خمیازه اغلب با خستگی، کسالت یا نیاز به افزایش مصرف اکسیژن همراه است. علیرغم وقوع مکرر، خمیازه برای دانشمندان تا حدودی یک رمز و راز باقی مانده است، زیرا علت و هدف دقیق آن به طور کامل شناخته نشده است. در حالی که به طور گسترده اعتقاد بر این است که خمیازه پاسخی به خستگی است، برخی تحقیقات نشان می‌دهد که خمیازه شاید در عملکردهای مختلفی مانند تنظیم دمای مغز، بهبود هوشیاری، یا سیگنال دادن به نشانه‌های اجتماعی در محیط‌های گروهی نقش دارد.
به گزارش همشهری آنلاین، خمیازه کشیدن اغلب به عنوان یک عمل بازتابی در نظر گرفته می‌شود که به تنظیم سطح اکسیژن و دی اکسید کربن بدن کمک می‌کند. وقتی خمیازه داریم، نفس عمیقی می‌کشیم که به ریه‌ها اجازه می‌دهیم اکسیژن بیشتری جذب کرده و دی اکسید کربن را به طور موثرتری دفع کنند.
این دریافت عمیق اکسیژن می‌تواند به بدن کمک کند تا تعادل را در سیستم تنفسی بازیابی کند، به خصوص در شرایطی که سطح اکسیژن کم است یا دی اکسید کربن در حال تجمع است.
اعتقاد بر این است که خمیازه جریان اکسیژن به مغز را افزایش می‌دهد، به همین دلیل است که ما تمایل به خمیازه کشیدن در هنگام خواب آلودگی یا بی‌حوصلگی داریم. این حالت‌ها ممکن است نشان دهنده این باشند که بدن ما برای هوشیاری و عملکرد بهینه به اکسیژن بیشتری نیاز دارد. این فرآیند را می‌توان به عنوان یک پاسخ طبیعی برای حفظ تعادل بدن در نظر گرفت و از تامین پایدار اکسیژن به مناطق حیاتی مانند مغز اطمینان حاصل کرد.
علل خمیازه کشیدن چیست؟ یکی از شایع‌ترین دلایل خمیازه کشیدن، خستگی یا خواب آلودگی است. وقتی بدن خسته است یا به اندازه کافی استراحت نمی‌کند، مغز نیاز به انرژی یا هوشیاری بیشتر را نشان می‌دهد. خمیازه ممکن است یک پاسخ خودکار به این سیگنال باشد، زیرا اعتقاد بر این است که جریان خون را تحریک می‌کند و دریافت اکسیژن را افزایش می‌دهد و در نتیجه به جوان سازی بدن کمک می‌کند.
در طول محرومیت از خواب، خمیازه به عنوان بیان فیزیکی نیاز بدن به استراحت و ریکاوری عمل می‌کند. این پاسخ می‌تواند در زمان‌های بیداری طولانی مدت، مانند اواخر شب یا پس از یک دوره طولانی تمرکز شدید، بیشتر رخ دهد. عمل خمیازه به مغز کمک می‌کند تا اکسیژن بیشتری دریافت کند و به طور بالقوه فرد را قادر می‌سازد مدت بیشتری بیدار بماند یا برای یک دوره استراحت آماده شود. بنابراین، خمیازه سیگنال واضحی از تلاش بدن برای مقابله با خستگی ناشی از خواب ناکافی یا فعالیت بدنی است.
همچنین شناخته شده است که خمیازه یک مولفه اجتماعی و روانی دارد. به این معنی که خمیازه مسری است، به این معنی که وقتی یک نفر خمیازه می‌کشد، افرادی که در اطراف او هستند نیز ممکن است تمایل به خمیازه کشیدن داشته باشند، حتی اگر خسته نباشند! این پدیده در روانشناسی اجتماعی مورد مطالعه قرار گرفته است و اعتقاد بر این است که با همدلی و پیوند اجتماعی مرتبط است. ماهیت مسری خمیازه می‌تواند راهی برای افراد باشد تا رفتارهای خود را با اطرافیان خود هماهنگ کنند.
از نظر تکاملی، خمیازه کشیدن مسری ممکن است برای انسجام گروهی مفید باشد، زیرا می‌تواند در هماهنگ کردن دوره‌های هوشیاری یا استراحت در یک گروه از افراد خاص موثر باشد. علاوه بر این، خمیازه کشیدن در پاسخ به دیدن خمیازه شخص دیگری ممکن است باعث ایجاد یک واکنش عاطفی یا شناختی در بیننده شود که شاید نشان دهنده افزایش حس همدلی یا آگاهی باشد. به این ترتیب، خمیازه کشیدن را می‌توان نه تنها به عنوان یک نیاز فیزیکی، بلکه به عنوان یک سیگنال اجتماعی که ریشه‌های عمیق‌تری در رفتار انسان و پویایی گروه دارد، در نظر گرفت.
