اگر به دنبال شروع کاشت گیاهان خانگی یا افزودن یک گیاه منحصربه‌فرد به مجموعه خود هستید، گیاهان هوازی انتخابی فوق‌العاده هستند. این گیاهان به دلیل نیاز نداشتن به خاک، برای مبتدیان بسیار مناسب بوده و نگهداری آنها آسان است. در این راهنما با روش‌های مراقبت از گیاهان هوازی بیشتر آشنا خواهید شد.
به گزارش راهنماتو، می‌توان گیاهی در خانه داشت که نیازی به خاک نداشته باشد. گیاهان هوازی یا Tillandsia، این ویژگی منحصر به‌فرد را دارند و به همین دلیل به یکی از گزینه‌های محبوب برای افرادی تبدیل شده‌اند که در جستجوی گیاهانی کم‌هزینه و ساده برای نگهداری هستند.
این گیاهان به طور طبیعی در محیط‌های مرطوب و گرمسیری رشد می‌کنند و با جذب رطوبت و مواد مغذی از هوا، به زندگی خود ادامه می‌دهند. اما آیا واقعاً می‌توان این گیاهان را در خانه نگهداری کرد و از آنها مراقبت کرد؟ چه نکاتی برای رشد بهتر این گیاهان جالب وجود دارد؟
در این مطلب از راهنمای گل و گیاه قصد داریم تا پاسخ به این سوالات را پیدا کنیم و نکاتی را برای نگهداری موفق گیاهان هوازی در خانه ارائه دهیم تا فضای خانه شما نه تنها زیباتر بلکه سالم‌تر و پر از انرژی مثبت شود.
گیاهان هوازی (Air Plants) یکی از انواع گیاهان منحصربه‌فرد و جالب هستند که ویژگی‌های خاصی دارند. برخلاف بیشتر گیاهانی که به خاک یا آب برای رشد و بقای خود نیاز دارند، گیاهان هوازی هیچ‌گونه وابستگی به این دو بستر ندارند. این گیاهان ریشه‌های خود را فقط برای چسبیدن به سطوح مختلف مانند سنگ‌ها، تنه درختان و حتی دیگر گیاهان استفاده می‌کنند و مواد مغذی و رطوبت مورد نیاز خود را از ذرات معلق در هوا جذب می‌کنند. همین ویژگی منحصر به فرد، باعث شده که گیاهان هوازی گزینه‌ای محبوب برای تزئینات داخلی منزل و فضای آپارتمانی باشند. علاوه بر آن، این گیاهان به‌دلیل نیاز کم به نگهداری و مراقبت، تبدیل به یکی از پرفروش‌ترین گیاهان خانگی شده‌اند که به‌عنوان هدیه‌های جذاب نیز خریداری می‌شوند. گیاهان هوازی علاوه بر زیبایی، به‌عنوان یک انتخاب آسان و جذاب برای علاقه‌مندان به گیاهان، همواره در صدر انتخاب‌های افراد قرار دارند.
در ادامه برخی از بهترین گیاهان هوازی برای نگهداری در اپارتمان را به شما معرفی می کنیم.
تیلاندسیا سیانا که به‌نام پرصورتی شناخته می‌شود، گل‌هایی زیبا و صورتی‌رنگ دارد که به‌طور خاص شبیه پرهای ظریف است. این گیاه هوازی در حالی که می‌تواند به‌طور معمولی در خاک هم رشد کند، اما ویژگی منحصر به‌فرد آن این است که بدون نیاز به خاک نیز می‌تواند به‌عنوان یک گیاه هوازی رشد کند. گل‌های صورتی این گیاه مدت زمان کمی بر روی آن باقی می‌مانند و این زیبایی گذرا و کوتاه‌مدت، جذابیت خاصی به این گیاه بخشیده است.
خزه اسپانیایی با ظاهر خاص خود برگ‌های درهم و بلند دارد که به‌طور منحصر به‌فردی از دیگر گیاهان هوازی متمایز می‌شود. این گیاه به‌طور طبیعی روی درختان رشد می‌کند و به‌شکل آویزان در فضا می‌تواند زیبایی خاصی ایجاد کند. نام آن از شباهت برگ‌هایش به ریش سربازان اسپانیایی گرفته شده است. این گیاه رونده است و می‌تواند به‌آرامی سطح‌های مختلف مانند سقف‌ها و وسایل را با شاخه‌های خود بپوشاند. عطر ملایمی که این گیاه دارد، فضا را دل‌انگیزتر می‌کند.
