گرم نشدن رادیاتور یکی از شایع‌ترین مشکلات استفاده از شوفاژ چه با سیستم پکیج و چه در سیستم‌های گرمایش مرکزی (موتورخانه) است. ممکن است این مشکل برای تمامی رادیاتورها، یکی از آنها و گاهی برای قسمتی از یک رادیاتور رخ دهد.
پکیج را بررسی کرده‌اید و سالم و روشن است. عوامل متعددی می‌توانند باعث شوند رادیاتورها با وجود روشن بودن پکیج، گرم نشوند.
یکی از رایج‌ترین علت گرم نشدن رادیاتورها هوا گرفتن رادیاتور شوفاژ است که جهت رفع این مشکل باید هوای داخل رادیاتور را تخلیه کنید. زمانی که رادیاتورها هوا می‌گیرند، در واقع هوا جای آب گرم درون رادیاتور را اشغال می‌کند و مانع گردش درست آب گرم در بلوک رادیاتور می‌شود؛ لذا برای جلوگیری از بروز این مشکل، رادیاتورها باید در هر سال حداقل یک بار در ابتدای فصل سرما هواگیری شوند.
برای هواگیری رادیاتور، در ابتدا باید پکیج یا پمپ سیرکولاتور موتورخانه را خاموش کنید تا جریان آب سیستم گرمایش کاملاً آرام و ساکن گردد و سپس با قرار دادن یک کاسه یا یک ظرف مناسب در زیر پیچ هواگیری ( جهت جلوگیری از ریختن آب درون رادیاتور روی فرش یا زمین) پیچ مخصوص هواگیری رادیاتور را باز کنید تا صدای خروج هوا شنیده شود و تا هنگامی که آب به طور کامل از رادیاتور خارج شود، باید پیچ را باز نگهدارید و بعد از آن پیچ را ببندید. چند دقیقه بعد از اتمام هواگیری، گرمای رادیاتور را بررسی کنید تا مطمئن شوید دمای رادیاتور شوفاژ شما به حد مطلوب رسیده باشد.
وظیفه قطع و وصل جریان آب رادیاتورها را شیرهای رفت و برگشت رادیاتور به عهده دارند. لذا اگر این شیرها به درستی باز نشده باشند، جریان عبور آب و انتقال گرما توسط رادیاتور به خوبی صورت نمی‌گیرد. در صورتی که علت گرم نشدن شوفاژ شما نیمه باز بودن شیرهای رفت و برگشت باشد، با بررسی این شیرها قابل تشخیص خواهد بود.
لازم به ذکر است در صورت تمایل به تنظیم جریان آب گرم یا دمای گرم هر بلوک رادیاتور، باید برای آن از شیرهای ترموستاتیک که قابلیت تنظیم دبی جریان آبگرم ورودی به هر بلوک رادیاتور و تنظیم دمای دلخواه را دارند، استفاده نمائید و شیرهای رفت و برگشت معمولی رادیاتور، فقط دارای امکان باز یا بستن جریان آب گرم ورودی به بلوک رادیاتور را دارند.
استفاده از شیرهای ترموستاتیک رادیاتور، علاوه بر کاهش موثر مصرف انرژی و هزینه های مربوطه تا میزان 30 درصد، باعث امکان تنظیم دمای مطلوب چه در شب‌های سرد و چه در روزهای آفتابی فصل زمستان می‌گردد.
یکی دیگر از نکاتی که باید به آن دقت کنید، جرم گرفتن لوله‌های شوفاژ است. در صورتی که لوله‌هایی که به شوفاژها متصل شده‌اند، جرم بگیرند و دچار رسوب شوند، جریان آب گرم کم می‌شود. اگر رادیاتورها را هواگیری کردید و همچنان مشکل رفع نشد، باید لوله‌های شوفاژ را از نظر جرم گرفتن نیز بررسی کنید.
گاهی ممکن است یک یا چند رادیاتور که در سال‌های گذشته مشکل گرمادهی نداشته اند، با وجود هواگیری‌های مکرر باز هم سرد باشند که در این صورت، لوله‌های رادیاتور به علت رسوب مواد معدنی در آب گرفته شده است. در این حالت به علت کاهش جریان آب، رادیاتورها به خوبی گرم نمی‌شوند. جهت برطرف کردن این مشکل، لوله‌های رادیاتور باید توسط نصاب‌ها و بوسیله محلول‌های مخصوص، جرم گیری شود. اگر باز هم مشکل حل نشد، باید ابتدا پمپ سیرکولاتور هواگیری شود و سپس در صورت حل نشدن مشکل پمپ سیرکولاتور قوی‌تری به جای پمپ قبلی نصب گردد تا قدرت رسانیدن آب سیستم گرمایش به همه رادیاتورها و شوفاژها را داشته باشد.
