خبرگزاری مهر - گروه استانها: استان کرمانشاه با جمعیت قریب به ۲ میلیون نفر و مساحتی بالغ بر ۲۵ هزار کیلومتر مربع، هفدهمین استان ایران از نظر وسعت به شمار می‌رود، که مرکز آن کلانشهر کرمانشاه نهمین شهر پرجمعیت کشور و مرکزیت غرب کشور است.
کرمانشاه از شمال به استان کردستان، از جنوب به استان لرستان و ایلام، از شرق به استان همدان و از غرب به کشور عراق محدود شده و به‌دلیل همسایگی با کشور عراق و واقع شدن بر سر راه شهرهای زیارتی کربلا و بغداد و داشتن مرز با دولت مرکزی عراق و اقلیم کردستان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
استان کرمانشاه از نظر تقسیمات کشوری در طول ۴۳ سال گذشته دچار تغییرات قابل توجهی شده است، در سال ۱۳۵۷ تنها پنج شهرستان در استان کرمانشاه وجود داشت که این تعداد با اضافه شدن ۹ شهرستان جدید به ۱۴ شهرستان افزایش یافت، این امر در افزایش سرعت خدمات رسانی، ارتقای وضعیت اقتصادی و عمرانی و توسعه سیاسی و اجتماعی شهرستان‌های استان نقش مهمی داشته است.
کرمانشاه در سایه حمایت‌های انقلاب اسلامی در زمینه‌های مختلف فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی نقش به‌سزا و رشد چشمگیری در کشور داشته است، لذا خبرگزاری مهر قصد دارد طی ایام الله دهه مبارکه فجر به ارائه گوشه‌ای از دستاوردهای نظام مقدس جمهوری اسلامی در حوزه کشاورزی و تولیدات استان کرمانشاه بپردازد.
از زمان پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، استان کرمانشاه شاهد تحولات چشمگیری در زمینه‌های مختلف بوده است، و یکی از عرصه‌هایی که بیشترین تغییرات را تجربه کرده، حوزه آموزش و علم است. پیش از انقلاب، کرمانشاه با مشکلات زیادی در زمینه‌های آموزشی و دانشگاهی روبه‌رو بود، اما پس از انقلاب، تحولات عمده‌ای در این حوزه به وقوع پیوست. این تحولات شامل گسترش زیرساخت‌های آموزشی، تأسیس و توسعه دانشگاه‌ها، و ارتقا سطح علمی و پژوهشی استان بود. در این راستا، گسترش فضاهای آموزشی، افزایش تعداد دانشگاه‌ها و مراکز علمی، و ارتقای کیفیت آموزش‌های دانشگاهی از دستاوردهای مهم این دوره به شمار می‌آید.
کرمانشاه که به عنوان یکی از استان‌های غربی ایران با تنوع فرهنگی و تاریخی خاص خود شناخته می‌شود، در دوران پیش از انقلاب به‌دلیل محدودیت‌های اقتصادی و سیاسی با چالش‌های زیادی در زمینه توسعه علمی و آموزشی مواجه بود. اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی، تلاش‌های گسترده‌ای برای ارتقا سطح علمی و دانشگاهی استان انجام شد. از جمله این تلاش‌ها می‌توان به تأسیس دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی جدید در استان اشاره کرد که موجب افزایش دسترسی به آموزش عالی برای جوانان کرمانشاهی شد. علاوه بر این، توسعه فضاهای آموزشی و افزایش امکانات پژوهشی از جمله گام‌های اساسی در مسیر پیشرفت علمی این استان بود.
مسیر توسعه علمی کرمانشاه
در دهه‌های پس از انقلاب، دانشگاه‌های کرمانشاه از نظر تعداد و کیفیت علمی گسترش یافتند و توانستند به یکی از قطب‌های علمی منطقه تبدیل شوند. دانشگاه‌های کرمانشاه نه تنها در زمینه‌های علمی و فنی پیشرفت کرده‌اند، بلکه در زمینه‌های فرهنگی و اجتماعی نیز به ترویج علم و آگاهی پرداخته و دانشجویان را برای ایفای نقش مؤثر در جامعه پرورش داده‌اند. رشد علمی این استان نه تنها به‌واسطه توسعه زیرساخت‌های آموزشی و دانشگاهی، بلکه به دلیل اهتمام ویژه به نهادهای پژوهشی و مراکز تحقیقاتی بوده است که باعث افزایش کیفیت تحقیق و نوآوری در این استان شده است.
