به گزارش ایرنا، سید حسن خمینی یادگار امام روز سه شنبه در ایام الله دهه مبارک فجر در مراسم های تجدید میثاق وزرای اقتصاد، نیرو و مدیران سازمان برنامه وبودجه با آرمانهای امام خمینی (ره) شرکت کرد.

دین در حوزه اقتصاد قاعده‌های ایجابی الزامی ندارد/ در اقتصاد، مردم را عدد نبینید؛ این خیلی خطرناک است/ مردم «دهک» نیستند، انسان هستند

یادگار امام با تأکید بر اینکه ما از نظر عقلی و شرعی موظف هستیم رفتارمان را علمی کنیم، گفت: اگر بگوییم «هرچه خدا بخواهد می‌شود»، این نوع برخورد از جنس تقدیرگرایی‌هایی است که نه پایه دینی دارد و نه پایه و اساس عقلی دارد.

سید حسن خمینی طی سخنانی در دیدار با وزیر و کارکنان وزارت امور اقتصادی و دارایی با تبریک سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی و اعیاد شعبانیه، گفت: چهار نوع نسبت بین علوم مختلف با دین قابل تصویر است؛ از نسبت حداکثری شروع می‌شود تا حداقلی. یک سری علوم پیوند بسیار عمیقی با معارف و دستورات دینی دارند و می‌توان گفت علمِ دین هستند. یک سری از علوم را هم می‌توان گفت بی ارتباط با دین هستند؛ ولو در سال‌های اول انقلاب یک عده دنبال این بودند که اینها را هم دینی کنند. یک عده بودند که می‌خواستند ریاضی اسلامی را هم تعبیه کنند، اما اینها ارتباطی با دستورات دینی ندارد.

یادگار امام با اشاره به اینکه دو نوع دیگر از ارتباط هم بین علم و دین هست، افزود: گاهی دین ستون‌های اصلی یک علم را تعبیه می‌کند، اما اینکه چگونه در آنها بحث داشته باشید و بر این ستون‌ها ساختمان خودتان را بنا کنید، خیلی کاری ندارد؛ خیلی‌ها اقتصاد را از این نوع می‌دانند. اما نوع چهارم مقداری از این حداقلی‌تر است و به شما می‌گوید من با ساختار این علم هم کاری ندارم، ولی فقط یک سری دستورات کلی دارم و اینها را رعایت کنید؛ برخی اقتصاد را از سنخ چهارم می‌دانند. مثلا می‌گویند فرقی نمی‌کند اقتصاد دولتی باشد یا نباشد؛ ربوی نباشد.

وی اظهار داشت: رابطه دین و اقتصاد به رابطه دولت و اقتصاد هم قابل تسری است. البته فکر نمی‌کنم کسی به بی ارتباطی محض قائل باشد. حتی طرفداران اقتصاد آزاد هم برای دولت نقش نظارتی قائل هستند. البته دولت‌های سنتی در اقتصاد دخالت نمی‌کردند. پیدایش گمرک از وقتی است که دولت‌ها مدرن می‌شوند و بعد دولت‌های رفاه شکل می‌گیرند و بعد هم لیبرال دموکراسی و اقتصاد آزاد به وجود می‌آید.

سید حسن خمینی تأکید کرد: به نظر می‌رسد دین در حوزه اقتصاد قاعده‌های ایجابی الزامی ندارد و یا اگر هم هست، به اندازه‌ای نیست که شما از آن یک نظام یا ساختار استفاده کنید؛ ولی دستورات سلبی زیاد دارد که این کارها را نکنید. پس روش‌های ما در حوزه اقتصاد باید عالمانه و علمی باشد، چون از ناحیه دین دستوری نرسیده است. شما باید آنها آن موارد اندک را رعایت کنید و مابقی را با خرد و عقل‌تان پیش ببرید.

وی افزود: گزاره‌ای علمی است که بتواند پیش‌بینی کند. یعنی مثلا می‌گوید اگر نقدینگی بالا برود، تورم بالا می‌رود؛ یا چاپ بی پشتوانه [پول] این معضلات را دارد. البته ممکن است اشتباه در بیاید؛ چون گزاره علمی ممکن است اشتباه هم باشد. ما از نظر عقلی و شرعی موظف هستیم رفتارمان را علمی کنیم؛ یعنی بتوانیم پیش‌بینی کنیم و احاله به مجهولات و تقدیر ندهیم. اگر بگوییم «هرچه خدا بخواهد می‌شود»، این نوع برخورد از جنس تقدیرگرایی‌هایی است که نه پایه دینی دارد و نه پایه و اساس عقلی دارد.

یادگار امام تأکید کرد: ما باید بسیار مراقب باشیم که عقل بشریت و یافته‌های عقلی بشریت را در رفتارهای‌مان به کار بگیریم. فرق امیرالمؤمنین(ع) و معاویه در پشت کردن یا رو آوردن به قواعد نیست. اگر لشکر آن روزگار دارای میمنه، میسره، قلب، پیشرو و عقب بود، لشکر معاویه اینها را داشت و لشکر امیرالمؤمنین(ع) هم داشت. این طور نبود که امیرالمؤمنین(ع) بگوید چون ما لشکر حق هستیم، هیأتی وسط میدان می‌رویم. فرق آنها در نیّت‌هایشان است؛ نه در نوع رفتارشان.