خرابی پمپ رادیاتور یکی دیگر از مهم‌ترین دلایل گرم نشدن رادیاتورهای شوفاژ است. کار اصلی پمپ سیرکولاتور به گردش دراوردن آب در مدار گرمایش ساختمان است و در صورت بروز مشکل در عملکرد آن، سیستم گرمایشی دچار اختلال شده و آب گرم به درستی در رادیاتورها جریان نمی‌یابد. ریزش آب و خرابی قطعات خود پمپ از علائم خرابی پمپ نیز به شمار می‌آیند.
عامل دیگری که علت گرم نشدن رادیاتورها است عدم تنظیم فشار آب داخلی در پکیج است. عدد فشار را می‌توانید از روی نمایشگر (مانومتتر) پکیج بخوانید که این عدد نباید کمتر از حد معینی (۰.۵) باشد. اگر عدد فشار از 0.5 بار (Bar) کمتر باشد، به احتمال زیاد علت گرم نشدن رادیاتور شما همین موضوع است.
توجه داشته باشید که اگر هر بلوک رادیاتور شما دارای طول بیشتر از 160 سانتی‌متر باشد، باید حتماً لوله‌های رفت و برگشت رادیاتور از طرفین به آن بلوک متصل شده باشند، یعنی اتصال شیر رادیاتور از یک طرف بلوک وارد رادیاتور شود و زانوی قفلی مسیر برگشت آب در طرف دیگر نصب شده باشد زیرا پمپ‌های سیرکولاتور سیستم‌های گرمایش به صورت متعارف از آنچنان هد یا فشاری برخوردار نیستند که بتوانند آب گرم را از یک طرف وارد بلوک‌های رادیاتور بلند و طولانی نمایند و تا پره آخر رادیاتور را گرم کنند و باز از همان طرف رفت، آب برگشت را عودت نمایند، به طوری که کل بلوک رادیاتور به صورت یکنواخت کاملاً گرم گردد!
یکی دیگر از دلایل گرم نشدن رادیاتور کم بودن ظرفیت گرمایش مشعل موتورخانه یا دمای نامناسب شعله است. در هنگام نصب مشعل موتورخانه یا پکیج ممکن است شعله در جای مناسبی نسبت به دیگ یا مبدل قرار نگرفته باشد یا شعله کم باشد و به طبع حرارت لازم برای گرمایش آب سیستم گرمایش فراهم نشود. در این شرایط می‌توان با افزایش دمای ترموستات دیگ یا پکیج این مشکل را برطرف کرد؛ اما چک کردن مشعل و جایگاه سنسورهای حرارتی نیازمند بررسی توسط تکنسین است.
سرد بودن قسمت پایین رادیاتورها نشان‌دهنده مشکل در بالانس است. آب گرم در سیستم به سمت بالا جریان پیدا می‌کند؛ بنابراین اگر پایین رادیاتورها سرد و بالای آنها گرم است احتمالا با مشکل بالانس مواجه هستید.
درصورتی‌که شما از دستگاه پکیج شوفاژ دیواری به همراه رادیاتور آلومینیومی استفاده می‌کنید و کمتر از دو سال از عمر سیستم گرمایشی منزل شما می‌گذرد و مشکل هوا گرفتن مداوم رادیاتورها را دارید، این مشکل به دلیل فعل و انفعالات شیمیایی هست که به خاطر فلزات مس بکار رفته در پکیج و آلومینیوم رادیاتورها است که ماحصل آن تشکیل گاز هیدروژن و اکسیژن است و این مشکل در حالت عادی تقریبا تا دو سه سال از شروع کارکرد پکیج کم‌کم از بین خواهد رفت.
معمولاً در سال‌های اولیه استفاده از پکیج و رادیاتور صدای چرخش آب (به‌ویژه هنگام شب) کمی مشکل‌ساز است که البته بعد از چند سال از استفاده این مشکل کاملاً رفع خواهد شد. بااین‌حال، اگر صدای آب در رادیاتورها خیلی آزادهنده است، از سرویس‌کاران ماهر بخواهید تا با تزریق مایع مخصوص فرکانس، این مشکل برای همیشه برطرف کنند.
برای جلوگیری از بروز این مشکل که پکیج روشن است ولی رادیاتور گرم نمی‌شود، می‌توانید به نکات زیر توجه کنید:
با رعایت این نکات ساده می‌توانید از بروز مشکلات گرمایشی در فصل سرما پیشگیری کنید و از گرمای مطبوع خانه خود لذت ببرید.
