دستگاه گوارش جنین از زمانی که تنها پنج هفته از بارداری گذشته است شروع به شکل‌گیری می‌کند. جنین در رحم غذا نمی‌خورد، بلکه مواد مغذی را از طریق بند ناف جذب می‌کند. آن‌ها معمولاً تا بعد از تولد دفع مدفوع نمی‌کنند.
دستگاه گوارش جنین قبل از آنکه حتی متوجه بارداری شوید شروع به رشد می‌کند. در حالی که اولین دفع مدفوع جنین تا بعد از تولد انجام نمی‌شود، اما آن‌ها در رحم ادرار می‌کنند و مواد زائدی را در بدنشان انباشته می‌کنند که به‌عنوان اولین مدفوع پس از تولد دفع خواهد شد.
جنین در رحم مکیدن و بلعیدن را شروع می‌کند، اما این کارها فقط تمرین هستند. آن‌ها واقعاً به دستگاه گوارش خود تا زمان تولد نیاز ندارند، زیرا تمام مواد مغذی موردنیاز برای رشد و نمو آن‌ها در رحم از طریق جفت مستقیماً وارد جریان خون می‌شود.
به محض آنکه اولین تغذیه پس از تولد انجام شود، دستگاه گوارش جنین شروع به پردازش شیر مادر یا شیر خشک و دفع مواد زائد جامد خواهد کرد.
در پنج هفتگی، دوره رویانی آغاز می‌شود – زمانی که همه سیستم‌ها و ساختارهای اصلی بدن جنین شروع به شکل‌گیری می‌کنند. دستگاه گوارش آن‌ها شروع به شکل‌گیری می‌کند و تا هفته ۹، تمام اندام‌های ضروری جنین شروع به رشد می‌کنند، از جمله معده، کبد، کلیه‌ها و پانکراس. تا هفته ۱۰، مقعد و رکتوم شکل می‌گیرند، کلیه‌ها شروع به تولید ادرار می‌کنند و پانکراس شروع به تولید انسولین می‌کند.
همچنین در هفته ۱۰، روده‌های جنین به‌سرعت رشد کرده و چرخش می‌کنند. از هفته ۶ تا ۱۰، روده‌ها طولانی‌تر شده و از طریق بند ناف به خارج از شکم فشار می‌آورند. اما تا هفته ۱۲، معمولاً روده‌ها به داخل شکم بازمی‌گردند.
اگرچه جنین از دستگاه گوارش خود در رحم استفاده نمی‌کند، اما حدود هفته ۱۳ بارداری برای اولین وعده غذایی خود آماده می‌شود. در این مرحله، آن‌ها شروع به بلعیدن مایع آمنیوتیک می‌کنند که از طریق دستگاه ادراری دفع می‌شود. این تمرین بلع به حفظ مقدار مناسب مایع آمنیوتیک در کیسه آمنیوتیک کمک می‌کند.
کمبود مایع آمنیوتیک می‌تواند نشانه‌ای از ناهنجاری‌های مادرزادی تأثیرگذار بر کلیه‌ها یا دستگاه ادراری جنین باشد. از سوی دیگر، بیش‌ازحد بودن مایع آمنیوتیک می‌تواند ناشی از نقص هنگام تولد تأثیرگذار بر توانایی بلع جنین یا مشکلی در معده جنین باشد.
بین هفته‌های ۱۵ تا ۱۸، کبد و پانکراس جنین ترشحات تولید می‌کنند. تا پایان هفته ۲۱، جنین قادر به بلعیدن است. اولین مدفوع جنین که مکونیوم نامیده می‌شود در دستگاه گوارش تشکیل می‌شود. همچنین در سه‌ماهه دوم، دستگاه گوارش شروع به کار می‌کند و رفلکس مکیدن جنین شکل می‌گیرد. اگر انگشت شست جنین در نزدیکی دهانش باشد، ممکن است آن را بمکد. بعد از حدود ۲۰ هفته، ممکن است بتوانید هنگام سونوگرافی این کار جنین را مشاهده کنید.
حرکات موج‌مانند که غذا را در امتداد دستگاه گوارش حرکت می‌دهند و به پریستالسیس معروف هستند، بین هفته‌های ۱۴ تا ۲۳ آغاز می‌شوند. مایع آمنیوتیک از معده به روده‌ها توسط پریستالسیس حرکت داده می‌شود. اما درست مانند بلعیدن، این حرکات نیز در این مرحله تنها تمرینی برای دستگاه گوارش جنین است، زیرا غذایی برای حرکت دادن وجود ندارد.