وی با تأکید بر اینکه نسبت اقتصاد با علم روز باید روشن شود، گفت: اگر خودتان را به قله‌های دانش بشری مجهز نسازید و با شجاعت آن را انجام ندهید، مسئول هستید. مهمترین شعار آقای پزشکیان در انتخابات «کار کارشناسی» بود. باید تمام همت مجموعه این باشد که کار کارشناسی داشته باشد؛ و از تقدیرگرایی پرهیز کنید. چون تقدیرگرایی در دینداران بسیار می‌تواند کشنده باشد.

سید حسن خمینی افزود: بحث‌تان را معطوف به این کنید که حداکثر نفع به طبقات ضعیف برسد. این سخن اگر توصیه دینی هم نبود، نیاز عقلانی جامعه ما است؛ سیاست و روشی باید اعمال شود که بیشترین نفع را به حال فقرا و محرومین پدید بیاورد. همه اینها درست است که انقلاب برای محرومین است و انقلاب را محرومین پدید آورده‌اند، اما امروز حتی اگر اغنیاء هم بخواهند زندگی بهتری داشته باشند، باید فقرا را از فقر خارج کنند. سیاست‌هایتان را معطوف کنید به اینکه شکاف طبقاتی را کم کنید. سیاست‌های دولت باید معطوف به کمک‌رسانی هرچه بیشتر به فقرا، محرومین و طبقات ضعیف باشد.

وی اظهار داشت: انسان‌ها عدد نیستند که ارقام مربوط به آنها بعضا تخمینی بیان شود. مراقب باشید در اقتصاد، مردم را عدد نبینید؛ این خیلی خطرناک است. مردم دهک نیستند؛ انسان هستند. جهت نگاه باید علمی و ساختارمند باشد، ولی ما مواجه با متر مکعب یا کیلووات نیستیم، چرا که ما با انسان مواجه هستیم. تمام دنیای هر انسان، فردیت خودش است؛ پس نسبت به درد آنها توجه داشته باشیم.

در دیدار با مدیران و کارکنان سازمان برنامه و بودجه

آدم عاقل باید زودتر از راه غلط برگردد/ به یک مسیر اشتباه تقدس ندهیم/ کسانی که جمود بر یک اشتباه می‌کنند، گناهکار هستند/ نظام کارشناسی برای این درست نشده که هرچه رئیس می‌گوید را تئوریزه کند

سید حسن خمینی در دیدار با مدیران و کارکنان سازمان برنامه و بودجه، گفت: اشکالی ندارد سیاست‌هایی که احیانا اشتباه بوده را تغییر بدهیم و بر آنها پافشاری نکنیم. پافشاری کردن بر اشتباه از خود اشتباه بدتر است؛ و به تعبیری آنجا دیگر گناه یا یک جرم نابخشودنی می‌شود.

یادگار امام با تأکید بر اینکه به یک مسیر اشتباه تقدس ندهیم، گفت: کارشناسان باید شجاع باشند و اگر چیزی به ذهن‌شان می‌رسد، با شجاعت بگویند و نظرشان را بیان کنند. نظام کارشناسی برای این درست نشده که هرچه رئیس می‌گوید را تئوریزه کند؛ نظام کارشناسی درست شده که هرچه می‌داند و می‌فهمد را بیان کند. البته جمع‌بندی نهایی بحث دیگری است؛ بر اساس نظر کارشناسان مختلف جمع‌بندی می‌کنند.

حجت‌الاسلام و المسلمین سید حسن خمینی ، گفت: «راه» تقدس ندارد؛ و فقط در برخی موارد «هدف» تقدس دارد. اگر یک راهی رفتیم و به این نتیجه رسیدیم که غلط است، باید برگردیم. تقدس دادن به سبَیل شما را از یک انسان عاقل به یک انسان متحجر تبدیل می‌کند.

یادگار امام با تأکید بر اینکه آدم عاقل باید زودتر از راه غلط برگردد، افزود: پا گذاشتن روی دوش اشتباهات گذشتگان است که آینده را می‌سازد. ما سه نفر هستیم و به یک سه راهی می‌رسیم. اگر شما زودتر رفتید و به بن بست خوردید، من با توجه به اشتباهات شما است که می‌فهمم آن دو راه را نباید بروم. اینکه ما امروز هزاران اشتباه پیشینیان را نمی‌کنیم، به این معنا نیست که ما از آنها باهوش‌تر هستیم؛ دوره ما بعد از آنها بوده است. بعضا ارزش تجارب باطل شده گذشتگان بیشتر از تجارب صحیح آنها است؛ به شرط اینکه ما بفهمیم نباید آن کار را بکنیم.

