به گزارش همشهریآنلاین به نقل از فارس، در سالهای پس از انقلاب، ایران علیرغم تحریمها و فشارهای اقتصادی بینالمللی، دستاوردهای چشمگیری در حوزه نظامی و دفاعی به دست آورده است. از تولید موشکهای بالستیک پیشرفته و سامانههای پدافند هوایی بومی گرفته تا توسعه فناوری پهپادهای رادارگریز و ساخت ناوشکنها و زیردریاییهای بومی، این کشور توانست با تکیه بر نیروی بومی و دانش فنی خود، استقلال راهبردی و نظامی خود را حفظ کرده و به عنوان یک قدرت بازدارنده در منطقه مطرح شود. این پیشرفتها نه تنها امنیت ملی را تقویت کرده، بلکه به عنوان نمادی از ایستادگی در برابر تحریمها و حفظ کرامت ملی، برای مردم ایران افتخار و انگیزهای مضاعف به ارمغان آورده است.
در بررسی دستاوردهای نظامی ایران پس از انقلاب اسلامی، باید توجه داشت که این موفقیتها در شرایط تحریمهای بینالمللی و فشارهای اقتصادی و سیاسی حاصل شدهاند.
در عین وجود محدودیتهای فراوان، ایران با تکیه بر ظرفیتهای بومی و دانش فنی ملی، گامهای بلندی در حوزه دفاعی برمیدارد که تحولی اساسی در ساختار نظامی کشور ایجاد نموده است.
توسعه پهپادها
ایران در سالهای اخیر پیشرفت چشمگیری در صنعت پهپادی داشته و برخی از پهپادهای ایرانی دارای برد بلند و قابلیت عملیات در فواصل بسیار دور هستند. پهپادهایی مانند شاهد ۱۲۹، فطرس، غزه و شاهد ۱۴۹ (غزه) توانایی پروازهای طولانیمدت و اجرای مأموریتهای شناسایی، نظارتی و حتی رزمی را دارند.
برخی پهپادهای ایران بردی فراتر از ۲,۰۰۰ تا ۳,۰۰۰ کیلومتر دارند، به این معنی که میتوانند از داخل خاک ایران تا سرزمینهای اشغالی پرواز کنند. نمونههایی مانند شاهد ۱۳۶ که یک پهپاد انتحاری با برد بلند است، در گذشته در عملیاتهای مختلف استفاده شده است.
توسعه پهپادهای ایران طی سالهای اخیر پیشرفتهای قابل توجهی داشته است. ایران یکی از کشورهایی است که توانسته در زمینه تولید و استفاده از پهپادها به خودکفایی برسد. این پیشرفتها در حوزههای نظامی و غیرنظامی قابل مشاهده هستند.
در حوزه نظامی، ایران از پهپادها برای مقاصد مختلفی همچون شناسایی، نظارت، جمعآوری اطلاعات و حتی حمله به اهداف استفاده کرده است.
در زمینه فناوری، ایران از فناوریهای پیشرفتهای برای ارتقاء قابلیتهای پهپادهای خود استفاده کرده است. این پیشرفتها شامل بهبود سیستمهای کنترل و ناوبری، افزایش برد و زمان پرواز، و بهبود دقت در هدفگیری هستند.
دستاوردهای موشکی
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ایران علیرغم تحریم ها با تکیه بر توان داخلی و خودکفایی دفاعی، توانسته است به پیشرفتهای چشمگیری در حوزه نظامی دست یابد.
توسعه موشکی ایران نیز یکی از ارکان اصلی قدرت دفاعی این کشور است. ایران در سالهای اخیر در زمینه تولید و بهبود موشکهای بالستیک، کروز و سیستمهای پدافند هوایی پیشرفتهای زیادی داشته است. این پیشرفتها در راستای تقویت توان بازدارندگی و دفاعی کشور صورت گرفته و شامل طراحی و ساخت موشکهایی با بردهای مختلف، قابلیتهای دقیق هدفگیری، و دقت بالا بوده است.
ایران در تولید موشکهای بالستیک کوتاه، میانبرد و دوربرد دستاوردهای زیادی داشته است. موشکهایی مانند "شهاب" (نسخههای مختلف)، "قدر"، "علی" و "ذوالفقار" از جمله موشکهای بالستیک ایران هستند که قابلیت هدفگیری دقیق و بردهای مختلف دارند. این موشکها توانایی حمل کلاهکهای متعارف یا حتی کلاهکهای خاص را دارند و در مواقع بحرانی میتوانند تهدیدات مختلفی را برای دشمن ایجاد کنند.
ایران همچنین در زمینه موشکهای کروز نیز پیشرفتهای چشمگیری داشته است. این موشکها به دلیل قابلیت پرواز با ارتفاع پایین و عبور از مناطق دفاعی، برای اهداف استراتژیک و نظامی بسیار مؤثر هستند. موشک "نور" یکی از نمونههای موفق موشکهای کروز ایران است که در دریاها و مناطقی با پوشش راداری بالا میتواند به اهداف خود برسد.
ایران برای ارتقاء قابلیتهای موشکی خود از تکنولوژیهای پیشرفتهای استفاده کرده است. این پیشرفتها شامل افزایش دقت هدفگیری با استفاده از سیستمهای هدایت پیشرفته، بهبود موتورهای موشکها برای افزایش برد، و استفاده از مواد سبک و مقاوم برای ساخت بدنه موشکها است. همچنین، ایران در طراحی موشکهایی با قابلیت تغییر مسیر در طول پرواز و مقاوم در برابر سیستمهای پدافندی پیشرفته نیز موفقیتهایی داشته است.