این گیاه با شاخه‌های ظریف و ریشه‌های غده‌مانند خود شناخته می‌شود. تیلاندسیا بالبوسا یکی از گیاهانی است که با مورچه‌ها رابطه‌ای همزیستی برقرار می‌کند. مورچه‌ها از این گیاه به‌عنوان سرپناه استفاده می‌کنند و گیاه نیز از باقی‌مانده‌های غذا و آب مورچه‌ها تغذیه می‌کند. این گیاه به شرایط کم‌نور نیز سازگار است و در محیط‌های کم‌نور به‌خوبی رشد می‌کند. علاوه بر این، بالبوسا به رطوبت زیاد علاقه دارد و برای رشد بهتر نیازمند اسپری روزانه آب است.
این گیاه زیبا در فصل بهار گل‌های صورتی و بنفش شگفت‌انگیزی می‌دهد. تیلاندسیا آرانتوس به نور زیاد و غیرمستقیم خورشید نیاز دارد و به‌خاطر سرعت رشد بالا، گزینه‌ای عالی برای تکثیر گیاهان هوازی است. گل‌های این گیاه به رنگ‌های صورتی و آبی بوده و زیبایی آنها در کنار برگ‌های نوک تیز و پرطراوت، آن را به یکی از گیاهان محبوب در دکوراسیون داخلی تبدیل کرده است.
این گیاه کوچک اما با رنگ‌های بسیار جذاب، برای فضای خانه شما ایده‌آل است. تیلاندسیا یوناتا با برگ‌هایی که از سبز تیره به قرمز و صورتی تغییر رنگ می‌دهند، زیبایی خاصی دارد. این گیاه به‌طور طبیعی در جنگل‌های مرطوب رشد می‌کند و نیاز به شرایط مشابه زیستگاه‌های طبیعی خود دارد. گل‌های قرمز و نارنجی این گیاه، به‌ویژه در اواخر عمرش، جذابیت خاصی به این گیاه می‌بخشد.
برگ‌های این گیاه به‌طور منحصر به‌فردی شبیه مارهای پیچیده به‌نظر می‌رسند. برگ‌های تیلاندسیا کاپوت مدوسا به‌صورت افقی و در جریان باد رشد می‌کنند و در اوایل تابستان گل‌هایی قرمز یا آبی از آن بیرون می‌آید. این گیاه علاوه بر ظاهر عجیب و زیبا، مراقبت کمی نیاز دارد و می‌تواند به‌راحتی در محیط‌های مختلف رشد کند.
این گیاه بومی کلمبیا است و ویژگی‌هایی همچون برگ‌های گسترده و گل‌های لوله‌ای‌شکل دارد. گل‌های این گیاه به‌طور معمول از وسط گیاه بیرون می‌آیند و زیبایی خاصی به آن می‌بخشند. تیلاندسیا آندریانا به‌خاطر اندازه متوسط و ویژگی‌های خاص خود، از جمله یکی از گیاهان محبوب و قابل توجه در میان علاقه‌مندان به گیاهان هوازی است.
تیلاندسیا زروگرافیکا بومی مکزیک است و به‌عنوان یکی از مقاوم‌ترین گیاهان هوازی شناخته می‌شود. این گیاه به‌صورت توپ‌شکل رشد می‌کند و برخلاف سایر تیلاندسیاها به آب کمتری نیاز دارد. کافی است که به‌جای گذاشتن در آب، آن را با اسپری مرطوب کنید تا سالم و شاداب بماند. گل‌های قرمز یا زرد این گیاه زیبایی خاصی دارند و فضا را به‌طور طبیعی تزئین می‌کنند.
این گیاه به‌خاطر مقاومت در برابر نور خورشید زیاد، به‌ویژه در مناطق آفتاب‌گیر شناخته می‌شود. قبل از گل‌دهی، برگ‌های این گیاه به رنگ قرمز مرجانی درمی‌آید و سپس گل‌های بنفش رنگ زیبایی به‌وجود می‌آیند. تیلاندسیا ماکسیما می‌تواند در یک زمان چندین گل همزمان تولید کند که زیبایی خاصی به آن می‌دهد.
این گیاه به‌خاطر مقاوم بودن در برابر نور زیاد خورشید و دوست داشتن محیط‌های مرطوب، محبوب است. برگ‌های تیلاندسیا کاپیتاته پیش از گل‌دهی به رنگ قرمز یا هلویی درمی‌آیند و گل‌های بنفش زیبایی می‌دهند. این گیاه به‌راحتی در فضاهای مختلف رشد می‌کند و با مراقبت مناسب، گل‌های درخشانی تولید می‌کند.
