رپرتاژ آگهی: سامانه مودیان در سالیان اخیر (مهر ماه سال ۱۳۹۸) با هدف افزایش شفافیت‌های مالیاتی طراحی شده است. این سامانه توانسته از طریق هوشمندسازی مالیات، به کاهش فرارهای مالیاتی کمک شایانی کند.برای آشنایی با نقش و اهمیت سامانه مودیان در هوشمندسازی مالیات کشور، تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
چرا سامانه مودیان برای اخذ مالیات در ایران راه‌اندازی شد؟ جواب این سوال را می‌توان در بین اهداف اصلی این سامانه پیدا کرد. برخی از مهم‌ترین اهداف و تاثیرات این سامانه به شرح زیر هستند:
· ساده‌سازی فرایندهای مالیاتی: هر چقدر فرایندهای مالیاتی پیچیده‌تر باشند، اخذ مالیات از مودیان هم سخت‌تر می‌شود. یکی از اهداف اصلی سامانه مودیان، تسهیل و ساده‌سازی فرایندهای مالیاتی است. با راه‌اندازی این سامانه، مراحل اداری کاهش پیدا کردند.
· شفافیت مالیاتی: در گذشته فساد و تقلب مالیاتی گسترده‌ای وجود داشت. این سامانه، فساد و تقلب مالیاتی را با توجه به ارائه اطلاعات دقیق به حداقل می‌رساند.
· تسهیل مدیریت مالی: با دسترسی مودیان به اطلاعات مالی خود در این سامانه، مدیریت و برنامه‌ریزی مالی بهتر خواهد شد. مودیان با توجه به این اطلاعات، برنامه‌ریزی بهتری برای پرداخت مالیات و جلوگیری از بدهی خواهند داشت.
· بهبود ارتباطات: سامانه مودیان با ایجاد بستر اینترنتی امن، رابطه بین مودیان و اداره مالیات را تا حد زیادی بهبود بخشیده است. همچنین امکان پیگیری سریع و دقیق اطلاعات نیز وجود دارد.
· بهبود فرهنگ مالیاتی: یکی از مهم‌ترین اهداف این سامانه، بهبود نظام مالیاتی کشور و در نهایت فرهنگ مالیاتی است که باعث افزایش رضایت مودیان خواهد شد.
هر سامانه‌ای که راه‌اندازی می‌شود، وظایف خاصی را برعهده دارد. سامانه مودیان هم در زمینه مالیاتی وظایف مهم و خطیری دارد که برخی از آنها به شرح زیر است:
· صدور شناسه یکتای حافظه مالیاتی
· ثبت و نگهداری اطلاعات مالی مودیان
· ارائه گزارش‌های مالیاتی به مودیان
· ایجاد شفافیت در ارائه صورتحسابهای الکترونیکی
· امکان استعلام اطلاعات پرونده مالیاتی
· محاسبه و ثبت مالیات بر ارزش افزوده در معاملات
· ایجاد تعامل سازنده بین مودیان و سازمان امور مالیاتی
· پیگیری وضعیت پرداخت مالیات توسط مودیان
· افزایش شفافیت و کاهش فرارهای مالیاتی
در ابتدا لازم به ذکر است، هر مودی که در سازمان فعالیت می‌کند، یک کارپوشه اختصاصی دارد. این کارپوشه مبنای استناد سازمان امور مالیاتی در رابطه با صورتحسابهای ارسالی و دریافتی است. تمامی صاحبان مشاغل و اشخاص حقوقی، باید در سامانه عضو و معاملات خود را در آنجا ثبت کنند. این قانون حتی شامل عرضه‌کنندگان خدمات یا کالایی می‌شود که براساس قانون مالیات بر ارزش افزوده، نسبت به قوانین مالیات و عوارض معاف هستند. فعالان اقتصادی حاضر در مناطق آزاد تجاری-صنعتی و مناطق ویژه اقتصادی نیز مکلف به عضویت و ثبت معاملات در سامانه هستند.
ثبت مستقیم اطلاعات در این سامانه امکان‌پذیر نیست و فقط باید اطلاعات ارسال شوند. البته قوانینی در زمینه ارسال صورتحساب‌ها وجود دارد که مودیان باید آنها را رعایت کنند. به طور کلی دو روش برای ارسال اطلاعات به این سامانه وجود دارد که عبارتند از:
· ارسال اطلاعات توسط مودیان: در این روش خود مودی با ورود به سامانه مودیان، اقدام به ارسال اطلاعات مورد نیاز می‌کند.
· ارسال اطلاعات توسط شرکت معمتد: در این روش، مودیان اطلاعات خود را در اختیار شرکت معتمد قرار می‌دهند تا آن شرکت اقدام به ارسال صورتحساب کند. اطلاعات معمولا به صورت فایل اکسل یا هر فرمت دیگری که مدنظر شرکت معتمد است، ارسال می‌گردد.
یکی از سوالات متداول در مورد نحوه ارسال صورتحساب که برای مودیان مطرح می شود در مورد نرم افزار های واسط ارسال صورتحساب الکترونیک است و اینکه آیا امکان ارسال صورتحساب الکترونیکی بدون نرم افزار وجود دارد یا نه ؟ نرم افزار های حسابداری با قابلیت ارسال صورتحساب گزینه ای مناسب تری است یا شرکت ها معتمد که در ادامه به توضیح این مورد پرداخته ایم.
