نامه نیوز - مذاکره با آمریکا با توجه به تحولات چند هفتهی اخیر به نظر دور از دسترس میرسد؛ اما سؤال اساسی اینجاست که در فقدان مذاکره چه باید کرد؟ آشفتگی ذهنی جامعه و بازارها در این وضعیت پاسخ مشخصی پیدا نمیکند همزمان برخی تحلیلگران سیاسی معتقدند باید به سوی شرق رفت و از ظرفیتهای آنها استفاده کرد. برخی نیز در مقابل آنها مدعیاند تحریمها غرب اجازهی فعالیت در شرق را هم نمیدهد و برای حساب کردن روی چین و روسیه، باید از سد آمریکا گذشت، سدی که البته در صورت عبور از آن، دیگر همکاری با شرق نیز چندان جذابیتی برای بازارها، صنایع و اقتصاد گره خورده با غرب نخواهد داشت.
ناصر ایمانی، فعال سیاسی اصولگرا، در پاسخ به این سوال که در شرایطی که مذاکره با غرب دور از دسترس قرار گرفته و چندان امیدی به آن نیست، دولت چه راهکاری برای عبور از بحرانهای فعلی دارد گفت: من با مذاکره نکردن موافق نیستم، چون این عبارت، خام است. مذاکره فی نفسه ارزشی ندارد، مذاکره در صورت توافق اجرایی ارزش دارد. ما بارها مذاکره کردیم و چند سال هم طول کشیده و حتی منجر به عقد توافقهایی هم شده، مانند مذاکرات سعدآباد و برجام که اجرایی نشدند. اگر قرار باشد مذاکراتی انجام شود که اجرایی نشود، اصلاً مذاکره نکنیم بهتر است.
ایمانی افزود: مذاکره یک سری توقعات ایجاد میکند و آثار عدم اجرای آن بدتر از مذاکره نکردن است. مذاکرات به این علت در سالهای اخیر اهمیت داشته که مسئولان مختلف تصور میکردند انتهای هر مسیری غرب است. الان دنیا کاملاً تغییر کرده است. جهان دیگر جهان بیست سال قبل نیست.
معادلات جهانی به شدت بهم ریخته است. صحبتهای ترامپ را ناشی از این بدانید که آمریکاییها متوجه تغییر سریع جهان شدهاند. به نظر من اگر مسئولان ما، اعم از دولت و مجلس، این موضوع را عمیقاً درک کنند که دنیا مسیری نیست که به غرب ختم شود، نتیجهی بهتری خواهیم گرفت.
این فعال سیاسی اصولگرا با بیان اینکه ما راههای بسیاری داریم که به جز غرب پیگیری کنیم گفت: ایران عضو پیمانهای چندجانبهی مختلف شده که ظرفیتهای خوبی دارند. کشور چین ظرفیت بالایی دارد و باید بتوانیم با آن کشور هم مسیر سرمایهگذاری جدی را پیگیری کنیم
ایمانی در ادامه گفت: افکار عمومی بر این باور است که نشانهای از ظرفیتهای شرق و سرمایهگذاریهایشان ندیده، اما در گفتوگو با غرب حتی در حد چند ماهه برجام، گشایشهای اقتصادی ملموسی دیده شد. با این وجود چرا چینیها در ایران دیده نشدند که جامعه تا این حد نسبت به آنها ناامید نباشد؟
وی افزود: اینکه مردم نشانهای ندیدند، به مسئولان ما برمی گردد. بارها و بارها طی سالهای گذشته، مسئولان آن کشورها در مذاکرات از مسئولان ما گله کردهاند که ما آمادگی داریم، اما شما جلو نمیآیید، چون توجهتان به غرب است. به گفته این سیاستمدار اصولگرا، پیمانهای چندجانبه، کشورهای همسایه و قدرتهای بسیار بزرگ اقتصادی مانند چین و هند و روسیه ظرفیتهای بزرگی هستند که اگر مسئولان ما بخواهند خود را درگیر تجدیدبرجام و غرب فکر نکنند میتوانیم به طور جدی به آنها فکر کنیم.
با این وجود یعنی طالبان از مسئولین ایرانی قویتر عمل کردهاند که چین در افغانستان و قطر و پاکستان و عربستان سرمایهگذاری کرد، اما در ایران فقط حرف آن شنیده شد؟
ایمانی شراکت عمیق اقتصادی چین با رژیم طالبان را یادآور شد و گفت: کشور افغانستان، طی چند سال گذشته که گروه طالبان که همه با آن مخالف هستیم، سر کار آمده تورمشان کاهش پیدا کرده است. عربستان که کاملاً در مدار آمریکا حرکت میکند، سرمایهگذاریهای بزرگی از چین جذب کرده است. ما چرا این کار را نمیکنیم؟ تاحالا در ده سال گذشته چند نفر از مسئولان ما را دیدهاید که در رسانههای عمومی از قدرت اقتصادی و امکانات و تکنولوژی بالای چین صحبت کنند؟
ایمانی با بیان اینکه دولت رئیسی گامهای بلندی در جهت اتحاد با چین برداشت گفت: ایشان علاقهمند بود، اما عمرشان کوتاه بود و قدمهایی نیز برداشت. پیمان شانگهای و بریکس را در زمان آقای رئیسی پیگیری کردیم. بحث من بر سر دولتها نیست و کلی میگویم. ما الان یک قرارداد ۲۵ ساله با چین داریم، چند قرارداد در چارچوب آن با چین بستهایم؟ تا وقتی ما تمایل نداشته باشیم، طبیعتا چین هم با اصرار خودش سرمایهگذاری نمیکند. تکنولوژیهای موجود در چین دست کمی از آمریکا ندارد. چین برابر با آمریکا در حوزهی هوش مصنوعی فعالیت میکند.
این فعال سیاسی افزود: ما خیلی از این امکانات را پیش رو داریم، اما تمام توجه مسئولان ما صرفاً به غرب و آمریکا بوده است. اگر مقداری چرخش جدی به سمت چین و هند و روسیه داشته باشیم، اعلام خطری برای غرب تلقی میشود و بیشتر به مذاکره متمایل میشوند. نه مثل امروز ترامپ که میگوید تمام تسلیحات نظامی و هستهای را نابود کنیم تا مذاکره کنیم. این یعنی تسلیم شوید تا مذاکره کنیم، تسلیم شدن هم که دیگر مذاکره ندارد. مثل ژاپن در جنگ جهانی دوم که دیگر مذاکرهاش معنی نداشت. مسئولان ما به طور جدی باید مسألهی پیمانهای شرقی و کشورهای همسایه را جدی بگیرند. عربستان امکان سرمایهگذاری خوبی دارد، اما از این طرف شرایط را هموار نکردیم.