به گزارش اقتصادنیوز، بازگشت دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا به کاخ سفید، از ماه نوامبر در حالی که عبدالفتاح السیسی، رئیسجمهور مصر و حلقه نزدیکش با پیامدهای دولت دوم ترامپ دست و پنجه نرم میکنند، موجی از نگرانی را در قاهره ایجاد کرده است. در حالی که دوره اول ترامپ با دوستی ظاهری سیسی و رئیس جمهوری آمریکا مشخص شد - ترامپ به قول معروف رهبر مصر را "دیکتاتور مورد علاقه خود" نامید - واقعیت روابط آنها بسیار پیچیدهتر و گاهی اوقات برای منافع سیسی مضر بود.فارین پالسی در باب روابط مصر و ترامپ یادداشتی را منتشر کرده و اقتصادنیوز این یادداشت را در دو بخش ترجمه کرده است که بخش نخست در ادامه آمده است.
ساختار سیاسی تحت رهبری سیسی که به شدت به حمایت های مالی و سیاسی خارجی متکی است، ریاست جمهوری ترامپ را یک شمشیر دولبه می دید. با وجود لفاظی های گرم، سیاست ها و غیرقابل پیش بینی بودن ترامپ اغلب اهداف استراتژیک سیسی را تضعیف می کرد. در اولین هفته پس از بازگشت ترامپ به قدرت، ترس رهبر مصر با اصرار ترامپ بر حل بحران غزه با پذیرش بیش از یک میلیون پناهجوی فلسطینی توسط مصر و اردن اوج گرفت – ایده ای که اگر ساختار تحت رهبری سیسی را کاملاً تضعیف نکند، تا حد زیادی بیثبات خواهد کرد.دولت مصر در بیانیهای تند به درخواست ترامپ پاسخ داد به گونه ای که در قاب این بیانیه حتی نام ترامپ نیامده است.همزمان واکنش رسانه های اجتماعی مصر به ایده تخلیه غزه به واسطه اتفاق آرا قابل توجه بود، به طوری که هم حامیان ساختار حاکم (که تعدادشان کم هستند) و هم مخالفان (که بسیار هستند) پشت سر سیسی علیه ترامپ متحد شدند.
سیسی دوره نخست ریاست ترامپ را فرصتی برای تقویت موقعیت خود در برابر کشورهای خلیج فارس قلمداد می کرد.به نوشته فارین پالسی در سال 2016، مصر و عربستان سعودی به توافقی بحث برانگیز برای انتقال حاکمیت دو جزیره دریای سرخ،یعنی تیران و صنافیر، به عربستان سعودی در ازای حدود 16 میلیارد دلار کمک و سرمایهگذاری دست یافتند - توافقی که با مخالفت گسترده مردم در مصر مواجه شد و موجب گشت تا منتقدان سیسی را به «فروش» تمامیت ارضی مصر متهم کنند.سیسی میخواست این کمکها را در اختیار گرفته و با تکیه بر مخالفت مردم مصر انتقال جزایر به عربستان سعودی را برای مدت نامحدود به تاخیر بیاندازد. او امیدوار بود با تکیه بر روابط خود با ترامپ کشورهای حوزه خلیج فارس، به ویژه محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی را در این مسیر تحت فشار قرار دهد.با این حال، به نظر می رسد که این استراتژی در جریان نشست ریاض در سال 2017، زمانی که ترامپ سیسی را برای تسریع انتقال جزایر به عربستان سعودی تحت فشار قرار داد، نتیجه معکوس داد. سیسی با اکراه موافقت کرد، اما مصر از آن زمان از تاخیرهای بوروکراتیک و چالش های قانونی برای جلوگیری از انتقال کامل استفاده کرده است.
علیرغم دوستی ظاهری ترامپ با سیسی، دولت اول رئیس جمهوری آمریکا از حمایت ملموس چندانی برخوردار نبود. بیزاری ترامپ از کمک های خارجی به این معنی بود که مصر در دوره اول ریاست جمهوری تراکپ کمک های مالی قابل توجهی دریافت نکرد و هیچ قرارداد تسلیحاتی عمده ای بین دو کشور منعقد نشد.در آن بازه زمانی، این عدم حمایت ضربه مهمی محسوب نمی شد. اما از زمان همهگیری کووید-19، جنگ روسیه و اوکراین، و سوء مدیریت مالی سیسی که اقتصاد مصر را کاملاً بیثبات کرده، ساختار سیاسی سیسی برای بقای خود بیش از پیش به بودجه خارجی وابسته شده است.یکی دیگر از چالش هایی که ریاست جمهوری ترامپ برای سیسی ایجاد کرده، موضوع حقوق بشر بود. علیرغم شهرت ترامپ به نادیده گرفتن نقض حقوق بشر در کشورهای متحد، دولت اول او برخی از کمک ها را به دلایل حقوق بشر قطع کرد و با موفقیت توانست فعال مصری آمریکایی را از زندان مصر آزاد کند.
