ایران و ازبکستان پس از ۲ دهه تفاهمنامهای را امضا کردند که بر اساس آن، عوارض ۴۰۰ دلاری برای ناوگان ورودی و ترانزیتی ایران به این کشور لغو می‌شود؛ این توافق، گامی مهم در کاهش هزینه‌های صادراتی و ترانزیتی و تقویت همکاری‌های اقتصادی میان دو کشور به شمار می‌رود.
جواد هدایتی مدیرکل دفتر ترانزیت و حملونقل بین‌المللی از ازبکستان به عنوان کشوری پرجمعیت و بزرگ‌ترین اقتصاد رو به رشد در منطقه آسیای میانه یاد و تاکید کرد که این توافق می‌تواند در کاهش هزینه‌های صادراتی و ترانزیتی و حمایت از ناوگان ملی دو کشور تاثیر قابل توجهی داشته باشد.
به گزارش تسنیم، هدایتی همچنین گفت: «پنج کشور منطقه آسیای میانه با توجه به وسعت جغرافیایی، جمعیت بالا و رشد اقتصادی مداوم، از مقاصد مهم صادراتی و ترانزیتی از قلمرو جمهوری اسلامی ایران به شمار می‌روند.»
او افزود که در راستای گسترش مبادلات اقتصادی و کاهش هزینه‌ها، در سال ۱۴۰۱ توافقاتی با کشور‌های دیگر آسیای میانه انجام شد.
به گفته او، این توافقات شامل لغو عوارض ۱.۵ دلار به ازای هر کیلومتر پیمایش ناوگان ترانزیتی در ترکمنستان و لغو روادید رانندگان در توافقی با قزاقستان بود.
یکی از نکات کلیدی در روابط ایران و ازبکستان، وجود کمیسیون مشترک اقتصادی است که مسئولیت آن در ایران بر عهده وزارت صمت و در ازبکستان بر عهده وزارت سرمایه‌گذاری، صنعت و تجارت است. در پانزدهمین اجلاس این کمیسیون که در خرداد ۱۴۰۱ برگزار شد، دو کشور توافق کردند ارزش تجارت دوجانبه را تا یک میلیارد دلار در سال ۱۴۰۴ افزایش دهند.
همچنین، ایران و ازبکستان، به همراه عمان و ترکمنستان، عضو موافقت‌نامه عشق‌آباد در خصوص تأسیس دالان حملونقل بین‌المللی هستند.
توان ایران در تولید محصولات مختلف مانند دارو، مواد غذایی، مصالح ساختمانی و کشاورزی، و همچنین صدور خدمات فنی و مهندسی، به علاوه تأسیس مرکز تجاری ایران در ازبکستان، از نقاط قوت روابط تجاری دو کشور به شمار می‌رود. با این حال، عدم استقرار رایزن بازرگانی و نبود بانک مستقل ایرانی در ازبکستان از جمله نقاط ضعف این رابطه محسوب می‌شود.
علاقه‌مندی و اراده سیاسی دو کشور برای افزایش مبادلات تجاری، به عنوان مهم‌ترین فرصت برای تقویت روابط تجاری، مطرح است. در عین حال، مشکلاتی، چون شناخت ناکافی از بازار ایران توسط بازرگانان ازبک، و حضور رقبا در بازار ازبکستان، به عنوان تهدیدات اصلی شناخته می‌شوند.
علاوه بر این، مشکلات حملونقل ریلی، عدم اتصال مستقیم زمینی و عبور از ترکمنستان، کمبود پرواز‌های بین دو کشور و تعرفه‌های گمرکی، از جمله موانع عمده در توسعه روابط تجاری ایران و ازبکستان هستند.