به شرکت‌هایی گفته می‌شود که در راستای رسیدگی به انواع خدمات مالیاتی و ارائه صورتحسابهای الکترونیکی فعالیت می‌کنند. به این ترتیب تمام مودیان باید با شرکت‌های معتمد مالیاتی آشنایی داشته باشند. این نوع شرکت‌ها توسط سازمان امور مالیاتی به رسمیت شناخته می‌شوند و اقدام به ارائه انواع خدمات مالیاتی به مودیان می‌کنند.
تمامی کارشناسان این نوع شرکت‌ها از طریق اداره امور مالیاتی کشور، دوره‌های آموزشی در مورد مالیات را سپری می‌کنند. با ارائه مجوز از سوی سازمان امور مالیاتی، شرکت معتمد، می‌تواند فعالیت خود را آغاز کند. این شرکت‌ها با همه مودیان حقوقی و حقیقی در زمینه صدور، ثبت و ارسال صورتحسابهای الکترونیکی همکاری می‌کنند. شرکت‌های معتمد در زمینه مالیات به سه دسته آموزش سامانه مودیان، نظارت بر عملکرد مالیاتی و ارائه خدمات مشاوره مالیاتی تقسیم‌بندی می‌شوند.
اگر روش ارسال اطلاعات توسط شرکت معمتد مالیاتی را انتخاب کرده‌اید، بهتر است با انواع این شرکت‌ها آشنا شوید.
این شرکت‌ها اطلاعات را جمع‌آوری کرده و انواع فاکتورها را نگهداری می‌کنند. هدف اصلی این شرکت‌ها، ارسال صورتحساب معاملات است. این نوع شرکت‌ها بعد از اخذ مجوز از سازمان امور مالیاتی، می‌توانند روی عملکرد مالیاتی مودیان هم نظارت داشته باشند.
حوزه فعالیت این نوع شرکت‌های معتمد، آموزش مالیاتی به مودیان است. از طریق شرکت‌های آموزش مودیان، با قوانین و تکالیف مربوطه آشنا می‌شوید.
این نوع شرکت‌ها نیز در زمینه ارسال اطلاعات مالیاتی به سامانه مودیان، مشاوره می‌دهند. شرکت‌های خدمات مشاوره، اجازه فعالیت آموزشی و نظارتی را ندارند.
بعد از اخذ مجوز توسط این شرکت‌ها، سازمان امور مالیاتی آنها را در لیست خود می‌گنجاند. این لیست هر سال به روزرسانی می‌شود. جدیدترین لیست شرکت‌های معتمد اداره امور مالیاتی به شرح زیر هستند:
· شرکت داده‌پردازی کیسان
· شرکت معتمد داده‌کاوی اول سام
· شرکت معتمد اول هوشمند راهبر
· شرکت داده‌پردازی معتمد تیس
· شرکت همیار پایش الکترونیک
· شرکت توسعه وثوق گستر
· شرکت معتمد همراه فن آوا
· شرکت معتمد هوشمند تک سا
· شرکت امن پرداز معتمد ایرانیان
· شرکت اعتماد پردازش سداد
· شرکت راهکارهای یکپارچه معتمد ایرانیان
· شرکت دیان همراه
· شرکت معتمد هوشمند پاژ
· شرکت معتمد ملل شریف
سید محمد هادی سبحانیان، رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور با صدور بخشنامه‌ای، نحوه بخشودگی جرایم موضوع ماده ۲۲ قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان جریمه‌های موضوع بند (ب) ماده ۳۶ و ماده ۳۷ قانون مالیات بر ارزش افزوده دوره زمستان و بهار ۱۴۰۳ را تشریح کرد. بر اساس مفاد این بخشنامه به استناد ماده ۲۲ قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان، در صورتی که عدم انجام تکالیف قانون مذکور خارج از اختیار مودی بوده باشد، جرایم موضوع این ماده تا ۱۰۰ درصد بخشیده می‌شوند. همچنین در صورتی که اشخاص مشمول نسبت به مسترد کردن مجدد یا مسترد کردن اظهارنامه زمستان ۱۴۰۲ تا ۱۰ آذر ۱۴۰۳ و اظهارنامه بهار ۱۴۰۳ تا ۲۰ آذر ۱۴۰۳ اقدام و نسبت به پرداخت یا ترتیب پرداخت مالیات بر ارزش افزوده متعلق تا ۲۶ آذر اقدام کنند یا فاقد بدهی باشند، از ۹۰ تا ۱۰۰ درصد بخشودگی برخوردار خواهند شد.
یکی از مشکلات اساسی در زمینه مالیات، اخذ مالیات یا مالیات‌ستانی از مشمولان است.با توجه به هوشمندسازی فرایند اخذ مالیات توسط سامانه مودیان، فرارهای مالیاتی به‌طور قابل‌توجهی کاهش یافته‌اند. از سوی دیگر،این سامانه با ارائه اطلاعات مالیاتی دقیق،در تجزیه تحلیل وضعیت اقتصادی کشور نیز نقش بسزایی دارد. ارائه خدمات این چنینی از سوی سامانه مودیان،به بهبود وضعیت اقتصاد و در نهایت پویایی فضای کسب‌وکار کمک بزرگی می‌کند.
