستگی دارد. به ادعای ای ننشریه اکنون نیز که ایران تحت تاثیر درگیری‌های بیش از یک‌سال اخیر منطقه قرار گرفته است فرصتی برای رقیب یعنی عربستان ایجاد شده تا تغییرات موردنظر خود را عملیاتی کند. پل سالم، معاون رییس‌جمهور برای مشارکت‌های بین‌المللی در موسسه خاورمیانه، در یک رویداد آنلاین در هفته گذشته که توسط اندیشکده چتم هاوس مستقر در لندن برگزار شد، گفت:، اما ادعای تضعیف ایران با تاثیرپذیری از رویداد‌های اخیر منطقه به نظر می‌رسد که لحظه‌ای سیاه یا سفید باشد و این همان گزاره‌ای است که در سراسر منطقه طنین انداز می‌شود و سایر کشور‌ها باید به آن توجه کنند.
با این حال، اما گروهی از تحلیلگران بر این باورند که پادشاهی عربستان سعی دارد از بیگانه شدن با تهران و فاصله گرفتن از این کشور خودداری کند، حتی در شرایطی که تهران نقش فعالی در شکل‌دهی انتقال حکومت سیاسی در لبنان و سوریه ندارد و همچنین خود را برای آینده غزه آماده می‌کند. به‌طور کلی نمی‌توان از اثرگذاری ایران در غزه پس از جنگ غافل شد و این بازیگر احتمالا در این باب که بعد از جنگ چه کسی بر این منطقه حکومت می‌کند، یا حتی چگونه بازسازی می‌شود و در مراحل بعد شرایط برای عادی سازی بیشتر روابط بین اسراییل و کشور‌های عربی چگونه خواهد بود، مشارکت خواهد داشت.
در ادامه گزارش این نشریه آمده است که، اما اکنون به نظر می‌رسد که بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید به تحقق آرزو‌های منطقه‌ای محمد بن سلمان نیز کمک شایانی می‌کند. اما این در حالی است که مواضع قاطعانه ترامپ در حمایت از اسراییل و همچنین ادعا‌های اخیر او برای افزایش احتمالی فشار‌ها بر ایران ممکن است برنامه‌های جاه‌طلبانه ریاض را وارد مسیر پیچیده‌ای کند، چراکه به ادعای رهبران امریکایی، اکنون تهران از حملات متقابل اسراییل و حماس و همچنین حزب‌الله متاثر شده و به نظر می‌رسد شرایط مساعدی است تا سیاست موسوم به فشار حداکثری علیه ایران به‌رغم شکست این سیاست در سال ۲۰۱۷، مجددا آزموده شود. در سوریه نیز سقوط دولت بشار اسد در اواخر ۲۰۲۴ میلادی، منجر به کاهش نفوذ ایران در موقعیت این کشور در شرق مدیترانه به عنوان بخشی از محور مقاومت در برابر اسراییل و غرب شده است.
به ادعای این نشریه در لبنان نیز علاوه بر کاهش نفوذ حزب‌الله در سوریه، همزمان رییس‌جمهوری روی کار آمده که هرچند با مساعدت حزب‌الله این امر محقق شده، اما به نظر می‌رسد که او و نخست‌وزیرش رویکردی متفاوت از روسای پیشین در‌قبال حزب الله دارند.
اکنون نیز، اما به ادعای منابع آگاه عرب، ولیعهد سعودی که روزگاری در سمت وزارت دفاع علیه نیرو‌های مقاومت اعلام جنگ کرده بود اکنون نیز به سرعت به دنبال بهره‌برداری از تغییرات رخ داده در شرایط منطقه طی یک‌سال اخیر است، اما به‌طور محتاطانه‌ای عمل می‌کند تا نه تنها تهران را عصبانی نکند، بلکه هم پیمانان خود را نیز از دست ندهد. به گزارش بلومبرگ، عربستان‌سعودی اکنون باتوجه به حضور وزیر خارجه این پادشاهی در سوریه طی هفته‌ای که گذشت، به‌طور فزاینده‌ای خود را به عنوان یک کنشگر بزرگ معرفی کرده است. دیدار مقامات سعودی با حاکمان جدید دمشق پس از گردهمایی برگزار شده در ریاض در ماه اکتبر برای تشکیل ائتلاف جهانی به منظور حل طرح دو کشوری اسراییل و فلسطین صورت گرفت.
