محسن پاک آئین در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به رویکردها در حوزه سیاست خارجی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، اظهار داشت: رویکردهای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران با محوریت حفظ استقلال کشور دارای خصوصیات خاصی بوده است. تقویت روابط با کشورهای همسایه به عنوان یک اصل پذیرفته شده در سیاست خارجی یکی از این خصوصیات است.
وی ادامه داد: ایران دارای ۱۵ «همسایه نزدیک» است و اگر کشورهایی را که یک کشور، با ایران فاصله دارند «همسایگان دور» بدانیم، تقویت روابط با ۲۵ همسایه دور و نزدیک در دستور کار سیاست خارجی بوده است. از سوی دیگر داشتن روابط خوب با ایران به عنوان حلقه اتصال آسیا به اروپا و آفریقا، برای همسایگان مغتنم است و طرفین می‌توانند در حوزه‌های تجاری، ترانزیتی، حمل‌ونقل و انرژی همکاری کنند.
سفیر سابق ایران در آذربایجان عنوان کرد: در حوزه امنیتی نیز مبارزه با تروریسم، عبورهای غیرمجاز و قاچاق مواد مخدر از فرصت‌های تعامل با همسایگان است. ایران به دنبال ایجاد تعادل در روابط خارجی است و تعادل به معنی این است که در روابط خارجی باید عدالت را رعایت کنیم و در مسیر حق و عدالت حرکت کنیم و در مقابل ظلم، عکس‌العمل نشان دهیم و در میان دوستان و دشمنان متعادل عمل کنیم.
پاک آئین افزود: ایران با هر کشوری که با این کشور رفتاری عادلانه داشت و ظلمی به کشور ما نکرده، دست دوستی می‌دهد و با هر کشوری که از مسیر عدالت خارج شد و قصد ظلم و فشار به ایران را داشت، در چارچوب سیاست متعادل به آن فشار و ظلم پاسخ داده شده و روابط دوستانه‌ای با آن کشور نداشته‌ایم.
وی گفت: بنای فعالیت‌ها در سیاست خارجی مبتنی بر اصول عزت، حکمت و مصلحت بوده و ایران به دنبال عزت بین‌المللی برای مردم ایران است و در این چهارچوب روابط با همسایگان مورد تاکید قرار گرفته است. در عین حال سیاست نگاه به شرق و همکاری با کشورهای همسو در آمریکای لاتین، آفریقا و شرق اروپا نیز مورد توجه ایران بوده است. در مفهوم جغرافیایی، کشورهایی که در شرق ایران و بویژه شرق آسیا قرار دارند و در مفهوم سیاسی کشورهایی که مخالف سیاست‌های خصمانه غرب علیه ایران هستند، می‌توانند در حلقه سیاست نگاه به شرق قرار گرفته و میدان دیپلماسی ما را گسترش دهند. در این حلقه، اولویت باید با کشورهایی باشد که در زمان سختی‌ها کنار جمهوری اسلامی ایستادند و به طور مشخص چین و روسیه از این قبیل بودند و روابط با آنها در جهت تأمین منافع ملی باید استحکام یابد.
سفیر سابق ایران در آذربایجان ادامه داد: تقویت ارتباط با قدرت‌های نوظهور مثل هند، آفریقای جنوبی، برزیل و همچنین کشورهای مسلمان نیز در چرخه رویکرد نگاه به شرق معنا می‌یابد.
وی افزود: اگر کشورهای اروپایی دنباله‌رو سیاست‌های آمریکا در قبال ایران نباشند می‌توانند دوست ایران باشند. اگر اروپایی‌ها رفتارهای خود را اصلاح کنند، می‌توانند طرف گفتگو با ایران در رابطه با حل مشکلات در چارچوب احترام متقابل باشند. در ارتباط با مسائل ایران و آمریکا، تا وقتی این سیاست خصمانه از سوی آمریکا ادامه پیدا کند، به طور طبیعی نباید انتظار تحولی را در روابط ایران و آمریکا داشت.
تقویت حضور در غرب آسیا و حمایت از اعضای محور مقاومت
وی گفت: خصوصیت بعدی سیاست خارجی ایران، تقویت حضور در غرب آسیا و حمایت از اعضای محور مقاومت در چهارچوب مبارزه با صهیونیسم و تروریسم است. این نوع همکاری نه تنها در حوزه روابط دوجانبه باعث بهره‌مندی طرفین شده بلکه موجب تسریع در انزوای اسرائیل که در سال‌های اخیر سعی کرده در میان این کشورها به دنبال جای پا بگردد، شده است.
پاک آئین عنوان کرد: در سال‌های اخیر تقویت دیپلماسی اقتصادی در اجرای بند ۲۲ برنامه هفتم مبتنی بر «اقتصاد محور ساختن سیاست خارجی»، نیز یکی از خصوصیات دستگاه دیپلماسی بوده و در این روند، بسترسازی مناسب برای فعالیت بخش‌های خصوصی در کشورهای مختلف و اعزام وابسته‌های بازرگانی توسط وزارت صمت، جهت شناسایی ظرفیت‌های تجاری دیگر کشورها و معرفی ظرفیت‌های اقتصادی کشورمان، تعیین کننده است. همچنین طراحی برای فروش نفت، گاز و فرآورده‌های آن و احداث خطوط ریلی و جاده‌ای برای ترغیب کشورهای دوست جهت تقویت مناسبات اقتصادی با ایران اهمیت دارد. در دیپلماسی اقتصادی، برای رفع تحریم‌های ظالمانه مذاکرات با کشورهای ۱+۴ می‌تواند عزتمندانه و بدون تعجیل دنبال شود.