در کنار این توسعه‌ها، تحولات در سطح فرهنگی و اجتماعی نیز بر کیفیت علمی تأثیرگذار بوده‌اند. بهبود شرایط اقتصادی و اجتماعی در کرمانشاه به‌ویژه در سال‌های اخیر، موجب شده است که این استان نه تنها در شاخص‌های علمی، بلکه در سطح دانشگاهی و پژوهشی نیز به دستاوردهای قابل توجهی دست یابد. همچنین توجه ویژه به برابری آموزشی و رفع موانع دسترسی به علم در میان اقشار مختلف جامعه، به‌ویژه در میان زنان و جوانان مناطق روستایی، به‌طور مؤثری به پیشرفت علمی و دانشگاهی این استان کمک کرده است.
با توجه به این تحولات، می‌توان گفت که رشد علمی و دانشگاهی کرمانشاه پس از انقلاب اسلامی، نمایانگر تلاش‌های مستمر و هماهنگ در راستای توسعه علمی، اجتماعی و فرهنگی است. این تحولات نه تنها موجب افزایش دسترسی به آموزش عالی برای اقشار مختلف جامعه شده، بلکه زمینه‌ساز رشد و پیشرفت استان در زمینه‌های مختلف علمی و پژوهشی شده است. در این مقاله، به تحلیل و بررسی بیشتر این تحولات و دستاوردها پرداخته خواهد شد تا روشن شود چگونه کرمانشاه توانسته است با توجه به زیرساخت‌ها و منابع موجود، به یکی از استان‌های پیشرو در عرصه علم و دانشگاه در ایران تبدیل شود.
حضور پژوهشگران کرمانشاهی در لیست پژوهشگران پراستناد ۲ درصد برتر جهان
در حال حاضر دانشگاه رازی موفق شده برای نخستین بار با کسب رتبه ۹ در جمع ده دانشگاه جامع برتر کشور قرار گیرد و در شاخص آموزش رتبه ۱۷، در شاخص پژوهش رتبه ۸، در شاخص فناوری و نوآوری رتبه ۷، در شاخص بین‌المللی‌سازی رتبه ۲۱، در شاخص اثرگذاری اقتصادی رتبه ۶ و در شاخص خدمات اجتماعی، زیرساخت و تسهیلات رتبه ۶ را کسب کرده است.
دکتر مجتبی شمسی‌پور، دکتر سید سیاوش مدائنی، دکتر مسعود رحیمی، دکتر محمدباقر قلیوند، دکتر یاسر شهبازی، دکتر کیومرث بهرامی، دکتر سیروس زین الدینی، دکتر محسن حیاتی، دکتر حمدی عبدی و دکتر مهدی بحیرایی پژوهشگران کرمانشاهی پراستناد دو درصد برتر در تمامی ادوار براساس تعداد استنادات تا پایان سال ۲۰۲۳ هستند و در سال جاری نیز ۲۰ نفر از پژوهشگران دانشگاه رازی در لیست پژوهشگران پراستناد ۲ درصد برتر جهان در سال ۲۰۲۴ قرار گرفتند.
ارتقا رتبه دانشگاه رازی کرمانشاه
در تازه‌ترین نتایج نظام رتبه‌بندی کیواس آسیایی که اخیراً منتشر شده است دانشگاه رازی موفق شده در بین دانشگاه‌های آسیایی رتبه ۴۹۱ تا ۵۰۰ و در بین دانشگاه‌های کشورهای آسیای جنوبی رتبه ۱۳۶ را کسب کند؛ در این رتبه بندی ۳۲ دانشگاه از کشور ایران در رتبه‌بندی امسال حضور دارند که دانشگاه رازی رتبه ۱۹ در بین کلیه دانشگاه‌ها و رتبه ۱۰ را در بین دانشگاه‌های جامع کشور کسب کرده است.