بادر السیف، استادیار دانشگاه کویت در این زمینه گفت: «عربستان‌سعودی به واقع از مزایای سیاست خارجی بازنگری شده‌اش بهره‌برداری می‌کند که هم کاهش تنش‌ها را در اولویت قرار می‌دهد و همزمان به روابط خارجی خود عمدتا از منظر برنامه تحول اقتصادی چندتریلیون دلاری خود تحت عنوان چشم‌انداز ۲۰۳۰ می‌نگرد.» السیف در ادامه این گفت‌و‌گو همچنین اضافه کرد: این پادشاهی همزمان سخت تلاش کرده تا اجماعی میان هم پیمانان عرب و مسلمان خود ایجاد کرده و از این اجماع در تعاملات با اروپا و ایالات متحده بهره‌برداری کند، به ویژه در زمانی که درباره طرح بازسازی میلیارد دلاری غزه، لبنان و سوریه مطرح است.
به ادعای واشنگتن پست، اما نگرانی‌های اقتصادی داخلی در این پادشاهی، محدودیت‌هایی را بر آنچه ریاض می‌تواند ارایه دهد، تحمیل خواهد کرد. از طرفی کشور‌های ثروتمند خلیج نیز تمایل دارند از اشتباهات گذشته خود اجتناب کنند، به ویژه زمانی که میلیارد‌ها دلار به همسایگان عرب خود دادند و در نهایت به تعبیر آنها به دلیل سوءمدیریت و درگیری‌های مجدد، این هزینه‌ها هدر رفت. اکنون، اما به ادعای مقامات لبنانی، سفر آینده جوزف عون رییس‌جمهور تازه انتخاب شده لبنان به ریاض بیشتر بر سرمایه‌گذاری‌ها تمرکز خواهد داشت تا کمک‌های مالی، چراکه چالش‌ها بسیار فراتر از یافتن منابع مالی برای بازسازی منطقه است.
در ادامه گزارش این نشریه آمده است که فراموش نکنیم ایران هنوز در عراق و یمن کشور‌هایی که همسایه عربستان‌سعودی هستند، نفوذ دارد. علاوه بر این، تنش‌های فزاینده بر سر برنامه هسته‌ای تهران و هرگونه اقدام تشدیدکننده «ادعایی» از‌سوی اسراییل یا ایالات‌متحده علیه تهران ممکن است تهدیدات جدیدی برای ریاض و هم‌پیمانان مجاور این پادشاهی ایجاد کند. در بخشی از این گزارش به مراودات عربستان‌سعودی و ترکیه در سوریه اشاره دارد و مدعی است هر دو بازیگر به‌طور نزدیکی در این جغرافیا با یکدیگر همکاری کرده‌اند و نقشی کلیدی در سقوط دولت بشار اسد داشته‌اند. اما هر دو بازیگر همچنان در رقابتی تنگاتنگ به دنبال نفوذ بیشتر در ساختار رهبران جدید سوریه هستند. همزمان نیز اسراییل در جنوب سوریه نگرانی‌های خود را دارد.
نشریه وال استریت ژورنال در این زمینه آورده است که ریاض باید با منافع هم پیمانان خود، از جمله امارات متحده عربی که به‌طور علنی نگرانی‌هایی را در مورد ازسرگیری تحرکات مجدد داعش در سوریه ابراز کرده است، مقابله کند. این درحالی است که احمد الشرع، رهبر هیات تحریرالشام تلاش کرده است تا غرب را در باب رویکرد متعادلش متقاعد سازد و همزمان عربستان‌سعودی و دیگر قدرت‌های منطقه را راضی نگه دارد. اما احتمالا در تعامل با او نیز همچنان چالش‌هایی وجود خواهد داشت.
به گفته دارین خلیفه، مشاور ارشد گروه بین‌المللی بحران که چندین بار با احمد الشرع ملاقات کرده، رهبر تحریرالشام خود را به عنوان کسی می‌بیند که می‌خواهد به عربستان و هم پیمانانش فرصتی به سوریه برای بازگشت به مدار عربی اعطا کند نه اینکه به عنوان نیروی نیابتی در سوریه حضور داشته باشد. جان ساورز، مدیر سابق سازمان اطلاعات خارجی بریتانیا (MI۶) اخیرا مدعی شد در این میان نباید کارت‌های بازی پیش روی ایران را نادیده گرفت، چراکه تهران ممکن است تصمیم بگیرد برنامه هسته‌ای خود را با هدف افزایش بازدارندگی خارجی خود تقویت کند هرچند که این اقدام احتمالا واکنش اسراییل و نیز ایالات‌متحده را به همراه خواهد داشت؛ این گزاره می‌تواند یک دستورالعمل برای درگیری باشد.