در سه‌ماهه سوم، جنین بیشتر و بیشتر برای تولد و زندگی خارج از رحم آماده می‌شود. در هفته ۳۰، بدن جنین شروع به جذب مواد معدنی مانند کلسیم و آهن از دستگاه گوارش می‌کند و خود را برای جایگزینی جفت پس از تولد آماده می‌کند. بیشتر رشد جنین تا هفته ۳۱ به پایان رسیده است و از آن پس، جنین شروع به افزایش سریع وزن در طول باقی‌مانده بارداری می‌کند. در نهایت، در هفته ۳۲ بارداری، جذب روده‌ای جنین به سطحی مشابه بزرگسالان می‌رسد.
جنین به معنایی که ما تصور می‌کنیم در رحم غذا نمی‌خورند، اما تمام مواد مغذی مورد نیاز خود را از مادر جذب می‌کنند. جفت که در رحم در دوران بارداری شکل می‌گیرد، مواد مغذی و اکسیژن را از طریق بند ناف به جنین می‌رساند. همچنین جفت مواد زائد و دی‌اکسیدکربن را از خون جنین دفع می‌کند. جفت هورمون‌هایی تولید می‌کند که به رشد جنین کمک می‌کنند، ایمنی را از مادر به جنین انتقال می‌دهد و از جنین در دوران بارداری محافظت می‌کند. در واقع، جفت نقش ریه‌ها، کلیه‌ها و کبد جنین را تا زمان تولد ایفا می‌کند و جنین را در دوران بارداری زنده و سالم نگه می‌دارد.
در حالی که جنین در رحم ادرار می‌کند، معمولاً در رحم مدفوع نمی‌کند. اولین مدفوع جنین (مکونیوم) در طول بارداری در روده‌ها تجمع می‌یابد. مکونیوم ماده‌ای غلیظ و سبز-سیاه است که از مایع آمنیوتیک، مخاط، لانگو (موهای ظریف بدن)، صفرا و سلول‌های ریخته‌شده از پوست و دستگاه گوارش جنین تشکیل شده است. مکونیوم معمولاً در روده جنین باقی می‌ماند تا پس از تولد به‌عنوان اولین مدفوع دفع شود.
اگر کیسه آب پاره شد و در مایع آمنیوتیک لکه‌های سبز تیره یا رگه‌هایی مشاهده گردید، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. این موضوع نشانه‌ای است که مکونیوم وارد مایع آمنیوتیک شده است و ممکن است جنین دچار سندرم آسپیراسیون مکونیوم (MAS) شود، به این معنا که مکونیوم را قبل، هنگام یا پس از زایمان وارد ریه‌های خود کند. خبر خوب این است که بیشتر جنین که دچار MAS شده و درمان دریافت می‌کنند، به طور کامل بهبود می‌یابند.
آنچه می‌خورید و می‌نوشید منبع اصلی تغذیه جنین شما است. اسید فولیک، آهن، کلسیم، ویتامین دی، DHA و ید نقش‌های کلیدی در رشد جنین در دوران بارداری دارند. یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید و مطمئن شوید که ویتامین دوران بارداری شما حاوی آهن، اسید فولیک و کلسیم است. با پزشک خود صحبت کنید تا مطمئن شوید که به‌اندازه کافی کلسیم، ویتامین دی، DHA و ید دریافت می‌کنید.
مصرف کافئین را محدود کنید و از مصرف الکل به طور کامل اجتناب کنید. همچنین از مصرف گوشت و تخم‌مرغ خام، آب‌میوه خام، پنیرهای غیرپاستوریزه و گوشت‌های فرآوری‌شده خودداری کنید تا خطر ابتلا به بیماری‌های ناشی از غذا را کاهش دهید، که می‌تواند برای جنین تهدیدکننده زندگی باشد.
انجام یک سونوگرافی استاندارد در حدود هفته‌های ۱۸ تا ۲۲ بارداری می‌تواند اطلاعات زیادی درباره سلامت دستگاه گوارش جنین به پزشک بدهد. برای مثال، اگر دستگاه گوارش به درستی رشد نکند، سونوگرافی ممکن است مشکلات ساختاری در دستگاه گوارش یا ناهنجاری‌هایی در مایع آمنیوتیک را نشان دهد. اگر سونوگرافی چیزی نگران‌کننده نشان دهد، احتمالاً آزمایش‌های بیشتری از جمله سونوگرافی دقیق‌تر انجام خواهد شد تا اطلاعات بیشتری به دست آید.
