در نیم فصل نخست لیگ برتر فصل جاری، بازیکنان و مربیان خارجی جدا شده از چهار تیم پرهوادار زیان‌های مالی بسیار زیادی برای آنها به همراه داشته است.
نیم فصل نخست لیگ برتر بیست‌وچهارم سپری شد و حالا بازی‌های دو هفته از نیم فصل دوم لیگ جاری هم برگزار شده است. از سویی زمان نقل‌وانتقالات نیم فصل (زمستانی) فصل ۱۴۰۴-۱۴۰۳ لیگ برتر که از ۱۵ دی آغاز شده بود، امروز ۸ بهمن به اتمام رسید.
در مدت زمان سپری شده از لیگ برتر فصل جاری، طبق روال هر ساله شاهد جابه‌جایی‌ها و تغییراتی در تیم‌های مختلف بوده‌ایم. نکته حائز اهمیت اینکه چهار تیم پرطرفدار و معمولاً مدعی لیگ برتر، در مسیر تغییرات خود در فصل جاری، قید ادامه همکاری با تعدادی از خارجی‌های خود را زدند و طبیعتاً برای فسخ قرارداد آنها متحمل هزینه‌ای شدند، بدون اینکه دستاور خاصی از حضورشان داشته باشند
بررسی شرایط تیم‌های استقلال، پرسپولیس، تراکتور و سپاهان مؤید آن است که هر کدام از این تیم‌ها، خارجی‌هایی در اختیار داشتند که همکاری‌شان تا پایان فصل جاری دوام نیاورد. سوکول چیکالشی (تراکتور)، گوستاوو بلانکو و گائل کاکوتا (استقلال)، ژوزه مورایس و دستیارانش (سپاهان)، گاریدو و دستیارانش (پرسپولیس). نکته مهم اینکه در فوتبال ایران معمولاً ارقام قرارداد‌ها به صورت رسمی و دقیق اعلام نمی‌شود و بسیاری از اعداد اعلام شده در رسانه‌ها بر اساس منابع خبری و دریافت از سوی افرادی مطلع است.
همین چند اسم معدود، آن هم تنها از ۴ تیم لیگ برتر در نیم فصل نخست، نشان می‌دهد که رقمی حدود سه میلیون دلار هزینه شده (با احتساب نرخ فعلی دلار، چیزی حدود ۲۵۰ میلیارد تومان)، بدون اینکه تیم مربوطه بهره‌ای از بازیکن یا مربی خارجی خود برده باشد. در فوتبالی که اغلب باشگاه‌های آن توجهی به تیم‌های پایه و آکادمی‌های خود ندارند و بعضاً هزینه رقم‌های دو، سه میلیارد تومانی می‌تواند باعث شکوفایی استعداد‌هایی شود که آینده همان تیم و شاید فوتبال ملی‌مان را تضمین کند، هدر رفتن اعداد چند صد هزار دلاری و در مجموع چند میلیون دلاری، چیزی جز افسوس و حسرت به جا نمی‌گذارد.
تراکتوری‌ها شهریور ماه سوکول چیکالشی را با هدف تقویت خط حمله جذب کردند، اما مهاجم تیم ملی فوتبال آلبانی نتوانست انتظارات را برآورده کند و در نهایت به لیست بلند بالای خارجی‌های ناکام باشگاه تبریزی در سال‌های اخیر، اضافه شد. او که در نیم‌فصل حضور خود در جمع سرخپوشان تبریزی، چهار گل برای این تیم به ثمر رساند، پس از جلسه با مدیران باشگاه و به صورت توافقی از تراکتور جدا شد. طبق اعلام برخی منابع، مهاجم ۳۴ ساله آلبانیایی با مبلغی حدود یک میلیون دلار به تراکتور پیوسته بود که در بهترین حالت با دریافت نیمی از آن یعنی ۵۰۰ هزار دلار، برای جدایی توافق کرده است. تراکتور در سال‌های اخیر به این موضوع عادت کرده که بازیکنان خارجی و بعضاً پر سر و صدا را با ارقام بالا جذب می‌کند و گاهی حتی به نیم فصل نرسیده با آنها قطع همکاری می‌کند. با اینکه این عادت بازهم در فصل جاری تکرار شد، اما بازهم وضعیت تراکتور نسبت به سال‌های گذشته بهتر شده است که فقط یک قطع همکاری در نیم فصل به چشم می‌خورد!