شاخص‌های مورد استفاده در نظام رتبه‌بندی کیواس عبارتند: از بررسی شهرت علمی، ارزیابی کارفرمایان، نسبت اعضای هیأت علمی به دانشجو، میزان همکاری بین‌المللی، نسبت استناد به مقاله، نسبت مقاله به ازای اعضای هیأت علمی، تعداد اساتید و دانشجویان بین‌المللی و تعداد فرصت مطالعاتی داخلی و خارجی دانشجویان.
بزرگترین برج فناوری کشور در کرمانشاه
مسلم حدیدی رئیس سازمان جهاد دانشگاهی کرمانشاه در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: جهاد دانشگاهی پس از انقلاب تاسی شد و به شکلی می‌توان این مرکز علمی را مولود انقلاب اسلامی نامید.
وی افزود: مرکز درمان ناباروری به عنوان یکی از این دستاوردهای این دانشگاه در کرمانشاه است که طی بیش از هفت سال فعالیت خود به ۷۰۰۰ زوج نابارور در استان خدمات رسانی داشته است.
رئیس سازمان جهاد دانشگاهی کرمانشاه از راه اندازی ۱۹ مرکز علمی تخصصی و فناوری توسط سازمان جهاد دانشگاهی استان هم به عنوان یکی دیگر ازدستاوردهای شاخص جهاد دانشگاهی یاد کرد و افزود: از جمله این ساختارها می‌توان به پارک علم و فناوری استان اشاره کرد که در حال حاضر جز پنج پارک برتر کشور قرار دارد.
وی افزود: برج فناوری هم یکی از همین زیرساخت‌هاست که در حال حاضر به عنوان بزرگترین برج فناوری کشور می‌باشد و بیش از ۷۰ شرکت و واحد فناور و دانش بنیان در آن مستقر هستند.
حدیدی دستیابی به دانش فنی تولید کربن فعال از قیرطبیعی را هم یکی از مهم‌ترین دستاوردهای جهاد دانشگاهی عنوان کرد و افزود: استان کرمانشاه منبع غنی قیرطبیعی است، اما متأسفانه این سرمایه عمدتاً خام فروشی می‌شود بدون آنکه منفعتی به استان برسد. در همین راستا از ۱۵ سال پیش جهاد دانشگاهی فرآوری قیرطبیعی را در دستور کار قرار داد و توانسته‌ایم از این نعمت خدادادی، کربن فعال تولید کنیم که در بسیاری صنایع از جمله صنایع نفت، پتروشیمی و هسته‌ای کاربرد دارد.
حدیدی گفت: علاوه بر کربن فعال، چهار محصول دیگر هم از قیرطبیعی تولید کرده‌ایم که روند تولید صنعتی آنها در دستور کار قرار دارد.
تولید بیش از ۷۰۰ محصول فناورانه در جهاد دانشگاهی کرمانشاه
وی افزود: تولید این فرآورده‌ها موجب شده که راه اندازی مجتمع فرآورش قیرطبیعی را هم در دستور کار قرار دهیم و با توجه به قول مساعد استاندار کرمانشاه امیدواریم در آینده نزدیک شاهد آغاز عملیات اجرایی این مجتمع باشیم.
رئیس سازمان جهاد دانشگاهی حمایت این نهاد از ۷۰۰ شرکت و واحد فناور و دانش بنیان را دستاورد مهم دیگر جهاد دانشگاهی عنوان و تصریح کرد: در حال حاضر بیش از ۷۰۰ محصول فناورانه در این شرکت‌ها تولید می‌شود که از این تعداد ۳۰۰ محصول تجاری سازی شده و روانه بازار شده‌اند.
وی به صادرات محصولات دانش بنیان استان هم اشاره و تصریح کرد: هم اکنون محصولات تولیدی دانش بنیان‌های استان به بیش از یازده کشور دنیا صادر می‌شوند.
رئیس سازمان جهاد دانشگاهی استان کرمانشاه خاطرنشان کرد: اینها تنها گوشه‌ای از دستاوردها و خدمات جهاد دانشگاهی طی سال‌های فعالیت این نهاد در استان بوده است و قطعاً در این مسیر و در گام دوم انقلاب با قدرت و سرعت بیشتری پیش خواهیم رفت.