این گیاه زیبا که به تیلاندسیا هوستون هم معروف است، با گل‌های صورتی شبیه پشمک خود توجه بسیاری را جلب می‌کند. این گیاه دورگه از پیوند دو نوع تیلاندسیا دیگر به‌وجود آمده و به‌عنوان یکی از گیاهان هوازی خاص در دکوراسیون منزل مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تیلاندسیا دیدیستیکا یکی از بزرگ‌ترین گیاهان هوازی است که می‌تواند تا ۳۰ سانتیمتر رشد کند. این گیاه برگ‌هایی به رنگ سبز تیره و صورتی دارد و گل‌های سفیدرنگ آن در کنار برگ‌هایش، جلوه‌ای خاص به آن می‌بخشد. این گیاه بومی آمریکای جنوبی است و به‌خاطر اندازه بزرگش، مورد توجه علاقه‌مندان به گیاهان هوازی قرار دارد.
این گیاه با برگ‌های سبز روشن و ساقه صورتی رنگ، یکی از گیاهان زیبای هوازی است که در محیط‌های طبیعی به‌صورت گروهی رشد می‌کند. گل‌های بنفش روشن این گیاه زیبایی خاصی دارند و فضای خانه یا محل کار را به‌طور چشم‌گیری تزئین می‌کنند.
برگ‌های این گیاه شبیه پرهایی پیچ‌خورده به‌نظر می‌رسند که در جهت نور رشد می‌کنند. قبل از گل‌دهی، برگ‌ها به رنگ زرد درمی‌آیند و سپس گل‌های نارنجی‌رنگ آن شکوفا می‌شود. این پیچش و تغییر رنگ برگ‌ها زیبایی منحصر به‌فردی به تیلاندسیا فانکیانا می‌دهد.
تیلاندسیا گاردنری بومی برزیل و ونزوئلا است و به‌خاطر گل‌های صورتی‌اش که از اواخر بهار تا تابستان باقی می‌مانند، محبوب است. این گیاه به‌خوبی در محیط‌های گرم و مرطوب رشد می‌کند و برای دکوراسیون داخلی خانه‌های گرم مناسب است.
تیلاندسیا استریکتا که بومی آمریکای جنوبی است، در شرایط مختلف آب و هوایی رشد می‌کند. این گیاه به‌خاطر گل‌های صورتی و برگ‌های تیره خود، زیبایی خاصی دارد و می‌تواند بر روی درختان یا سنگ‌ها در محیط‌های طبیعی پیدا شود.
این گیاه بومی مکزیک است و می‌تواند در هر نوع محیطی رشد کند. تیلاندسیا چیاپنسیس گل‌های صورتی و قرمزی دارد که در طول زمان به زیبایی شکوفا می‌شوند و فضای طبیعی دلپذیری به محیط می‌بخشند.
هرکدام از این گیاهان با ویژگی‌های خاص خود می‌توانند فضای خانه یا محل کار شما را زیبا و منحصر به‌فرد کنند.
برای مراقبت از گیاهان هوازی، چند قاعده کلی وجود دارد که می‌توانید برای هر نوع گیاه آنها را رعایت کنید:
از آن‌جایی که گیاهان هوازی معمولاً در درختان و گیاهان بزرگ زیر سایبان جنگل‌ها رشد می‌کنند، به نور غیرمستقیم و روشن عادت دارند. از قرار دادن گیاهان هوازی در معرض نور مستقیم خورشید برای مدت طولانی خودداری کنید چون می‌تواند برگ‌های حساس آنها را بسوزاند.
ویژگی اصلی گیاهان هوازی یا اپیفیت‌ها این است که برای زنده ماندن نیازی به خاک ندارند. با این حال، برخی گیاهان هوازی مانند سرخس‌های شاخ‌دار، سرخس‌های لانه‌پرنده، برخی از گونه‌های خزه‌ها و برخی از گونه‌های فیلودندرون می‌توانند در خاک رشد کنند، اما به مخلوط‌های خشک و خوب زهکشی‌شده نیاز دارند.