گوستاوو بلانکو سال پیش با قراردادی دو ساله به ارزش ۱.۲ میلیون دلار به استقلال پیوست که گفته می‌شد قرارداد او برای فصل نخست، ۵۰۰ هزار دلار و برای فصل دوم (امسال) ۷۰۰ هزار دلار است. نکته عجیب در خصوص بلانکو اینکه او با وجود داشتن قراردادی دو ساله، ابتدای فصل جاری نتوانست برای آبی‌ها به میدان برود. ماجرا هم به الحاقیه‌ای در قرارداد او مربوط می‌شد که مطابق شنیده‌ها، مبلغ ۱۸۰ هزار دلار با امضای مدیریت وقت استقلال و مدیربرنامه‌های این بازیکن در دست او قرار داشت. موضوعی که با اعتراض شدید جواد نکونام همراه شد و بالاخره پس از مدتی مشکل حل شد و او مجوز بازی برای آبی‌های پایتخت را دریافت کرد. در هر حال مهاجم آرژانتینی تا نیم فصل در استقلال حضور داشت و احتمالاً با دریافت نیمی از مبلغ قرارداد این فصلش، از جمع آبی‌ها جدا شد و در ادامه به فولاد خوزستان پیوست.
گائل کاکوتا، بازیکن فرانسوی‌الاصل که برای تیم ملی جمهوری دموکراتیک کنگو بازی می‌کند، دیگر خارجی آبی‌های پایتخت نام گرفت که از این تیم جدا شد. کاکوتا که تابستان امسال با هیاهوی زیادی از تیم آمیان فرانسه به استقلال پیوست، هرگز نتوانست انتظارات را برآورده کند و دوران کوتاه حضورش در استقلال با عملکردی دور از انتظار به پایان رسید. باشگاه استقلال این هافبک میانی را با قراردادی به ارزش ۹۰۰ هزار دلار جذب کرد که مبلغ بالای قرارداد و مشکلات مالی باعث شد فسخ قرارداد او به چالشی بزرگ برای مدیریت باشگاه تبدیل شود. در هر حال به نظر می‌رسد کاکوتا با دریافت نیمی از قراردادش حاضر به جدایی شد. البته ابتدای فصل در خصوص پرداخت مبلغ رضایت‌نامه این بازیکن به باشگاه آمیان نیز حرف و حدیث‌هایی وجود داشت که در آن مقطع یکی از مدیران باشگاه استقلال مدعی شد گائل کاکوتا شخصاً برای فسخ با باشگاه فرانسوی به توافق رسیده و استقلال مبلغی را به حساب باشگاه فرانسوی واریز نکرده است.
این در حالی است که جذب دو بازیکن بوسنیایی در ابتدای فصل از سوی احمد شهریاری به عنوان نماینده مالک باشگاه استقلال، روی دست آبی‌ها خرج گذاشت. این دو بازیکن با مخالفت جواد نکونام و بدون انجام حتی یک دقیقه بازی و فقط با دریافت غرامت به کار خود در تیم استقلال پایان دادند. در واقع با توجه به حواشی و جنجال به وجود آمده در آن مقطع، مسئولان باشگاه استقلال مجبور شدند برای جلب رضایت جواد نکونام و مدیریت تنش به‌وجود آمده در جامعه هواداری، قراردادشان با کیوسفسکی و زیلیکیچ را فسخ کنند و براساس اعلام برخی منابع خبری، هر کدام از این بازیکنان با دریافت ۱۵۰ هزار دلار نسبت به جدایی از تیم استقلال رضایت دادند! گرچه پرونده دو بازیکن بوسنیایی خیلی زود در فوتبال ایران بسته شد، اما عدم شفاف‌سازی مدیران باشگاه استقلال در زمینه چرایی جذب این دو بازیکن همچنان چالش‌برانگیز است.