وی اظهار داشت: انقلاب یک آرمان بسیار بزرگی داشته و طبیعتا در مسیری با هزاران دشمن، مشکل و تغییر پاردایم‌هایی که در این ۴۶ ساله اتفاق افتاده، ایرادی ندارد که کسانی مسیر اشتباهی را رفته‌اند. تقدس به یک مسیر اشتباه ندهیم. کسانی که جمود بر یک اشتباه می‌کنند، گناهکار هستند. ما امکان اشتباه داریم، اما حق گناه نداریم؛ یعنی عامدانه نباید اشتباه کنیم. اگر عامدانه اشتباه کردیم، حق بخشش هم نداریم.

سید حسن خمینی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: اشکالی ندارد سیاست‌هایی که احیانا اشتباه بوده را تغییر بدهیم و بر آنها پافشاری نکنیم. پافشاری کردن بر اشتباه از خود اشتباه بدتر است؛ و به تعبیری آنجا دیگر گناه یا یک جرم نابخشودنی می‌شود.

وی تأکید کرد: کارشناسان باید شجاع باشند و اگر چیزی به ذهن‌شان می‌رسد، با شجاعت بگویند و نظرشان را بیان کنند. نظام کارشناسی برای این درست نشده که هرچه رئیس می‌گوید را تئوریزه کند؛ نظام کارشناسی درست شده که هرچه می‌داند و می‌فهمد را بیان کند. البته جمع‌بندی نهایی بحث دیگری است؛ بر اساس نظر کارشناسان مختلف جمع‌بندی می‌کنند.

در دیدار با وزیر و مدیران ارشد وزارت نیرو

ما محکوم به «عقلانیت» هستیم/ باید به تمام دستاوردهای علمی روزگار خودتان مجهز باشید

سید حسن خمینی در دیدار با وزیر و مدیران ارشد وزارت نیرو گفت: ما محکوم به «عقلانیت» هستیم. برای عقلانیت باید به تمام دستاوردهای روزگار خودتان از حیث علمی مجهز باشید. البته ممکن است راه‌هایی در آینده پیدا شود و ما امروز ندانیم؛ اما این نیز نیازمند آینده‌پژوهی است تا بتوانید پیش‌بینی کنید و مواردی را بگویید.

حجت‌الاسلام و المسلمین سید حسن خمینی با تبریک ایام دهه فجر و اعیاد شعبانیه، گفت: یکی از ویژگی‌های حضرت امام، حسن ظن ایشان به خدا است. از حسن ظن در فارسی به «خوش‌بینی» تعبیر می‌کنیم. یک معنای خوش‌بینی این است که نگاه فرد به هستی «ما رأیت الّا جمیلا» است و فقط خوشی می‌بیند. یک معنای دیگرش این است که از زاویه خوب و خوشی به دنیا نگاه می‌کند.

یادگار امام افزود: از خوش‌بینی، امید و سرزندگی در می‌آید؛ اما نکته‌ای که در آن وجود دارد این است که می‌تواند بسیار خطرناک هم باشد، چرا که می تواند بی‌تحرکی و اعمال صوفی‌گرایانه بی‌حال نیز منتهی شود. این مرز بین عرفان مثبت و عرفان منفی است. عرفان مثبت می‌گوید تو هیچی نیستی، ولی به معنای این نیست که نباید کار و تلاش کنی. اگر هیچی نیستی، دستور را عمل کن. ولی عرفان منفی می‌گوید ما که هیچی نیستیم، یک گوشه می‌نشینیم و کاری نمی‌کنم.

وی تأکید کرد: شما باید تلاش خودتان را بکنید و آن بخشی از داستان به امید بستگی دارد که در حوزه اختیار من و شما نیست. اگر در چیزی که وظیفه شما است بخواهید امید به خرج بدهید؛ این «امید واهی» است. فرق امید واهی، خیال‌پردازی و خیال‌اندیشی با امید در همین نکته است. امید یعنی به خدا خوش‌بین باشید. اگر همه کارهایی که وظیفه ما است را انجام دادیم، بخش بزرگی که در اختیار ما نیست را خوش‌بین باشیم.

سید حسن خمینی افزود: باید حسن ظن به خدا داشته باشید؛ این شرط اول ایمان است. وقتی آدمی این شرط اولیه را داشته باشد، حس خوبی پیدا می کند؛ ولی در کنارش باید تلاش نیز داشته باشید و از تمام دستاوردهای روز بشر استفاده کنید. ما محکوم به «عقلانیت» هستیم. عقلانیت به دو دسته نظری و عملی تقسیم می‌شود. عقلانیت نظری یعنی حرف بی‌دلیل نپذیر؛ عقلانیت عملی یعنی اول، نتیجه کاری که می‌کنید باید از هزینه آن بیشتر باشد و دو اینکه راه کم‌هزینه‌تری موجود نباشد.

وی با تأکید بر اینکه ما باید در رفتارمان «عقلانیت» داشته باشیم، اظهار داشت: برای عقلانیت باید به تمام دستاوردهای روزگار خودتان از حیث علمی مجهز باشید. البته ممکن است راه‌هایی در آینده پیدا شود و ما امروز ندانیم؛ اما این نیز نیازمند آینده‌پژوهی است تا بتوانید پیش‌بینی کنید و مواردی را بگویید