در مقابل، دولت بایدن محیط مساعدتری را برای سیسی فراهم کرد و کمک های مالی را در اختیار رئیس جمهوری مصر قرار داد و فشار بر مسائل حقوق بشر را کاهش داد. در دولت بایدن، مصر با فشار کمتری برای نهایی کردن انتقال جزایر دریای سرخ مواجه بوده و سیسی فرصت داشت تا حدی کنترل این مناطق را حفظ کند. کاخ سفید رویکرد ملایم تری در مورد حقوق بشر در پیش گرفت و به ندرت در مورد تخلفات مصر اظهار نظر کرد و حتی تلاش کرد 300 میلیون دلار کمک نظامی متوقف شده را آزاد کند - حرکتی نمادین که در نهایت توسط سنا مسدود شد.از نظر اقتصادی، دولت بایدن برای اطمینان از همکاری قاهره با اسرائیل در طول جنگ علیه حماس در غزه، شروط حیاتی برای مصر تعریف کرد و یک قرارداد صندوق بینالمللی پول تقریباً سه برابر بزرگتر از توافقهای قبلی را تضمین. تزریق کمک مالی، در کنار سرمایهگذاریهای خلیجفارس، تنها در سال 2024 بیش از 50 میلیارد دلار را در اختیار اقتصاد درگیر مصر قرار داد، همزمان وعدههای بیشتر برای حفظ روابط شکننده بین سیسی و بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل تعریف شد.
وزارت امور خارجه دوران بایدن همچنین فروش تقریباً 5 میلیارد دلار تسلیحات پیشرفته از جمله تانک های آبرامز و موشک های هلفایر به مصر را تایید کرد. اگر کامالا هریس، معاون رئیسجمهور سابق، در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۴ پیروز میشد، حمایت های مالی و معاملات تسلیحاتی احتمالاً ادامه ژیدا می کرد.در عوض، اکنون یک تهدید وجودی بر دولت سیسی وجود دارد: احیای توافقی که ترامپ زمانی آن را «معامله قرن» نامید.طرح صلح مناقشه برانگیز رئیس جمهوری آمریکا در خاورمیانه، علیرغم رضایت عمومی سیسی از آن، در دوره اول ریاست جمهوری ترامپ نقطه اشتعال بین این دو رهبر باقی ماند. انفجاری ترین ماده پیشنهادی در باب این بود که مصر قلمروهای شبه جزیره سینا را برای اسکان آوارگان غزه واگذار کند - خط قرمزی برای تشکیلات نظامی مصر که آن را هم خطر امنیتی و هم حکم مرگ سیاسی برای سیسی قلمداد می کردند.این طرح متوقف شد زیرا ترامپ بر مدیریت همه گیر و نامزدی مجدد خود برای انتخاب در سال 2020 متمرکز شد و سیسی از رویارویی در امان ماند. با این حال، انتخاب مجدد ترامپ احتمالاً احیای این طرح را تضمین می کند. ترامپ از جایی که در سال 2020 متوقف شد، مسیرش را ادامه داد - و تلاشهای او می تواند برای السیسی که کشورش درگیر بحران اقتصادی است گران تمام شود. ارزیابی قاهره از پویایی رهبری ایالات متحده نگرانی های السیسی را تشدید کرده: بالاخص آن که هم صدایی عربستان و ترامپ محتمل است. هیچ یک از کشورهای عربی، از جمله کشورهای حاشیه خلیج فارس، بیانیه ای در حمایت از موضع مصر در رد درخواست های ترامپ درباره پناهندگان فلسطینی صادر نکرده اند. واقعیت این است که بسیاری از کشورهای خلیج فارس، جابجایی فلسطینی ها به سینا را راهحلی مناسب میدانند.اگرچه کشورهای حاشیه خلیج فارس از لحاظ تاریخی میان مصر و واشنگتن میانجیگری کردهاند، اما میتوانند دوباره با ترامپ تبانی کنند تا قاهره را در مورد مسائلی از میزبانی از فلسطینیها در سینا تا بازگرداندن جزایر به ریاض تحت فشار قرار دهند.علیرغم بیانیه مشترک وزرای خارجه عربستان سعودی، امارات متحده عربی، قطر، مصر و اردن در رد طرح ترامپ در 4 فوریه، وحدت بین این کشورها همچنان شکننده است.