به گزارش مشرق- طی روزهای گذشته و با حضور فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، از جدیدترین شهر موشکی و شناوری نیروی دریایی سپاه رونمایی شد. این رونمایی در ادامه معرفی بخشی از توانمندی های جدید پاسداران انقلاب اسلامی بود که از مدتی پیش فرمانده کل سپاه وعده آنها را داد.

با توجه به تهدیدهای اخیر برخی دولتمردان آمریکایی، بار دیگر زمزمه های تقویت یگانهای دریایی و هوایی این کشور در اطراف مرزهای آبی ایران اسلامی به گوش می رسد، معرفی و رونمایی رسمی از این دستاوردها، نشان داد برگ های برنده فراوانی در اختیار نیروهای مسلح کشورمان است که بسته به نوع تهدیدات، بخشی از آنها رو خواهد شد.

سپاه و تقویت استراتژی مهم "ضد دسترسی"

زمانی که به دکترین نظامی سپاه ، خصوصا نیروی دریایی نگاه می کنیم از ابتدا تشکیل این نیرو تا به امروز بحث استفاده از تاکتیک های نامتقارن و ایجاد حلقه هایی به وسیله قایق های تندرو ، مین های ضد کشتی و موشک های ضد شناور به عنوان بخشی از تاکتیک اصلی این نیرو به حساب می آید. در سالهای اخیر و با توجه به افزایش کلی سطح تنش در منطقه غرب آسیا و در ادامه حرکتی که توسط نیروی هوافضای سپاه از چندین سال پیش آغاز شد ، نیروی دریایی سپاه هم به سراغ شهرهای زیر زمینی رفت و بخشی از ادوات خود خصوصا پرتابگرهای متحرک موشک های کروز را به شهرهای زیر زمینی منتقل کرد.

با توجه به اینکه وسعت جغرافیایی بالای ایران یک نکته مثبت برای نیروهای مسلح کشورمان محسوب می شود، کشف و حمله به اهداف در این جغرافیای بزرگ توسط هر دشمنی حتی مجهز به انواع هواگردها و موشکها سخت است. طبیعتا با متحرک شدن پرتابگر های موشکی، کار دشمن مشکل و با رفتن پرتابگرها به عمق زمین کار برای هر متجاوزی، بسیار سخت تر شده است.

دو نما از شهر زیرزمینی جدید نیروی دریایی سپاه

رفتن به عمق زمین مزایای زیادی را برای طرف استفاده کننده ایجاد می کند که از جمله می توان به این مزیت ها اشاره کرد:

- کشف این شهرها با روش های معمول شناسایی و حتی ماهواره های تصویر برداری عادی اگر نگوییم غیر ممکن ولی بسیار سخت است.

- به دلیل رفتن در عمق زمین و لایه های بتون مسلح به کار رفته در سازه این شهرها، همچنین ساختن شدن بسیاری از این شهرهای موشکی در زیر پوشش کوهستان باعث می شود تا مهمات لازم برای نفوذ به این اهداف تبدیل به مواردی بسیار محدود و گران قیمت در جهان شود و عملا بسیاری از بمب های حتی سنگر شکن عادی موجود در جهان نیز توان نفوذ به این شهرها و تاسیسات زیر زمینی را نخواهند داشت.

- در داخل این شهرها به دلیل وجود فضای زیاد ، امکان انجام امور مختلفی مثل تعمیر و نگهداری وسایل و تجهیزات ، داشتن انبارهای بزرگ برای موشک ها و عدم نیاز به نقاط دیگر برای تامین ادوات به منظور ادامه عملیات و امکان ایجاد فضای مناسب برای اقامت طولانی مدت پرسنل وجود دارد.

-با داشتن یک فضای بزرگ در زیر زمینی می توان خروج های مختلفی را برای آن ایجاد کرد در صورت لو رفتن و حتی مورد اصابت قرار گرفتن برخی از خروجی ها ، برخی دیگر هیچگاه تا قبل از شروع یک درگیری و شرایط عملیاتی واقعی استفاده نشده و از دید دشمن پنهان بماند و در شرایط خاص صرفا مورد استفاده قرار بگیرد.

مجموعه این شرایط باعث افزایش قابل توجه مواردی مثل سطح بقاء پذیری و همچنین افزایش امکان عملیات های غافلگیر کننده برای نیروهای خودی می شود که این مهم برای یک نیروی دریایی، از ارزش بیشتری برخوردار است.

قدر ۳۸۰ ؛ عضو جدیدی از خانواده موشکی سپاه

در جریان رونمایی از جدیدترین شهر موشکی و شناوری نیروی دریایی سپاه، یک موشک جدید کروز ضد کشتی به اسم قدر ۳۸۰ نیز معرفی شد. این موشک با بردی بیش از ۱۰۰۰ کیلومتر و بهره‌گیری از هوش مصنوعی به دلیل پرواز در ارتفاع بسیار پایین، از رادارهای دشمن پنهان بوده و عملا قابل ردیابی نیست.

موشک کروز قدر ۳۸۰

همچنین؛ این موشک قابلیت تنظیم ارتفاع و طول پرواز و عبور از ارتفاعات میانی پرواز را دارا است. سرجنگی دارای مواد جدید پر انرژی با قدرت تخریب و انفجار چند برابری نسبت به نسل‌های قبلی موشکی، بهره‌گیری در هدایت فاز نهایی با استفاده از رادار چندگانه، دقت برخورد به نقطه مشخصی از هدف دشمن، قابلیت حمله به دشمن از جهات مختلف و سیستم کنترل با قابلیت تشخیص و مقابله با جنگ الکترونیک از ویژگی‌های دیگر این موشک است.

