عرضه کل (Total Supply) یکی از شاخصهای مهمی است که سرمایهگذاران و تحلیلگران برای ارزیابی ارزش یک ارز دیجیتال به آن توجه میکنند. این شاخص بدون درنظرگرفتن توکنهایی که از دسترس خارج شدهاند، نشاندهنده تعداد کل توکنهایی است که تاکنون ایجاد شدهاند.
درک مفهوم عرضه کل و تفاوت آن با شاخصهای دیگر مانند عرضه در گردش و عرضه حداکثری میتواند به تصمیمگیری بهتر در سرمایهگذاری کمک کند. اما آیا صرفاً بالا یا پایینبودن عرضه کل، تأثیری مستقیم بر قیمت و ارزش یک ارز دیجیتال دارد؟ در این مقاله، به بررسی مفهوم عرضه کل، نحوه محاسبه و تأثیر آن بر بازار ارزهای دیجیتال میپردازیم.
در دنیای اقتصاد، عرضه کل یا Total Supply به حداکثر مقدار محصولات یا خدماتی اشاره دارد که یک شرکت میتواند در یک بازه زمانی مشخص تولید کند. در حوزه ارزهای دیجیتال، این مفهوم به کل کوینها یا توکنهایی مربوط میشود که تاکنون ایجاد شدهاند. برخلاف ارزهای فیات که توسط بانکهای مرکزی کنترل میشوند، عرضه کل بسیاری از ارزهای دیجیتال از ابتدا ثابت و غیرقابل تغییر است. Total Supply در بیت کوین تا بهمن ۱۴۰۳ معادل ۱۹.۸میلیون واحد است و سقف عرضه (Max Supply) آن ۲۱ میلیون واحد است.
بیشتر بخوانید: تفاوت کوین و توکن چیست؟ مقایسه Coin با Token به زبان ساده
همچنین، برخی از ارزهای دیجیتال مکانیسمهایی مانند توکن سوزی دارند که با حذف بخشی از توکنها، باعث کاهش عرضه و تأثیر بر ارزش آن میشوند.Total Supply چیست شامل تمام توکنهایی است که تاکنون استخراج یا تولید شدهاند، اما ممکن است برخی از آنها برای استفاده در دسترس نباشند. این مفهوم با عرضه در گردش (Circulating Supply) تفاوت دارد؛ زیرا عرضه در گردش فقط توکنهایی را در نظر میگیرد که درحالحاضر قابل معامله و استفاده هستند.
در بررسی سودآوری یک ارز دیجیتال، توجه به اختلاف بین عرضه در گردش و عرضه کل اهمیت دارد. اگر اختلاف زیادی بین این دو معیار وجود داشته باشد، احتمال ورود حجم زیادی از توکنها به بازار در آینده وجود دارد. این اقدام میتواند بر قیمت فشار فروش ایجاد کند. همچنین، کل عرضه را نمیتوان بهعنوان معیار حداکثر توکنهای قابل استخراج در نظر گرفت. برای مثال، در مورد بیت کوین، اگرچه حداکثر مقدار قابل ایجاد ۲۱ میلیون واحد است. بااینوجود تخمین زده میشود که حدود ۴ میلیون بیت کوین به دلیل مفقودشدن کلیدهای خصوصی، دیگر قابل دسترس نباشند.
عرضه در گردش به تمامی کوینهایی گفته میشود که درحالحاضر در بازار موجود و برای معامله در دسترس کاربران است. برخلاف عرضه کل، این معیار تنها شامل توکنهایی است که در اختیار مردم هستند و توکنهای قفلشده یا ذخیرهشده را در بر نمیگیرد. از آنجا که قیمت یک ارز دیجیتال تنها تحتتأثیر میزان عرضه قابل معامله قرار میگیرد، در محاسبه ارزش بازار، معمولاً از عرضه در گردش بهجای عرضه کل استفاده میشود.
برای بیت کوین عرضه کل و عرضه در گردش ۱۹.۸ میلیون واحد است. باوجوداین، Total Supply برای ارزی مانند تیا (Tia)، ۱.۱ میلیارد توکن و عرضه در گردش آن ۵۲۶ میلیون واحد است. همین اختلاف باعث بهوجودآمدن فشار فروش میشود:
عرضه کل، توکنهای سوزاندهشده را در محاسبه خود لحاظ نمیکند. در مقابل، حداکثر عرضه نشاندهنده بیشترین تعداد توکنهایی است که در کل دوران فعالیت یک ارز دیجیتال وجود خواهند داشت. معیار حداکثر عرضه علاوهبر توکنهای موجود، کوینهایی را که هنوز استخراج نشدهاند نیز شامل میشود.