بدون تردید یکی از چهره‌های ناکام خارجی نیم فصل نخست، خوان کارلوس گاریدو بود. سرمربی اسپانیایی پرسپولیس که نه در لیگ و نه در آسیا، انتظارات را برآورده نکرد و ناامیدی از بهبود شرایط باعث شد عمر همکاری با او حتی تا پایان نیم فصل هم ادامه پیدا نکند و در دو بازی آخر سرخ‌ها دیگر خبری از گاریدو و دستیاران خارجی‌اش نبود. شاید بتوان تنها نکته مثبت درباره آمدن و رفتن این مربی را نحوه دوستانه و بدون تنش و تبعات جدایی او دانست. مدیریت باشگاه پرسپولیس این انتظار را داشت که گاریدو در ازای تصمیم آنها برای قطع همکاری بخواهد تمام پول قرارداد این فصل خود با دستیارانش را مطالبه کند. ولی برخلاف انتظار این مربی اعلام کرد با وجود اینکه از نظر قانونی می‌تواند تمام پولش را بخواهد و بگیرد، اما دوست ندارد برای کاری که نکرده پولی دریافت کند و از این رو به دریافت دستمزدش تا پایان نیم فصل رضایت داد. بدین ترتیب باشگاه پرسپولیس با پرداخت حدود ۳۵۰ هزار دلار (قرارداد ۷۰۰ هزار دلار) با گاریدو قطع همکاری کرد. از سویی او دو دستیار هم با خود به ایران آورده بود که گفته می‌شد دستمزد آنها هم مجموعاً ۲۵۰ هزار دلار بود. آنها هم با دریافت نیمی از مبالغ قرارداد خود، ایران را ترک کردند.
ژوزه مورایس سرمربی پرتغالی تیم فوتبال سپاهان پس از حدود دو فصل و نیم حضور، طی توافقی از این باشگاه جدا شد. او پس از دیدار مقابل آلومینیوم در هفته دهم رقابت‌های لیگ برتر از سمت خود کناره‌گیری کرد و مدیران باشگاه ضمن موافقت با این استعفا، هدایت تیم را به صورت موقت به هوگو آلمیدا دستیار مورایس سپردند تا اینکه در ادامه کارترون سرمربی سپاهان شد. مورایس نام بزرگی داشت، اما در این مدت تنها یک جام حذفی برای طلایی‌پوشان اصفهانی به ارمغان آورد و در زمان حضورش در سپاهان بازیکنان خارجی که از نظر کیفیت در سطح پایینی قرار داشتند را به خدمت گرفت. طبق اعلام یکی از نزدیکان باشگاه سپاهان، قرارداد مرد پرتغالی در سال سوم (فصل جاری)، حدود یک میلیون و ۱۰۰ هزار دلار بود که با پرداخت نیمی از آن، فسخ قرارداد صورت پذیرفت. هوگو آلمیدا، ژائو پدرو، روی باندریا و پائولو سانتوس دستیاران مورایس در سپاهان بودند که توافق برای جدایی آنها هم رقمی معادل ۳۵۰ هزار دلار برای باشگاه اصفهانی هزینه داشته است.
با تمام این اوصاف، آنچه عیان و غیرقابل کتمان است اینکه رفت و آمد مربیان و بازیکنان خارجی همچون سفره‌ای است که پهن می‌شود و عده‌ای خاص از جمله دلال‌ها از آن ارتزاق می‌کنند. سفره‌ای پر زرق و برق که گاهی با ویدیویی چند دقیقه‌ای از عملکرد سال‌های قبل بازیکن، تزئین می‌شود و بعضاً شبیه غذایی است که ظاهر بسیار دلفریبی دارد و دور چین آن هم هوش از سر می‌پراند، اما همان قاشق اول آنقدر توی ذوق می‌زند که ترجیح می‌دهی از خیرش بگذری و از صرف ادامه آن طفره بروی!
