ماجرای پیش آمده در کوی دانشگاه حکایت از نقش اراذل و اوباش در ماجرا دارد، به قتل رسیدن به دانشجوی جوان توسط سارقین نشان داد که محیط اوباش باید غربالگری اساسی شده و فضای اجتماعی برای آن‌ها تا حد ممکن ناامن گردد.
تجربه چند سال اخیر نشان داده است که برخی اراذل و اوباش شهری در استفاده از خشونت خیابانی حد یقف نداشته و برای رسیدن به اهداف خود حاضر هستند دست به هر جنایتی بزنند. از نگاه جامعه شناسی خشونت یکی از آن رفتارها و اعمالی است که نظم و امنیت جامعه را با اختلال مواجه می‌کند، رفتاری که برای آسیب رساندن به دیگری دامنه آن از تحقیر و توهین، تجاوز و ضرب و جرح تا تخریب اموال و دارایی و قتل گسترده است.
بررسی آمار وقوع جرائم خشن بیانگر این واقعیت است که این جرائم بیشتر از پرخاشگری نشأت می‌گیرند و در واقع هر قدر در جامعه روند پرخاشگری بیشتر باشد به همان نسبت جرائم خشونت آمیز نیز افزون‌تر خواهد بود.
امروزه فعالیت‌های مجرمانه گروه‌هایی از افراد شرور و بزهکار که بیشتر جوانان را شامل می‌شود به سرعت در حال افزایش است و بسیاری از اجتماعات به ویژه محله‌های شهری به صورت بالقوه با این پدیده سرو کار دارند که اصطلاحاً به این افراد و گروهها اراذل و اوباش اطلاق می‌شود.
بازخوانی یک پرونده خاص درباره باندهای سرقت/ از گربه کشی تا آدم کشی!
همچنین تجربه این گروه‌های ناهنجار علاوه بر ایجاد ناامنی نشان داده‌اند که کانون‌هایی برای ایجاد اقدامات ضدامنیتی نیز بوده‌اند، اواخر خردادماه سال ۱۴۰۱ خبر دستگیری یک باند از اراذل‌واوباش موردتوجه قرار گرفت؛ تا پیش‌ازاین بارها پلیس و یا نهادهای اطلاعاتی و امنیتی کارتل‌های جنایتکار، گروه‌های سازمان‌یافته و یا دسته‌های اشرار را دستگیر و به سزای اعمالشان رسانده بودند، اما دستگیری این گروه جدید با تمامی پرونده‌های گذشته متفاوت بود؛ آن روزها خبر رسید که سربازان گم نام امام زمان (عج) یک باند از اراذل‌واوباشی را ردیابی و دستگیر کرده‌اند که با گروهک تروریستی موساد در ارتباط بوده‌اند.
با دستگیری سردسته این باند بانام محسن اردوخان زاده معروف به زکریا یک شاخه دیگر از همکاران موساد در تهران نیز شناسایی‌شده و هم‌زمان با زمین‌گیر شدن باند زکریا، تیمی دیگر از اراذل‌واوباش با هدایت فردی بانام میلاد اشرفی نیز دستگیر می‌شوند.
زکریا یک مجرم سابقه‌دار و از اوباش نشان‌دار در غرب کشور بود که پس از متواری شدن از کشور به یونان رفته و در آنجا پناهنده می‌شود، این شرور پرحاشیه به دلیل سرقت و قاچاق انسان در آتن دستگیرشده و به سه سال حبس محکوم می‌شود، در آن روزها موساد با بررسی پرونده زکریا در زندان یونان او را مهره‌ای مناسب برای اقدامات خود ارزیابی کرده و قدم‌به‌قدم به سوژه نزدیک می‌شود.
نکته جالب توجه آنکه ذکریا در زندان با فردی به نام اوزان که وی نیز به همین اتهام بازداشت بوده، آشنا می‌شود. اردوخان‌زاده با پیشنهاد اوزان جهت انجام قاچاق انسان در استانبول ترکیه موافقت کرده و پس‌ازآن به خانه‌ای که قاچاقچیان انسان در آن حضور داشتند، اسکان داده می‌شود.
متهم در همان‌جا با شخصی با هویت «آریا» به‌عنوان کاپیتان آشنا می‌شود که در آن زمان آریا، پیشنهاد کار خوب همراه با پول خوب را به متهم می‌دهد. اوزان به اردوخان‌زاده می‌گوید این کار از گربه کشی تا آدم کشی دارد و پیشنهاد می‌دهد که اگر متهم آن را بپذیرد، شماره وی را به صاحب‌کار مربوطه دهد و متهم نیز قبول می‌کند.