در دنیای ارزهای دیجیتال، بسیاری از توکنها به دلیل کمیابی ارزشمند هستند. بهعنوان مثال، بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال قابل استخراج، در فرایند تأیید بلاکهای جدید ایجاد میشوند. بااینحال، این فرایند نامحدود نیست؛ چراکه بیشتر ارزهای دیجیتال سقف عرضه دارند که از ابتدا در بلاک پیدایش (Genesis Block) تعیین شده و تعداد کل کوینهای قابل استخراج را محدود میکند.
عرضه کل یک عامل کلیدی در تعیین ارزش ارزهای دیجیتال است، زیرا میزان در دسترس بودن کوینها را در شبکه بلاک چین مشخص میکند. در ارزهای دیجیتال با عرضه محدود، افزایش تقاضا میتواند به دلیل کمیابی منجر به افزایش قیمت شود، در حالی که عرضه بیش از حد میتواند باعث فشار فروش و کاهش قیمت گردد.
عرضه کل همچنین بر نقدینگی و میزان پذیرش یک ارز دیجیتال در بازار تأثیر میگذارد. پروژههایی که دارای عرضه کنترلشده و سیاستهای توزیع منطقی هستند، معمولاً اعتماد بیشتری از سوی سرمایهگذاران جلب میکنند، در حالی که ارزهای دیجیتال با عرضه بیش از حد یا تورم بالا ممکن است در بلندمدت ارزش خود را از دست بدهند.
بیشتر بخوانید: چرا کمیابی بیت کوین میتواند دلار را به نابودی بکشاند؟
محاسبه عرضه کل معمولاً از طریق دادههای بلاک چین هر پروژه انجام میشود؛ جایی که میتوان تمام تراکنشها و آدرسهای مرتبط با آن ارز دیجیتال را مشاهده کرد.
معمولاً برای محاسبه عرضه کل در ارز دیجیتال، سه فاکتور مهم در نظر گرفته میشود:
بیشتر بخوانید: توکنومیک یا توکنومیکس چیست؟ همه چیز درباره اقتصاد توکنی
عرضه کل یک ارز دیجیتال ممکن است نشاندهنده حداکثر مقدار توکنها یا کوینهایی باشد که در دسترس هستند، اما این مقدار لزوماً با ارزش واقعی یا بازار آن ارز ارتباط مستقیم ندارد. عوامل متعددی وجود دارند که میتوانند بر قیمت و ارزش یک ارز دیجیتال تأثیر بگذارند؛ به همین دلیل، صرفاً تکیه بر Total Supply برای ارزیابی یک پروژه کافی نیست.
بسیاری از پروژهها قسمتی از توکنهای خود را از پیش استخراج کرده یا در قراردادهای هوشمند قفل میکنند. این توکنها اگرچه جزو عرضه کل محسوب میشوند، اما در دسترس عموم و برای معامله در بازار نیستند. برای مثال، برخی پروژهها توکنهایی را برای تیم توسعه، سرمایهگذاران اولیه و برنامههای خاص مانند استیکینگ یا پاداش، نگهداری قفل میکنند. این توکنها ممکن است تأثیر کمتری بر قیمت داشته باشند؛ زیرا در کوتاهمدت وارد بازار نمیشوند. بهاینترتیب، Total Supply نمیتواند نشاندهنده میزان واقعی در دسترسبودن توکنها برای بازار باشد، در نتیجه تصویر دقیقی از ارزش واقعی ارز دیجیتال ارائه نمیدهد.
تعداد کل کوینها یا توکنهای موجود در یک شبکه بلاک چین که میزان در دسترس بودن آنها را مشخص میکند.
زیرا با افزایش تقاضا، کمیابی ایجاد شده و این امر منجر به رشد قیمت میشود.
عرضه در گردش تعداد کوینهای قابل معامله در حال حاضر است، در حالی که عرضه کل به تمام کوینهای موجود و قابل استخراج اشاره دارد.
عرضه کل یکی از شاخصهای مهم در ارزیابی ارزهای دیجیتال است، اما بهتنهایی نمیتواند ارزش واقعی یک پروژه را نشان دهد. توکنهای قفلشده یا پیشاستخراجشده، میزان واقعی کوینهای در دسترس را کاهش داده و بر قیمت بازار تأثیر میگذارند. همچنین، برخی پروژهها با عرضه کل بالا، به دلیل تقاضای پایین یا نبود کاربرد مشخص، ارزش چندانی ندارند. بنابراین، برای ارزیابی صحیح یک ارز دیجیتال، باید علاوهبر Total Supply، به فاکتورهایی مانند تقاضای بازار، تیم توسعهدهنده و کاربرد پروژه نیز توجه کرد.