ادبیات سیاسی ما مملو از جملاتی است که از تفکرات اشتباه سیاسیون نشئت می گیرد. این تفکرات باعث بوجود آمدن سیاست های اشتباه می شود. در ادامه به ۵ جمله معروف اشاره کرده و تحلیل می کنیم.
۱) هر کجا نظارت ضعیف باشد، فساد رخ می دهد!
فساد زمانی رخ می دهد که رانتی ایجاد شود و تخصیص غیر بهینه منابع باعث بوجود آمدن ذینفعی شود. در این شرایط ناظر هم فاسد می شود و برای نظارت بر ناظر، ناظر عالیه لازم است و ... بنابراین در این سیستم یک سیکل بسته پر هزینه شکل می گیرد.
۲) برای خانه دار شدن و حمایت از اقشار ضعیف زمین رایگان در اختیار مردم می گذاریم.
اصولا چیز رایگان یعنی چیز بی ارزش. چه کالا باشد و چه خدمات. زمین یا در اصل محیط زیست، ارزشمند ترین دارایی کشورها برای نسلهای بعدی میباشند. اصولا چرا دولت به خودش اجازه می دهد که زمین که متعلق به کل مردم هست را به رایگان در اختیار مالکیت یک یا چند شخص قرار دهد. آیا دیگران رضایت دارند؟نسل آینده چطور؟ آیا واقعا خانه های بنا شده به دست مصرف کننده واقعی میرسد یا به دست دلالان و سرمایه گذاران. هزینه ساخت هر متر مسکن در حال حاضر ۱۵ میلیون تومان است. این یعنی یک منزل صدمتری حدود ۱.۵ میلیارد هزینه ساخت دارد. اگر ما زمین رایگان در اختیار گذاشتیم، نیاز به ۱.۵ میلیارد هزینه ساخت داریم. اگر وام هم بدهیم قسط آن کمتر از ۲۵ میلیون در ماه نخواهد شد. آیا قشر ضعیف توان پرداخت چنین قسطی را دارد یا امتیاز اختصاص یافته را میفروشد و منفعت آنرا خریدار یا دلال میبرد؟!
۳) قیمت مرغ را کنترل کردیم!
از نظر علمی در کشوری که ارزش پول ملی نصف میشود باید قیمت یک کالای ثابت دوبرابر شود. اگر نشود یعنی دولت مداخله کرده است. سوال این است، چگونه دولت ها قیمت را کنترل میکنند؟ با اختصاص ارز ارزان به واردات مرغ و نهاده ها (غذا و ملزومات تولیدگوشت مرغ). یعنی دولت دست در جیب مردم می کند و رانتی را برای وارد کننده ایجاد میکند که در ظاهر قیمت ثابت بماند. درصورتی که قیمت دو برابر شده اما دولت الباقی مبلغ را از جیب سایر مردم بر می دارد.
۴) افزایش عدالت آموزشی با افزایش تعداد کنکور و افزایش سهمیه
ما با این کار داریم به کشور های همسایه یا سایر کشور ها کمک می کنیم، زیرا زیست عادلانه ای را نمیتوانیم برای فارغ التحصیلانمان فراهم کنیم و در نهایت خروجی کار منجر به مهاجرت می شود. بنابراین هرچقدر ورودی را بیشتر کنیم منجر به افزایش عدالت و خروجی مفید برای کشور نمی شود. حذف کنکور، به رسمیت شناختن مدرک مراکز مهارت آموزی مثل فنی حرفهای برای استخدام و بکار گیری افراد، سوق دادن پژوهشگران و محققان به دانشگاه برای کار علمی و نه ایجاد آینده شغلی میتواند سیاست درست باشد.
۵) تصمیمی بر افزایش نرخ بنزین نداریم خیالتان راحت!
وقتی پدیده ای درست تحلیل می شود که بتوانیم ذینفعان واقعی آنرا تشخیص دهیم.
قیمت پایین بنزین چه کسانی را خوشحال میکند؟ کسانی که بیشتر مصرف میکنند (آنهایی که خودرو بیشتر و بزرگتری دارند )، قاچاقچیان سوخت، شرکتهای پتروشیمی که خوراک ارزان دریافت می کنند اما محصول نهایی را به نرخ دلار آزاد می فروشند؟ کشور های همسایه یا کشورهایی که سوخت به آنها قاچاق می شود، جایگاه داران به دلیل فروش بیشتر، خودروسازان (به دلیل فروش خوب خود برای تولید خودرو پر مصرف) و ...
دولت چگونه نرخ سوخت را پایین نگه می دارد؟ با در اختیار گذاشتن منابع ملی کنونی و آیندگان به ثمن بخس برای ذینفعان!
و نکته بسیار مهم پایانی اگر رانتی برای کسی یا کسانی ایجاد شود و یا دولت کالا یا خدمات ارزانی را در اختیار میگذارد، از جیب کسانی باید حساب شود. خلق و تولید نمی شود!