سپس بعد از مدتی، متهم از آریا جداشده و شماره تلفن او را می‌گیرد. اردوخان‌زاده به همکاری خود با اوزان ادامه می‌دهد تا اینکه مدت اقامتش در ترکیه تمام می‌شود و اوزان بلیت تهران را برای وی تهیه می‌کند. متهم که مدت اقامتش در ترکیه تمام‌شده و به ایران بازگشته بود، شخصی با شماره تلفن خارجی از طریق واتساپ با وی تماس و ضمن معرفی خود با هویت سیروس (افسر موساد)، عنوان می‌کند، شماره وی را از آریا گرفته است. سیروس در این مکالمه عنوان می‌کند شخصی به نام «کارما» می‌خواهد با وی صحبت کند.
کارما در این تماس اظهار می‌کند آریا شما را تائید کرده و در ادامه سیروس کار را برای شما توضیح خواهد داد. پس از اتمام مکالمه با پیشنهاد سیروس، متهم چند نفر دیگر را برای انجام کار معرفی می‌کند. متهمان برای همکاری با موساد، از طریق کیف پول دیجیتالی در دفعات متعدد، برای اقدامات خود ازجمله خرید اسلحه و تجهیزات مورد نیاز ارز دیجیتال دریافت کرده‌اند.
افسر موساد در اولین مأموریت از او می‌خواهد یک باند از خلاف‌کاران تشکیل داده و دوستان سابقش که از اراذل‌واوباش سابقه‌دار هستند را به گروه دعوت کند. پس از تشکیل این گروهک آموزش‌های مختلف امنیتی به آن‌ها آغاز می‌شود. باند زکریا استفاده از وسایل ارتباط‌گیری خاص و برخی تکنیک‌های ضداطلاعاتی مانند تبدیل محیط ناامن به فضای امن را آموزش می‌بینند. نکته جالب‌توجه آنکه همه این آموزش‌ها به‌صورت آنلاین در واتساپ بوده و در هر مرحله این افراد از سرپل خود به دلار پول گرفته و حس طمع آن‌ها افروخته می‌گردد.
سیروس (افسر موساد) پس از آموزش به گروهک زکریا مرحله دوم همکاری با اراذل‌واوباش را کلید زده و از آن‌ها کاره‌ای ساده‌ای چون پنچر کردن لاستیک خودروهای شهروندان یا آتش زدن برخی اماکن را طلب می‌کند. در این مرحله باند زکریا در مرحله ارزیابی نهایی قرارگرفته است. طبق اعترافات صورت گرفته توسط اعضای این گروهک جنایتکار، سیروس به دلیل عدم اشراف امنیتی دقیق یک گروه دیگر را نیز به باند زکریا اضافه کرده تا مأموریت اصلی آغاز شود!
در این مرحله افسر موساد از این باند اوباش می‌خواهد دست به آدم‌ربایی زده و از با استفاده از تهدید و اعمال خشونت از آن‌ها فیلم تهیه کنند، اما باند زکریا قبل از انجام مأموریت اصلی توسط سربازان گمنام امام زمان (عج) در سازمان اطلاعات سپاه پاسداران دستگیر می‌شوند.
راه برخود با خشونت سازمان‌یافته چیست؟
ماجرای باند زکریا نشان داده که سرویس‌های اطلاعاتی کشورهای غربی و رژیم صهیونیستی به دلیل قرار گرفتن در تنگنای شدید امنیتی و انسداد، حتی دست به دامن اوباش نیز می‌شوند.
تحلیل داده‌های موجود حکایت از آن دارد که اراذل و اوباش به دلیل بافت کمی و محیط پیرامونی سوژه‌های خطرناکی بوده که می‌توانند به ناهنجاری‌های اجتماعی، فرهنگی و امنیتی دامن بزنند.
در حال حاضر مهمترین نگرانی از فعالیت‌های مجرمانه اراذل و اوباش به تشکیل گروه‌های مرجع توسط این افراد برمی گردد.
توضیح اینکه با وجود فضای مجازی و شبکه‌ای کردن فعالیت آن‌ها توسط دست‌های پشت پرده، اراذل و اوباش هر شهر و منطقه در کشور بعنوان مرجع و الگویی برای دیگر اراذل و اوباش مناطق دیگر کشور درآمده و به مانند یک زنجیر بهم متصل می‌شوند و از اخبار و فعالیت‌های همدیگر اطلاع پیدا می‌کنند و متاسفانه بعضاً شاهد الگوبرداری برخی از اراذل و اوباش و نوچه‌های آن‌ها درمناطق کوچک‌تر هستیم که این موضوع می‌تواند در بحران‌های احتمالی یک تهدید جدی برای امنیت و احساس امنیت در جامعه باشد.
کنترل این طیف از بزهکاران باید هدفمند و توأم با استفاده از دست آوردهای جرم شناسی باشد و در این مسیر نقش فراجا به عنوان متولی امر قابل توجه است، پلیس و دستگاه قضائی و سایرارگان‌های دست‌اندرکاربا یک یک حرکت جمعی می‌توانند در جلوگیری از بروز چنین جرائمی کارساز باشند.
شناسایی مکانیسم‌های پدیده اراذل‌واوباش و عوامل ایجادکننده آن زمینه لازم را برای برنامه‌ریزی، تسهیل و کنترل آن قدمی بعدی در این فرآیند است.
