این روزها، که قیمت سیب‌زمینی سر به فلک کشیده، شاید بهتر باشد قبل از بررسی امکان تولید برق با سیب‌زمینی، کمی حساب و کتاب کنیم! تصور کنید برای شارژ باتری با سیب‌زمینی مجبور باشید صدها سیب‌زمینی استفاده کنید. اگر هزینه این تعداد را محاسبه کنیم، احتمالاً به این نتیجه می‌رسیم که خرید یک پاوربانک گزینه‌ای ارزان‌تر و منطقی‌تر خواهد بود.
در سال‌های اخیر، ویدئوهایی دست‌به‌دست شده‌اند که در آن‌ها افراد با نمایش چند سیب‌زمینی و سیم‌های متصل، مدعی می‌شوند که گوشی‌شان در حال شارژ شدن است. اما حقیقت علمی پشت شارژ گوشی با سیب‌زمینی چیست؟ برای درک بهتر این موضوع، ابتدا باید بفهمیم برق چگونه تولید می‌شود و آیا سیب‌زمینی انرژی کافی برای این کار دارد یا خیر.
برق چیست و چرا شارژ گوشی با سیب‌زمینی امکان‌پذیر نیست؟
به زبان ساده، الکتریسیته جریان الکترون‌ها در یک مدار است که از طریق منابعی مثل باتری یا مولد تأمین می‌شود. اما عملکرد سیب‌زمینی به‌عنوان باتری طبیعی چگونه است؟
برای شارژ یک گوشی معمولی به ولتاژ: ۵ ولت و جریان: حداقل ۱ آمپر نیاز داریم. یعنی توانی حدود ۵ وات باید تأمین شود. اما آیا سیب‌زمینی انرژی کافی برای شارژ گوشی دارد؟
آیا سیب‌زمینی برق تولید می‌کند؟
واقعیت این است که سیب‌زمینی خودش برق تولید نمی‌کند. در آزمایش‌های انجام‌شده، واکنش‌های شیمیایی میان دو فلز (معمولاً مس و روی) در حضور الکترولیت، باعث تولید مقدار بسیار کمی جریان الکتریکی می‌شود.
مکانیزم تولید برق در سیب‌زمینی
فلز روی الکترون آزاد می‌کند. فلز مس الکترون‌ها را جذب کرده و جریان ضعیفی ایجاد می‌شود. سیب‌زمینی به‌عنوان رسانا و الکترولیت عمل می‌کند.
اما ولتاژ تولیدی توسط هر سیب‌زمینی تنها حدود ۰.۷ ولت است، که برای شارژ موبایل با سیب‌زمینی حتی نزدیک به مقدار مورد نیاز هم نیست. جریان تولیدی نیز در حد میلی‌آمپر است که تنها برای روشن کردن یک LED کوچک کافی خواهد بود.
مقایسه برق تولیدی سیب‌زمینی با منابع واقعی انرژی
حال اگر بخواهیم انرژی لازم برای شارژ گوشی را تأمین کنیم، باید صدها سیب‌زمینی را به‌صورت مدارهای سری و موازی به هم متصل کنیم. از لحاظ انرژی و هزینه، این روش کاملاً غیرعملی خواهد بود.
آیا شارژ گوشی با سیب‌زمینی یک افسانه است؟
برخی افراد ادعا می‌کنند که در ویدئوهایشان گوشی واقعاً شارژ شده، اما در اکثر موارد، این ویدئوها دستکاری شده یا دارای منبع برق مخفی هستند. در بهترین حالت، سیب‌زمینی می‌تواند یک آزمایش علمی جالب برای نمایش واکنش‌های الکتروشیمیایی باشد، اما برای شارژ واقعی گوشی مناسب نیست.
چرا این ویدئوها محبوب‌اند؟
ویدئوهای مربوط به شارژ گوشی بدون برق و ادعاهای مشابه، به دلیل سادگی و جذابیت بصری به‌سرعت در شبکه‌های اجتماعی پخش می‌شوند. اما اکثر افراد بدون بررسی علمی، آن‌ها را باور می‌کنند و به اشتراک می‌گذارند.
ادعاهایی مثل شارژ گوشی با سیب‌زمینی شاید در نگاه اول جالب و خلاقانه به نظر برسند، اما بررسی علمی نشان می‌دهد که این ادعاها بیشتر سرگرمی هستند تا واقعیت. مقایسه برق تولیدی سیب‌زمینی با منابع واقعی انرژی نشان می‌دهد که این روش عملاً کاربردی نیست.
پس قبل از باور کردن و لایک چنین ویدئوهایی، بهتر است با نگاهی انتقادی و علمی به آن‌ها نگاه کنیم. زیبایی علم در دقت و واقع‌گرایی آن نهفته است، نه در افسانه‌ها و شایعات.