علل خمیازه کشیدن چیست؟ یک نظریه کمتر شناخته شده در مورد خمیازه، نقش بالقوه آن در خنک کردن مغز است. تحقیقات نشان می‌دهند که خمیازه کشیدن ممکن است به عنوان راهی برای تنظیم دمای مغز عمل کرده و از گرم شدن بیش از حد آن جلوگیری کند. استنشاق عمیق همراه با خمیازه ممکن است اجازه دهد هوای خنک وارد دهان شود و به طور بالقوه دمای مغز را کاهش دهد. این نظریه به ویژه در لحظات خواب آلودگی مرتبط است، زیرا ممکن است مغز به دلیل تمرکز طولانی مدت یا فعالیت ذهنی بیش از حد گرم شود.
وقتی مغز بیش از حد گرم است، عملکرد شناختی می‌تواند کاهش یابد. این موضوع می‌تواند بدن را به خمیازه کشیدن به عنوان راهی برای حفظ وضوح ذهنی تحریک کند. خنک کردن مغز همچنین ممکن است هوشیاری را آسان‌تر کند، به همین دلیل است که معمولاً خمیازه کشیدن در طول کارهای یکنواخت یا زمانی مشاهده می‌شود که فردی احساس خستگی ذهنی می‌کند.
خمیازه کشیدن می‌تواند براساس استرس یا اضطراب ایجاد شود و به عنوان یک تظاهر فیزیکی از ناراحتی عاطفی عمل می‌کند. افراد در موقعیت‌های پرفشار ممکن است خمیازه کشیدن را تجربه کنند، زیرا بدنشان به استرس فیزیولوژیکی که تحت آن هستند پاسخ می‌دهد.
این موضوع می‌تواند به واکنش جنگ یا گریز بدن مرتبط باشد، جایی که سیستم عصبی برای آماده شدن برای عمل فعال می‌شود. جالب اینجاست که خمیازه کشیدن در موقعیت‌های استرس‌زا ممکن است به آرامش بدن کمک کند.
خمیازه کشیدن می‌تواند به سیستم عصبی پاراسمپاتیک مرتبط باشد که در زمان استراحت یا بهبودی فعال می‌شود. از این نظر، خمیازه ممکن است به عنوان راهی برای تنظیم مجدد بدن عمل کند و دوره کوتاهی از رهایی فیزیکی از اضطراب یا استرس را ارائه دهد. مردم اغلب زمانی که احساس عصبی، گیج شدن یا تحت فشار دارند خمیازه می‌کشند. همچنین خمیازه ممکن است به عنوان تلاشی ناخودآگاه برای بازیابی تعادل عاطفی در لحظات استرس‌زا باشد.
بعد از اینکه علل خمیازه کشیدن چیست را متوجه شدید، ممکن است بپرسید که خمیازه می‌تواند نشانه بیماری باشد یا خیر؟ پاسخ کوتاه این است که خمیازه کشیدن طبیعی و شایع است و معمولاً نشانه بیماری خاصی نیست.
با این حال، اگر خمیازه بیش از حد دارید که با کمبود خواب یا برخی از دلایل دیگر ذکر شده در بالا قابل توضیح نباشد، خمیازه می‌تواند نشانه‌ای از بیماری باشد. شایع‌ترین مشکلات پزشکی که با افزایش خمیازه همراه است، شامل کم خوابی، بی‌خوابی، آپنه خواب، نارکولپسی و مصرف بسیاری از داروهایی است که باعث خواب آلودگی می‌شوند. برخی بیماری‌های پزشکی دیگر نیز وجود دارند که باعث خمیازه می‌شوند، این بیماری‌ها عبارتند از:
کلام آخر
رازهای زیادی در پزشکی وجود دارد که خمیازه کشیدن یکی از آنها است. خمیازه نوعی رفلکس است که شامل یک دم عمیق، باز کردن فک به طور گسترده و بازدم سریع هوای دمیده شده است. به طور کلی بلافاصله پس از خمیازه احساس آرامش وجود دارد. در بیشتر افراد خمیازه یک رفلکس طبیعی است، اگرچه درک ضعیف است.
با این حال، اگر بدون دلیل ظاهری خمیازه بیش از حد را تجربه کردید، عاقلانه است که به پزشک خود مراجعه کنید و مطمئن شوید که هیچ چیز غیر طبیعی وجود ندارد. با درک علل خمیازه کشیدن می‌توانید مشکل اصلی را درک کنید و به دنبال درمان باشید.