در شکل ظاهری موشک قدر ۳۸۰ چه نکاتی نهفته است ؟

شکل ظاهری این موشک جدید مشخصا نشان می دهد که قدر ۳۸۰ در حقیقت یک مدل از موشک کروز حمله به اهداف زمینی پاوه است که چند سال پیش در نیروی هوافضای سپاه رونمایی شده بود و حالا در ندسا برای عملیات ضد کشتی آماده شده است. بالک های این موشک به سمت بالا جمع شده و این قابلیت جمع شوندگی به موشک کمک می کند تا در زمان بارگذاری و حمل و نقل در درون پرتابگرها فضای کمتری را اشغال کند.

این مسئله در جهان امری متداول است که برخی از موشک های ضد کشتی بعدا در نقش حمله به اهداف زمینی وارد میدان شدند یا موشک های کروز حمله به اهداف زمینی ماموریت ضد کشتی نیز پیدا کردند. از نمونه های این موارد می توان به موشک هایی مثل سری هاروپون و اگزوست ، سری جاسم و تاماهوک را مورد اشاره قرار داد. سوال بعدی که در ذهن پیش می آید این است که اصولا چرا موشک هایی با این برد بلند و حتی برد ۲ هزار کیلومتر در نقش ضد کشتی استفاده شوند؟

مسئله اینجاست که بر اساس آنچه اصول تهدید یابی و دشمن شناسی برای نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران تعریف شده، یکی از تهدیدات اصلی برای کشورمان خصوصا در حوزه دریا، تجهیزات متعلق به نیروی دریایی آمریکا است. در مرکز قدرت نیروی دریایی آمریکا نیز توان ناوهای هواپیمابر آن قرار دارد. ناوهای بسیار بزرگی که می توانند دهها فروند هواگرد را حمل کرده و ضربات هوایی را به هر هدفی وارد کنند. در کنار این ناوهای هواپیمابر نیز شناورهای اسکورت خصوصا ناوشکن ها حضور دارند که بخشی از لایه پدافندی و ایضا تهاجمی این گروه را با موشک های پدافندی یا کروز برد بلند به دوش دارند.

موشک کروز پاوه

باز شدن بالک ها در موشک کروز قدر ۳۸۰ - لحظات اولیه شروع پرواز

هدایت و ناوبری موشک های مورد نظر در این فواصل بسیار دور به چه صورتی است ؟

در این موشک ها به صورت کلی و در فاز اولیه، یک متخصات اولیه از محل کلی هدف به موشک وارد شده و این پرتابه به سمت هدف می رود. در فاز نهایی نیز مشخصا از رادار نصب شده روی خود موشک برای کشف و قفل کردن بر روی هدف استفاده می شود. اما چالش اصلی خصوصا در بحث مقابله با اهداف دریایی که از تحرک بالایی برخوردار هستند بحث به روز کردن اطلاعات موشک در میانه مسیر در خصوص تغییر موقعیت و وضعیت شناور است.

این مسئله را می توان به چند طریق حل کرد. در جهان چندین گزینه برای این بحث وجود دارد ولی با توجه به توانایی های موجود در کشور به نظر بهترین گزینه استفاده از پرنده های بدون سرنشین برد بلند است که به وفور در ساختار نیروهای مسلح خصوصا مجموعه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی وجود دارند و با ارسال سیگنال می توانند موشک مورد نظر را از موقعیت جدید آگاه کنند.

نصب سامانه ای شبیه به ترکام در زیر موشک قدر ۳۸۰

در برخی تصاویر برگرفته از فیلم شلیک موشک قدر ۳۸۰، سامانه ای شبیه به "ترکام"دیده می شود که نقشه عوارض زمین در حافظه موشک ذخیره شده و موشک با تطبیق عوارض محل پرواز با عوارض ذخیره شده در حافظه، مسیر خود را اصلاح میکند که این موضوع می تواند در شلیک های از عمق به سمت هدف های شناوری دشمن، کمک مهمی به حرکت موشک کند. همچنان که دریادار تنگسیری فرمانده نیروی دریایی سپاه نیز در روزهای گذشته، از شلیک در رزمایش اخیر موشکی سپاه سخن گفت که از جنوب شهرستان طبس در عمق ایران، هدفی در دریای عمان مورد اصابت قرار گرفت.

باید توجه داشت ایجاد تهدیدات مختلف علیه این ناوگروه ها و ارسال سیگنال ۲ هزار کیلومتری از مرزهای دریایی ایران به آنها، کمک خواهد کرد آنها جرات نزدیک شدن به مرزهای کشورمان را نداشته باشند و دور شدن به میزان ۲ هزار کیلومتر از مرزهای ایران، هر نوع عملیات موشکی و هوایی علیه کشورمان را با مشکلات و موانع جدی مواجه می کند.

در کنار این پرتابگرهای زمینی نیز، شناورها، برخی هواگرد های سنگین و حتی قابلیت پرتاب زیرسطحی این موشک ها در برد های کوتاه تر وجود دارد. البته این مسئله به تنهایی باعث ایجاد یک بازدارندگی برای کشور ما نمی شود و مشخصا قطعات پازل دفاعی و اصل بازدارندگی ما در دریا، تکه های دیگری مثل بحث موشک های بالستیک ضد کشتی و انواع پهپاد های شناسایی و تهاجمی و اخیرا اضافه شدن بحث زیردریایی های بدون سرنشین را نیز در خود دارد.

در هر صورت و در یک نگاهی کلی، نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران به سمت اضافه کردن انواع این موشک ها و پرنده های بدون سرشنین به سازمان رزم خود است تا لایه های مختلفی از این تهدیدات را در مقابل دشمن قرار بدهد. ترکیب این حلقه ها و توانایی ها در حقیقت به مانند همان حلقه های زنجیر یک لایه حفاظتی را تشکیل خواهد داد.