گیاهان هوازی برای رشد نیاز به آبیاری منظم دارند. اما چون این گیاهان بدون خاک رشد می‌کنند، آبیاری آنها کمی متفاوت است. بیشتر گیاهان هوازی با روش غوطه‌ور کردن آبیاری می‌شوند، یعنی گیاه را به مدت ۲۰ تا ۴۰ دقیقه در یک کاسه آب مقطر قرار می‌دهند، این کار را هر ۱ تا ۲ هفته انجام می‌دهند. با این حال، برخی گیاهان هوازی ترجیح می‌دهند به‌طور منظم مه شوند یا یک غوطه‌وری سریع داشته باشند. برای یافتن بهترین روش آبیاری و دفعات آبیاری، باید نوع خاص گیاه خود را بشناسید.
یکی از مهم‌ترین بخش‌های مراقبت از گیاهان هوازی در خانه این است که مطمئن شوید آنها به اندازه کافی رطوبت و رطوبت محیطی دارند. گیاهان هوازی به شرایط گرم و مرطوب علاقه دارند تا خشک نشوند. دماهای معمول خانه برای گیاهان هوازی مناسب است، فقط از قرار دادن آنها در معرض جریان هوای سرد یا دماهای پایین در زمستان خودداری کنید.
در مورد رطوبت، از قرار دادن گیاهان هوازی نزدیک به منافذ تهویه گرمایشی/سرمایشی یا در اتاق‌های خیلی خشک خودداری کنید. این گیاهان با قرار گرفتن در کنار یک رطوبت‌ساز یا در اتاق‌هایی که رطوبت بالایی دارند، مانند حمام، اتاق لباس‌شویی یا آشپزخانه، بهتر رشد می‌کنند.
گیاهان هوازی را می‌توان یک یا دو بار در ماه با کودهای محلول در آب که مخصوص گیاهان اپیفیت، بومیان یا گیاهان هوازی هستند، تغذیه کرد. این کودها حاوی نیتروژن قابل جذب هستند و می‌توان آنها را به آب اسپری یا آب غوطه‌ور کردن گیاهان افزود.
از آن‌جایی که این گیاهان نیازی به خاک ندارند، روش‌های زیادی برای نمایش آنها در خانه وجود دارد. تا زمانی که بتوانید گیاه را برای آبیاری حرکت دهید، می‌توانید به راحتی از ایده‌های خلاقانه برای نمایش گیاهان هوازی استفاده کنید. برخی از ایده‌ها عبارتند از:
هزاران نوع گیاه وجود دارد که می‌توان آنها را به‌عنوان گیاهان هوازی یا اپیفیت دسته‌بندی کرد. در زیر برخی از محبوب‌ترین و شناخته‌شده‌ترین انواع گیاهان هوازی آمده است:
گیاهان هوازی معمولاً برگ‌های قدیمی یا پایه‌ای خود را به‌طور طبیعی می‌اندازند، اما ممکن است گاهی لازم باشد خودتان آنها را هرس کنید. برگ‌های خشک‌شده یا مرده را به‌آرامی جدا کنید تا گیاه زیباتر به‌نظر برسد و رشد جدیدتر تشویق شود. بعد از آبیاری، برگ‌های قدیمی می‌توانند رطوبت اضافی را نگه دارند که باعث پوسیدگی می‌شود، بنابراین بهتر است آنها را از گیاه جدا کنید.
گیاهان هوازی معمولاً از طریق تقسیم "پاپ‌ها" (جوانه‌های جدید که از گیاه مادر رشد می‌کنند) تکثیر می‌شوند. برخی از گونه‌ها، مانند کاکتوس‌های گرمسیری، می‌توانند از طریق برش ساقه نیز تکثیر شوند.
آفات رایج گیاهان هوازی شامل شپشک‌های آردی و حشرات مقیاس است که می‌توان آنها را با استفاده از الکل مالشی پاک کرد.
احتمالاً رایج‌ترین اشتباهی که افراد در مراقبت از گیاهان هوایی در خانه مرتکب می‌شوند، آبیاری نادرست است. درست مانند دیگر گیاهان اپیفیتیک (گیاهانی که معمولاً بر روی پوست درختان در زیستگاه طبیعی خود رشد می‌کنند)، گیاهان هوایی معمولاً به آبیاری زیادی نیاز ندارند.
گیاهان هوایی نمی‌توانند مانند کاکتوس‌ها یا ساکولنت‌ها حجم زیادی آب ذخیره کنند. در طبیعت، وقتی این گیاهان خشک می‌شوند، عملاً به حالت خواب می‌روند تا بارندگی بعدی برسد. بنابراین، در خانه باید سعی کنید از آبیاری مکرر خودداری کنید. گیاهان هوایی انتظار دارند که دوره‌های خشکی را تجربه کنند و نگه داشتن آنها در شرایط مرطوب ثابت می‌تواند مشکلاتی مانند پوسیدگی ایجاد کند.