در کنار توسعه موشکهای هجومی، ایران به تولید سیستمهای پدافند هوایی نیز پرداخته است. این سیستمها برای مقابله با تهدیدات هوایی و موشکهای دشمن طراحی شدهاند. از جمله این سیستمها میتوان به "باور ۳۷۳" اشاره کرد که یک سیستم پدافند هوایی بومی است که توانایی رهگیری و نابودسازی موشکهای بالستیک و پرندههای مهاجم را دارد.
البته توسعه موشکی ایران بیشتر به منظور تقویت توان دفاعی و بازدارندگی در برابر تهدیدات خارجی است. ایران بارها اعلام کرده که برنامههای موشکی این کشور جنبه دفاعی دارد و هدف آن جلوگیری از حملات احتمالی دشمنان است. با این حال، توسعه برنامههای موشکی ایران همواره با نگرانیها و فشارهای بینالمللی همراه بوده است، بهویژه از سوی کشورهای غربی که نگران گسترش این برنامهها هستند.
در مجموع، توسعه موشکی ایران در راستای تأمین امنیت ملی و تقویت توان دفاعی کشور انجام میشود و نشاندهنده استقلال این کشور در زمینههای نظامی است.
ساخت ناوشکنها و زیردریاییهای بومی
در بخش دریایی نیز، ساخت ناوشکنها و زیردریاییهای بومی که قادر به فعالیت در شرایط نظامی متغیر و دریاهای پرتلاطم هستند، نشاندهنده پیشرفت قابلتوجه ایران در این حوزه است. علاوه بر این، سپاه پاسداران با ایجاد شهرهای موشکی زیرزمینی، توانسته است از تجهیزات حیاتی کشور در برابر تهدیدات دشمن حفاظت کند.
این دستاوردها که در شرایط تحریم و فشارهای بینالمللی محقق شدهاند، نهتنها موجب تقویت امنیت ملی شدهاند، بلکه توان دفاعی کشور را به سطحی رساندهاند که هرگونه تهدید علیه ایران با پاسخ قاطع و بازدارنده مواجه خواهد شد.
این دستاوردها، هم در حوزه فناوری و هم در ارتقای سطح خودکفایی دفاعی، در شرایطی حاصل شدهاند که تحریمها و فشارهای اقتصادی و سیاسی، منابع و انتقال فناوری از خارج را محدود کردهاند. در پاسخ به این محدودیتها، ایران توانسته با تمرکز بر پژوهشهای داخلی، نوآوری و سرمایهگذاری در صنایع دفاعی، به یکی از پیشرفتهترین قدرتهای نظامی منطقه تبدیل شود.
دستاوردهایی فراتر از ارتقای توان دفاعی
پیشرفتهای نظامی ایران، تنها به افزایش قدرت دفاعی کشور محدود نمیشوند، بلکه تأثیرات گستردهای بر امنیت، اقتصاد و هویت ملی دارند.
یکی از مهمترین فواید این دستاوردها، افزایش امنیت ملی و حفاظت از مرزها در برابر تهدیدات خارجی است که آرامش و ثبات را برای مردم به ارمغان میآورد. از سوی دیگر، رونق صنعت بومی و ایجاد اشتغال در حوزههای مرتبط با فناوریهای دفاعی، موجب کاهش وابستگی کشور به واردات تسلیحات و رشد اقتصادی میشود. این پیشرفتها همچنین باعث تقویت هویت ملی و خودباوری جامعه شده و دستاوردهای علمی و فناوری را به نمادی از توانمندی ایرانیان تبدیل کرده است.
علاوه بر این، توسعه فناوریهای نظامی انگیزهای برای جوانان در عرصههای علمی و فنی ایجاد کرده و مسیر پیشرفت و نوآوری را هموارتر ساخته است.
از بعد راهبردی، افزایش توان بازدارندگی کشور در برابر دشمنان، نقش مهمی در حفظ ثبات منطقهای و بینالمللی دارد و جایگاه ایران را در معادلات جهانی تقویت میکند.
موفقیتهای نظامی جمهوری اسلامی ایران در شرایط تحریم و فشار، نمونهای بارز از خودکفایی و نوآوری داخلی است. این دستاوردها نه تنها توان دفاعی کشور را به طور چشمگیری افزایش داده، بلکه با ایجاد اشتغال، رونق صنعت بومی و تقویت هویت ملی، منافع مستقیم و غیرمستقیمی را برای مردم ایران به همراه داشتهاند.
در نهایت، افزایش امنیت ملی و توسعه پایدار اقتصادی از مهمترین نتایجی است که این موفقیتها برای جامعه ایران به ارمغان میآورد.
در پایان باید گفت که پیروزی انقلاب اسلامی، نقطه عطفی است در تاریخ ملت ایران که نه تنها نماد تحول سیاسی و اجتماعی، بلکه شاهد شکوفایی روح مقاومت و خودباوری مردمی در برابر چالشهای داخلی و خارجی بوده است. بر همین اساس سالگرد پیروزی انقلاب یادآور آن لحظاتی است که ملت، با ایستادگی و تلاش جمعی، توانست سرنوشت خود را به دست گیرد و راه را برای ساختن آیندهای مبتنی بر عدالت، استقلال و آزادی هموار سازد.