این گزارش نشان میدهد که تراکم روباتها در کارخانههای سراسر جهان به سطح بیسابقهای رسیده و در کمتر از یکدهه بیش از دوبرابر شده است. بر این اساس متوسط جهانی تراکم روباتها در سال ۲۰۲۳ به ۱۶۲روبات به ازای هر ۱۰هزار کارمند رسیده است. این رشد سریع حاکی از تسریع در پذیرش فناوریهای اتوماسیون است. بهعلاوه این رشد سریع تاثیرات گستردهای بر ساختار صنایع، بازار کار و اقتصاد جهانی دارد.تراکم روباتها، بهعنوان شاخصی کلیدی، تعداد روباتهای صنعتی عملیاتی را نسبت به تعداد کارمندان در یکصنعت یا کشور اندازهگیری میکند. این شاخص به تحلیلگران و سیاستگذاران کمک میکند تا میزان اتوماسیون در مناطق مختلف را مقایسه و روندهای جهانی را درک کنند. این شاخص برای کل صنعت تولید و همچنین برای بخشهای خاصی مانند خودروسازی یا الکترونیک نیز قابل محاسبه است.
کرهجنوبی طی چند سال متوالی در صدر کشورهای دارای بالاترین تراکم روباتیک قرار داشته است. در سال ۲۰۲۳، کرهجنوبی با ۱۰۱۲روبات در هر ۱۰هزار کارمند، بالاترین نرخ استفاده از روباتها در صنعت تولید را ثبت کرد. این کشور که به دلیل صنایع الکترونیک و خودروسازی قدرتمند خود شناخته میشود، هر ساله حجم بالایی از روباتهای صنعتی را به کار میگیرد و از سال ۲۰۱۸ تاکنون، تراکم روباتیک آن بهطور متوسط ۵درصد در سال افزایش یافته است.
پس از کرهجنوبی، سنگاپور با ۷۷۰واحد در هر 10هزار کارمند در رتبه دوم قرار دارد. برخلاف کشورهای صنعتی بزرگ، سنگاپور تعداد کارمندان کمی در بخش تولید دارد، اما با سرمایهگذاری در فناوریهای پیشرفته توانسته است سطح بالایی از خودکارسازی را در صنعت خود ایجاد کند.
چین که در سال ۲۰۱۹ برای اولین بار وارد فهرست ۱۰کشور برتر شد، حالا با ۴۷۰روبات در هر 10هزار کارمند در رتبه سوم جهان قرار دارد و از آلمان و ژاپن پیشی گرفته است. در سال ۲۰۲۲، این کشور ۴۰۲واحد برای شاخص روباتیک ثبت کرده بود، اما در عرض یکسال این عدد را به ۴۷۰ رسانده است. از آنجا که چین بزرگترین بازار جهانی برای روباتهای صنعتی است، این رشد نشاندهنده سیاستهای جدی این کشور برای افزایش بهرهوری و کاهش وابستگی به نیروی کار انسانی در بخش تولید است.
پس از چین، آلمان با ۴۲۹واحد و ژاپن با ۴۱۹واحد به ترتیب در رتبههای چهارم و پنجم قرار دارند. آلمان بهعنوان بزرگترین اقتصاد صنعتی اروپا، نرخ رشد سالانه ۵درصدی را در پذیرش فناوریهای روباتیک از سال ۲۰۱۸ تجربه کرده است. در همین حال، ژاپن که یکی از پیشروان تولید روبات در جهان محسوب میشود، طی پنجسال گذشته شاهد رشد ۷درصدی تراکم روباتهای صنعتی خود بوده است.
ایالاتمتحده که یکی از قدرتهای بزرگ صنعتی جهان است، در سال ۲۰۲۳ تراکم ۲۹۵واحدی را ثبت کرد و در رتبه دهم جهان قرار دارد. این رقم نشان میدهد که در مقایسه با کشورهای آسیایی و اروپایی، سرعت رشد اتوماسیون در صنعت تولید آمریکا پایینتر بوده است.
از منظر منطقهای، اتحادیه اروپا با میانگین ۲۱۹روبات در هر ۱۰هزار کارمند بالاترین سطح تراکم روباتیک را دارد که نسبت به سال گذشته ۵.۲درصد افزایش یافته است. کشورهای آلمان، سوئد، دانمارک و اسلوونی در بین ۱۰کشور برتر جهان از نظر استفاده از روباتهای صنعتی قرار دارند. در آمریکای شمالی، میانگین تراکم روباتیک ۱۹۷واحد ثبت شده است که ۴.۲درصد افزایش نسبت به سال گذشته را نشان میدهد. با وجود اینکه آمریکا در میان ۱۰کشور برتر قرار دارد، اما کانادا و مکزیک در رتبهبندیهای جهانی عقبتر هستند.
در آسیا، تراکم روباتها به ۱۸۲واحد رسیده که نسبت به سال گذشته 7.6درصد رشد داشته است. کشورهای کرهجنوبی، سنگاپور، چین و ژاپن از پیشروان اتوماسیون صنعتی در این قاره محسوب میشوند.
عوامل متعددی در رشد تراکم روباتها نقش داشتهاند. تقاضای صنایع کلیدی مانند خودروسازی و الکترونیک، پیشرفت فناوری و کاهش هزینههای روباتها، کمبود نیروی کار در برخی کشورها و سیاستهای حمایتی دولتی از جمله این عوامل هستند. با این حال، چالشهایی نیز وجود دارد. هزینههای اولیه بالا، نیاز به نیروی کار ماهر برای مدیریت روباتها و نگرانیهای اخلاقی درباره جایگزینی کارگران انسانی با روباتها از جمله این چالشها هستند.
با توجه به رشد سریع فناوری و تقاضای صنایع، انتظار میرود روند اتوماسیون در آینده نیز ادامه یابد و تراکم روباتها در صنایع جهانی افزایش پیدا کند. این تحول نهتنها بر بهرهوری و کارآیی صنایع تاثیر میگذارد، بلکه چالشهای جدیدی را در زمینههای اجتماعی، اقتصادی و اخلاقی ایجاد میکند.
براساس روندهای فعلی، انتظار میرود تراکم روباتها در دهه آینده همچنان با سرعت بالایی افزایش یابد. کشورهایی مانند چین، کرهجنوبی و سنگاپور پیشتاز این تغییرات خواهند بود، در حالی که کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی برای حفظ رقابتپذیری خود مجبور به افزایش سرعت پذیرش فناوریهای روباتیک خواهند شد.
به نظر میرسد اتوماسیون صنعتی دیگر یک انتخاب نیست، بلکه یک ضرورت برای بقای صنایع در بازار جهانی است. در آینده، صنایعی که بهسرعت خود را با این تغییرات تطبیق دهند، بیشترین سود را خواهند برد و کشورهایی که در این مسیر کند عمل کنند، با چالشهای جدی در رقابتهای صنعتی روبهرو خواهند شد.