اگرچه این گیاهان تشنه نیستند، اما نباید مدت زیادی منتظر آبیاری مجدد آنها باشید. گیاهان هوایی بهتر از دیگر گیاهان با کم‌آبی کنار می‌آیند، اما در نهایت باید به آنها آب بدهید. علائم چروک یا پیچیدگی برگ‌ها می‌تواند نشان‌دهنده نیاز به آبیاری باشد، به ویژه در ماه‌های گرم‌تر.
این اشتباه ممکن است بدیهی به نظر برسد، اما اگر با گیاهان هوایی آشنایی ندارید، ممکن است متوجه نشوید که این گیاهان به دلیلی بدون خاک رشد می‌کنند. خاک می‌تواند سلامت آنها را به خطر بیاندازد.
بیشتر گونه‌های گیاهان هوایی ریشه‌ای ندارند. برخی از آنها ریشه‌های کوچکی دارند، اما این ریشه‌ها سطحی هستند و فقط برای اتصال به اشیاء طراحی شده‌اند. به همین دلیل آنها در بیشتر مخلوط‌های گلدانی به درستی رشد نمی‌کنند. چون خاک آب را نگه می‌دارد، کاشت گیاه هوایی در خاک باعث فاجعه خواهد شد. تماس مداوم با رطوبت در نهایت باعث پوسیدگی گیاه خواهد شد.
برای پرورش گیاهان هوایی بهتر است آنها را در تراریوم‌های مخصوص گیاهان هوایی یا ظروف شیشه‌ای دیگر مانند گلدان‌های آویز شیشه‌ای نگهداری کنید. این روش علاوه بر اینکه به گیاهان هوایی اجازه می‌دهد به درستی رشد کنند، زیبایی و برگ‌های جذاب آنها را نیز به نمایش می‌گذارد.
اشتباهات مربوط به گیاهان هوایی فقط به رطوبت نادرست مربوط نمی‌شود. نور نیز عامل کلیدی در نگهداری این گیاهان به شکلی سالم و شاداب است. نور برای تمام گیاهان ضروری است؛ بدون آن فتوسنتز نمی‌تواند رخ دهد و گیاهان نمی‌توانند انرژی مورد نیاز خود را تولید کنند. این برای گیاهان هوایی نیز صدق می‌کند. اگر سطح نور برای مدت طولانی کم باشد، گیاه هوایی شما عمر زیادی نخواهد کرد.
برای تمام گیاهان خانگی، باید آنها را در مکانی قرار دهید که شبیه به زیستگاه طبیعی آنها باشد. در مورد گیاهان هوایی، این به معنای جایی با نور غیرمستقیم و روشن است، مشابه به آنچه که در زیر سایبان درختان در مناطق گرمسیری آمریکای شمالی و جنوبی دریافت می‌کنند.
با این حال، مراقب نور مستقیم خورشید باشید، زیرا می‌تواند باعث سوختگی برگ‌ها و قهوه‌ای شدن گیاه شما شود. اگر اتاق‌های خانه شما با کمبود نور روبه‌رو هستند، می‌توانید از لامپ‌های رشد گیاهان خانگی استفاده کنید.
این بستگی به نوع گیاه هوایی شما دارد. بسیاری از آنها از محیط‌های مرطوب طبیعی آمده‌اند و از رطوبت بالا در خانه استقبال می‌کنند. شما می‌توانید آنها را به عنوان گیاهان حمام نگهداری کنید یا از روش‌های افزایش رطوبت برای گیاهان خانگی استفاده کنید. از طرف دیگر، برخی از گونه‌های گیاهان هوایی در مناطق خشک‌تر یافت می‌شوند و از زندگی در نقاط خشک خانه شما خوشحال خواهند شد.
گیاهان هوایی اپیفیتیک هستند، به این معنی که در محیط طبیعی خود روی دیگر گیاهان و اشیاء رشد می‌کنند، نه در خاک. در حالی که به راحتی می‌توان فرض کرد که این گیاهان فقط به هوا برای زنده ماندن نیاز دارند، در واقع بدون منابع دیگر تغذیه، آب و نور نمی‌توانند به خوبی رشد کنند. حتی می‌توانید از کود مخصوص گیاهان هوایی برای تأمین مواد مغذی ضروری استفاده کنید.
